Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 1, 3 January 1880 — HAIOLELO A KE KUHINA O KO Na Aina E no ka hoonohia ana o ka Pohaku Kumu o ke Kihi i ke la 31 o Dekemaba, M. H. 1879. [ARTICLE]

HAIOLELO A KE KUHINA O KO Na Aina E no ka hoonohoia ana o ka Pohaku Kumu o ke Kihi i ka la 31 o Dekemaba, M. H. 1879.

E na Moi; —E na 'Lii a me na Makaainana: Ua oluolu i ke 'Lii ka Moi ma ke kauoha ana mai i ka Lunakanawai Kiekie a me a'u, e hoike aku i kahi mau manao e pili ana i na hana laahia o keia la. Ua hoakoakoa ia mai nei kakou i keia awakea no ka hoomoe ana i ka Pohaku Hookumu o ka Home hou o na Moi o Hawaii nei. Ua loihi ka manawa i noonoo ia ai no ka hapau ana i keia hana, a ma ka halawai hope loa ana iho nei a k kakou Ahaolelo, ua hookaawaleia kahi haawina no keia mea. Ma ka noonoo ana o ke 'Lii ka Moi, ua hooholo Oia Kona manao, e kukuluia ke Halealii maluna o keia kahua, kahi i laahia a i muia na hoomanao ana, mamuli o ka lilo ana he wahi i hooluakaha loihi ia e Kona mau mua Alii i hala e aku. Ma ka paialewa o ka noho ana o na 'Lii Hawaii mai kau wahi a i kau wahi o keia Paemoku,– na hoike mai ia i ka noeau a'o ole ia no ka lanakila o ka mea nana i hookuikahi i keia mau moku, a me ke akamai hoi o Kona mau hope Alii, ma ka hooponopono Aupuni ana; oiai, ia Kamehameha i hoomaopopo ai iaia iho no kona lilo ana i kou aa wiwo ole, a i haku hoi maluna o ka hapanui o na Kalana o ka Mokupuni o Hawaii, ua haalele koke aku la oia i kona kulaiwi ana ia Kailua, a hoi mai la a noho ma ka aekai panoa kuakuala o Kawaihae. I ka leha ana o kinohi, me he la, he ha= na paha'oha'o ia a ke 'lii i hana ai; aka, oia kekahi o ka maalahi kiekie o na hana hoohalua noeau ana i hana ai, no ka mea, kupunui mai la oia i na 'lii pio, kona mau alii ponoi a me na kakaolelo akamai, hului ma la oia ia lakou a pau imua o kona alo ponoi; a o ka ai a me na lako a pau e pono ai, mailoko aku o kona mau hale papaa a hale opeope e ka'ipuu ia aku ai ka na 'lii a pau e noho ana ka kona alo. Ma keia mea i lilo ai na 'lii he poe e kaunui ana i ko lakou pono, a he poe aiai no ka hale o Kamehameha. Aole hoi oia wale, aka, ua umokiia ka ono ana ae o na manao ohumu a kipi hou mawaena o na 'lii, no ka mea, ua hikki ole ia lakou ke hanai kanaka, aohe ai a lako e ae hoi e laka mai ai. Ma keia noho ana, i konohia ia ai ke 'lii e na kalai naauao a me na kakaolelo e kukulu ia Puukohola i makaha no ka loko, a na Keona no, kona hoa paio hope, he hoahanau no nona, i pii e komo i ka makaha; –oia ka make ana o Keoua, ka hui pau ana mai o na kalana, a me ka lanakila holookoa ana o Kamehameha maluna o ka moku o Hawaii! Mahope mai, ua nee mai ka noho ana o ke Aupuni i ka mokupuni o Maui. O keia mau paialewa o kahi e noho ai o ke Aupuni ma na wahi i lilo pio hou mai, oia hana noeau akamai no ia. No ka men, ina kakou e huli aku a nana i ka moolelo paanaau o ka na'i ana o ka aina, e maopopo no auanei, aia ma na wahi hou hope loa i lilo pio mai, e hoopuipui mau akn ai na 'lii, a e noho ai hoi ke alo alii a me ke aupuni, Ma ka hoomaopopo maoli ana o ke kumu nui o ka hana ana pela, i mea e laka a e paa mai ai na makaainana o na wahi pio, a e nana mau mai ai lakou o keia poe alii hou, o lakou maoli ko lakou mau alii ma ka lanakila