Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 35, 30 August 1879 — NU HOU O NA AINA E. He Pualikaua Nui. [ARTICLE]
NU HOU O NA AINA E.
He Pualikaua Nui.
M» k:i hoike pili uuponi mai ke ti« Kiiua triHi o Au)<>rikn Huipuia, uh ikeia iho o ka helninuiui o kn poe «lobn nina i konio ilnko o ko kuun m:i kii hlihO 0 ke Aupnni Ilipiibr)lika, do ka hoopio :itirt i keln khua kipi o kn uoao H«mn, lie 2,078.967 kn nui o na kon, n ua ohiia nmi hoi kei» lieliina ko<t, mai na moknnina hni mai be 32 a uie 8 Teritori a peuei: No N'i L>ka runi kn helniiii kiekiolon he 4137.047; no PeniBelev!iuin he 306,107; no Oliio 319,(559; no Ilinoi 269,147; no M.:lu'siiketii 159,147; n o iiii rnoknnina e »e, m>>liilo iho io lnkou tnnu helnna kon i komo mai h liiki i ka pehn iiua ho i kela helunu eluii miliona mo ko Impn a oi. Uii hoouna lono tulpgnntpa akn la ke Kuiki A'ii AU kimedero o Bulegnria i Ue nnpuni o Turuke, e lioike uku anu no dh lmna hoopoino ti na kon Turtke niaioko o Biilcg-ri.i, a ke hooinaka mni la lioi kii'hiliui B si-B guko i ka hao wnle ī na wiiiwni a p.in, ine ka lnkn pu nn-i 1 na niiikiiiiiiiaiiii. Un makeinnke ko Kei ki Alii e kHhea lioniw na kon. Ua hnawiia ak.u nei nu iiina liooliauoliiino tnnluria o na aliikoa Pek-knue, i , lo i ka eliuehu.i'. nii poka ma na lenhua kaua o Api'g.,nitiin:', a mawaena o na poe knlana kiekie i pnpahi iho i» mmi hoohiwnhiwn hon, oi;i no o Khvnkennri. n» Keueln Situiita, E-imunu. .Maude, Bi(k'ripfi. Eiibet-HH me LumKdeiin, tna ke nno he "Mhu Lum» Naita uo B ti." . U.i eili raailu kn lono mai lqp.kahi me-i kiikau nupepa niai o Berelina, e olelo iina ua hoohoio ke ppo .o ka oihaūii kauu uūonim o ke iiupuiū o Geremani», e' hooniahuahuii hou ue i ka lie.luna 'o konn aiuuoku kauii mti ,ka ho.omiiikai hou aua iko lakon m»u knhma. Ua kakau h'.u la ka mnkuahnne Emepera Engenie -i kekahi lett». i ka Moi Wiihiue Yictoria, n maloko oia leta e nouoi ak'u ana oia i k.i Moi wahine, nole e kau aku i kekahi Uiiopai naaluoa o Lu-t-melii Kere, no ka poino »na o kana Knmalei ko Keiki Alii Imipei'ialu, aka e hooknu laelno akn iaia tuu ke ano lannkiln. ■ Ua hoiko mni nae ka nupepa •"Oihana KiVilo," 0 ka hoop'ni maluna o
ti« Ltitnnel(i J« i hooholoia o ka Aba Hookolokolo Koa nm Aperika Heron, m»'nltr!4 no o kona J>oihoi louia-an» nei i Enel-\ni e hookolokoloĪH ai, uaaheWhin oin o nnike. 0 ko Keikikane n īpmme Napoliona oi« iio ke Keiki Alii Yiko«t, u hooilina hoi o kn Iliile o Boncp.to hm ka lnlawi, non.» n» mukiihiki he 17. Ho opio helehelcn>\ n«ni oin mo konaoiwi kllakiln, a o kon« uihu oho neno hoi, ko mnewn lii[)»]upa iho ana nuv koti« Iwo, Un lon» »'to i.u» ho nnui koe. oin hoi kot)ft nmo ninimo uHnui «uo hookiekui \v«lo, me kekuhi lmn:.im> i kn i>k«v hoehooh» 1 ni inao o kon« m.iu hoalohs\ » piui. M« krki>hi lono t«h>g, i lom* m«i « 01010 ftmt, ko miiiii ikail«\ lu k» lt<ku ti kn nirti Koler«, iwaono o na punlikou