Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 49, 4 Kekemapa 1880 — He 43 la ma ke Kapitala o Honolulu. [ARTICLE]

He 43 la ma ke Kapitala o Honolulu.

| Hualele ika lui o Lole ika Ia 2 o j Okatoba no Honolulu, a i ka wa i weho ni ke alaula o ka la 3 o Oot., hora 5 kakahiakanui, halulu ana na kaulo hoopaa o Likelike ika uwapo. I kolela iho ka bana i ka palekui, a alawa iho i ka lanai mokualii, e hi-o ana na kahukaa i o | a ianei, e huki ana i na wahi ohua, e |ake nua o ka loea o kahi okeni, a he i mahalo ka uaau i ka iko ana i ka oleu oia poe. Hapalua horn 5 A M, hikiakn Ia i ka hoine noho m« Kaumakapili. Ika lele aua iho no mai ke kaa iho, e kokolo mai ana ka leo wawalo o ka piha uwe o ko makou home. I »ku laau i ka'n Eya, 0 ke keiki ua hala; ia mapuna leo no a oki, haiia inai la ka lono me ka leo o ka pilikia. E like me na ao i paui aku ai 1 ka malamalama o ka In, pela i ili iho ai ka nknna luuluu a ke kaumaho moaluua o'u, uo ka mee, o ka hiapo o na la opio ua hala, A tna ka hora 8 A M, oia la 3 o Oct. no, ua manele aku la makou i kona kino lepo ma ka ilina o Maemoe, a na ka Haku Eihopa "Willia i haawi i na olelo ao uo makou mnlunn o ka iliua. "Aka, na ka Huku i haawi mai, a nana no i lawe aku; E hoonaniia kona inoii." Na Hiona o Honolulu.—A i ka hala ana o na la o ke kaumaha, kakele wahi kaa aku la no Waikiki-kai, a i ka naoa aku i ka wehi o ke—kulanakauhale, he mea hiki ole i ka naan o ka malihini ke aua iho ina mahulo ana. Ika huli hoi ana mai mai Waikiki mai, kakele loa ae la ma ke alanui Kula, a ike i ka uwapo hou o Wuikahalulu, he nani a me ka molale oiaikai ka hiohiona oia uwapo i ka ike ana iho. Holo «ka la mai ia wahi aku a ke alanui e iho ana i kai, a e pii la iuka o Puunui, malaila i ku iho ai ka malihini a nana akn a puni ke kulanakauhale, mai ke awa hi o Kou a ka nukupuli o Nuuanu. E like me ka muimuīaonal hale, a me na laau, a me na pua o na ano a pao, ma ka papalina o na hale noho, peli» no kt. muimuia o na kanaka o na wuihoolnu like ole ma ka papalina o ua huina alanui a pau, e holo ana, e hele ana, e ku ana, e noho una il»lo, e kamailio ana, a pela wale ?iku. A mnloko aku hoi ona keena o na hale, e ka'ni ana na moa kuni o na bdo like ole, mai na himeni haole a i na himeni Hawaii; a o kekahi poe, e paa ana me na laau loloa e pehu ana i na hua poepoe maluoa o na pakaukau pahupahu, a e hahau pepa Pikalo ana kekahi poe, me ke kuuiopili he kika pnhi; a maloko o ke aouiun o keia mau pohui lealea, e puku 1 mau ana ma ka waha o kekahi poe na hunolelo ino hailiili i ke Akua ma ka olelo Beritanio. I ka nana ana o ka nialihiui i na kilii eha o ke anapuei o ke kulanukauhale alii o ko kakou Aupuni, he mea biki ole iu'u ke huua iho i ke kulana maikai ole o kekahi hapa uuku o ua kalanakauhale alii nei o kakou. Eia ua mahele la: Mai ka nwapo o Kamika, holo poiolei ma ia alanni a hiki i ke alanui Nuuanu, holo i kai ma ke kua nae o na kauhale,e pili 'U i ua alanui la, a loaa ke «lanui oki e holo ana a Lepekiholo, iho ma ke alanui Maunakea a hiki i ke kibi o ka hale pakaukau i-a o Ulakoheo, ma ka aoao ma Ews, holo aka ma ka pili