ana. Ma Lahaina, ua hoao na 'lii e hookulaiwi i ko lakou noho aupuni, a e hoomau hoi i ka haiamu ana o ke aloalii ma ia wahi, a no ia mea i kukuluia ai o Hale Piula i halealii; a i na makahiki mahope mai, ua hooliloia i Hale Hookolokolo, a hiki wale i kona nalohia ana. O kekahi kumu nui i komo tnai tti iloko o'u, ka manao ana o na 'lii e hookuonoono loa ma Lahaina, no ka mea, malaila kuhi o na 'lii i hoomaka ai i ke ano kalai aupuni ana, ka hoolala ana o na oi hana aupuni, a malaila pu no hoi kahi i noho ai ka Ahaolelo makamua loa o Hawaii nei, a i hooponopouo ia ai "na Kanawai" kaulana o Luaehu. Aka, e like me ka mau ole o na manaolana a me ka lili pinopine ana a "na keiki a kanaka,"—ua hukiia ka noho

ana o ke Aupuni i Oahu nei, mamuli o ke awa o Honolulu nei, kona kulana kikowaena no ka Paemoku; a mahope mai nei hoi o ka ulu ana mai kahi ma kona ano piha i na kauhale; a mamuli hoi o ka paipai a me ke ao aea o na 'lii nui a me na kakaolelo, na hooholo ka manao o ke 'Lii Kauikeaouli o Kamehaha III, e nee i Oahu nei ka noho Aupuni ana, i ka M H 1843, a lawe ae la oia i kona noho ana iloko o ka Haleuluhe ma Pelekane, ma kahi e ku nei ka luakini Bihopa. Mahope mai iloko o ka malama o Iulai o ka M H 1844, ua hoomaka iho la o Kekuanaoa i ke kukulu ana i ka hale i wawahiia iho nei, i kapa ia ai ia wa o Hanailoia; maluna o keia kahua, a ua oleloia he heiau kahi i kukulu ia maluna o keia wahi, o "Kaahaimauli" ka inoa o ua heiau la. Ua kukulu ia ua hale nei no ke Kaikamahine Alii Kamamalu, aka, ua lawe ae no o Kauikeaouli i halealii nona, a mai ia manawa mai i lilo ai i home no na Moi o Hawaii nei. I ka manawa a Kekuanaoa i ka halealii kahiko, aole i akea loa ka pa alii e like me ko keia manawa. Ma ke kihi komohana o keia pa ko Kekuanaoa hale, aua i kapa ai o Haliimaile; a mahope mai hoomaka ae la oia i ke kululu ana i hale pohaku nui; o na paia wale no nae kai pii ae, a nalohia aku la e ka ea lahilahi, mamuli o ke kuai ia ana o no pohaku e kana keiki Kamehameha V. Ma kela wahi a maloko hoi o ka pa o Pohukaina, i kukulu ae ai o Kekauluohi ke Kuhina Nui i kona hale. O Keoni Ana, i kona noho ana ae i Kuhina Nui, ua kukulu oia a ua noho hoi maloko o Kinau Hale maloko o kela hale o Hoihoikea kahi i hanaia ai o kahi mau mea ano nui e pili ana i ka moolelo o Hawaii nei a me kona lahuikanaka. Malaila i noho ai a make o Kamehameha III, a maloko no hoi o kona mau paia i malama ia ai he lehulehu wale o na halawai ano nui e hooponopono ai i ka hopena o keia lahaikanaka, ko lakou holomua a me ko lakou pomaikai. O ka inoa "Hoi hoikea," no ka hoomanao ana no i ka hoihoiia ana mai o ke ea a me ka hae o Hawaii nei e ka Adimarala Tamaki. I ka nohoalii ana o Kamehameha V, ua oi loa aku ka pinepine o ka malamaia ana o na Aha Kuhina maloko olaila Maloko olaila kahi i malamaia ai o ka halawai i konoia ai ka Aha Elele e hooponooono Kumukanawai, a o ka hopena o ia niea, o ka hoopania ana o ke Kumukanawai o ka 1852, a me ka hanaia ana o ke Kumukanawai hou. Malaila o Kamehameha V o ka manao paa, i kulou hoomaikai aku ai i kona hopena, a pela i nalohia aku ai ka moo alii o na Moi Kamehameha ; a maloko pu no hoi o ia hale i loohia ai keia ohana alii hou me ka ulia poino kaumaha makamua, a e mamao loa aku ka la