Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 36, 9 September 1882 — PULU I KA UA MAULE O LUNA. [ARTICLE]

PULU I KA UA MAULE O LUNA.

Koina mai kela pule mai. He kanikau aloha keia nou e Maria Kalipo, He uwe helu mai Gaberiela Kuopu. Aloha 'mo ao'kun kaikamabi»o Kna kaikamāhino mai ka lia'e iinikini j n\ii 1 noho a kupa a kuniiuiiim Ho loi aloha oe ua 'Kapeku He milimili hoi oe «a'w He lei haule oc na mnuii Eliki mai no ko alolia c u\vo no niaim Kuu knikamahiae luai ko ono o Wanini Mai ka iapili walo o kn aina Mai ku ai hoalieo o ka aiua Jīai ka poli pumeliaua o nuimu Iva hoapili mau 110 oo I pīīi ia ke anu me ko koehoo X pili ia ka uiakua nio kc, ki'iki Kaleialohaa umua bo koiki A hiki uiai no ko aloha o uwp uo nu Kuu kaiknmahiuo tuai k<« nnu o ku 'nooilo Uoouiohuua i lui poli u ka uuku.i Aloha ka la ivola o ka uiakalii lle liiapo oo na'u na Gabyrielu Kuopu Ha hiialo hoi nu Kapeka He lei haule ole oe na niau.i Kuu kaiuuaha, kuu alolia pau oio Kun kaikamahino mai ka la o Koolau Mai ka olu o ke kukui eia walii ko nolio in Aloha Kuwailoli ku home ua kupuua Aloha Kulikoa i ke luni a ka nuikani Aloha pohakuakalau i ke uhu kui Aloha kahi a kuu lei o uolio ai Kuu kaikamahine mai ka la o Moloaa Mai ka bele kuilua a ka liaole Noho hoolouo i ka pono o ka uhiwie Auwe knu aloha pau 010 ia oi —a liiki mai no ko aloha e nwe no an Kuu kaikaoiahine niai ke kula o Kawaipapa Aloha Pueo i ka kumu o ka u:i Aloha Kalalea mu Kouanai Aloha lve ao poonui o Auaholn Hiki mai uo ko aloha e uwe no au K uwo aku ami no au i lealii ;i kaua i lioio ai Kuu kaikamahiuo uiai ka -\vai o Kealia Mni ke kula loa la o Mailehuim Ike kaua i ke Kaiukalu o Kapau I ka nalu hai mai mai o Wakaiwa K\ni kaikamahine mai ko kula o Kalauakila 3iai ka wai halau la o Wailua Ike aku kaua i ka lulu o Hauoia I ke kupa kamaaiaa oia wahi Aloha ka wiliko o Lihue AlohaPuarose i ka liolu :> ka lau kukui Aloha ke kula loa o Puhi Me ke kula aala hala o H-alenanahu Aloha ka wai ouo Oapenla I ka uapo haalieo a ke au]>uni Kuu kaikanialiīne mai ka piina u,Kahoaea Ilailapale mai o Puau pale aku o Koua Hiki mai no ko aloha e uwa nū air -Kuu kaikamahine mai ka noe o Koioa Mai ka ihona o Kauai-iki Kuu kaikamaliine uiai ba piinu o Kulele Aloha ka ulu niu o Mahaihai iXe ka vrai ula ili ahi o Waiiuea 3le ke kaha o Lolomauna Kuu kaikaiaahiuo niai kn ai uwahi ule o Alaua Me ke one kaui o .Nonohili Hili Papiohuli i na puu oliui a ky aloha Kuu kaikamnhine mai ka pahapaha o Polihale Aloha ia uian pahapaha aua e lei haaheo ai A hiki mai no ko alohu e uwo no fui Aloha na liulaana o Milo'lii Lolii ana ke aloha i o'u jiei Kau aku ka mauao no Maunudul;( Paa ole i ke kaohi a ka hoe'ku Kau aku ka manao no ka lae u Nune Maluna pu uo makou o ka huol)[ oki B kaiue ia la e na ale o ke kui Hookunakuka luhi i ka.haka lewa o Nualolo ī pekuwawae iu k>v hemo o kahi kai o Pipi Kihe lua ka puku ihu o ilaunuelula i