Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 38, 17 September 1881 — Untitled [ARTICLE]
Ua. oluolu makou i ba hoike aku, ua hoi inai ka Makuahioe Kahu Aupuni i kakahiaka nei me ke ola maikai, uiahope iho o Kona makuikai aua ma na mokupuni o Maui, a maalo loa mai nei e ike i bo Kalaupapa poe. He kūmuhana koikoi tia ko kakou mau kilo-aupuni ma keia mea iho, ka hopponopouo ana i ke aupuni e like me ko kakou nei, ma ke ano waihooluu like ole o kona mau makaainaua. Eia maluna o ko kakou wahi aupuni pukou na lahui like ole e hoomaluia nei e ka Moi a me kana mau kanawai. Mawaena oia mau lahui, na haole Ainerica, Beritania, Geremania, Farani, Pukiki, Pake, Norewai, Mekiko, Italia, na kanaka o na mokupuui haahaa o ka Pakipika Heuia a me kekahl maa lahui e ae no lakou na heluna kanaka kakaikahi e noho pu nei me kakou, a~e walea iiei hoi i ka maluhia o ko kakou aina. 0 ka lahui mahuahua mawaena o keia mau lahui a pau, oia no na kanaka maoli nona ka aina, a i ikeia mai ai hoi kakon e na aupuni nui o ka honaa nei, aka, o na mamo a Sapeta, he poe poo loihi lakou, a o lakou no ke ano ili a ke Akua i hoopomaikai nui ai ma na moolelo ke ao nei. Eia i na haole kekahi hapa o ko kakou mau aina, a ke koe nei na aina lei Alii, na aina o na Kamehameha a ma ko lakou mau hooilina ia ka mea kiekia B. Keelikolani, na aina o Lunalilo a me na kanaka maoli ma kekahi hapa. 0 na malihini e noho uei me kakou, aole lakou i haalele i ko lakon hae i hanauia ai, aka ke -noouoo nul nei keia mau auo kanaka o oalahui nui e noho nei me kakou no ka hopena o Hawaii nei. Aole e ae anana Beritānia .mawaena o kakou « hpolini iaHawaii nei me America, Fanni, Qeremania, a me kekahi mau au-
e ae, aole e ae e lioohui me Beritania Kolaila, e like nie ka wa loihi o ka maikai a me ka maluhia o ka hookele ana i "Kō kakou aupuni, pela liuanēTkein m'au ano makaainana e noho nei nialalo o na hae papalua e noho malie ai me ka hookele ole. Aka, oiai e paa ana kakou na kanaka Hawaii maoli i ka mana koho lunamakaainana ma ko kakou lima, he mea pono e makee kakou i ka waiwai o ia mana, a e inanao hoi he waiwai makamae ia e hiki ole ai ke hoolilo no ke dala. ' Ke lana nei ko makou manno, e hoomahup.huaia ana bo ka Moi ike no ka hooponopono ana i ke aupuni i nohoia e na makaainana waihoolun like ole, ma ka hoomao{}opo ana i na hookele ana a na aupuni i maalo mai imua ona ma keia liuakai kaapuni honua ana i hele aku nei. Ona lahui Pukiki a me ka Pake, ma ko makou maa i ko kakon noho aupuni ana, he mau lahui haahaa lakou, a ake ole mai i na oihana aupuni kuloko o kakou nei. Aka o kekahi mau makaainana e iho o kakou,Jie poe ake nui lakou i ka hooponopono ana o ko kakou mau oihana aupuni, ai kekahi mauawa, hoonoho paha i na hoaloha ma na oihana a lakou i manno ai, e kokua nui ana ia i ko lakou mau pomuikai iho. Ma ko makou manao, he mea pono ia kakou e noho nje ka hookeke ole kekahi i kekahi, oiai e mau ana ka loaa ana n na Alii Hawaii e nono maluna o ke Kalauuu, a uole hoi ka hoalaala i kekahi mau manao ino mawaena o kakou, a lioouna aku paha i na maoao lapuwale ma na aina e, e hoala ai i na manao lili i kekahi mau aupuni e nolio makamaka nei me kakon.