Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 33, 17 ʻAukake 1878 — HE KANAWAI [ARTICLE]

HE KANAWAI

E HOOKAAWAI.E ANA I NA HAAWINA DALA NO K0 AcFtJNI NO NA MAKAHIKI EIiUA E PAtf ANA MA KA la kakakolu o MAKAKI MAKAniKI HoOKAIII TAUSANI EWALU HANERI Jll! KANAWALU. E hooholoia e ka Moi n me ka JJnle -fthailela o ko ĪTti wa ii Pae Ainn i alwakoa ihko o ka Jihaoldo Kau Kunaieai o ke Avpuni, Piy\ku l'. O im llaawina Dnla maliope no nei 1 hiki nkiv ka huina i na dala llooknhi j\lilionri, elia liqnerl r .me kanalia kumamnkalii.t,ans.ini, eono liuneri konaiwa knmamuiwa a me knnnlinm kumamaono kenctn, e haawiia la mau d:ila mailnko o na el.ila e wailyj an.'i iloko o ka Wniliona. Dalu o ko Ahpnni no nn lilo o na nmkuliiki elua, e hoomiika nna ma ka l;i mna e Apcrila, 187>\ a e pan ana ma ka la S1 o Mnraki, ISSO, ponoi > Na i.ilo Moi. Ko kn Moi mo ka Nohoalii $ 45,000 .. Ko kn Mniw.iliine (>,OOO K:i Mea Kiokie ka Ilooilina Alii 6,000 .. Kona lilo knnlielo 3,500 .. KokaPuukn me Kakauolelo a ka- Moi. 5,000 .. $ -05,500 00 Na Haawina kpmau. Moi\vah'ine Emma $ 12,000 Moa mnhaloia P Kanoa !. ]\k'Luseh Mahuka 600 Kona uku ohi oleia, * 15 .. $ 15,075 00 Ka. Ahaoi.ki,o ke Ahakukuui.u. Ka lilo Ahaolelo 1878 $ . 10,500 Kakauole'o Aha Kukamalu 200 Lako Palapala Aha Kukamalu 100 ~ | 16,800 00 OIHAMA HOOKOI.OKOI.O. TJk« Lunakanawai Kiukie. .$ 12,000 .. "Uku Kōkua mna 10,000 .. Uku Kokna nlua lO.OiIO .. Uku Kakauolelo 5.000 Uku īlope Kakanolplo. ... 3 000 Uku Mnheloolelo o Alm Itū'kie me Ah» Hoomnlu ... 3,000 Uku L'inakanawaiKaapnni o Maui 4,000 .. Na lilo knahele L K Kaapuni o IMaui. 200 .. Uku Lunaknnawai Kaapuni o H:\waii, ; .. Uku Lunaka'nawai Kaapuni o Kauai 2,000 .. Uku L K Iloonialu o Hono- I l«l« 4,000 .. Uk» L K H o-onial u o Hito.. 1,400 .. Uku L K Hoomalu o Lahaina ...... 1,20.0 ... Uku L K Hooinalu o W r ai. luku 1 ( 200 .. Uku L K Apana o Hiio Akau 600 .. Uku L K Apaha o Puna, Hawaii 600 .. Uku L IC Apann o Kau, Hawaii 000 Ukn L K Apana o Kona Honoa & Kona Akau.'... • 900 .. Uku L K Apana o Kohala Akaū 600 .. Ukn L K Apana o Kohala Hema 600 .. Uleu ohi ole ia 75 .. Uku L K Apnna o Hamakua 600 Uku ohi olts ia. 75 . Ukn L K Apana o Wailuku M«ui 1.000 .. Ukuohioleia 125 Uku L K Apana o Houuau'.a T Mani 400 .. Ukn L K Apana o Makuwno Mani 600 Ukuohioleia 75 .. UkiiLKApana o.llana & Kanpo, iMaui 800 .. Ukn ohi ole ia . iOO Ukn L K A.uana o Molokai 6uo .. Uk« ohi ole ra "jō Lilo hnahele L K Apana o Molokai. 50 Ukn L K Apana oLanai.. 400 Uk«i olii ole ia.......... 4 . 