Bi-nt«nii» _e huli hoi li» i Iniu mni Apeg»nitiiiiH tilni. M*loko o ka puali UiumHo Ilelu 10, ko mnke hi m>\ ki\ pu 40 i k» 1« hooknhi, i\ iiihlo]<o hol o kn pu»li hele wawne Ilelu 17, mu ka pn 175 i kn IM. Uh lonn niHi nei i na kwiko o ke kulaiiiikHuhiile o Uuinn mn Italin, ho m«u kopo o kn p.ipn kuliiknhi o n» hana hooh.uinaele nno kipi, no keknhi Hui i kapnia o ka " II«i Ripub=>lika miinao Lok»hi,' me ka mannoin nnn © hoouna mn tm wnhi u pnn o kn aina, n o ka manao "tio nni e pnip:>i aoa f na i.:la a pnu oin Hui e hoomaknukau, no kn mea, na hiki iuai ka mnnawn pono e hooko akn ai i ko lnkou imu mnnuo hookMhuli aupuni. Kolekole e nae ka no'a a ua poe nei, n lie lelmlehu wnla o l«kou i pau i ke kupeeia o ka mnna.o ke nupuni. li hoike ana keknhi lono kuikawa niai L idiinn inni penei : Ma ka hoomaopopo nliu me he niea la, iloko 0 ka imo nnu a ka ninka o aunnei ke aupuni o Kinu iinua o ke no malmnalnmn, mu ke ■'oio oiii keknhi o na moho pookeln, iwnenn o iia mnnn kaua uiomia o ka h«nua nui. tja lona i- ke nupuni o Kinu he niiiu mokuhno knun i hnunin nia ke nno pna, a ua hooinakauknnia keia mau aninoku, no ka uianuo nui o Ivina e«kaua nku me lnpana. Ua lele kaua kimo-po aku ka poe hoo hauūnele kipi o ua okana aina o KoneSetine Alegiria ma Aferika, malunn ō khhi o ke poo oihnua kaua o ke anpuui 0 F.irani ma Redna, nka ua hooauheeia akn lakou e na koa aupuni. me ka poino mnhuuhua au* o ko lakou heluna mak» make, ehn, rno ka hopn pioia-.- ... Ua malnmnia mai nei ma Keroūedat-i ußus : a, keknhi la hookahnkaha nui hoikeike akamni o u» auiuoku knua Rukitii n ma in la i huikau pu aku ai ka moku kauu Amei-ika EuekapHlako, hoaiai pu aoa i na iko o k-i oihana kaūa moana, a na eo i ko Ainonka keiki aukai nn mnhalo kiekieia, do kona oi ma na hool >la ana oia nno hana hook* lie koko. Ua hauwiia mni keknhi papaaiua hnnohano i ua 'lii me na luīem o ka moku kaua Amei'ikn, me kekahi mau makHna makiimae knmukuai nui he le.hulohu wale. Mamnli o ke kauoha mai ko aupuūi E.'uepem mai o lapaiia, u» haalele aku hi ka uinku kaua lapana o Nissina ka iooa i« Fi)-Ka'o ma Kina r na hiki aela 1 Aeooe. He mokukauaikaika oia i hoolnko ponoia i na mea kaua me na kanaka. Ua mouaoia i hoea no nei 'oia ilaila,no ka hooponopono hou ana i na.pohiliihi e pili nn« i,ku Pne Aina o Lu-kn, i wailio Wiileia no keknhi wa loilii i.hala ne nei. Noka men, he mau haneri mnkahiki i haln ae uei, ka pe mau ano oia mau Pae Ainu ia Kina me lapnna i k'a uku hookupu makahiki; i.ka mnkaliiki 187i īiiie, un hookuu i.ku )a o Kina i koua koina innluna o ua Pae Aina Lu-kti nei, a ae akn la e ike aku i« lapana wn ke nuo aupnhi mana nui, a ua ko aku la . o lapnnii, a me he mea 1h p.feu_ hiki ana ae o ka Nissini, no kekahi. maū kekeiie palia e pili uua i ua uku hookupu -muu Un liiki m'ii na lono lelmlehn e hoike ann, ain mn Osak«, lapana ka pioloke imi nna i keia wa', no k» mni Kolera, n