Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 39, 24 September 1881 — NA HOOHIALAAI O KA LAI O LELE; KA AUWAAPA O KE KAHU AUPUNI I KAPAIA LAHAINA FLEET. [ARTICLE]
NA HOOHIALAAI O KA LAI O LELE; KA AUWAAPA O KE KAHU AUPUNI I KAPAIA LAHAINA FLEET.
Ma ko knknhinkn PonkoUi, Sopt 14, hora 8:30, un ikoin nku la ka hunkui wnnpa Lnhnina Floot o nn'lii, o kanlo ao una mawnlio iho o na kunnalu o Uo, a mo Halolua, a ua haawi ao la in mau ualu knulann i ko lakou alohn nlii ma kn hookuakea bhh ia lakou, a ua ike in aku la nn waapa Alii ma ka kilepalepa nna' mai a ke aheahe Mna-a i ka hae Kalaunu, a im ka liora 9 a m hehi aku la na kHpuai o na'lii i ke auuu o ke alopii o ka unpo, a hoomanao ae la au i keia mau lalani mele Eia mai ke aloha e ka m»lu nlu, I ka Hae Kalnuuu wolo i ke kai, Haaheo i ka muka o ka Of>uu. A penei ka hoonohonoho ana o ka laina Wanpa : Wanpa hehi 1. Cnpt. L Aholo, e lawe niia i Ka Men Kiekie ke Aliiwahino ke Kaliu Aupuni, a ino Ka Mea Kiekie ko Kama Aliiwahino Likelike. a uie na Ukali. Waapa lielu 2. Capt. Kia Nahaolelua, a lawe nna i Ka Mea Hnuohano ka Luua Lcta Nui J M Kapona, a mo ka Lunahelu o Lnliaiua J W Kilua. Waapn belu 3. Cnpt. Lunnkanawai D Kainaiopili, o lawe aua i ua ohua o Ua'lii. Waapa heln 4. Cnpt. Bullhead A Kaukau e lawe uua i na puuiu u mo na Opeope a na'lii. Ma kn pili nna mni o na'lii ma ka uapo, ua eleu koke ae la hoi ka Ona o ka nupepaka Elele Poakolu me kona Kaa lio i na ukaua makumae a ka lahui Hawaii ma ka home nobo o ke Kiaaina Dominis. Luakaha nūa. Ua lioonunea ia na'lii m« kn pa kolonnhe ann mai a ka makani Maa-a, e hnlihnli mai »na i ke nla kupaon wni anuhea o ka lipon, a e lilo ann paha ko laua mau la pokole o ka noho ana ma ka inalu ulu nei, i mau la hoopoina ole na laun, no ka hoomanao i ke ala o ka lipoa. I ka pa Kntolika. Sept 15, ua naue aku la ke Alii ke Kabu Aupuni ma ka pa KatolikH, a ma ka Halekula o na kamnlii kahi i lunna «i me ūa Ukali. Ma ka hora 7 p m, ua kani hone mai la ka leo o ka Bele o W«inee, e hea mai ana i na pnuwai alohn alii o na makaainana o ka Moi Knlakaua, e nane aku e nane aku e hoololie i ba leo kolonahe 0 ka MHknahine Ahi ke Kahu Aupuūi ; mamua o ka hiki ana ae o ka liuakai alii 1 kn laakini, ua piha pono nku In oloko o kn luakini i nn lehulehu like 010, oia na kauaka Huwuii, haole, pake, a pela aku. Ua hoonani ia ka Awßi ma ka uhi ana i ka Hne, n mamua o ke alo o kahi o na'lii o noho oi, he pakaukau i kilipolie i na kiaha pua. A 0 na paia hoi o kn Halepulo na hoonuni ia i na ihoiho malnmnlnma, a i ka nuna ibo a nn maka, aohe e nalowale ke kuipiue ke haule. Ke kn'oo nlii. I ka Mnkunhino Alii o kn Lahui, Lilin, i komo mui ni mu ka ~jpuk» o krt luakiui, i uk»li ia e kona muH Pjkii Iwaleleonapali Likelike, ke Kiaaioa