50 , ] Ukn 1 K Apana o Ewa Waianae, Oahu 000 Uku L K Apana o Waialua <6 Koolnuloa, Oahu 600 Uku L K Apaoa o KoolanpOko, Oabu.. 600 Ukn L It Apana 0 Hanalei KaaaiV 600 .. Uku ohi ole ia......:. . r, r nr; Uku L K Apana o Kawnihau, Kaufti . „ 600 6rwHu K Apana "iiihne, K. 600 UkurL K-Apanao Koloa, K 600... Ukn L K Ap.-inii o Waimea K«rai 6 00 .. Uku Kakauolelo Aha Kaapuni, Apa»a 2 400 Uku ohi ole ia- .. 50 Uku Kakauolelo Aha Kaa. pimi Apana 3 300 .. tJkirohi ole ia.. 37 jg Ukii Hope Kakauolelo, Aha Kaapuni, Apann fl. ; . .. 300 Kaapuni, Apana4. 300 Ukii ohi ole ia 75 NsTil<*o k» Alia Kiekie... iisoo N* liio o na hoike mn nu hi- ' hia karaiiiia, lia na Lu n akaiikwai-- P«ret<i<leiia, e «e, e'ukuia, e like me ko11* mniia*>r he pono 300 N* ;|iio 0 ka Aha Kaapuni a . .. , tBoo o ka Aha Ku»puni „ ■■■'.. i,Boa ... Naiilo 0 ka Ahii Kaapuni A|MAa4. 1 . 800..' Kuataiiaina lluke Kanuw»! 50t» Na ihkii.paUpala 110 na Ahn. »jwu-i liuiia me uh lilo pai » iae k*uku l.eta \ t 2CO 34,tt 1 'P&Ō

OIIIANA KAUA. Kokua i ka Oiliana K:ui:i.. ® <50,000 ~ Payu ki aloha ma'Knkaako S,oyo-,. $ «H.OUO 00 OIUANA. 0 KO NA AINA. H. Ukn 0 ke Kuiiina. -..v$ 10,000 .. ' Kakauolelo • 5,000 '.. Na lilo koonu 0 na Lun» nia na Aina e.. : 3,100 .. Poo letn, a nm kela mo keia lilo 2,000 .. No ua A'lele i na Aina e.... G,<)oo ~ Uku o ke Komimua Nolio nia Wauini'kma.. 10,000 .. Kokiia u lioihoi mai i na poo ililiune mai na aiua e mai 1 ,f>oo .. $ 37,000 Oo OIHAKA- KAUIAINA, NokeKuhina $ 10,000 ... No ua Kakauolelo 9,'i00 .. No ko Kiuain« o Onlm 3,1i00 .. No ke Kiaaina o Miuii 3,000 .. No ke Kiaaina o Kauui.... 2 100 .. No.ko Kiaaina o llawaii. .. 3,000 .. Kakauolelo Kiaaiua o Oahu yno .. Kakauolelo Kiaaina 0 Miuii 1,200 .. Kakauolelo Kinuina o linwaii .. Kakaijole!u Kiaaiua 0 Kaiua 1,000 .. No ka Luna Ilulu Paahao o Oalui 3,000 .. No ka Lun.i Wai ano Luna Alanui 0 ka mokupuni o Oahii, a mo na Luua 0 ua Hana llou 6,000 .. Kakauolelo Luna Wai 111« Kakanolelo 0 ka Makeke 2,000 .. No ka Luna Leta Nui 5,000 .. No na Kakauolelo Oilnuia LeU 5,0n0 .. Uku o na LunaLeia 2,400 ~ l'ku o na Lawe Let» 9,330 .. Kela a me keia lilo Oihana , _Leta 3,920 ... Ka laau Telegara])a maluna 0 ka Hale Leta 831 .. No naLuna Alanui o na niokupuni, koe o Oahu nei.._ 7,00(1 .. No ke kiai llina Alii ' 000 .. No ke kiai liina o Lunalilo. 400 ~ Na lilo o ka Hale Ilina Alii 250 .. Na Klele o Aliiolani 1-lale.. 2,600 .. Kela a rae keia lilo o ko Keena 2,0(10 .. Kope ana i na Buke Aloolelo o na Luna Hoona Aiua.,. 