ke anni la iw.aena oia lahni me , nui, mai kn 200 a hiki i ka 400 kevXulaii i ka la hookahi. No keia luku .nu; a.kela mni, me ka pahola ana ne e lielo i ka loa mii ka luiiia, nolaila ke 'lawelawe ikaikH nei ke nupnni ina na ano a e hiki ni I<o kunn-hai mai kn holopapa nua. 0 na.mojtu.hoi a pau e hookomō aku HU-n.ma na ».wa kumoku oia uiipnni ihoopunnnnia 'e ua mai luku nei, aole lakou e neia e puka hou aku iwaho. E hoiko nna kek»hi lauahea ami'Kalekutn Inin mni, ke owela loa maila no h.-uui oeliu knuH « ka poe kipi llume pa. Ūn hooili kauu. tnaih\ lakon mahi' i>a o na'kaiko o ke nnpnni, .e holo nnt malnua o keknhi waiipn naokuaki, ake ' ua pakele nkn na kaiko ma kekahi waa pa mokiiHhi e aku, a lilo ne-ln ka' \vaapf i hnalule ia nia kn lima 0 na kipi. ,U> hoouna ia «ku-la nae na pualikoa .aupu ni me ka lako pono loa ,i na maa kaui no ka hoipa aku īa poe ha'naino. K-e kuni nui nei ke aupuni oKili ma Nu Euiilnni Amei'ika, i na lako kaūa t
na «no lehulehu wale, e pili ana i kela .j me keia lala oka oihana kaun. Ua ha'na pu|(\ hoi kekahi.olelo aelike, no ka hoolako nna rnai i.\ Kil? me na mea lioopa-bn lumni iloko o »<e kßi, no ke kuimikuai $720,000. Ke huliamalii ln na makaninana Mr* )iouiedi» o Aseknria Luua n»e Asekari& Lnlo, i ka hele i Areinnnii\ o hookulai wi ai, Ua hoikeia mui kokalii lont? he- 60,000 ka nui a p«u »ku 1« i ka helo e koiwn iloko o ko».lakon homo hon, a o hoolnko ponoia uiai ana Inkou e ,un kt\ mnain-i, mo ona mnu »patm «ina maikni 0 noho ai me ka m»\hi ann, ma na a\v«wn momona o li&erouina, Tane » tno Dir> be Ka. Ua wawalo aela na nunen olelo a pn* im ke kuUnnkaukahale o Pnrißa ma Pa* ī'nni, a hoike ana, o ka poe Zulu nana i pepehi mainoino i ke Keiki Alii Imipe* riiiU Lui Napoliona ma Aferika Ilema, nole Inkou he poe 2nlu maoli, aka ha mnu enemi ilikeokeo na lukoo, i hoanoe ii\ rao ho poe Zolti ln. Ke noonoo iwi nei ke aopuai o Farani i keia wa, no kt\ nonoi aku ia Ilnmnku Maknmnhone, e ae mai i ka noho po«> ana mnluua o ua pa kaua o Parisa a mo V*s lile. 110 keu akti no lioi ka nu-ne ona ma* knniuaiia o Itali», 'Auseturia ame na Heleue, e nolio tinn mn ke kulanakau hale o Knii'o nia Aigupita, a ke nmnao uei lakon e nunoi nko in Btsimaka. e lawelnwe me koua muna a pau, ekohoia 1 Ah« Kinniaina Lnhni o na mana Nui e noho malnne o ko Aigupita mmi oihiiiia waiwai'ā pau lon. Ua kue lon aku nei o Oiemana Paso ko Tureke Kuhiua K.nun, i ka hoopalale wulein aua uku o ko Helene mau paleua ajna mawnlio uku okonamau pale* iin kahiko. Ua linokiiulun iho la ua ku-
