Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 32, 12 August 1882 — NA NU HOU HAWAII [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NA NU HOU HAWAII

Ua hoau ae aa luaamakaain?na ika halealii hou i ka nuina la Poakahi iho uei. Ua haule makavralu mai kekahi kuaua koikoi i ko ahiahi Sabati aku nei i hala, aua lioomau ia a awakea o kekahi la ae. Ua iioi o J W Kalua, i 30 000 elala 110 ke alauui īua Wailuku a hiki i Lahaiiia, aua hooholoia ma ka holuholu alua ona. Ke lioupuupu ia mai uei, ina o paakiki loa o Ainevika Huipuia i ka hoopau i ke kuikahi panailike, alaila o maihiia mai ana paha ka laiki mai ko komo duto ole ana aka i Amoriko. Ua hoike ia aku ke kauoha mai ke Keaua Kalaiaiua aku ma ka la 27 o lulai, o hoopau loa ana i ka ohi ana o ua uku maluna o na la-i e lawo ia ana i ka makeko kuai ia. He makana.—Ma ka oluelu o ko'u hoaloha oiaio iloko o ka Haku, oia o T. Okuu, ua haawi mai oia ia'u na &i.OO no Kaumakapili hou, G. W. P. Kukalii. 0 ka la mua o Ocatoba e hiki mai ana, oia ka la i aeia ai e hoomeka na kanaka Hawaaii e inu waiona akea, malalo o ke kanawai i hooholoia iho nei e ka almolelo. Ua akoakoa ae kekahi poe walama Ilalekuai rama a hooholo iho la, aolo o haawi i ka rama i na kanaka Hawaii, no kolakou'ike ua oolea loa ke kanawai ihooholoia. Ua huli hoi aku maluna o ka Likolike no na Home na hoa Luaauakaainana o keia kau ahaolelo, a o kekahi o lakou maluna o na mokuahi Leliua Biliopa a me Kilauea Hou. Ua kau nialuaaoka mokuahi Bihopa i ka Poalua aku nei no ka mokupuni o Kauai, ke Komisina o na Pake. I holo aku nei oia e nana i kona lahui 6 noho ana ma na maliiko lehulohu oia mokupuni. Ua paliolaia aekalono, oholoakuana 0 Col. Curiis P laukea i lapana, ma ko ano he Elele mai ka Moi aku o Hawaii 1 ka Emepera o lapana, i kukai no na hanalokomaikai a ia aupuni i hoouna mui ai i kona Elolo i nei. 1 ka hora 2 o ka auiua la oka Poakahi aku nei , ua hoau ae na Luuamakaainana i ka Hale alii hou, ma ka malaiua ana he wahi papaaina. O na lono i lona mai ua piha lealea lakou, a ua luho i na wai nialule o Maleka. Uakauaku maluna o ka Likoliko i ka Poalua aku nei, ka Luna Hooponopouo o ka kakau Hiwahiwa, no Kauakanileliua o Hilo. E hala ana ha map la mamua ae o kona huli loa, nna mai no Honolulu nei.

Ua loho iaai mak.'m, o hiki mai aua 1 Hawaii noi Koaliiwahino Poraavo o Knliiki, nmluiia o ka manun Bovliaj)ia uo leaim lmakai kaapuni houua. He hooknhi malnmn )»n ]oi)ii n Kn moi oin Ho eluu nekolu palui mnlama i koo, o hanlolni iho a»n i nn lopakai o Ha« waii ii«i kft Moiwahiiw Kapiolani wo Qcrcm«uin, ma kn lumkni liooluolu !d--no. Hc mahnlo mnkou uo kona helo aua m« ii» ano; nnoai o lonn hou iaift Uo mnn iko hou. 1 kn. \\u, a ka Moi i iko wuii ai \ ka paa nua o na, puka aniani o ka luakiui o Kaumakapili, ua uuuhi ae la oia i ub dak ho §15.00 mailoko ao kona pakeko, a makana aku la uo ka luakini o Kaumakapili. Ua hoikoia ao imua oka halau-ei Poakolu aku uei o Kauaiakpili, ua minamina ko • alii ko Moi i koua kakauiuoa mua aua i ka bila rama, mamua o koaa launa 010 ana mo kekahi o naopio Krioti* o keiā kulanakauhalo aua i hilinai ai. J£o puka aku uei kakou Nupepa o keia la, mo ka hoolaha a ka Lunakawai Kiekio A. F. Judd (Alapaki) e hoole