3,000 .. Kuai ana i na moa hana alanni 2,000 ... Na poho alanni, nole hoolilo no kekalii mea e; ae....,. 8,000 .. Na alanui a īne ua alahaka a puni ke Aiipuni 45 000 .. Halemai Lepera Oō.nOO ... Knuka Luua... 10,000 .'. Na Kauka kaahi'le 10,000 .. Keln a mo keia lilo 0 k'a Paoa Ola '.. ] 2,000 .. Na llale Hoomalu OhuaEeinoku s ( 000 .. Halemai Pnpule aole lioolilo no kekalii mea e ae 12,000 Kokua i ka HaiemHĪ Muin-a-wahine '. - 17,500 ~ Buke Ao Noho Ohana 7,500 .. Aua Aina Aupuui 21,000 Lilo Pai 2,000 Ke ola o na Paahao 20,ii00 OihnuaKiuai Ai.io Hoiiolulu 12,000 " ilaheleulelo ine Uimhi olelo 300 ..' Na iilo 0 ka Oihaoa Wai.. . 3,«20 .. Hoomaemae ana i ka Oihana w ai/ •' 5,345 .. Mokumuliu Pele, na lilo 110 ka hooholo ana 7 000 Na Heleiuna, Mouo, a nie na Awa-pae 10,000 .. Eli ana i ke awa. 0 Hooolnlu 5,000 .. Jlana hou aua i na uwapo o Honolnlu 15,500 .. Na lioonaaemae a me na lilo mau no nalialo kukuia pau 5,000 .. Hooninemaeiina, auie na Hale Aupuni hou 28 000 Hale Alii hou 50,000 !. Oihana Wai hou 0 Honolulu 40,000 .. Hoohoihoi i ka Oih.uia Eenioku inaina aiua e inni.., 50,000 .. Wniho.im Buke Aupuni 500 Uku hooliinaliina o ka pa ma ke alo o Aliiolani llale a • hiki i Maraki 31, IBSO ... 200 Uku hoolimaliina o Aienui.. 120 !! Na lilo uialulo 0 ke Kan:uvai e wailio aku «i i n* Piila. ■ palaHooia Palena Aiuama Keena Kalaiaina . 500 Kokua ia Naaikauna. 76 35 Lilo Koho Bnlotn, aole hoolilo no kekahi inea e ao 500 Na Aulln.ll Alauui, e hoolilo ia ma ka apana kalii i ohi ia<aaiai 05,000 .. Koena Auhau Alanai 1870 a me 1877, i ohiia & i lioolilo ole ia, e hooliloia e ke Ku* hina KnUiaina e like me ke Kanawai,,.,, .n...-.... 23,646 80 No ke Ana nna a pela. aku, i kahi e rnoe ai ea alauui kaa mahu ". 3,000 00 Si 646,840 15 Ka Oiha.na Waiwai, Ukn o ke Kuhina S 10,000 NokaLmia Huke Helu !! No ka Lunn Dute Nui 7,000 No ka llope Luna Dute Nui 3,600 .. No ke Kiai Oihana nie ke Awa 2,400 ~ Luna Hnle Papaa 2 400 Kakaaolel(f liiīke ITel* I 3,0(10 .'! Kakauolelo Huke Helu 2... 2 000 Na kokuu Kiai ma Ilonolulu ' a me na a wa e ae, aole lioolilo 110 kekahi mea e ae... 4 000 KelamekeinliloOihanaDute 1.100 Uku Luna Dufce ma Kaliului '250 Uku LunaDute ma Kawaihae3oo Uku Luna Dute ma Kealakekua i OO Wuapao ka Hale Dute .800 Da|a H»leraaL(na loaa i. manaoia)....... ...... 6jo oo .. Uku o ua LunaHehi, nolo nae'e oi aku i ka 4 per Ciint 15,000 .. Uku o na Lniia Auliaii aole nae t oi aku i ka 4 per cent 14,000 AlO Aupuni e ukuia ana.... ftl)0 Aie. Aupuni ttole i kikoo ia ' mai...... 2> ooo .. U kupanee o ka Aio Aupuni. 85,000 ..

