Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 51, 21 Kekemapa 1878 — Untitled [ARTICLE]
0 K.\ PoaUolu o keia pnle ae, Dekemiika 25, oia l;a la Karisimoka, a he la hoi i rnaa mau i ka malamain e na laluii aokanuka a pau o ka honua nei, nm lee ano, o ka la ia o ka Haku i hoea kino kunaka mai ai i keia ai>, a oia no hoi kekahi o na la i oUonm ]m ia uiai iloko o na pohui o ko kukou mau h knlaia Aupuni, a e paniia aua ua Keena Oiluma Aupuui ina ia la. Oiai, iiookahi wale no llelu. i koe, a aui hojio ae keia makaliiki IS7B, a o ka piha |K)iio ana hoi o ka makahiki okoa, uiai ka la nnta īnai o ka oili pnlelo ana ae o ko kakou Malihini hou, ka Nupepa " Ko Hawaii Pae Aiua," a i kaalo uiau nku ai ma na kapakai walohia o !;o kakou apaa oiwi, Ue one kann hoi mai na knpunn mai, e hiki ole ai i ko kanaka 'noim ka ili a koko Hawaii oiaio ke hoohewaliewa a hoopaweo no. Nolaila, mamua ae o ko kakou komo poo aua aku iloko o ka malunaaln u ku makahiki 1879, ke uwalo e aku nei makou i ke ahonni o mi hoa luna a me na makamaka kwe pepa, e hooinanao ae, a e knehu pau mai hoi i na walii koena lihi mna o ka poe i | koe uo ke ola o ko kakou pepa o keia j makahiki e auehe ae nei e kaalo aku, a i j naue aku ai hoi kakou me ka laelae iloko o na la ano nui o ka makuhiki 1879 e hoea mai-ana. Ke hoohanini aku uei hoi makou i na haawina o ke aiolia a nie ka hauoli paleua ole i aa maknmaka a jjau i knilima e ruai nei i o la honua me makau, no ka panee hon aūa i ko kakou waa nupepa e nian hele aku imiui, a i na makamaka hoi a pan uo lakou na kai huakai pu ana iho nei me ka Hiwahiwa a ka Lahni iloko o na la o keia makahiki e hoonenene nei e lvīe tm, a o ko makou mau inauaolana a me ka paulele ruū ana, no bi holomua a me ka hoomania o ke oia ana o ko kakou pepa, aia wale uo niamuli o ka a;io lokahi ana mai o na puuwai Hawaii hakina ole a pau o ka pupuu hookahi, a 0 ka makon wale uo o ka hoonu'a aku i na ono a pau, e lawa ai ko oukou rnau iiui, lualuna o keia papaaii)a Nn]iepa, a pela auanei kakou a pau e ka-ukoo pu aku ai mo ka paa like ana i hookahi hipuu iloko onalae kau mai nei mamua. He mea. hiki 010 ke hoomalauia o Hawaii nei he aina ia i kupono inan?; mit kona mu,u ano a pan, no ka mahiia o ke ko No ka mea, aole wale mahope mai nei o ka wa o ke Kuikahi, aka, mamua akn no, un. hoouluia ke ko me ka haawi ana uiai i ka pomaikai i ka poe na lakou i mahi. Eia nae, i l:a mauawa i hooholoia ai o ke Kuikahi, a i keia mau makahiki hope mai nei, ua hoomaopopo uui ia ka ulu hikiwawe uui ana mai o na uiahiko lie lehulehu wale, mn kola a me keia wahi o ka aina,—ua nui ka poe i hoona ma na loaa ai kft aiua kupono no ka mahileo, a ua hu-la ia mai na kula mahuhea kahiko. 0 ka wai, ua hooikaika ia e ioatv mni ma kela a me keia wahi u hiki ai ka loaa ana mai. Owai o ko kakou lūau kupuua ka.i moeuhane, 0 pau ana ua mano-wai o na pali Koolau o Maui i ka hoohuliia mai i mea e hooma-u fii i na kula panoa 0 Kaiuaōmao ? Owai o ka poe kahiko kai mauao 0 kela apanu 1 o Kau i hoonaueue inan ia 0 lea Pele e j lilo mni ana ia i man inahiko iini ? j 0 kn ko, oia ko kakou wiiiwai uni e I hoopuiuaileai mahnahiia nei i ka lehnli'* [hu, a 0 ouou nei hoi imna i ko kakou