liinn ktiūt! Tni'eko 1« i ku hookiiu oū(» «ku i na punliknua Tureke, a hiki i ka monnwa o pnu iiinikni bi ua bona i ka hooponojjOnoi.i. Un hooiliin «ku uei I<k inoa hoohanohnno mnluna o.liekbhi hHolo Amerika o Mr. Bekakn.inoß ko Rusia agena mn ke kulnnnkiuihnle o Pihnielepia oia Amerikft Huipuin, no kn holōpono o kamau liooiknikn huh e luiai i m«u mokuhao hou i ke nupuni Amen'kn ma ka miik-ihiki i.h»]H, nq ka lioopnipui hou ae iko R"sia aumokn kaū». oun iuoa hoohanohnno la, o ka "Papa o,Sina Seti)nel.iu," kekahi. o ua inoa kiekiemaka lalani, o ko Rusiii noho alji. 0 kehi Ēcnepera wahiue-'oia o Kalota •a wahine k>inemi.ke hoi a ka Emepera Mnkimilinn* o Mekiko i makē mamūa, nona na uoonoo i.hoolalau mauia no na aiiiknhiki he nui i h'al-i aenei, no ke aloha'i katw ka'ne, ua no.ho paa.oiā maloko tlale K ikela.o Teriyureba,ma Begiuma iloko oia w« loihi. I ka pau ana mai nei nae o un Eakela la i ke ahi, ua hoihoiia aku oia i ka Hulealii.ma Lnken'i e kuleoke aua i ke kulauakauh-ile o Berusel. a malaila oia e noho la i keia \VH. O ka. Emepei'a Dona Pedero. o Bera.zila ma Amerika Hema,-oia i haawi manawule» aku i ka moni mai koi n-rt Wiiihona poiioi ae, n'o ka poliaku kia o Wn6itietona, nona ke kaumaha i apeane 10 tona, .'a'he hoike aea hoi ia i ka.unau o na'l3oomanao a'o.ha iloko o oa Eine'perii 1«,. no k» tnea i kapa mania e"ka lahu.i Amei'ika, "Ka.makuaknne.o kona ainu." Maloko o kekahi nupepa o na ainn e, e olelo auo! unt ka »verika.Hna i ko Beritauia mau lilo, i keU a me keia hebe-di-ma no ke kaua me ka lahui Znln,,na Inaa keia puu huahelu nui $2.500,000. Nolaila he men maopopo, m>ir ka hooin.nka Hi.iii .ma'i 6 keli kaua h hiki aku i kona hopena, he hnina dal i aiwai.wa a ka lahui Pelekane e hanwe ai mamuli o kjihi kana ano Wiile no me ka lnhoi pe-g-ina, i helu oleia me na lahui naauao o kn lionua nei. E ho ke >nn ke K-ipenik Gerau o ka 'tuol;nkaua Peru Huaanka no. kona'mau hooili kauiv ann 4 ,nie na Rili, a penei : I ka wa i Imikan m«i ai ka mokukaUa K.ili me.kona'nioku, i ke ihola ke Kapeoa Kili e piholo ilio «Jia kona moku, uolail.i lehei koke maila oin me na luina ona eha ilnna o ba mokukaua me ke kahea pn mai i'i Kapeaa Gurau i ola n'o Jakou. Mamuli hoi o ke kūhi hewa ona koa Peru mnloko oka puoa .o ka moku Huiisaka, he huakai ka Jnkou la.no ka inoino e.hele iiiai-ana, na lele koke aku la n.a leoa Peru maluna o jakoti la, a pau loa iho la i-ka pepehiia a make, niamua ae o ka K<peua Gerau boea »n"a maī, nb kon'a lohe ana ako ' i k« leo k«hea. Mfthope iho ua holo hou akn n» tnokjikaua Peru maka liema no lokopUa a paa ia.ia i ka iiop.u pioia elua mau .mOku KUi ka)ep* waiwai, a'knaiia aku la kekahi moku tue nii waiwai olokn, n pu puhiia. kekahi i ka ahi. Mai Tpkopij;t. koua holo hou ana a ltM,i AtjelofogHti>, n hooili'kuna hou mp-batari pu k'ti'niahi o na Kili ma iawahi, a lnnakila no ua' naokukaua Peru i>ei.- Haalele aku la ia wahi « hpli hoi mnila i Ikiki, a hāU» ' wai iho la oia r ifle.elua. mokukaua hao 1 Kili ioe na mokukauu laan elaa, ,a;hoo- • l-ile ijou na.ai ana keiki Pem nei; Ua , hoolei «kn a. hoolei mai na punpnu.po- * pa, aole nae he ao.io i pio. Aki.iloko oke liluka Oina eueiui; na oili.lanakila i t »ku no 0a luokukaua HuiiStika.. nei, a >1 olaUl6a aku.la i-ka ukuu,