me ko lakou halawai hou ana me kahi poino hou, a oia no hoi kahi i make ai o Leleiohoku, ke Keiki Alii i hala aku la. Ma kela wahi iloko o ka pa o Pohukaina, kaki i kukuluia o ka hale kupapau o na 'lii i hala e aku, a ma ka puka komo o ua hale malu la kahi i waiho ai ke kino o Olohana kekahi o ko Kamehameha hoaloha pumehana o ka ili keokeo. I nalohia ole ai na meheu o kahi i ku ai o ua hule kupapau nei, ua kukulu ae ka Moi i ahua mahi pua maluna ponoi o ua wahi la, i kupono ai ka hoonaauao ia ana o ka poe e ahu nui la malalo olaila. Ke makamaka nei no paha na hoomanao ana iloko o kakou no ka po i hoihoi ia ai na kino o na 'lii make iuka o ka Ilina Alii. Me he la, aole paha ka honua nei i ike i kahi huakai oi aku o ka eehia a me ke anoano, e like me ka hoihoiia ana o na kino oia mau alii, maloko aku nei o ko kakou mau alanui, i kupapa ia ma kela a ma keia aoao e na tausani kanaka, a hiki wale iuka o ka Ilina; a i hoomaamaama ia o na ula mokumokuahua o na lama kukui nui ka huakai holookoa; a koe aku ka ponli mawaho e haka leha mai ana i ke kai hoihoiia o na kino malule o ua mau alii nei o ka malu po. He oiaio. aole e hiki ke hoopoina ia ka eehia, ka mokumokuahua, a me ka walohia o ia huakai anoano o ke kulu aumoe. O ka hale hope loa i wawahiia iho nei,

ua kapaia ka inoa o ia haie o Kauluhinano ka aoao makai nei a o Ihikapukalani mauka, i kukuluia e Kamehameha IV no kana Moiwahine; u ua hoohulaia ka hapa nui o ko laua mau la nohoulii maloko oluila. Aia o ka poe i loaa ia lakou ka pomaikai o ka poloaiia e lawe hapa pu me ia mau Moi i ka nani a me ka lokomaikai o ka laua mau hookipa ana, —o lakou ka poe aole e hoopoina ana i ka hiwahiwa a me ka heahea lokomaileui o ko lana mau la nohoalii. Ma Ihikupukalani i hanau ai ka laua keiki o ka Haku o Hawuii. O ko kihi akau o keia pa, e hui la ke Alanui Rikeke me Alanui Halealii, aohe ona mau pilina me ka moolelo o na 'lii o Hawaii nei, no ka mea, no Keoluloa ma ua pa la ; ao ka lilo ana mai no ia i kela mau makahiki iho nei, i mea e holo like loa ai ka puni maikai ana o ke kuea o ke kahua i manao ia ai no ka halealii. Ma ka hoomaopopo ana i ka poe i maa i ka hehi ana i ua mau kahua nei, ke maalo nei imua o ka hoomanao ana na aka o Kauka, Lee, Rikeke, Wale, Limaikaika, Robikana a me Anaru, a me ka poe e ola nei, Alani, Hailaki, a lelulehu aku, ma ko lakou mau ano he mau kauwa hana pono a he mau hoaloha oiaio no ka Lahui Hawaii. Me he la i keia manawa, ke haloiloi mai nei ka hoomanao ana o na helehelena o na 'lii i hala e aku, ka poe na lakou i kakoo a i kokua ikaika i na lima o ko lakou mau hoa kuka haole. Mahope aku o Kaahumanu Alua o Kekauluohi a ma Keoni Ana, me he la, ke ike aku nei au i kau pii mai o na oiwi kilakila o Paki me Kekuanaoa ; eia pu ae me ka hiehie a me ka mohaha o na helehelena o Kapaakea, i oi aku ke akahele a me ke akahai o kana mau oleloao i kona Moi, mamua ae o kona noonoo pono ana i na oihana ponoi no kona mau pomaikai iho. Eia ae ke luhe mai nei ke kahoaka o loane II imua o ka hoomanao ana; a mawaena oka poe i hookauwa a i luhi no ka pono o ka aina a me ka pomaikai o ka lahuikanaka, —aohe e hiki ke hoopoinaia o Haalilio a mp Keliiahonui, Namakaeha, Kaeo ame Kanaina No na kauwa a ke aupuni a me ka lehulelu e ola