o na Hono, ka Hod Knpeiia, a me Mrs E Knpenn, a me Da ukali alii. I ka hunkai alii i komo mai ai, ua hnawi ae la ke anaiun i ko Inkon aloha h!ii ma ke ku aua iluna, a haawi pu ae Ia he m»u huro ekolu, n i ka m»o ana'e ua nonoho iho la ilalo, i ke knu ana o ka nae, ua ku mai la ke Alii a hnawi mai la he mau leo ouo a me he kohi momona o ka Puaa hoolua, ka bele a kubikubinia kona ono a me koua okuku li i ka puuwni. 0 ke auo nui wale uo o kana olelo, no kann huakai makaikui i kona maii moUupuni, no ka maluhia o ka noho'na 0 ka Lahui, a me ka huakai a kona kaikanane Haku ka Lani Kalakaua mu ua Aina e. Mahope o ka haiolelo nlii. Ua poiia mai la ka leo o ka Hon. J M Kapena me he aila poni Ia o ka umiumi o Aarona ka pahee. Ua haiolelo loihi mai la oia no ka huakai a kn Moi 1 Europa, a me na Hooilolo a k9kahj poe no kann huakai mua o ka imi nua i ke Kuikahi Pnuuilike me ko Amerika
ka naoa i lia mii ia o na Moi i haia mo ka lona ole, a hiki i ka \va o ka mamo a Keawehoulu ua lona mai la, a ko eli noi kola mo koia i ka lua da!a, ulun gula o Ilawaii noi. A pola aku noi no koia huakoi nka Moi i Eui'opn. Ua p»kn no no hoi kokahi mnu 01010 ino niai waona ao o ka poo no o kohi pu nna i ka Umoko, ao ! lakou no ka poo 1010 nana o nkinki nei ka Alihi o ko Ko-ko n Makalii, Oia hoi koui, ua pulea no ma nn na nupopa o na aina naauno kakahi 01010 ; i holo nku uoi ka Moi Kalakaun no ko kuni ia Hawuii noi, a un wniho mni ln oia i koia ninnu i ko nnaiua ponoi: Ua manaoio anoi oukou itv mea ? Un hooho liko nku la ko nnaina, "Aolol" A wniho hou mni la oia ho olelo hoolaua o pnipui nna i na keiki opio, a i na Hoa o ka Punli Maui Ponoi i kona mau la, o hoopiha mau ae ma na noho o ka luakini, uo kona loho una ua nooneo loa ka luakini, nole e like mo koua inau la 0 uoiio makua Kiuaina ann no ua mau Hono alohn noi n Piilani. He nui aku na moa i koe, aka ho poho au i ka noko 1 ka hai ia oukou. Na Hon Aholo i'haawi aku i ke aloha o na Makaainana o ka Apana o LahaiūA neil. ka Makuahino -Alii o ku Lahui ke Kahu Aopuni a we oa'lii, mai! na pali mai o Kahakuloa a i ka makani hele uluuluo Ukumehame. . Koloho knbi Lehuu. E lai ana no ko Lele mau keiki me ka hiaai nai no ko | lakou mau Haku alii, mai ka hni mai ka honua no hoi nei Avahi mokuahi Lehua a k«ili aua i ke Alii keKahuAupuni, Kona muli Pokii, Ka Puipuiaka-' u DJb mi ukōli, ma kakahiaka o I . kaPoah» Sept 16, keia kaili ann o ua wahi moknahi la. E loaa pono aku nao
olnlo o ka hoe ia Makekau lele ua wnhi moku ln i uka nei, oka paa ole boi kekahi o ka J Kulnilua hawele aua i ka laina lilo ai. Ukiuki loa wau. Ko pau ka oukou heluhelu nna e ko Lahniua nei on, pono e lawe uui i kuu balota. He mn'u in 1» knni nka wni. Samue'l K Kaihumua. Puu o Hawaii, Lahainn, Sept 17, '81.