iniui holomiiu imv ka oihuiui Knlepa ; u | rh pu ih) L.i ke IkiiiK-iill'u mni noi iko j kiikou m:in oiliana Knioleo ma ki4aa nu ki j ia |ica aka iiina. Aku, nie l;«'ia mau inuuaolana tmuk:i.i e loaa inuhuulum nmi kua ana miii o ke Kuilailii, aia lioi, na hiki mai leahi mau lono, e hoaoia ana" kahi man hooikaika ana i moa e iioopiui ia ai ke kanawai o loaa ai ka hoohanaia ana oke Kuikahi. U« nlono mui mahon, ua ano mahualniu ka ikailea o ka mnnao e lioopau ina KuAiahi nei; auu ulu nui mai ia mnw&enu. o knlii poe i kunnni o loaa ana ia lakou kahi man jjomaikt\i o ka hoohanaia o ko Kuikahi. Aole wale mawaena o lakon, aka, ua nlu pu mai na hoohalahalu aea uuiwaeua o ka [ioo mahiai o na iuokuaina o ka Henm ; ua manao lakou na lioohaikiia ko lakou man pono, numuili o ka haawi wnle nna o na j)ono kuu-walei ko wahoaku uei jioy. 0 kokahi me.'i kne ikaika, oia 110 ke Kuhinu Wai\vai o Amerika Hui|)lTtSj~ō liohō niaua nei i keiu iniuiawa ; iuiii inlia uiai no konffkue uha. Ma ku Iiooiulu)[)0[)0 maoli a'na malnna o na auo nui o ka hooluinaia ana o ko Kuikahi, nie ho la, aole i kau kaj>akahi wale no ka mii o ka pomaikai nia ka aoao o ilawaii nei; ina e lawo pu mai ana kakou i ka hoomaopopo ana ina na ano a pau e [)ili ana. Aiu ika niauawa i huomaka mai ai o ka hoohanaia ana o ke Kuikahi, ia nmnawa hookahi no i hoomaka mai ai o ke kahe-awai nni nna mai o na waiwai o na ano a pun loa o Amerika i aeia, rao ke ka'uīna a me ka lohi olo; no ka mea, ua makaukau mua a ua mnhuahun, no ua waiwai i aeia ma ko Anit?rikn aoao. Aole loa i lohi ahe mau mahina lehulehu, alaila, komo mai na moku papn mai Keoniolewa nmi; alaj ila, koino mai na moku waiwai niai Nn loka a nie Cosetona nuū ; a o na wiuwui o ua ano e ae hoi a pau niai Kapilakiko mai. ona waiwai a pau i aeia ma ke Kuikahi ma ko Amei'ika aoao, ua ]>an i ka hanaia iniunua ao o ka holo nna o ke Kuikahi, a i ole ia, ho mau inahina po- | kole wale no, a uu makaukau laleou i ka hookomoia ana mai i Hawaii uei. oka wuiwai pupa, i ka \va o ke Kuikahi i ko mo mai nei, ua komo nui loa mai, i oi nui loa uku manm» o ko ka wa i hala, a [>ela no nie na waiwai e ao i aein. E i; u ae hoi kakou a e nana akn i ko Hawan nei. Muinua ae oka holo una o ke Kuikahi, uole i nalekana loa ko kakou mau -wiliko kahiko, e noho aua no lakou iloko o na aie, nialalo o na uku •- oanee kiekie. Aole oia wale, aka, ona mahiko i nlu tuaho})e mai nei, nie he hi, uole lakou i hoomaka e uku no na puu (lala i hoomakaia ai. ona waiwai i lawe ia mai ai no ke kokua ana i na inahiko, na j)au mai ia i ka lilo mai ia leakou, aole nae i pau i ka hookaaia, iio ka mea, o Da muhiko i kukuluia mahope luai nei. aole 5 oo ke ko o kekahi mau mahi, a malia paha o jiau e mai ka inanawa o ua : Knikahi nei, alaila, aia kakou ihea ? Ma ka nanaina, ine he lu, aiano kakou iloko oka uenelu i kinohi, mamua aku o fca manawa, aohe he Kuikahi; ao ka noao hea ka -pomaikai ? 0 ka aoao i loaa mua ke komo nui ana mai o kona mau poinaikai. 0 ka mea nni no a makon e minamina noi, o ka mahnuhua maikai ole o na waiwai ulu e loaa mai ui ia ka- | kou ona pomuikai; oke ko ka wniwai nui a kakou e hilinai j)an ole neī, a ina he oiaio ka hoao ikaika ia ana rnai o hoopau ia ka mea nana e hoohoihoi mahuahua, peheu aku uuanei la ka kakou mau huh hou auu ae ? Na ke uu oka maniiiva e hai mni!