ana, aolo e noho ke Kau hookolokolo Kiuro o ka moknpuni o Hawaii ma Kaiohinu, Kau, ika Poaha mua ae aei ō Sepatemaba. I ka lohe aua o kekahi hapahaole i ka Poakahi iho uoi, ua kakau inoa ia ka Bila rama, ua inu iho la oia i ka rama a oua loa, alaila, komo aku 1& oia iloko o kekahi mau hala e hoohaunaale ai. Aka nae, ua miki ae na owau ok« aupuni a hookomoia aku la i ka umiki, ko puhi ake kauawai. I ka Poakolu aku uei, ua papa lealea ae ke koiki Keoui Beka me kekahi o na keiki aukai o ka manuwa Beiitania 0 ku nei ma ko awa, maloko o ka Boi. ala Hotele, ma leo Polopele ana me na kalapu. Ika nana ana aku i ka laua mau hoolei puupun ana, na alo ana a me na wiliwiili aua, na lele ana hoi a mo na hoalu ana, ua hiki ke oīelo ae, "O Hawaii no ka oi." Ua hoohaule koikoi mai na pakaaua lokuloku ma ke ahiahi Sabati a me ka Poakahi aku nei, a iloko no oia ua, ka hee ana mai ona pilali o na 'lii koa, a me ka hoene ana mai o ka leo a na ohe keleawe, a me ke kukaliki aua mai o na Puepuaiaoa. I Ka Poalua ilio nei, ua pau aku i ka hoi ka hapanui o ka " poe uhauha dala," mo ka manaolana e kahea hou ia aku aua lakou e hoi hou mai e noho 1 Feberuali ae nei a e ohi i $500 pakahi O ko Honolulu pomaikai loa, o ko lakou kahea hou ole ia aku. Ua lawa ko Honolulu nei i ka ike a mo ka lohe ana no lakou. E īualama ana ka Ekalesia makua o Kaumakapili, he lulu dala no ko lakou luakini hou ma ka la apopo, Sabati Augate 13, 1882. Nolaila, ke noi ia aku nei ka oluolu a me ko aloha o na poe e makee ana ika pouo a e aloha ana hoi i ko ke Akua lialo, e naue ae malaila e haawi i ka ke aloha no ka hale o ke Akua: I ka Poakolu, Poaha, a me ka Poalima i hala, ua hoike ia ke kula o Lahainaluna i ke 51 o na makahiki o kona ku.loilii ana. He 4 wale 220 i puka i keia makkhiki. Ho 2 e hele aku ana & ao kula, 1 e hoi ana i ke Keena ana aina, 1 e lioolawa aku ana i kona hoonaauao pilia loa i Amerika Huipuia. Ala Huki moku. —I ka Poaouo aku nei i hala na hoao ia ae na īnekini hukj moku 0 ke alauui liuki moL'u ma Kakaako malalo 0 ka uoho mana ana a ka Hon S G Waila, a i hana maian ia mai oka luna nui Gandall. Ua paa pono ke kulana o ua mekini a ua holo pono hgCEk oni aua a na hao ma ko lakou ;gfau wahi. O keia mau mekini huki moku ua hanaia mamuli o ke kohikuhi ame ke kii a keia luua uui i kalia ai, a ua pomaikai ke aupuni i ka loaa ana o keia haolo. E paaloaana paha na m&a a pau i lauuali ae iiei, a o ka Likelike ka moku mua e huki ia aua. Pomaikai ka aina i ka loaa aua o keia kumu waiwai puka. Ma ke kakuliiaka Poahia aku aei, ua komo mai ma ke awa nei, ka mokukaue lialia " Oristofro Crombo'' mai Aeapuleo mai, he 200 ka mii o na kan|ka maluua ona; 0 ka nuio kona mautons 2.900, a 0 ka ikaika o koiia Euegini, ua liko me ka ikaika 0 na lio 400, e lawe ana me ua pu ho umi. O keia ke 30 o kono mau malama malalo 0 kana oiha» na uiai' ke aupuni mai.' E holo aku oia no lekohamu, a malaila ae ma ke akwai o Sueza, no Italia. I koua ku aaia mai, ua wawaia ae mawaeoa o na kanuka, ua kau pu mai o 0. C. Moreno . moiuna ona, no ke koi ana i ke aupuui "110 kona mau poho, no ka malama aua i 1 na keiki Hawaii i hooana ia aku nēi i , ua Aina e. 'I ka imi ana aku i ka oiaio 0 kera mau lohe, ua ike ia aoho ho oiaio.