ka ino ole i ua kolu waapa ka liaaheo 0 ke kau maī « ke ao opua i ka lewa 1 ka noho keikei mai i ka ilikai Me ho mea la o Alaria Kalipo no k E ala e kaupaku o Napali ua uu 0 komo e mai auanei ka. Alahiunu o 1 Napali | Oia ke Koolau ka luakani hele uliiulh Kau aku k« makemake o Haweauui 1 īke ia Kahalelekua olu ka nianao Au aku oke kai hawanawaaa o Iwu i Aloha ko olua rumi e waiho mai nei Auuanu kiai hale aohe poli e uiehana ai Noho naakoa iue ka u me ka minamina Auw«! kuu kaikamahino hoi—a'. <ial>eriela "Kuopu He kanikau aloha nou e Maria Kalipo Uwe helu uiai o Kupeka Pi Ā«oh» ino no kuu kaikamahi». . Kau kaikamahine i ka na loku o Ilanalei Mai ke oae la o Wanini

I uqho a kupa & kauiaaiua Ka noho 'ua o ka aiua makua nui Ka lei aloha a uinua he keiki Ahwo kau kaikamahine hoir—a AUahi kau e hemo ai ua kaawale Ua wehe (ka pili aloha he liiakwa 0 ka'u uo ia e meilama uei ' E hakukoi nei loko o'u i ke aloha ' Lokuloku anu i ka lau lihilihi ] Me he paka ua la no , 1 ka hoopnlu luau ia e ke aloha \ Kuu kanmaha 5 ke ala \au vahine e wai-1 ho noi | Knu kuikiimahiuo hoi Auwe Uuu kaikauiahino lioi- -.v Kuu kaikanialiino. niai ka makani anu o Konli; Ua wali i ka nahua eke anu Auu ī ka nokua e ko aloha a {>epe Kmi kaikamahine mai ku ua kipo puu j liala o Koali Aloha ia wahi' a kakou i luana ai Noho ana liooloho i ka nohe a ke kai ■ Ua haalele mai oe ia makou 1 K\u\ kaikamuhino mai ke \"ū halnlu i pue olin A mo ua uK- }4iio lua o Keawanui Auwe kuu kaikamahine hoi—a Aloha ke kai kapalili o Mamalu me Ka-iholeua-iki He iki uioi ko aloha haalulu kalau lima Alohu Kaunukahukahu me Haweanui i Alolui Papaweoweo i ka oni a ke kai Aloha ia wahi a kaua i pili ai i Kim kaikamahine inai ka i-a luuuhi o ka po Mai ka pohaku hoikeike i-a o Huoi ■ He i-a hoolankanuka ke Alaeauwa uo v • Waniui Niniu eba ka pua Koolau i ka ua Pulu elo i ka ua maule o luna Na Inna no r oni nauo pu no iac Papaaiki ■ Miuuuihi uiui kahi wai o Hukalaihi i Kuu kaikamahinemai ka wai o Papaulu I ulua mai e a pan na ono Oiuio oia kaha—e R Wood Bye kaua a hoi ae au Eia au la ua eha i ka eha lima ole a ke ' aloha 1 Alohu walo uu U\ oka ii\t»a ai ole & Hoomuoua aku i ka popo limu Alaula Auwe kuu kaikamahine hoi—a Alrs. Kapeka Pi Kuopu. Ue kanikau aloha nou e Maria Kalipo - Kuu kuikaniahine mai ka la wela o Wanini Hanini iho la pulu ka njaka o ka lehua Hele aku kaua o ka piina o Puupehu Me ke kula anoano kanaka ole o Holomanienie i Aiiwe kuu kaikauiuhine hoi—a Kuu kaikamahino mai ka ihu o ka lio i E liiki aku ai i Luia Home Nana aku naui ke kula o Hanapwila Paila loko o'u i ke aloha nou - I ka hata o kuu miuamina—a i Aloha ia wahi a kaua i pili ai i I pili io. e kaua ka olu kukui Lauihuli K Imli mai oe e Maria Kalipo ua an u au i Anu maeale au i koaloha I ko pa leo ana mai aloha oukou 3 Anwe kuu kaikamahiue hoi—a Kuu kaikamahine mai ka ai kailiili i ka llma Blai ku i-u lioonua a piha ka