kahakai o Kupnnkolo, a hīki i ka uwapo a Hooliliamanu, ma ia kae muliwni aku a hiki hou i ka uwapo o Kamika. Maloko o keia pohai, he kupīpi na hti]e, a he ano maikai ole ka nanaina o ka hiona ona kanpapa hale. Ina oe e hookokoke aku ma na ipuka hale pupupu o ua pake, e holo mai una ka hohono lnea ino o ka opiuma, ma na wahi e pili 'la i Kolopo a me Kepahoui, a ma kabi hoi e pili ana i ka home noho o ka mnlihĪDi ma Kaumakapili, e pii mau ana iluna ka hohono lauahue o na laaliilii, e hoopilikia man nna ike aalolo hooi o ke poo, a lilo i kumu mai fiva, noloko mai o keia mau lualiilii, a me na -waipiula i-knlu mau ilulo f i hole a opi. lopilo, a o ka nobo ana r> nn kino knna* ka maloko o kein hnpaino o ko kulnnukiiuhule, aole ho. nohu'au oluolu a ms ka maikai o ko ola kiuo,

. 0 kokahi aioa inaikai ole moloko o ka pohai o keia mtui wahi, ui\ kukuln kekahi poe ma ka eli ana i ns\ lunliilīi ma ko alti pono mni o'na hiile noho, a i ka wa o pa mai ai kn naakani inau, e bolo mui qo ka ea hohono o ua mau luu nei, a he tpea hoopakuikui maoli no i ka ihu kohi kupono 010 e honi aku ia mea iuo pelapela. A. ma ko'u manao iho, ina be mea hiki i ka Pnpa Ola ke k«u i rola a lawo ; kino muoli i ka hoonohanoho ana i ko kukulu HDa i ua hole a me na luuliilii, a i me ka hookueno pono tna kola a mo koI ia pa maloko o keia mau pohai mo ka I manno nui i ke ola o ka lahui, oole in I he men na ka lehulehu e ahewa aku ai, no ka inen, o ka muemae o ua home. oia ke ola o ka lahui. I Na hale nui a nnni hoi o u» kulanakauhulo ulii nei.—o ka Ilalo Aupuui, oia ka Hale Kau Kanawui o ke Aupuni Hawaii, o o na poo oihaua nnpuni a pnu aia iluila kahi i hana ai, koo wulo no ka Lunaknnawai Hoomnlu. Ka Hale Alii.—Ka halo keia o ka Moi, kona wahi e ooho ai. Ua paa kona omu paia a pau a nve na puoa aleo ehiku, a ina oe e ku ibo mawaho ao o ka Ilale Aupuoi a nana nku i ka Hale Alii, ."Aoho wahi maikai ole olaila, He makamuka ka ke oho o ka palaī," Kau ua mea o ka nani, ke nana aku; h pehea la ka loihi o ka manawa i koe a noho ke Kulaunu i ua Hale Alii la. He mea ku i ka hauoli ka ike ana i ka hale 0 ko poo o kt» lalnii, e ku ana tne kona nani kamahao. Ma ka Ahaoleio o ka M H 1866, ua hoomakaia ka hookuawale aua i haawina no ka hale alii ho ?40,000, a ī ka M H 1868, ua hookaawaie ka Ahaolelo oia makahiki he $60,000, a pela mau mai mahope mai, a i keia wa ke ikeia eai ka luia oiu uiuu haawiua, n ina e hiki i ko Kau Ahaolelo o ka M H 1882, he mea pono no i na hon oia kau ke haawi i hauwiua mahualiua, i lona ua mea nani e hoohiluhilu oi i ka ūale Alii ou o Hawnii. Ka Hale o Ka Mea Kiekie R Keelikolani, oia kahi halenaui o ke kukuluia ana, aoie no i pau ka haoaia ana i keia wa; a pela iho la paha na hale kakela o na aupuni uui, a kakou i ike ole ai. Ho hoike ana" mai īa he Oua Milioua no" Hawaii nei. Ka Hale o K.a Mea Hnnohano S K Kaai. Aia keia hale mawaho o ka poai o ke kulanakauhale, a ia oe e hele ai ma ke alanui e holo aDa i Ewa, a hiki i Kapalama, a ia oe e alawa akau ae ai i kou mau euuka, e ike no oe i ua hale la oia keiki. ■'He nani ia la he naohalu ka poli o Kokomo, 1 b*bia mai