Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 48, 2 December 1882 — KA OLELO KUKALA NO KE KUOKOA O HAWAII NEI. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

KA OLELO KUKALA NO KE KUOKOA O HAWAII NEI.

Ma ku. ia o Novemulia 18«, «a lou» mai iniiK 0111 i - llwiii Hov. Wliliam KicUara (Kikoke) si- nui Tiniotco HaaiiUo ka oiulo kukala malolo ilio nei, i kakau inoa ia e namanao Bi'ritanln amoi'anini. noke kiiokoa 0 ko aapnui Ilawail neL 0 ke alir ka Moiwahine o Beritauia Nui me Irelaui, a me ke alii ka Moi o lai'ani. I ko laua lawe aiia a noonoo no ke ku ana o kekalii aupuni ma na Pae moku o Hawaii, i liiki ke hooponoponoia kona launa ana mai me na lakui Ua liookolo laua, lie niaa pono ia laua pakalū, ke nana aku i na Pae moku Hawaii|ma ke ano lie anpnni £uokoa: ! a aole lioi e liiki i kekaki o laua, ke lawe ; kaokoa mai i.kekalii lilii oia inau Pae moku ma ke ano lie mana hoomalu aka, a ma kekahi ano e ae palia. na mea nona na ihoa malalo iiio nei ko ke alii ka Moiwaiiine o -Beritaaiia Nui Kuliina Kui no ko na aina e, a.ine ko ke alii ka Moio jFartmi Elele Kuliina ku i ka wa ma ke alo alii o Ladana, 1 hoomanaia me na mana pilia a pan Ma keia, a mamuli o keia liookolo ana, ke kukala aku nei, ua ue oluolu, aua hookoko lauamau Moi i oleloia ae noi, noi laua pakaM ilio. e nolio malalo o keia liooliolo ana. 1 hoike no keia, ua kakuu iho na mea nona na inoa malalo ihonei i keia olelo kukala, a ua Uoopili pu mai hoi i ke sila o ko laua mau aupuni. Hana papaluaia m& Lailana i keia la Iwakalua kumamawalu o i ka makahiki o ko kakou Haku, Hookahi tausani ewalu han§ri nie kanaha kumamakolu. Kakauinoaia; Aheiiieiiu i r j Ko ke alii ka Moiwahine o B<.riiani n Kul.inn

Kaknuiiaoaiii: St. Aiu'ailo' [L. S-] Ko kc iilil ka M«l o Farmii EloloKuhiiui ku i ku «a ma : ke alo :iUI 0 Lailumi. maliope o ta ka helulieluia an|'o S"ia qfelo maluua ae, tra v Ēimemia He Akua , ln J. W. Naukana. Na keia liaiolelo i liaawi mai i ke aiiaiua ikn liauoli ame ka, m^alo J . iio ka njska ana. Maliope o keia haiolelo, ua naelo īnai la ke auaiu» i ka hinieiu "Sta . lani kuu . home o inaiui mau ai" me ka naheualio ■ a me ka haillai. Mahopo iho o keia Uimem. Ua noiia | aM kīft 6MBIU okā A. T F. JudcVa iiana i hoik» mai 110 ke auo o na knikahi aloha me Hawaii nei; | a no krt pokole o ka maiiawa; \w noi i aku ka Ahahni iaia, e oluolu oia e liaawi hou mai i kana haiolelo juh ka po Poalima mai, imua o na anainn hui o na Ahahui Opiopio Imi Pono Krifitiano o Kaumakapili a ine Kawaialiao, a ua ao niai oia. Na keia niau Keonimana S- JB. Dolo, A. L. Suaith, G. W. piUpo a me A. 0. Fort)6b i hoakivlia niai no na meu i koo aku e pili ana i ka hana a me ke kulaua 0 Hawaii nei, mai kawa kahiko inaia hiki i keia la 28 o Nov. 1882. He elua hora a me kahapa ka manawa i lilo no ka malania anano na hana, aka, aole i ikeia akuTte anaina Tin molowa a ua maluhiluhi, aka, ma ke kamailio ana a na haiolelo a pau imua o ke aimina, un haa-wiia aku na paipailima o ka.lianoli a me na hehihehi mahalo. Ma ka hoi a 12 ponoi, ua haawi mai ka aekai o Huehue i na pu aloha he 21, no ka hoomanao ana i ka la Kīiokoa. Ma ka hora 12 a me ka hapa oke aivakea, ua hookuuia ke anaina me ka maluhia, a hoi aku la ke la a me koia me ka waiwai. Ma ka liora 2 auina la, ua puka ae na Pualikoa, Kaualio, Piinces Own, Maliialahoa a me na koa Kuinau, me na l'txkna e liookaliakaha ma na alanui, i alakaiia e ka poe pulii ohe o ke aupuni, a ua kipa ae no hoi ka lakou huakai hookahanaha e kaawi aku 1 na hoomaikai 1 na Koinisinaßeritania, America a me Pai ani, e nolio nei ma ko kakou aloalii nei, a huli hoi aku la ma ka halekoa. Hookuuia ka hnakai hookahakaha. Oia iho la ka hiohiona a me ka panina o na liana o ka la 28 o Novemaba ma Honolulu nei. Ua hoohanohano akunei ke Alii ka Moi ia kapena Belknap oka moknkana Ameiiea Alaaka, i ku iho nei ma Honolulu nei, me ka inoa Kniglit Corumander o ko kea o Kamehameha, no kona hoonialu ana i ke aupuni ika hoomalu ana ka haunaele oke koho Moi ana i ka 1874 Oiai oia he kapena ia wa malunao ku mokualii Tuscarora e ku anaia O kko kakou lio heihei holo loa, nona ka inoa Cren. Gafila; i ka heiliei ana mai iiei ma Kaleponi, ua holo oia- he 1 minttte me 15 sekona me 8-4, iloko o 3 hapaka mile, aka, ua eo nae k» heihei i kona hoa i holo pu ai, he 1 minute a me ' [ 15 sekona iloko o 3-4 mile.