lua o ka 3 iuaina i L ai ai u kenn ka ibu v ka manu o Waahila i Opa tut kuku o Haliii ke auu—a ! ) E hoonohwioho ana i na pauku u ka ' aloha ■ Huuu u Lauikepue i na ihe pukui Lua a 1 ke anu Anii—a! Auwo kuu kaikamahint—a Kipi uloha ia oe la, oia—e Miss. Lily Uluwehi Kauikau uloha uou o Mam K ilipo Kmi ktii.';amahine mai kaua wehe iluua o ka lauhala Haki oe uoho īnaua u i ke aloha Kuu kaikamahine mai ka la hoolau kauaka i Hoolono aku oka aehe ake kai o Eehiua - Kuu kaikamahine mai lia wai o Hololoa Alolaa ia wahī au e holoholo ai Kun kaikamahine mai ka i-a lama o ka / . _ _ uina T\un kaikaiunhine hoolau kanaka o ka hale—e Alohu ko leo i ka pane mai e Papa—e Aloha ko kino i ka noho mai i ka hale Pau ko'u lohe ana i kou leo Kuu kaikiwiahiiie nmi ka piiua 0 Kamoolehua Kuu kaikamahiu« i ki wai o Kalihiwai Kvm kaikamahiue mai ka piina o Kai- • halulu Aloha ia wahi a kakou i pili ai &;u kaikamahine mai ka wai o Waiuli Mai ka ulu kakui Koolau ke hele ia Kuu kaikamahine o ka hau o Kealaakaiole Aluiia ia wahi a kakou i pili a i Hele oe i ke ala hoi ole mai Kc noho la paha oe i kahl Hoano I ka Paredaiso t> kp awa lani Aole uo oe i pauaho a kuihe A hiki i ka pau ana o keia ola aua \\r. Kaheh.

Eia au e Maria Kalipo—a Aloha ino bon kaikimmhiut> Kmi lei kuu ima laha ole ho kaileiimnliiuo Kuu kaikam-aliine iuai ku ua hehi mai iluna o ka lauhaU j Ua bala aku lu t>e i ke uo malania , Ke lualaiua uei au i ko aloha | i Kuu minamina pau ole ia^oo —a io ko.kino wailim ku makou o iko i)i-i i Auwo kuu kaikamahine hoi—a K\u\ kaikaiuahino niai ka i-a Inlmi i ke ! kalā "o ka liulo [Aloha ke kni hawnuawana o Wanini | Me he kiuiaku lu ku uo hone o ke kai 'o | Wnnini. Auwe kiui lei kuu kiiikaiuuhiiK —a Kuu koiknniahine m«i ko ala pnhee o l'mipehn E iilo ai i la' anu uii' ki''koekoe Koekae ka halo aolu< i-oli e uiolnuiii ui Anwe kuu lei kuu miunniina—a E kuu alolia o hoi inui kaua hn tui Km>- > lau iikii ia Kun kuikuinahiue mi\i un lu\hv o l'uokn Ku o Miii'ia Ki.li[)o naiiu in Limiimii Ho inea nui nn'u l:o nloha e sila nei Kuu kaikaimihioe inai ka uulokn o llaln Mai ka luunu kauaka la o Kikiuln Heokuu aku ka luhi i ka hale kuni Auwu kuu kaikaiuahiuo hoi—a -Mi-8. Maria Mugedaleua Kuawulou, lly kanikuu aloha nou e Maviu Kuīiy>o Kuu kaikauiaiuo mai ka i a a ka luuu ' Kuu kaikamahino mai ka i-a Inu alii o 1 kn po I kaauu ia nie ka lehulehu 1 Kuu kaikaiuahine hiu liuiu o ku aiua 1 Kmi kaileaenahmo niui ku ua hekili ole o ku niua Houkahi no hekili o ke ku(juai lio ■ Kuu knikamahino mni ka iu pili pohuUu 1 Aloha ia Tfalii au e hele ai Aloha ka ia hele pu ine ku wakun 1 Aloha ko oue hanan e waiho mai nei Kuu kaikamuliino mai ko kula o laiia Aloha ia wahi a kukou e hele ui He aloha ke kuhi o Hanapailu » Huli aku i ka liim. ka kanaka o MunuL akepa Eahi uo ia a ko lio e hoolni ui 1 A'oha ka hau o Kuukaopua 1 Ke halii mai la i ku wai o Kualiia Aloha ia wahi a katou e hana