Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 31, 5 ʻAukake 1882 — KA AHA KUHINA [ARTICLE]

KA AHA KUHINA

Moniuli o ka nana ann i ka lakou niaii liana a nio ka noho ana alakai no ka Lahui, ua maopopo, he inau heuiahema ko ukali uei maLiuli o ka lakou aiau hookele ana. 1. Aohe a lakou uiau kumuhana hooula i U8 loaa Aupuni i waiho mai ai iloko o koia Kau Ahaolelo;—aka nae he mau kumu liana e onou aku ana i ke aupuni a mo ka lahui, iloko o ka aie nui. Ūa naaopopokeia maka hooholoia aoa o ka Bila Kanawai Aie no ka $2. 000.000!!! Ma ka hoolialike ae i na loaa i manaoia no elua makahiki e hiki mai ana fS 1.915.251.05.] me na hoolilo ana i inanaoia [83.567.356.86.] ua ike kakon, kokoke no o palua na lilo i na loaa alaila, auhea ke kalaiaina aupiuii naauao? a heaha ka [hopena o ke aupuni malalo o keia hookele ana? Ina he mea hiki e hooko koke ia na lawelawo ana no ka aie aku i 82.000.000 mailoko ao o ka Bila Haawina o ku nei; alaila, ua hiki ia kakou ke hoomaopopo iho penei;— Ka Bila Haawina, 53.567.356.86; ka Bila Aio hoi, 52.000.000. O ka like ole o keia mau mea elua, 51.652.105.81. Aia iloko o keia huina, he hookahi miliona a oi aku, he uku 110 na lunu aupuni, a o koena no na liaawina e ne iloko ona oihana Kuliina. O ka uku panee hoi no ka §2.000.000, ma ku 6 keneta uku paueo no ka makahiki he 8120.000, no elua makahiki, ua liko in mo ka $240 000! Nolaila, mamua ue o ke komo ana aleu iloko o ko kau Aliaolelo o ka A. D. 1884, ua hiki uku no ka hooh.ua ana mai o keia ouou ana iloko o ka aie, ma kn huiua 53.807.306.86!! Ka hua ia o ke au o keia Aha Kuhina. 2. t, r ahulau ia koia Alia Kuhina i na maeele o ka uila poai honua a ka Ona- miliona o ke kula o Kamaouiao. Ua anai ia ke Kuhina Kalaiaina me ua hou aniaui o ka $10.000! — Ua poina a nalowale ka iko loea kanawai o ka Loio Kuhina, no kn pa una o ka huila aniani poepoe keleawe; ua maeelo, a ua mohala ao la na liuia o ke kuhina o ko na nina e iloko o ka maiiliawa ana e ■ '"'aimaka ana. no ka hopena panai i kona wahi ola moe uhane; ua. poniuniu, i a ua hoomalule ia na eleu hookohukohu 0 ke Kuhina Waiwai, i kapoai a ka ua 1 ke kula o Kainaomao. Ua momomoe like lakou a pau loa iloko o ks kihei mehana o ka liaawi aina kohu ole, a ua lilo ke ahupuaa uui o Wailuku mailoko aku o ka Nolio alii. 3- Ua komo pau loa keia Aha Kuhiua iloko o ka ao ana aku e alakai ia ka lahui Hawaii iloko o ka hoao ana no ke kmha waiona; O ke Kuhina o ko ua Aina e, ka Peiesidena ia o ka Papa Ola. aka, oua Pereaidena la, ka lima mun loa i kau ae iluna i hao no ka aoao e alakai ana ia Hawaii e maalo ae imua oke kialia waiona! Oko Kuhina Waiwai kai alakni ikaika i ka Ahaolelo ehooholo i ka haawi .ana i neia pono o ke kiaha i ke kanaka

akn, ua poina oia i ka haule ana o kona | ano koonimana i ua kiaha waiona la i kokahi wa, a pela pu i poina ai inia ka haulo ana o kona mau hoa ma ke kae o j ua kiaha waiona, a, aoho ano keonimana, e loaa ia manawa. Ua alakai mii ke Kuhiua Kalaiaiua i i ko ka Haku hoolilo ana i ka wai i wai- ' na o inu ia ai, aka, aolo loa i hiki i ua Kuhina Kakiaina noi e hoolilo i ka i wai hau o kc kini wai iloko o ka Halo Ahaolelo i waina o inu ai. Malia hc waina ona io ka wai a ka Haku i hoolilo ai i waiua; a i 010, o ka lakou nei no palia e inu nei ka moa ona. 4. Aole i lioomaemao keia Aha KuluiiH ia lakou mai na paumaole a ko lakou mau mua i haalele ilio ai. Uft ili inaluim o ko lakou mau poohiwi na kaumaha o ku uihana i hana homalio> muia o ko lakon maumua. Aoho i wniho ia mui ho Bil» Kanawai o Iniiknla anā i ke Kuhina Waiwai i\o ua dula i hoolilo ia nio ka ao 010 o ka Ahaolelo. E liko mo na $939 i nalowalo ma ka palnka oke Kiaaina o Hawaii; a, pola pu mo na $7.777, a pela uie kokulii mau lioolilo eao i ao ole ia o ka Aliaololu. Ho muu hoailona koiu o ka hemahema a nie ka palnka nui o keiu Aha Kuhina a makou o ike noi. Ko hoohuiia koia mau mea a pau, ua lawa ke olelo ao, aohe hiki e hilinai in, Hawaii Ponoi. Ua mako ma Kaumakapili, i ka la Salbati aku nei i hala kokahi wahino Hawaii hapai koiki, a ma ko kaha ana o kauka Isorodi i ke kino niake, ua liemo mai ke keiki iloko o ka opu, a ke ola nei ia keiki me ka makuahineole Aloha ino in.