Kola a iiii- koi» lilo o ka Oilianii AV"ni\vai 2,000 .. Pai in-ia i na Palupala Kikoo Dala .. 1,200 N;t Ilao Hoailona a me na Hoililona Pai 800 .. Malama Hnle Aila Mahu... 480 .. Miilama Halo Papaa Mokttal)i 1,200 .. TJku kokna i ::a ]jaina Mokuiiiahn o na aina e 36,000.. Uku o ka Pupa Hoopii Auhau 1,600 .. Na Meelala Ilio 600 .. $ '27 0,-5=30 00 OniAN/i. Loio Kuihna, No ka Loio Kuhina...... 10,000 .. ko Kak.iuololo 4,000 .. Uku o ka Ilamuku 7,000 .. Uku Makai Nui o Hawaii.. 4,000 .. Uku Makai Nui o Mani .... 4,000 .. Ukn Makai Nui o Kauai.. .. 3,000 .. Uku Kakauololo Makai Nui o Ilawaii 1,000 .. Uku Kiikauololo iMakai Nui 0 Maui ] 000 .. Uku o ua Makni o līawaii.. IS.SU> Uku o na Makni o Mani.... ] 2,1'20 .. Uku o na Makai o Oaliu ~. 54,000 .. Uku (i na Makni <> Kaiuū ~ . 5,572 .. Hopu ana i na lawohala ... 2.-000 .. Kela a me keia lilo o ka Oihaua ' I,SOO .. Ma lilo o na A!ia Ivoronero. (iOO .. $ 129,508 ŌŌ OIHAKA lIoO^ĪAAUiIO. U"ku Kaluikula Nui $ 4,800 .. Na lilo kaali"le Kaluikuīa Nui 1,000 .. Uleu Kakauololo o ka Papa. 5,000 .. No tia Knla llavaii a mu 1 Iseretatiia ma na mannwa . a pau i iko ia he hiki, a hoonaauao kaawale ia na kaikainahino mainakeikikano e na kumu o ko lqkou kama hookahi, ae haawiia mai loko ae o keia mau dala e like me ka inea i hiki 110 na kula hanai kaikamahine o kela a me keia ano hnnmina 46,000 .. No ua Kula Aupuni 13,000 "7. No ke Kula Hoopololei ma Keoneuia 10,220 ~ Kuluilu a uie ka hana liou ana i na llale Kula 1,000 .. Kokua haumana ina ke Ivulanui o Kapuiiahou, no na keiki Hawaii 360 .. Malama ana i na mea auo e (Museuin) 1,000 .. Mea malania i ka Mnsenm a mekeKeena Waiho Huke, 1 kanaka Hawaii ka inea e koho ia 1,200 .. Lnko palapnla a rae kela me koia lilo 700 .. llolu Kaiiaka o 1878 4.000 .. 8 . 58,2&6 00 IVELA X ME KEIA lILO. Hoihoi i na auhau i hookaa papalua ia. Ia Makini $ 5 00 Iā S 1£ Bishop .112 50 Ia H L a mc M E Bishop... 37 50 Ia Jane E Hillebrand 37 50 Ia O M'AlexanflcT 15 00 Ia ST Alexancler 5f17 00 la Rov. K I3ond 640 81 Ia C [-1 Wetmore 150 00 Ia W II Bailoy 250 .. Ia H 11. R Keolikolani.... a5 .. Uku kokua ia A W Bush... 500 .. Uku kokiia ia II Bergor 500 ~ I Kii Hoom.inao no ka piha ana o ua makahiki haneii 10,000 $ 12,036 01 HoakakaHui. Nalilo Moi, $ 05,500 0n Na Ilaawina