ai ' Aloha ko leo i ka i ana mai * E mama ua pau ka luvn-A 1 Auau ko leino i kn wai o Liuiumii ; Pii aku oe o ke alapii o Kikiula Aloha ia wahi au e hele ai Ke halii mai la ku im i Pooku ! Eleu kuu kaikamahiue i ke alupii— n 1 Naua kuu kaikannhiue i ke o l D a]>aaiki ' E kaaiiu i ka i-u i Huoi He i-a na kuu kama e ai ui - He mea aloha ua makou ua na mukua Kuu kaikamahine mai ke kula o Pala.in Oia kulu, wela i ka Ja Hala oe ka makou mea nlohn : Knu kaikamahine mai ke oue o Kalihikai Mai ke kula ula i ka lepo Kuu kaikniahine mai "ka piina o Ka- | moolehua i Aloha ia w&hi au e hele ai i ke kula , Euu knikamahiue mai ka piina o Kaihalnlu , H©l© aku o ke kula welr. o Kilauea i E hai ae ana i ie aloha o ka ohan.a Mai ka i-a lawe i ke kula E ike auanei oe i ka mea nnui o Pelekane I k.6 kani iv ke oeoe o Liliulani Euu kaikamahine ika halelana iiee kai Elua olua lai ke kai o Kaieiewnhn Me makou ko alolia nipouipo Koho mai Waianae i ka pohu Moa oleia kai a kakou e pupue ai Kuu kaikaHiahiiie mai ka huikau o ke kaonn Mai ka ia mililiniu. o Ulakokeo Elua olua i ka la Queen Hospital Pau ka ikena i ke kaona Huli hoi no ka Home Kanikau aloha nou e Maria Kalipo—n Auwe kuu kaikanaahine hoi—a Mr6. Knpo Kahee Kanikau la he aiolia Nou la e Maria Kalipi Kuu hoa pupuu anu 0 ka uka wale o Ka-hee Oiauka anuanu 1 mehana i ka lau Akoloa Ahi wela mai nei loko Paila i ko aloha He aloha no Leleiwi Eipu mai la i ka ohu Ohu kakua i na kuahiwi X ka lalo o Moakea 0 ka noke mai a ka un ! Noe i ka lau laau l He u la he aloha | Nou 1a e Maria Kalipo J He aioha mai Konale | 1 ka heahea ana mai Ma o maanei ae no hoi Makuu kino apuni Puni au i ka eha Mai luna no a lalo Kulu e mai na waimak» O kou -vra koke no ka ia Piha makou i ke kaumalm Me ka ehaeha no nao Haalele mai nei ka hann

Mooiualio ko kino j Pnu ku oni nna ne Un kuu'aku la ka luhi I ku hale punnuanu T7a luwe aku ke Akun I kana o ka uliane Nana no i lawo aku Kanikau la he aloha Nou no la e Maria linlipu Kuu kaiknmnhine mai ka halo makua nui Mai ka aiua houpuni ia o ko kni Kuu lei uiai ka wai o Hololoa | Oin wai noho i ka malu okn huln i Hulu ka uluuie o kuu lei Eiu aku nei pahn i ]co one o Kulihikai Oia ouo «u e holo lio ai 11010 aku o ke alapii o Kamoolehun He lei liaulo ole oo nn makou Na mi niukuu o u uoi i ko aloha " Kuu kaikumnhine mai ke khln o Kula-1 poko Mni kii ihonn olu o linlihiwui E uwe luialoulou uo niakou nuw _ j Mni ka piiiui ikiiki o Kaihahilu Mai ku ihonn olu o Puukumu Mai ko kuhi woln o Kilnueii Mai k;t huikau o k« halo inu ti Aloha nu wuhi n maua o pili »i Alolm kapaia aala i ka lmln Alolia kn wni o WniwM Aloha kokula o Kumon Alolia »a ulu ku ha-o o Puuo-u 1 Alolia ko kula o Kulioiwai 1 Aloha mi kukui heh; o Koolau Alolia iii. Avahi n kakou e pili ai * 1 Alolia ia mau kula nopu i ka lu 1 O kuu lei hauleolo i .uakau h kau \wre kuu kniknmahino hoi —a Duvid Keaka. i Hc kanikau lu ho alohu