Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 50, 10 December 1881 — [Mai ka Peni mai a S. H. Kahukula] Ka AKEAKAMAI O NA Mea i Ike ia. [ARTICLE]
[Mai ka Peni mai a S. H. Kahukula]
Ka AKEAKAMAI O NA Mea i Ike ia.
O ka Iridiuma ka mea paakiki loa ona niea metala a pau. Oia no ka maka eleele o na peni gula, a o ka pohaku makamae ke Daimana, ka mea paakiki loa o na mea kino a pau loa. Aohe mea hiki ole ke kaha ia e ke daimana ; aka, me ka wela no e hoeiniia ai ka paakiki o ka hao, me na mea e ae i palupalu. 19 Heaha ka Uaua a me ka Paapaaiua ? O ka paapaaina, oia ka hikiwawo ke uhai ia. Ua hikiwawe ke uhaki ia mamua o ke kepau, [lead] ua oi nae ka paakiki o ke aniani. 0 ka paapaaina kamea kuei ka uaua. 0 ka hao steel ka mea kino uaua loa o na mea leiuo a pāu. Ua hiki i ka uwea steel 1-100 iniha ka manoanoa, ke hapai 34 paona me ka moku ole. Ma ka uea lead manoanoa like, elua wale no paona e paa ana a nioku ka uea. 20 Heaha ke kui ia / Ua liiki i ke .'«ahi luau metala ke kuiia a lahilahi loa, e like mo tini, ke dala, ke gula. 0 ke gula ka mea helo loa a lahilahi. '21 Heaha ke ano i unuhi ia ai i uea ? Ua hiki kekahi mau mea ke unuhi ia i nwea niakalii e like me ka hao, ke eopper, ke Silva, ko gula. O ka Palatina ka mea oi loa o ka unuhi ia ana, me he punawelewele inakalii loa la. MOKUNA 11. Ka Motid a me ka Ik&ika. 1 Heaha ka Motio, oia no ka naue ana mai kekahi wahi a i kekahi aku, e e naiie mau ana na mea a pau, ka L.i, na Hoku, ka honua, ka makani, na mea ola, na mea ola ole. 2 Heaka ka Ikaika ? [ Force ] Ma ka olelo Akeakamai, o ka ikaika ka mea nana e haawi ka vnotio i kekahi mea kino. Peuei: Ina e nou aku oe i kekahi pohaku, na ka ikaika o kou lima e haawi 1 ka motio i kela pohaku. I na e olokaa oe i ka poahaku i ka pali, alaila, na ka ume kaunmha o ku honua e haawi i kona motio e nee ai ilalo. Ina e kaa ka huila wai, na ke kaumaha o ka wai e hiuiwi i koua raotio ekaa'i. Ehia auo o ka motio ? Elua inahele o ka motio. O ka Motio maoli, noka Motio Hoohalike ia. 4 Heaha ka motio maoli ? Oia ka ' neo maoli ana o kekahi mea kino mai' kekahi paa aku. I
Pouei: lna e holo o Janu>s Alakee tnat Kapaa aku a hiki i llonolnlu ho S0 inilo iloko o na hoia ho 10, alaila 8 milo kona nu>tio maoli iloko o ka hoia hookahi, 3 lleuha ka motio lloohulikeia / Oia no ka hoohalike >uia o ka motio o na mea kino, ine ku motio o kekahi mea kino e ae e naue ana. ((') Penei: lua e halawai kela moku tne kekahi nioku o holo pu aua i llonolulu, 8 mile kona holo ana ika hova houkahi, alaila i ka mualo ana ae o Kinio Mu-ki 8 milo i ka hora, alailu 2 mile kona niotio i ka hora i lea naua aku mai kahi moku iho, a ua kapaia, elua mile ka motio hoohalikeia. 1 (e) lna e*halawai o Kimo Ma-ki iue Bihojn ma ka moana, 8 mile oka hora i taua hookokoke ana he 16 mile oka hora ka wikiwiki o ka holo ana ko nana aku mai kekahi a i kekahi. Nolaila, S mile ka motio maoli o kela a me keia moku, aka he 16 mile ko laua motio hoohalikeia. Ina oe e kau nialnna o Iwalani, a noho nialie maluna o ia moku, alaila, ua liko kon inotio niaoli mu ko Iwalani, lie 10 paha niile o ka hora, a o kou uiotio hoohalike ia he 010 no, he uoho uialio wale iho no oe ma kahi hookahi ko nana aku. Ina paha o ku ae oe a holoholo imua o ka ihu o ka moku, 3 mile o ka hora, alaila, 3 mile kou motio hoohaliko, he 10 hui 3 like 13 mile kou motio maoli. Ina e huli hou tnai ana oe ia nope o ka moku, 3 mile o ka hora, alaila 3 mile kona inotio hoohalike ia, 10-3 like 7 .kona motio maoli. G Heaha ka Velocity ? Oia ka maina oka motio. Ina he mama ka nee ana o kekahi mea kiuo e like me ka lele ana o ka manu nunu, alaiia, nui kona velocity. Ina he lohi kona neo ana eli ke me kolo ana a ka honu, alalla he uuku kona velocity. [Aoh i pau.]