Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 30, 24 Iulai 1880 — HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE! KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O NA ULULAAU! A ME KA WELI O KE KAHUA KAUA. [ARTICLE]
HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE!
KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O NA ULULAAU! A ME KA WELI O KE KAHUA KAUA.
MOKUNA Y,—HELU 24. UIUILOLoIA NA AŪSETŪRIA. [Ma ka hapa mua o keia mokuna, e ike maopopo ai kakou i na tuea i oleloia «o ka mokuna i hala, e pili ana no ko kuiknhi ame ka elele i hoouna ia ai i Parisa—ka makemake o kona mau koa a me na alii o kona puali, a me na leo kaukolo o na makaainana o Italia ia Nnpoliona e kipaku i ko lakou Moi, me ke kukulu hou ana i ko lakou aupuni, i aupuni kuokoa.]
KA manao o ka hapa nui o na koa a me na alii o ko Napoliona puali, ua ahewa loa lakou i ka hana ia ana o kekahi kuikahi me ke aupuni Moi e Sadinia ; nolaila, ua kupinai mai la ko lakou mau leo, me ka olelo ana, E kipaku aku i ka Moi mai kona nohoalii, a hoololi ae i ke ano o kona aupuni i Ripubalika.
No keia mau leo kupinai o kona puali e wawalo hele ana ma o a maanei, nolaila, ua hoopuni ia ae la o Napoliona 'e na kanaka, me ke noi mai e haawi aku oia i koua mau kokua, i hiki ai ia lakou ke hoala ika mana o ke kaua kuloko maloko oko lakou aupuni iho. Ua noi pu mai la no hoi lakou me ka olelo ana, Ina e kaiehuia ka Moi a me na alii, alaila, ua hiki loa ia makou ke iho i aupuni kuokoa ko makou. Ā e lilo no hoi auanei makou he kokua oiaio no Farani, i hiki ke paulele ia. Nolaila, ua silaia ka hopena o ka Moi a me na alii, ma ka le'nelehe o Napōliona. Oka puana wale ae no kana ika olelo, a ua ko ka iini o na makaainana. Aka, ua weliweli nae oia no na hana kanawai ole, a he mea hoi ia nana e hoopaumaele ae i konainoa a me ka hanohano o kona aina. Oiai, ua lawa na hana hoomainoino a na laeohine alakai hewa, ma na alanui kiheahea i ke koko o Parisa.
Aole oia i manao, ua lawa na kanaka o Italia i ka naauao kupono ā me ke aloha oiaio, no ka hilinai ana aku malalo o ka uialu a me ka mana o ka Ripubalika. Nolaila, me ka nana ole ae i na iini i maopopo o ka Aha Kuhikuhi, o kona aupuni, a me na leo hooweliweli o kona mau koa a me na kanaka o It%tlia, i hoole mua aku ai oia i na noi a na makaainana, a me ko lakou iini e hookahuli i ke aupuni Moi i kukulu paa ia. Nolaila, hoololi ae la oia i ka noonoo 0 kouu mau koa mai ke kumu a lakou i kaunui ai, a imua o na hana pohihihi o na lanakila oi o ka hanohano a me ka maemae. Aole ī makemake o Napolioua e ike hou ia na hana a ka Nohoalii o ka Weli ma na kulanakauhale o Italia, .noka mea, aia kopa hilinai. ana ma ke kuokoa, aole ma ka hookahe koko. Oiai, ua pakaha wale aku na Moi a me ka poe koikoi i na waiwai a me na pono kino lehulehu o na kanaka ma keia ao. Nolaila, ua lilo na kanaka i poe kua wahie me ka hoohikihiki wni. i lawa na iini o ko lakou mau haku haakei. Nolaila, ua ukenui ko Napoliona naau e wawahi aku 1 keia kapu, i hoopakeleia ai na kanaka mai ka mana mai .o na hookaumaha wale iloko o na mukahiki lehulehu. Ua hiki loa iaia ke hana i keia mau mea, aole nae ma ka hookahuli koke ana i na nohoalii, a hoololi ae i ka mana i na alii hupo a nn kanaka e koho aku ai,
iika, nni la\ hoo'puni ana i na uohualii mo im kanawni Ripubalikn, me Uu haawi aku i na kanaka he aupuni kupaa n mo ka homahoma ole, īnalalo o ko kumukanuwiii kuokoa, oia no na iini mua 0 kona puuwui. U« hui ia ko niipuni o Sadinia nio na īuoknaiim o Nioo, Pieiiemona, Savoe, me Moiiofevrttn. Nona lioi ka huina o na kanaka ho 3,000,000. Malalo o na hooikaika lua 010 ana a ka Moi a.me na kokua dala ana a Ene- 1 h\ni, i hoala ia ai kekahi pualikna nui, nona ka huina he 60,000, i inakaukau, a i komo kino hoi iloko o na hoouka kaua kahiko. Oiai hoi kona mau pakaua 1 lawa pono i na mea kaua o na ano a pau, e ku ana mawaeua o na ala ololi o na mauna ma kona niau palena, i manao ai oia, aohe puali ikaika ma Europa i hila ke hoopio aku i kona kulanakauhale, me ka hulawai ole aku o ka eoemi me na poka weliweli o kona tnau pakaua ikaika, ka punhoniia 'hoi o kona aupuni.
