Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 5, 31 Ianuali 1880 — KA LEO HOPE LOA. [ARTICLE]

KA LEO HOPE LOA.

Ka mole o ko na ianaka Hawaii popilikia.

I kuu Lahoi ponoi:— Aloha. He uiea mau e ike ia nei, aia ma na inanawa e kokoke ana i ka wa koLio balota, ka manawa pii ino o ko na kanaka Hawaii weliweli ke aUamai, hohonu ua mauao hoopoūopono aupuni ke hoolohe aku, e kuhikuhi ana kekahi i na hooponopono aupuni ana o na aupuni nui o ke ao nei, lehulehu na hoouna aha i kekahi'nmu Lunamakaainana ihilinaiia he ike hohonu, pi na lae ilpko o ka Ahaolelo, aka, heaha ka pomaikai o ka lahui i ko kkou akaniai ? He ole. Ua huhewa ka ikaika o lia poe ikaika, ua 'nololua ka noonoo o ka poe noonoo, a, ua hololua ka pule a ke Kahuna. He meu ehaeha no ka luauuo Uo kakou hoohoka ia e ko kakou mau koa ikuika, a, he mea mokumokuahua hoi no ka nnau ke kaniuhu mau una i na kau he nui. Nui ke dala oke aupuni ina ka waihona aupuni i keia wa, aka, ke mahuuhua like nei anei me krfwaihona pakuhi o kela a me keia kanaka Hawaii? Aole. Hele kohana mai la na kanaka ona lahui e mai lsa opu mai o ko lakou mau aupuni, a naho kuewa-niai la ma ko kakou mau ae-kai nei, a rae he tnea la ua kanu paa ia iloko o ko lakou io me ko lakou iwi. "0 ha hana mau ka mea e pono ai, a o lea malama ini Kencta ka mea e loaa'i na Tausani Dala G%la," Me ia luanao paa i hui[)uia oie ka loUahi ko lakou pii ana, a ke pii nei, ke hthi-ku mai nei i na lepo aloha o ko kaleou one knlaiwi. Nolaila, ma ko lakoa la pii ana iluna i ikeia ai kakou ua haahaa ilalo, a ma ko lakou la waiwai ana, i ikeia. ai kakou ua ilihune, a ma ko knkou ilihune ana i kaninhu naau ai i ka pilikiu, pilikia ia lakon la, wahi a kakou, hauhili ka ai a Kawelea, -a kuhi aku kuhi mai kahi o ka pono. Nolaila, ano ka manawa, a o keia ka wa e ao-kanaka mai na kanaka Hawaii mai o a o o ka aina, i Kenela akamai nona iho, mai hilinai i na akamai onehinei me ko kek la aku.

Ua kau nui au ma ke Kau ae nei o 1880 e hana i mau Kanawai e h.oo[tau ai i ko kakou kuoili ana i kahi hookahi, a pii ae kakou iluna, i ka pane-poo o ke ulakoluko, i kaupoku o ke kuonoono. 0 ka ilihuno o kela kanaka me keia kanuka Hawaii pakahi, ke kumu o ko lakou emi hopo niu nu meit he nui, o kn hooman rka hanu ka n) Pa e loau'i, ft 0 ka hooinakuulii i na wahi okei.i ka mm o pau ai ka ilihune.

E hiuiaiu. i mnu kauawai o hoohauoli ai i ke kan»ka ma ka hnua a ma ka hoahu i waihona nonu. E malania ke Aup«ni i waihona no na .kanaka Hawaii, a o waiho mai kela a me keia kanaka i 5 diila" jiaba i liela a itdb keia malama o kela a mo koia makahiki, uona ponoi ia mau dala wo ka uknpanee i hooholo)».

Nolaila, e loaa ana i kela a me keia kanaka Hawaii pakahi he 60 dal« o ka makahiki, a he 600 datai na makahiki he umi, me ka hui 010 o ka nkupnneo. Inn he 20,000 kanakn Hawaii o Veia uupimi, alaila, he 100,000 dala raa ka waihona Hui i kela me keīa malama, a he 1,200,000 dala i kn makahiki, ahe 12,000,000 dala i na makuhiki he umi, me lea hui ole ia me ka nknpanee. E lilo nna na puu dala u kela mea koia mea, i niea kokna iaia me kona olinnn, oiui ka pilikia e haawe ilio ana, u e lilo una hoi ka puu dala nui i kumuhaun na ka poo knmuVuuuv 010, ka puu dala ia uana e huokauliko i ka noho aua o keia lahni nio na luluii e, a o )ia kanaka Hawaii akamai kalepa o ka ainu, e ala mai ami hikou mo mt oo i ku lima o pao hala 010 aim ika ili honua. Ke lanu noi no hoi knu nianno, ina o lioLo ana i Kanawui kujHuio o keia auo, alaila, e hoopauia no k:i hookahim Aie Miliona, oiai, e lawa ana ka miliona dula i ka niakahiki, ma )iu wnihona o ku oi'wi ponoi o ka aupūni; e aie aku ke anpuni i ua waihona 'ln. iuo ka moraki ana aku i koua mmi nina. Ile nui na mea e pono ai keia Kanawai, nie Im luna o ka nianao, aole u lilo ke koiia ana uku o l<e kunaka e hana i ka pono, ho mea ia e kuo ai i ke Kiuiuikanuwai o ko kukou aina.

Nolaila, pelieu ko knkou pono, e ku anei kakou a nana wule aku no i ka ohi inai ii iw mulihini i na hua o ko kakou ainu mouioua ? Aole. Eeu liUe kakou ilunu, e au ka noonoo i kahi o loua ai ona pomaikai. Eia no ia kakou he mau ainu, a eia 110 ia Uakou ke kuu Uanawai ana. u o kakou no hoi ke Aupuni, aka*, ia kakou Ua nele, a i n» mulihini ka pomaikai.

Ina aia ia oukou kekahi mau kuiuu e loaa'i ky kuonoono it* kakou, hnea mai, i kaulike kakou me na lahn: e, i nee )i--ke ke aupnni holookoii imua, imua ma ko olu nmikai, imaa nia, ka waiwai, a, imua mtv ka haoohano. He nui na kūmuhanae ae a'u e kau nui nei 6 hana iloko o ka A.haolelo, aka, na ke au o ka manawa e nana. F Pahia.. (Kekahi Mea Holo Balota o Honolulu.)