i Kou no la e Mm'ia Knlipo Uwe helu mai o Haua i Ivuu lei aloha iko kula o Kula-iki Oin kula wohiwohi i ka hiu o ke ko Kuu kniknmnliino mai ka w>ū o Lanikepue L Oia wui po i ko alu o ka hak Helo aku la oo i ke ala hoi ole niai Noho iho nei makou me ka u me kn minamina { Kuu loi mai ka uluwehi o Halekeln Mai ka huiknu kanaka o Kikinlo Mni ka ua nilii pali o Ko-uko-u Mai kn ohu halii mui i ke kakuhiaka 0 ke aka kino wailua ka'u e iko noi 1 ka maalo :ma ae i ka maka o ka opua Kuu pua aala o Wanini aole iho nei Kuu lei hoomnliie o ka la huaheo Kuu alolia i ka piko o na kualono Mni ke ala maawe iki a Kanaloa Au-n e kuu minamina—a Kuu kaikamahine mai na kukui o Puup Mui na ohia o Kupakoili . Aloha ka limu ka kanaka o Manuakepa Kun kaikamahine mai ka ihu o ka īio Aloha ia walii a kuu lei o hele ai Kuu kaikamahine mai ke kai o Makat u hoa ±19 uloiia o puu Hinahina me Keala. Alohu ku wui o Lumahai Aloha na lehua oLuluupaū He aloha kuu lei kuu milimili He alohn Mammhina kunhiwi kalali , alo i ka ino ile aioha na hnhi o Naue i ke kai Oia walii a kuu lei e liele ai Amve kun lei kuu minamina—a He aloha Kaiwikui me Makano Alohu kn wai o Limakuli Kuu kaiknmahine mai ka Ini 0 Haena Kuu lei aloha o ka inii a Kanaloa He aloha ka hinahina aala o Napali Kuu kaikamaliine nmi ka Avai o Kapalae Oia ivni a kuu lei e auau ai Awe kuu lei kuu minamiua- a ' lll k aiU!l -hi ne mai ka iliu o ka wnapa O Maiuiaelala ka heke i ka laeo KaiHo Aloha ka pohu o _ Hanakapiai Aloha ko kai iiiiki mukan u Hoolulu Mo ka wsilelo o Pohakuao He nloha ka lae makani o Kikiopua Hc aloha ka -wai kuau hoe « ,ka lawaia Aloha, knhi a kuu kaikamahine e hele «ū He aloha na ko a ka Aalahina i ka pali Aloha na keiki i Nuiwi i Waialolia Aloha ke kai leo nui o Kalalau A me ke one o Kahuaimi A nui mai no ko aloha e mve no au Kuu Jei alolia i na pali o kaulana o Kuu kaikainnhine m a i ke kai Kuu aloha ī nn kukui o Waianuonue ±le aloha nn ale o Pipi i ke kumu o ka He nloha ka haka lewu o 2S*ualolo Aloha aa Tvahi a kuu lei e heie ai Aloha na kalo a Ola i ka pali A me na hulaana o Milolii Aloha ia alaniii pali makaiiai ui Auwe kuu minamina—a Mrs. Hanuah Kuhookahi. i±o Kamkau aloha keia nou e Maria KaKuu kaikamahine niai ka lio hookahi Mele aku maua o na hala o Pooku Alohu īa ulu hnla a maua i pili ai Hele aku maua o ka uka o Kapa-ka Oia uka ■waonahele kanaka ole ! Hookalu no kanaka o ka leo o na mauu ke ka» l kapalili mai ika lau laau ® kuu kaikuaana lioi—a Auu kaikuaana ika ulu ]iala o Halii 1 Haha mai ana ko aloha i o'u uei Aioha la xtlu hala i pili i a e mauo L kuloha ai ī ka wela a ka k O ka laiho maluna 0 niauano ko lalo Auwe kuu kaikuaaiia —n Kuu kaikuaanā lioi—a Kuu kaikuaana i ka malu liau o Wanini Alohn īa malu hnu a maua i pili fl ī INoho Akn maua lioolono i kn owo a 1 ke ani peahi a ka.lau o ka hau Ji hoolaau mai aua ko aloha i o'u nei Aitve kmv kaikuaaiiu-—e Mr«. Knhnwaii Poonui.