nei i keia manawa, aole e hiki ia'u ke kamailio no lakou ; oiai, aole i pau i ka hilo ia ria maawe o ko lakou moolelo, a me ka lakou mau hana. I ke ku ana maluna o keia kahua i keia awakea, a hoomanao ae no na 'lii i hala e aku a me ko lakou mau hoa kalaiolelo, —ua hapai ia mai ka manao e hoike aku i kahi mau hookuku ana no na mea e pili ana i ke au i hala a me ko keia au e kokoia nei. Ina ua manao kahi mea he hana maalnhi a mama ka hookele ana i ko kakou wahi moku aupuni, alaila, he kuhihewa nui ia; oiai, me he la, ua kuupauia ke akamai, ka malama pono, ka hoomanawanui, ke akahele a me ka paulele ana i ka wa e hiki mai ana, no ka holopono ana o na oihana o ka lehulehu a me ke aupūni. Ke mau nei no ka makamaka o ko'u hoomanao ana o ka wa kamalii no keia kulanakauhale o kakou ; a i ka wa no hoi i kukuluia ai o ka halealii i hoohiolo ia iho nei,—o keia mau wahi he kula nohu panna wale iho no, he nohu kuku ka mea ulu nui, i kikohuia ka papaala o keia wahi e na hale pili ku kakaawale, ka moali ana o na ala ololi, e moe ana ma na kuauna ona loi kalo. A ano, ke leha ae kakou ma na aoao a pau i keia la maikai, ua ano e loa ia, me he la, ua uluia i kai nei ka wehiwehi a me ka nliuli o na awawa, —ka naui a me ke aiai o na hale laau, na luakioi a me na halemai,—ka laweia ana mai o ka wai mai ka uka wao a moe pu me ke kanaka, — ka niniu ana o ua huila o na kaa holo o na ano a pau ma ko kakou mau kuamoo, —ke kani koele o na hamare ma na hale paahana o na ano hana a pau o keia mnu la, —ka moe ana o na waea tolegarapa a me na wuea telefone e lawe ana me ka mama o ka uwila i na mamala olelo. Ke huli aku hoi kakou e nana i ka aekai; he kanakolu na makahiki i hala aku nei, hookahi no wahi uwapo aia makai o Pakaka, aka i keia wa, ua ane e puni pono loa i na uwapo ka lihi wai aloha o Kuloloia, a ua maokioki kona poli i ka palauia e na kuna, na kalepa, na okohola, na manuwa, na mokuahi a

me ka hookamaaina pono ana mai o na mokuahi lawe leta nunui,—he mau mea keia i hihio ole ia e ko kakou poe kupuna. O ko kakou Oihana Kalepa i na makahiki he iwakalua kumamalima i hala aku nei, he ane oleloa ke hookuku ia nie ko keia niau la; a ift luau la no, ua hiliniii nui iu oihana muluna o ke ku a me ke kipa ana mai o na okohola. Aohe mau mea ulu ano nui a kakou i hooulu mahuahua ai ma na wahi lehulehu o ka aina, koe wale no na mea a kakou e piele aku ai i na moku okohola i na malama Hooilo a me kahi hapa uuku o ke Kau ; a i na malama loloa o ka Makalii, ua nalo aku ua mau okohola nei. I ka M H. 1853, o ka huina o ka waiwai puka mailoko aku nei o ka aina, ua hiki aku ka huina i ka $148,685.76 ; a i ka M H 1878, ua hiki aku ia i ka $3,247,-) 879 49. Aole o keia mea wale, aka, o ka uku hana kahi o na kaniika. Mamna aku niii, ua manaoia heuku hana kiekie ka hapaha dala o ka la ; aka i keia wa, ua hiki iaia ke hoohalahala uie ka hoopaapaa, a hiki i ka elua dula a oi aku koua uku hana no ka la hookahi. He oiaio, aole wale maloko nei o ka pohai o ke kulanak'auhale kalii i hoomaopopo ia ai na aiio loli nui ana o ka noho ana o na kanaka a me ka waiho ana o ka aina. E leha aku ko kakou rtiau nanaina i na mokupuni hikina, a e kilohi iho i ko laua iuau aoao. Ile haneri makahiki i hala aku nei, ua pii ko kulanao īa mau