Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 52, 27 December 1879 — NU HOU O NA AINA E. KE KAUA O KILI ME PERU. [ARTICLE]
NU HOU O NA AINA E.
KE KAUA O KILI ME PERU.
Lilu i io o Pisagua i na Kili. i E lioike ana loao mai Lima , mui penei : Ma lu> kukahiaku o kn b 2'2 o Okatolu, iluiu aku la na uinnoku lūli he 10 ka nui, oia hoi ua moku luwe luko mai ain\ mawaho aku o ko awa luunoku o a imi ka luwkaulua 010, \uv kia pololoi inai U lakon iko uwa, ilo 900 na koa liolivia « hoomalu ana i ke kulanakaiilinU' o Vmsna, nialalo o Kauoia (Jovaina, a mo kekahi pualikoa okoa inalalo o Kam-la Bnotiadia. He elua walo no iiiau walii pnkuiiiahi h«* 100 p«una pakahi i kauia nialnna o lioliahi wahi pnu e kiei iho ana i k» kulanakiiuhulo, i inau wahi moa hoopulo »k», aka ho mau wahi hoopulo nawaliwali walo no uih>. I ua moku Kili i hookokoko mai ai, oka hoomaka iho lu n 0 ia oko 1 kaua ino ka haliana loa me ka nui hoi o I ka [loino. Ua hoouka no na Wan oke ' kulanakanhalo me ka wiwo 010 i ua numoku Kili, aka, «a lilo pio aku la o Pisagua i ka enomi, a ua emi hope aku la ke Kenela Buenadia iloko o ka aiua, a 11 a maopopo e loohia hou ana kekahi hoonka kaua aina ikaika. Ma na l<»no hof.e loa niai n«, ua emi ho P e loa aku la o Ki-nela Bnenudia iloko o Pena Geianado, a ua loaa hou inai la nae na koa hou, a he 9,000 na koa a pau me ia i keia wa. Ke nee akn n<ā na pualikana Kili , imna niu Saneta Katelina, he 10 a. oi na | mile mnloko aku o Pisagua, me ka-ma-nao e halawai me ka enoini. Ke niaki aku m'i hui elua mau ]iualikaua Poru nio im Bolivia «lalalo o Per,,do n,o Da za imi ke ku» o na Kili, ma ke al» e hi ki aku ai i Tarapaka iue Takana. Mai ka 10,000 lioi a i ka 11,000 ka pualikaua Ki!i, a ho nui ka hopohopoia e poino ana paha ke kulanakauhale o Ikiki i na aumoku kaua Kili, oiai o na koa ku.nau wule no ka iiop nana e hoomalu ana, a o ke kuknakauhale hoi o Lima, ua hooliloia malalo o kanawai koa, o na kanaka hoi a pan i kupono i ka paa ana i na mea kaua, ua kahea ia lakou e ke anpuni Peru e konio iloko o kona mau regimana koa. E holo ae ana ka Haku Napia o Magedalu a Kiaaina mua hoi o Giberalefca, e hoopiha ma ko ka Moiwahine yictoria halmhaka, ma ka wa e mareia ai ka Moi Alefonoso m« ke Kama Aliiwahiae Marie Kerisetine o A'nsetnria. No ke ano ula ana mai nei o ka okaikai mawaena o Abesinu me Ai ? upita i kfia wa, nolaikahi o kona mau mokukaua, e holo i Muuowa e malania i ka nwluhia o kona niau niakaaiuana umlaila, mai na hoopoino wale ia m«i. E olelo ana kekahi lono mai Lfie Kaona, Aferika Hema mai Ua ma-
laniaia he halawni nui e na kamaaina Olelo E, a uia ke ano nui o ka lakou mau olelo hooholo i apono ai, me he mea la e kono hou ia inai ana o Btrita- □ iu, e luweluwo i ka h ilD!l nmleamaka ole, ma ka luwe pio hou ana mai Taranavala lua ka iknika. Ma ku lono telegarama hope i loaa mai ma ke ala ae o Pari B «, e hoihe ana ua hoonkaia he kaua ikaika ma Ikiki, muwoena o na puulikaua Hui t> Peru ia na pualikaua H«i. Ua hlo pio pu aku hoi i na Kili, ka mokukaua Peru PiloWuio. E hoike aua kekahi mea kakau nupepa o Vienna peuei: Ua loaa mai ka louo mai Koma mai ma ltalia, no ka u!u una ae o kekahi haunaele weliweli ma ke kulanakauhale o Pegola, mawaena o ka {>oe Ripuhalika a me na makaainana, a ua make loa kekahi poe, a he luhulehu walo hoi i hoehaia. E hoike aua kekahi lono telegarama mai Bofia mai, ua hoike aku ue, ke Keiki Alii Alekauedero o Bulegaria i kona maaao i ka Emepera o Kusia, e haalele i ka nohealii, no na hana hookuee a ka Ahaolelo. Ua haule pu wale ka mieiona a Keaela Goredoua, i hoounaia aku ai e ke aupuni Aigu|iit« e hele i Abesinia. Ke koikoi mai k no ka Moi o Abesinia no kona kuleana i ka okana aina o Maso wa me ka uku dala pu aku. Ua hooweliweli mai la oia e hopu kino ia Keuela Goredona a hoopaahao, me ka aa mai e kaua aie Aigupita. He lono mai Kahula mai e olelo ana, ena o na Beritama malalo o Kenela Beka rfie kekahi pualikaua nui o na Afeganitana, a ua 'nooauhee ino ia na Afeganitana mo ka mako īiui. Ua hoouna telcgarapa mai la hoi o Mnsuru Paso, ke wuhina noho o Tureke ma Ladana iiaua o ua Mana Tureke,
ua apono mai o Ilaku Salisebare o Enelani, i na noalīaka ana a pau e pili ana no ka Tureke ano o ka hooponopono a«* puiii ana, i waihoia aku e ua Kuhina Turel<e nc-i. a o na lono a pau e walaau walt) iio 1(0 Tureke hm ae me R«sia, aohe palia he kahua oiaio oia inau
hoonuinni 01010 Ke ala niai |n i kei» wa l;a haunaele a puni o lvtltun KomoUana, no na iwa e pili ium ikn hoopuapaa nina. Ua woho i.i ho nia(j halawai o na makaainana, ma na wuhi »n«> nui a pau, iloko o n,i okana «in» o Maio a n.e Boligo. Ma ka hai-ok-lo a keknhi kanaka o PnnHa ka inoa, iinua o ka lehnlehu, ua nonoi nku oia i na kaimka e pauaho ole ma keia iihwoa paa ina aina me ka ikaika. Ua kah'eawaf ao na kuuaka ma na alanni o Se-
E hoike ana kekalii lono mai Scligo ' ponoi niai ponei: Ile nui ka hopohopoia o ala mai kokahi hannaele weliweli, a e ano lilo nnu k» hoomaluoka Moia o ke kulanakauhale i mea ole. Ua kahea ia nae na koa Aupuni he 120 nmloko o ko lakou mau wahi me ka lako pono i na niea kaua> a he 100 na kaiko i pakui ia aku la ine ka niakaukau loa. He ekolu niiui reginiana koa malalo o na kauoha i makaukao no ka hele aku i Irelani!
