Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 9, 4 March 1882 — KA OLO-WA KANAKA E LAUPAI AI KA LAHUI, A ME KA MAILO NUI WELIWELI. [ARTICLE]

KA OLO-WA KANAKA E LAUPAI AI KA LAHUI, A ME KA MAILO NUI WELIWELI.

O ko ulakai ana mni i na lahui o malalo o l;a hoopaelinuihana, he hoolaupai ia i manao nui ia, mainua o ka hook'awowo ann i ka lahui oiwi, ua maopopo keia nia na puu dala nui e haawiia nei i kela a me keia kan Ahaolelo, a nie ka puipui laolao a nonanona ana mai o na lahui e ma Hawaii nei, o ka mea hopohopo nae ma keia, oia no ke komo nui ana mai o na pake he mau kea wale no ka hapa nui a he mau kauna helu wale uo na kumulau. E noonoo nui kakou, e ka lahui, a e hooikaika lokahi kakou imua o ke kau ahaolelo e kokoke mai nei, e ki a paa keia puka liu nui hamama e ka wawo nei iloko o ko kakou waa aupuni, eia kekahi, i na e pau ka manawa o kekahi puulu limahana ma ka aeliko malalo o na hal'u- hana e ninau koke ia ko lakou manao no ka noho loa i Hawaii nei a me ka ole, a ina e hoohihi ana i na kaiaula nani olukoliai 0 Hawaii alaila, e pau pele pau mano ia 1 kupa Hawaii a i ole pela, ulaila, e hoihoi hou ka paakai paahana i kahi i hele mai ai. Eia keia wahi laumamaue e uhiuhi wale aku ai, oua pake a pau i maro i na wahine Hawaii a i liookupaia, e ainu ia ka huelo lauoho, i ole e pupuhi hou i 7vina, he hana uso ole keia a na pake, a he kumakaia i na wahiue Ilaivaii me ka liehi wale i ke kanawai o ke aupuni, a i ka hoi ana o ka pako, i Kinn, eia ka he eke laiki no kaiala o Kina, he liiiuo wale 110 o ka wahine Hawaii [ūliwale aku la no ka mea, aia i ka aina inalihini makamaka ole, a i na hoi he mea hiki keia wahi paahu lee paku wale aku no ma mua, aole e hoolimalima a kiiai aku kekahi i kona aina ine na lahui o, i na aole oia i hooknpaia. Eia hoi koia wahi apana tapolenn, o na limahana a pau i'hilei mai ma Ilawaii nei, he ohana ko lakou i hookupa ia. 0 ka mnilo nui' weliweli u ko kakou lahui oia no ka mai leper,i, i oleloia o ka mea kaulana, " He luaknpapau hamauia e kanu ola ia ai ka Lahui." Nolaila, e ala kakou a e noonoo akahele i koia kau ahaolelo do ka mea, i na kau i hala he pine-[»ine na noi ana e pau ka lawe ana i .Kalawao, aka, he man.io hemahoma loa ia ia manawa,'no ka inea, he hiki 010 i ke la a me keia ohana ke malama [ioiio i ka moa i loaa i ka inai me ka hoolauua ana me ka poe ola, aka, i keia manawa. ua kupo ke hapai ia kela inanao, e hoopau ka lawo ana i Kalawao a ma Knkuluaeo wale no na mai ma koia mua aku, o na mai o noho nei ma Kalawao i keia wa, ua hiki lakou malaila, a o na mai hoi e loaa hou ae ana ma Kuknluaeo wale no lakon e inalamaia ai, no ka mea ua loho pinepino ia no ke kaniuhu ana 0 ka lahui no ka lnweia i Kalawao, a iua hoi makai koke ae nei, alaila, e hiki no ke loaa kokahi nian manaolana i ka poe inai, oia hoi, o lihi iko mai no ko kane i Jca wahine, a [iela hoi l;a wahine 1 ke kane, a o na keiki i ua uiakua a pela hoi na makua i na keiki, a pela hoi na kokua ana aleu a ka ohana a uie ka poe i j)iha i ko aloha, a he hiki lioi i ko

KunUa ko inukaala i kunu hana lio lalnpaaii, a me na kokna ana a l;a Papa Ola. l'iia lioi kokuki, he niea keiu e ao ohiolu ai ka i loan ika niai e liooUaawalo kokoia ma Knknlnaoo, mai kn imipu nna nx> ka poe ola, no ka tucu, un loaa ia lakou Uoia man mea e laua iki ai Ua nianao, ua iko pono an ī Uoia mau la ho noi i UeUahi nnni nmi i ne olnolu o hoi i Knkuluaeo. A malie hoi, o hikiio mai ko Kauka lapana, a Ua Moi i kauleo aku nei alaila eia uo hoi keia poe mai i ka nuku kahi i kali ai o ka hiki io uiai o ka Anela e hoaleale i ka wai, alaila pau ka pilikia a ho makana nui hou noia a Ua Moi i kona lalnii, kona aupuni ame kona ainahanau, A heaha la auanei ka ma Uana a Ua lahui e haawi ahu ai i Uo kakou Moi ? « 0 na maka no paha o k\v hi walewale.' Mc ka waloln'a, T N Puuohau, Feb. 6 1882. i