a paa na Haiku." Kau a mea o ka.naai molale. A e kilohi koke iho oe i ka puka nui o ka pa e komo ».ku ai, he kilakila ke naūa'aku. 0 na kikina laki, ke hoi la i ka home. Ka llale o Maka Robisana. Ke ku 'la kona oiwi nani ma ke kahua o ilaemae; a ina e naue oe ka malihiai e anau i ka wui o a me Alekoki, e haliu pono ana oe a ike i ka nani oia home; a be mea no nan e ka malihiui e ninau ai, nowai kei» h»le e ku kehakeha nei 7 No ua keiki lalawai la a Kimo Pakaka, Ka Hale o Ka Mea Hanohano S GWilder, oia ka elua o na hale nini tua ia uka o Maemne; a ma ka nana ana i koua oiwi, ua ku no i ka hanohano; a he hoike aea mai iu i ka hua a kona lima i hana ai me ka hou o kona poo. He nui aku na hale nani o ke kulanakauhale, uka, he mea luhi no kakou ka helu papa wale »na. Novemaba 16— Ka la hnnau keia o ko kakou Moi. Ma k« hora 10 A. M, ua uaalamaia he halawai haipnle uui ma ka luakiai o Kuumakapili. Ua biki kino ae ka,Hooilina Moi, Likelike a me kana aliikane, me 3on. J M Kapena. I ka nana ako i na alii, be mobaba m«ikui, e hoike mai ann i na hiona o ke ola loihi. Ua weheia ka haioleio o ka ]a e ka Makua Rev. M Kuaea, me na oiapoua ieo i like me ka aieli a me ka waiu e kahe aua ma ka aioa o Knnaana. A i ka pjn ana o kana hniolelo, ua pukui mai la 0 Joho Kaluma, kajmea i kohoia e ka Ahahui Kar\Btinno Opiopio, i haiolelo uo ia la no. Ua uaui me ka moakaka na mapuna wai i owa mai mai kooa waha niBi. A i kona hoomaha nna iho, ua kihea ia mai la o Hon. J M K'ipenn, ina he manao pnipai kona e kokua nna i na haiolelo o kft la. Ho inen hiki ole i ko'u punwai ke kaohi i na mohalo kiekie no kana haiolelo naa ia la, a'u no q kaoūa ae ai, eo uo i ke keiki o Mnui. E like me ka nehe malie ana o ka leo o ka hekili ma m paepae o ke aouli o ka luni a hiki i kona poha kani nui ann, peli/i hoololeia m«i ai aa mamala olelo uwila imua o ka nnaina. Wahi' ana: "(Ja pau laa ae la no paha iu laua Ia moa ano nui o ka 1« ha-

nau o ko kakou Mo: aloha nni, a he walii moa iki walo no ka'u elioike aku. 0 ka mea hoole i ku ke Alii malalo iiei, ua hoolo no oia i Ua kola Alii malunu. He tuea hookamani, na kekahi Karietlauo oiaio ke olelo ae, ua aloha La i ke Akua mn kalani, kekue ohumu kipi a paipai e ktie i ke Akua noa ka honua noi." He uui aku na mea i koe, aka, oia ka hoomaka ana. Ha piha i ka la ka haiololo, a e kupiaai mau una na keehina kapuai i ka papahele. Ika pau una o kana haiololo, ua kaj heaio ka "Hooilina Moi, a ua puapua mai la kona leo aloha o like me ka ohu e kokolo malie ana maluua o k» mauna, a ua piha pu ko anniua i ka muia i ke aloha iua L'ini Alii o kakou. IJa hookuuia ko anaina me ka pulo a Rev. M Kuae», a he wohi paina iho mahope, aole nae au i kipa aku, ho ka liuliu o hoi i ka lai o Lelo. Horn 4 P M, kau ana i ka halelana Likeliko, 0 haiumu ana na kanuka i Aiaahou, mo iu\ Laui, no ka liana hopo loa, ho mau heihei waapa, a ua ka w»apa uo 0 ka Lour Moi ka ai. Hora 5 P M, haalele ka Likelike i ke awa o Kou no Maui me Ilawaii, he maikui ka makaui, he malauai wale uo. Ma ka hora 2 wnnaao, halnlu nua ka holoumu no ka pohu o Hauoia. B aloha auanei. D K Kamohai.