O keia Moi o Badinia, oia no ka makuahonowai o na hoahanau (brothera) elua o Lui XVI, a o lana no hoi kai kau akn i ka nohoalii o Faraui, ma ka inoa o Lui XVIII, a o kekahi tna ka inoa o Kale X.
Ua hookipa aku ka Moi ia laua, i ko laua wa i mahuka aku ai mai Farani aku, ma kona aloalii ma Turiua, a ua hoolilo ae hoi oia i kona aloalii i puuhonua no na Moi i mahuka aku. Kahi hoi a lakou i hoolala ai i ko lakou mau manao me ka houluulu ana i ko lakou ikaika m? na Puali Hui, no ka lele kaua aku maluha o Farani.
Aka, me 30,000 koa ilihune ame ka pololi, i hoopuehu aku ai o Napoliona i kona mau koa me ka make weliweli, a kaiehu aku la i na Auseturia mai ke aupuni aku, a komo loa akn la oia a me kona puali, a ke kikowaena o kona kulanakauhale, a e hooweliweli ana oia i kona kulanakauhale, me na poka wela o kana mau pukuniahi. Nolaiia, ua haaj lulu ae la ka Moi i ka makau, no kona hoohaahaaia a me kona kalaunu, a na ka weliweli i kono mai iaia e imi aku i na mea e hoomalielie ia ai ka inaina o ka Olali, a waiho aku la i na leo eehia o ke kuikahi, ma na paepae o na kapuai o kekahi kanaka opio i ike mua ole ia, nona na makahiki he 26. No ka nui o kona hilahila no ka hoohaahaaia ana e kekahi opio i kaulana mua ole, a me ka haule pu ana o kona manao, no ke kau hou ole aku o kana mau hunona ma ka nohoalii o Farani. Ua make iho la oia he mau la pokole mahope mai o ke kakau inoaia ana o ke kuikahi o Karasako. Ua hoouna aku hoi o Napoliona ia Murata, kana elele ekahi i Parisa rne ke kope o ke kuikahi kapae kaua, me na hae he 21, i lawo pio ia mai na enemi Nolaila, o na manao hauoli i hoikeia maloko o Parifea, no na lanakila pinepine i lona i na koa Faraui, he mea hiki ole ke hoakaka aku. Oiai, nana kuahaua
hoolana manao wiwo ole a ka olali opio i hai aku ai imua o kona mau koa, ua aa lakou e alo hoomanawanui i na poino ; na huaolelo pahee wainohia o kana mau palapala i ka Aha Kuhikuhi ; kona huna anai ke kaena ana ae iaia iho no kana mau hana wiwo ole, a me ua manao mahalo kiekie no ka eleu, wiwo ole o kona mau koa ame na kenerala. Na ia mau hana ana, i oi aku ai kona mahalo me ke aloha nui ia e kona mau koa ame ka lehulehu. Pela iho la i kukuni paa ai ke aloha o Napoliona ma na puuwai o na kan&ka Farani. Ka mea hiki ole i ka ikaika o na enemi ke kaili aku mai kolakou mau puuwai. He īnoa malihini o Napoliona Bonepate—he iuoa Italia. Ahe kakaikahi o na kanaka i lohe wale, aka, aole nae i hilu pono loa ke puana ia. Aka, he moakaka nae me ka eehia, Nolaila, ua nui a lehulehu wale na hoohuoi aua inawaena o na kanaka, me.ka ninau ana, Owai hoi keia lieuela opio, nona ka naauao kiekio kupanaha i like me he hokuloa la e hoop»haohao ana ia Europa. Ka mea hoi nana i 'nookaakaa ae i ka maka o na aupuni kaua o ka aina puni o!e, aia he opio mawaena ona puali o Farani, nana i' hoohoka mua I ka ike kaua o Beaulieu, ka alihikaua o na. Au6ūturia. (Aole i pau.)