Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 5, 29 Ianuali 1881 — KA IKE ALII A KE KAHU AUPUNI. [ARTICLE]

KA IKE ALII A KE KAHU AUPUNI.

I ke awakea Poakolu iho nei, im oluolu i Ka Mea Kiokie ke Alii ko Kahu Aupuai, ka lawo ana ia manawa niuikai, i \va nona o ikoia inai ai e ua Luiia Anpuni nui o na Aina e ma ko kakou ulo alii, a nie nu Kauikela, maloko o ke keeau nui o Aliiolani Hale. Ike kaui ana oka hora J1 awakea, uu komo mai ke Kahu Anpuni iloko o ke keena uui, i ukaliia o kana kano ftlii; ko Kamu Aliiwahine Likelilio a mo kana kano alii, Ka Mea Kiekie 11 Keelikoluiii, ke Kanuilai Haku Pauahi a me kuna aliikane, bo Kiaaiua wahine o ihiwaii a me na wahine o ko alo iho o ke Kahu Anpniii. Ua hiki e ae maloko o ke keena hookipa no ka hoohanohano aku i ke Kahu Anpuiii, na Kuhina a mo ka lakou mau lt'de, na Lunakana-wai oka Alia Kiekie a me ka lakon niau wahine, na Alii o ka Ahaolelo a ine na Alii o ka Aha Kukaumlu.

I ka hiki ana i lia bora 11 a mn 5 iniuutc, ua koaio iuui la ke Kuhina Noho o Amen'ka liuipuia me kana wahine a haawi mai la i kolauuiuan hoomaikai i ke Kahu Aupuui nia ke k.unou haahaa ana ; o Le niai o BeriUtuia Nui a roe kana wahiue ; ke Komisina mai o Faraai. I ka hora 11 a me 30 miiutte, ua ko mo mai na Kauikelu o na Aupuni o nni ■ka alo alii o Hawaii nei, a Uuuou hooīoaikai pakahi aku la imuu o ka mua noua ku la hanohauo. I ka hora 12 awakea, ua komo mai na kanmaina haole Unne a wnhine e haawi i ko lakou mau hoomaikai pukahi i ko Kahu Aupuui. Ua lawelaweia ka ike Alii e ke.Kohina o ko ua Aina e, i kokuaia e ke Kiaaina a kane alii a¥e Kahu Aupunl me l;a eleu a me Ua hanohano. Ua niaikai ke ola o' ke Kahu Aupuni ma keia la, a pela no ko ke alo alii a pan. Mahope o na hoolaana iki nna maloko o ke keena, ua haawi mai la ke Kahn Aupuai i kona hooniaikai ana i ke anaina i hele aku e ike iaia, a huli hoi aktr la no ka halealii.

Ua heluhelu makou i na nianao paue o ka "Nupepa Kuokoa" o ka pule i hala no na paluj)alu a Hon. B W Wilikoki e hele la e hoomahuahua i kona ike in» aina e. No ka na ole o kona innina i ka niea i kakau inoa nialalo iho 0 ia man palapala, ua hu loa ruui la ua Lae ana 0 kona eneuii maluna o makou.

Ua olelo ke "Kuokoa," ua kuamuainu 0 Wilikoki i kekahi Kohina inaanei, a o ka "Paeaina no hoi ljekahi hilahila ole i kona kokua ana e hoolaha i ua olelo ino 0 ia aao."

Ke makeuiake nei makou e nioau i ke "Kuokoa," jN"o keaha ift konu men i miku ole i\\ i kekahi uiau nvtjiepu o AmeriKa, uo ka hoolaha aoa i ua Kuūiun nei ? Ua hoounaia mai ia nmkou kekahi mau nupepa o ia ano, auu heluhelu tntikou a hoomaopopo, malia paliu no ko "Kuolioa" makapo 110 ia.

ūa manao makou, i ko liaknn aua o kekahi kanak® malalo o kona nmnao pnoi i kona iooa, ua hoi na hihia a puu ma'luiia o ka mea nonn ia maimo, aka aolo nae pela o "Kuokoa;" aīa no oia malnna obe kahua hoomauhala mua. Ina na ike ke "Knokoa" na knaiuiiamu o Wilikoki, alaila, ua pono ia "Kuokoa" ke nohfei-Loio Kuhina a e hoopii no kei'l hewa kuaniuamu, aol« ke kanikaui wak o kona waha e like me na kuinehala walaau.

Eia kekahi mea e ike mai ai k» ] e b«lehu i ko "Kuokoa'' poo hakahaka loa, o kona oL«lo ana, "be mau leta na Wilikoki, kamalii, a lunamakaainana hoī " Ua ike no anei ke "Kuokoa," he kamalii kekahi e kohoia i lunamakaaina ? Maheu ja oko kakou Kumukanawai i aeia ai ke kamalii e kohoia ;i lonamakaainana ? Ke boike mai nei kwa man k.ikulu maaao a "Kuokoa" i kona hawawa a oki l oa maoli. Ke olelo mai De i kekahi poe, ua huwa ka ke "Kuokoa" no k-a nui loa o ka Wilikoki mnu man hou e hoike mai uei i kona lahni maloko aku o na j«v tausani o ka Pae Aina, kekahi kumu oaa e kupaka mai nei. Aole inakou e.hooia akii i ka lakou e noho aku no maknu jb muai ka o ka oukou koho aoa.