Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 18, 6 Mei 1882 — He Nanea Kamahao Lua Ole! NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua. KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole!

NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua.

KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA

BDKE -I

MOKUNA XIV Ka oleloao a Meielinu ia Bnlinn mu—lkea ko laun nhikauana—Ulupain ua Naita o ka Moi Benitona— Lawo iio ia ua Moi lu o Balina uia imua o l;a Moi Ata. o ka oleloao a Merelinn Jufaß» ua hi okanlmi iho la o Bulina inn me ia maloko o ka ululaan. Wehewehe ae )a laua ina pooo okc laua mau lio a hookuu aku la ia laua e hauiu i na heu mauu uliuli o ke knla, a haule iho la hoi hoaumoe inaluua o kn ili honua koo u i ue kehiui. I» laua e hiolani ana a aneane paha e huli ka i-a, ia \va hoala ana ke kilo ia laua a hoolale ruai la ia laua e hoomakaukau ia laua iho no ka halawai anu aku ine ke alii ka Moi Benitona. 1 ko laua iuakaukau ana a kau ae la hoi maluna o ko laua mau lio ia wa i alakai aku ai o Merelina ia laua ina lu alanui e loaa koke aku ai ua 'lii Beūiton» la e hele mai ana ma ke poo o kona mau Naita wae he kanaiwa. I ka owehewehe ana mai o ke aluulu o ke ao, ia wa i ike aku ai o ]salina ma : ke kao-o o ua Moi la e knehn mai aūa i ka lepo, a ua kau uo ka hanoi ua kanaka. Ia manawa huii ae la o Balina a ninau aku la ia Merelina, " 0 ka mea hea o keia poa e holo mui nei ke Alii Benitona ? " 0 ka inea inaiuua loa, oia oo na 'lii la, aka, maiHUa ae o ko olua lele ana aku malnna ona e hoolohe mai hoi olua i ka'u a penei:—E pee olua ma keia wahi. a i ka wa e maalo mua ae ai ke ulii niainua pono o olua aluila ia wa e [>ahu aku ai kekahi o olua i ka laau ihe mo ka ikaika maluua 0 ua alii la, a ia wa e huli ae olua a hakaka aku i ua Naita o ua 'lii la, a ina e haawi pio ole mai lakou a iko paha olua i ko olua uawaliwali, alai la, e haalele koke olua i ka hakaka pu ana me lakon, alaila hnli inni olua a lele iho nialuna oke kino o ke alii e waiho a niake ana me ka hanai ana iho i na oi o ka olua maa pahikana ma kona umanma, a i-i wa e kauoha ae ai olua i na Naita e haawi pio mai, a i na aole lakon e hooko mai i ka olua kauoha, alaila e kaa koke no olua i ka make maluna o lakou alii, a malia e haawi pio io mui lakou, alaila oka loaa no ia o ko olua lanakila, wahi a Merelina ke Kilo. Aka pane mai Ia nae o Balana, " Pehea hoi i na e haule ke alii Benetoua ma ka oi o ka'u laau ihe, a ia manawa o lelo aku ai maua maluna oua a kauoha koke aku i koua mau Naita e haawi pio rnai lakou. a ina aole lakou e haawi pio mui, alaila, o make no ko lakou alil ? Ua pono no ia manao aua, wahi a Mei'eliua ke Kilo, aka, eia ka hewa oia e loaa auanei ka haahaa o lea hanoliaao 0 ka oihaua a olua o paa uei, oiai ua hana olua ma ke ano powa a hoohalua, aka, ma ka olua hana aua e like me ka'u 1 hahai akir nei ia olua, a loaa no ia olua ka hanohauo oikelakela, a e uhi i. aua nei ka hoohalua a olua e haua ai a nalo. Mamuli o keia 01010 noeau a Mei'elina, ua hooholo iho la na Naita e hana e like me kana i huhai inai ui ia laua.

1 luia wa uu umimuuna loa ao la iiu Ukuko maila hoi ka huakai a ku Alii Boaitnia, « ih ko oia luanawa i nalowaUī aku ai o Meivliua, a o na Naita lioi luietu< pono aku la laua a nalo pono īloko o na lau laau ka hoōmakankin ana i !va laua mau laau ihe. Ia wa hoi pohapolia lea inai la na kapuai o ua lio a hoohalukuluku ae la i ka homia. Aolo uo lioi i emo kaalo pono loa ae 1« ke Alii Bcnitona uiamna o laua mo ka hk'hie a kulana liauohano, a oia no hoi •iu īiina loa o ka huakai i hoeae mai ia lioko oia wa e like me ka anapu aua a •»a nila ma ko kuieulu akau o ka ponaho lani (lolohiwa, pi-la iho la i oaka ao ai kH unka ihe a ka Naita Balaua a oloio mai la imiLilo o punohu lau laau, aia hoi ikeia alai la ke kiuo nni nani o ke Alii Benitona e huulo aku ana mailuna aku o koua lio kana hanohano, a waiho a niako al;u la nniluna o ka ilihonua. Ia nianawa i lalau iho ai tia Naitaa i plua i ka lana mau koi kaua a lele aku e paio mo na Nuita o ua alii la. lloolio ae la laua ina huaolelo. No ku Moi Ata o Enelani! A o mako me lve man hololioloua la koua mau ouemi. E im maknniaka holuhelu, ke ike nei kakou na haulo a make aku la ke Alii Benitoua malnna o ka ilihonua, a ua | huli ae la hoi na Naitu kamahele a paio pu aku me na Naita wae o ua Alii Benitona la, uolaila he uiea pono ia kakou ke kiloi i ko kakou mau hana ana maluna o na Naita elua e kaua la ia kanaiwa Naita Beuitona. Mnanei he mea pono i ka mea kakau h • ke oiaio aku i ke afio a me na kulaaa o na Naita kamahelo oia hoi o Balina me Balana. O keia mnu Naita he mau mahoe laua, a imi ia uyo ua kapaia ko laua mau inoa ma na inoa aueane like, oia hoi e Balina ko ka muli, a o Balaiia ko bo muu. I ko laua mau wa opiopio ua aoia laua i ke kula o ka oihana Naita ma Hesi Elefle, malalo o na Naita Laguua a me Keuitusa, he Naita Norewai, a ua loaa ia luua ka makaukau, a o laua kekahi o ua Naita kauluna no ka ikaika ma kahahau koi, a piha no hoi ko laua mau puuwai i ke ahi aa a ka wiwo ole. Nolaila, e na makamaka ke ike ae la kakou i na kulana o na Naita hoahonau ma ka aoao o ka Moi Ata, ka kakou hiwahiwa, aole laua he mau koa opapa wale aka he mau hawao io no laua, i na ho oiaio ka olelo hookahi no hawae lahue kona, alaila, he elna hawae hoi keia menehune ka mea loaa ma ke kahua mokoinoko. Maauei e huli ao kakou a nana ika hukaka a na Naita. A pulia hou aku.