moku ma ka lilo ana i mau puu kana no ko laua mau koa wi-! wo ole; ua kuluma ia tuau knla i wahi e pahee ia ai o na ihelaumeki; a ua aoia na makaainana e haliu i ko lakou mau paulele, ka hilinai a me makaele ana i ko lakou mau alii, Aka, i keia manan i. u ua mau kula la i kamaaina ai i ka paheeia me na ihe a me īia polōlii,—' ia uei, ua aneane maluna 0 na momona a pau o ka aina. I na la loihi wale i aui hope aku, o ka ihe a ine ka wawae o na kanaka, ka mea e.ku ai kgg e'a ; aka i keia uianawa, o ka ihu molowa ole o ka palau ka mea nana e eku mikiula niai la i ka panoa o na aina mahakea i waiho loihi ia,—ke hone mai la ke kani ana o na oeoe, e hoala aku aua ia Palaualelo e uhai aku ia Mikiala, o hoopaj>au pu raa na hana e holomua ai. lna, he kanalima ,na makahiki i hala aku nei, a e ku mai kahi kaula e wanana, —e pau uku ana i ka mahiia na naele o Kohala, Hainakua, Hilo a nie ka j anoa o Kau, —e lawe ia tnai ana na wai halulu Inwale i ka moana o na pali Koolau o Maui, a e hoomomona aku i ka pulaho akea o Kulaokaniaomao, —e hoomoe uiua ia ana ka laina ieleione mai Wailuku a Haiku, —e holo mua aua ke kainopu ana a ka lio hao ma Hamakuapoko a ka piina o Nehe,—e hiki ana ia Honolulu nei ke kukulu i kana mau hana inikiala a me na luakini o ka naauao, —e pau ana i ka waeleia'na akaakai nenelu o Ewa i kahi lahui o ka aina e, —o hookauwaia aku ana na wai kaulnna o "ka tiua kaili la," i mea e hoawiwi ai i na hana a e hoomomoua ai i ka aina ;— alaila, heaha la ko kakou nianao no ia ano kanaka ? E kapa aku no kakou ia ia lie hehena a he hupo ! Aka, he akioma maopopo maoli, iloko o na makahiki he kanaliaia o ko kakou hoolauna ia ana akn uie ka eaauao malamalama, —ua mahuahua a ua nui na loli i hanaia, i ano okoa loa mai ka manawa inai o ko kakou niau kupuna. I ■ keia manawa, ua kuokoa pono kela me keia mea nona iho ; a ua malama maalahi loa,ia e ko'kakou mau kanawai ke kino, ke ola a me ka waiwai o ke kaoaka, aole e hoopoino a e aihue wale ia. I keia niaa inal<ahiki hope mai nei, ua loaa mai me ka manawalea ia kekahi kumu, nana i hoohoihoi a i hoomaikai mai hoi i'ko kakou inau ohiai ana, a he haawi ana mai hoi i ke ola hou i ka aina ; a e like me ka pii ana mai'o ka aina i ka waiwai, a o ke aupuni hoi i ka noho ulakolako ana, —pela kakoy e nooīioo ai i home kupono no ua nohoa'ii. Ma ko'u ano, a mamuli o ka lilo ana i lala a i hoa hoi no ka Oiliana Hui Malu, he inea hiki ole ia'u ka hoopoina ana no na Moi.o keia aupnni i koniu a i haawi I ko lakou mau hooikaikk ana ma keii'

Oihnna Maikui a Kokua Aloha, —o hoohui ana i na kanaka maikai iloko o ka hipuu heinolele liookahi o ka noho Ohana lloahanau ana. Ke lke nei kakou, ua lilo ia lakou ka hiehie a me ka hanohano i keia la, o ka Oihuna o ka hoomoo ana i ka Pohaku Kihi o keia hale o na nohoalii, —e liko me ke ewo ame ka pipili ana tno lakou o ia oihana kukulu, lUii; ka wa inai i hoomoeia ai o ka pohaku hookumu o ka luakini kauluna o lorusalema. He ekolu ona 'Lii aimoku o leeia aupuni i komo iloko o keia Oihaoa Maikai; a pela pu no hoi rne ke Keiki Alii Leleiohoku, nona na hoonianao walohia aloha ana, i hak e aku. Ooa hale ano nui o keia aupuni, ua hoonoho wale ia no ko lakou mau pohaku kihi e ka Oiliana Hui Mnhr. O Kamehaineha IV, kekahi o na 