Ua liopuia mai nei kekahi haumana knla e na kaiko ma ke luilanakauhule o Koperiahagerin ma Denenjaka, no kona kakau ana alen i keiahi leta i ka Moiwaliiae o S»edena, e koi aku ana e haawi inai i $2,500, me ka hooweliweli ]>u aku ina aole e loaa mai, alaila, e j>oino ana ke ola o ka Huoilina Moi o Sut'deaa. KO HELENE PALENA AINA HOU.
Mui ka wa mai o ka noho ana ona Elole hana Kuikahi o Berelina, me ka lakou hana kaikahi maluhia anu mawaena o Kimia tne Tureke, ka lakoi, mau apono aua no ko Hi-leoe palena ainama ka akau, «a lilo iho nei he hana nui na kekahi mau lahui elua e hoopaapaa ai. no na kekeueo keia iZ™uni"7™ halawai no aka ua haule wale no nae. Ua hooikaika nui o Tureke e kapae ae i ka hookoia ana o kela hapa o ke Kuikahi, oiai o Helene e onou ikaika aliu ana i kana . mau koina imaa me ka eleu a wiwo ole no lioi.
No ka loaa pono ole ana o ka ae ia mai e Tur e ke, u a kahea koke ae la o Helene e hooinakaukau i kona wahi oualikaua, a ua hoouna koke aku la hoi o Toreke he mau tausabi o kona nmu koa n,a kp Helene mau paleua. He%ahi lahui uuku anawaliwali o Helene, oiai hoi o Tureke he nui a ikaika, aka aa ku nana niaka wale mai no nae na Mana na lakou i hana i ke kuikahi, a hiki wale i ka wa i aneane ai e hoolei na nuupuu e hoolei, akahi no lakou a komo mai e akeakea ia Turekc. Ado ua pahola*niai nei ka lono, ua hoihoi hou mal nei o Tureke i kona tuau pnalikaua mai ko Helene mau palena mai, a na hooko ia aku la ka Helene mau koiua a pau.
INAINA NA KANAKA lEELANI Hnlawai nui ma Livapula. Ma ka la 29 o Novemaha, ua inalama ia he halawai nui na ka poe Ireluni ma ke kulanakunhale o Liva p ula, Enelani, a ua akoaieoa mai ke anaina he 15,000 ka nui, no ka hoolohe ana 1 ka haiolelo a :ir. Panela, kekahi o ko lakou mau nlakai, e ahewa ana i ke aupuni o Euelani, no ka hopiiia ana e ke aupuni o na kanaka Irelani he nui i kekahi wa i hala ae nei me ka maopopo ole o ka hewa, a e mau aku no hoi ka inaina oka poe mea hakuaina eDa kanuka.» Mawaena o na olelo hooholo i waihoia toai e ua Panela n e i, a i aponoia aku hoi e. ke anaina me ka hauoli nni, oia hoi o ka hopu wale ana o ke Anpuni i na makaaioana Irelani : he hana kue maoli no, li maoli ana no hoi i'na manaolana maikai o na makaainana Irelani, a e like me ka ke Aupuni Beritania man hana hoohanini wale i na koko makamae, me ka pakaha wale i na wai.wai o na lahui nawaliwali owaho, 'wa na hoouka kaua i ku ole i ka pono, okī ka popilikia me ka wi e holopupa ana iloko ponoi nei o ka aina, ke ku nei kela mau hana rae ka ahewa nuiia, iniua o na maka o na kake ao nei.
Penei kekahi lono mai Berelina tuai: Ma ka la 2 iho nei o keia malama, ua hoike aku la ka Eraepera o Huai» i kona rnanao iuiua o ua lii nie ka poe hanohano o ke kulanakauhale o Moseko, e kouo ak« ana oia i kekahi poe kuwahoi lihi lauoa«ole niai i na hana pili aupuni, e komo raai lakou e kokua iaia ma ka hooponopoao hou ana ike Aupuoi E noho keia Aha hoopouopono, me ke akeakea 010 in mui, ao kohoia Kekahi hapa o na lala e na makaainana, a o ke'hapa uia ka uaakemake o ka Eiaej>evtt.