'lii aimo'ui naauao loa, a i hoopiha ai i ka nohoalii me ka hanoliano kapukapu,— oia ka inea nana i hooinoe i na pōhaku kihi o ka Hale Luina a me ka Halemai Moiwahine. O Kamehameha Y, ka Moi o ka manao paa a me ke kanaka p ka maka wiwo ole, — oia ka men nana i hoomoo i ka pohukii kihi aAliiolani Hale, ko kakou Hale Aupuni Hanohauo a mahalo nuiia o keia wa. O keia hoi o Kalakaua I, ka mea hookahi o keia mau alii aimoku, i hiki aku i na anuu a-pau, ka panepoo o ke Wekie a me ka palena e loaa ai ka Oihana i ke. kanaka īioko o keia Oihana Hui Malu, oia ke <Jegere 33. M;i ka hoomaopopo ana i na hana a keia mau Alii Aimoku o kakou, he mea kuia a hoopaha'oha'o no i ka manao,— ka ike ana aku i ka lokahi a ine ka manai like o ka lakou mau oihaoa e hoolala ai, ame he la, " Aia hoi! naoi fea maikai ame ka oluolu, Oka fioho loWhi ka poni maikai ma ke )>oo, Ka mea i kahu ilalo tna ka umiumi, ' Ma ka-umi-umi hoi o Aarona, A hiki hoi ilalo ia* kihi o kooa uiea kano a (wla hoi ke iKŪikahi a me ka pili o aa hana 'a ko kakou mun Moi. t Aia maloko o ka makou Oi'hana Hui Maln, ke a'o mau iu ana o kela ame kei« Hoa i na kunm ano nui o na anuu ekolu o ke aluhaka a lakoho i hihio ai ma ka moeuhane ; a oia hoi keia. O kn Manaoio, ka Mimolam & tne ke Aloha.. E oluolu ke anaioa e hooleuu ttiai ia'u, i ka hoohalike ana ae ia Kamehameha IV ka M'imoio. Ia Kanwhameha V ka Mnnoolana. Ai ko knkou nei Moi hoi ia Kalakaua I ke Aloha. No ka me«, o ko Liholiho manaoio, e ola hou ana ka lnhui ma ka hoolaia.<>.ko Lakou mai. O'ka Halemai Moiwuhiae Ua puana nna a kona Manaoio. Ia Kapuaiwa ka Mauaolana, e 'hoomau loa ia aku ana ke knokoa o keia Aujiuni maluua oke kahua jiaa loeL Oka Ēlale Aupuni Hanohano e kn kilakila inni la ka hoike o ka kooiaio aaa i koua Hanaolan.a. I» Kaulilua nei boi ke Aīolia. No ke aloha ame ke ake nui i ka holomua o ka Lahui, i haalele iho ai Oia i ke Aupuni, e hoomanawaoui ana i ke ahu o Mauna Pohaku, a e alo aku ana i ka hau oki o ka Wailele kaulana o Niafara; i mea e ioaa inai ai ka pomaik>ji 'anailike ika Lahui holookoa; A ua ike kuniaka no hol kakou ia laua me Kana Moiwahine, e kuoe ana i ka wela u ka la, a e hoomanawahiu ana i ka ua, ka a me ka makani, na pali kuhoHo a me na ala ololi; ,a e hooikaika ana tt»o ke aloha, e Hoola ikā Lahui. A. wahi hoi a Paolo iko Koriu»to, Ke mau nei keia mau mea ekolu, o ka ManaoiA, o ka Mmaolam, ame ke Aloha aku. O ke Aloha. nae kai oi aku o keia mau mea a i ekolu." A e like hoi tii« na olelo a ko makou Hui, 11 No ka mea, o Mamoio, e nalowale ana no i». O ka Miniolana, e hiki ana i ka hopena ona aiaa. Aka, oke Aloha,. e mau ana uo ia , a hiki ia ao aku, a ia ao mau loa afcu." Ano, maliīua hoī o keia Kauua a Kakou i akoakoa mai uei i keia la, a he wahi hoi i laahia mē nu hoomanao ana no ua 'l'n, a me ua luana aua oka poe i hala e aku, —eia kākou ke. hui. pu mai nei,.i ka.hoomoe<iua R.umu o keia Home houMi 'ua Aimokn o Hawaii nei. Oko kakou ake nui, ka kukou puie a me ko kaKOu maaaoiana, e loaa i ko kakou Moi Ahoaui a Lokomaikai ke ola maikai o na makahiki ioihi he lehulehu wale e hiki mai aua ; a i Kona Ohana ka noho oluolu maalahi ana iloko oka maluhia li'nwale ; a i ka Luhuikannka, hoi me ke Aupuui kai he . lomua, a me ka [Kimaikai, u nuau lou aku l