Knmnn 15,015 00 Ka Ahaolelo me Ahakukamalu ]O,SOD 00 , Oihaua Hookolokolo 84,(517 50 Oihana Kaiia 68,000 00 Oihana o ko na aina e 37,000 00 Oihana Kalaiaina 640,84« 15 Oiliana Waiwai 270,530 00 Oihana Lwio Kuhina 120,508 00 Oihaiia Hoouaauao 88,'280 00 Kela me keia lilo 12,930 0] $1,441,009 06 Pauku 2. E kiiu uo ke Kuhina Waiwni ma kn aoao o na loaa o ka Bila Ilaasvina o .ke kau i hāla, i na koena a pau i liaawi ia mii ku Kanawni i aponoia ma ka la 20 0 Siipat(imnba, M. 11, 1870, aolo nao i nkn ia a iiiki i ka la 31 o Mnmki, M. 11. 1878, aole hoi i lioakaka ia ma kalii e, aoin mau puu dula a pau," uole no e uku ia no 'nsi lioolilo. ia ai niainua. Plfnku U. Ē lioomau aku ke Kuhina Waiwai i ka uku ana i na uku makahiki i olulo ia ma keia K&nawai; kii uku o iYa Koa, a me na Makai, k» uku o na Kuimiknla a me na lilo mau o ka Oihana Iloonaiuao a ine ka Papa Ola, na lilo o ka Oiliana Kinaii Ahh a ma ka Aha Kiekie n me ko na Aha Kaapani, na BiU Aie o ke Aupnni n me ka- ukupaneo pu, a liiki i ka la 30 o luu6, M. H. 1880, ke ole i hooholo ia he Bila Haawina liou inamua ae oia la. Pauku 4. Aole no e uku ke Kuhina Waiwai, aole hoi e ae e uku ia aku i ke-le-.ihi dala m:iiloko ao o ka Wnihona, no nn | kumū e_ae, no na kumu wale no i hoakaka ia ma koia Ka'nawai. Pauku 5. Ua ku no i ke Kanawai ina 1 p;iu e kokalii haawina okoa iloko o kek:ini Oilmna, e hoolawii . no ke Poo o ua Oilmna la i kela liaawiua no loko ae o ke koena o koknlii Imawina okoa e ae iloko o iiu Oihami nei t ina he koeua, a na ke Poo o kela Oihaua kela Oihana e hoike i ku Ahaolelo_ nmhope iho, i ke dala i hooliloia peln. Pauku 6. E lilo keia i lianawai mai kona la i hooholo ia'i Apoiioia i keia la 5 o Angato, M H 1878. R; I-IE KANAWAI B HOOPOWOPONO AI KA HOOPAk ANA O NA OIIUAK, lIIKI ANA MA NA AWA KOMOKU O KEIA Aupuhi. Noka mea, he'nni na oemoku e holo nei i keia inaimwa mai Asia a hiki i na

kapakoi o Amoi'ikn llema, (i o ku aua pulia 11« moku e lawo atia ia-lakou ma na awn o keia Aupuni, n 'no k« mea, hc mea kupono ok> e ao ia na ohua o ia ano o lel« nui mai, me ka nana a hoomaopopo ole ia oko lakou ano. Nolaila; E hooholoia' e ka Moi a nie ka Hale Aha- . olelo oko llaimn .Poe Aina_i akoahoa il'oko o ka Ahaolelo I£aii l£anaioai o le'e Aupuni. ■ • Pawku 1. Aole oae ia keknhi moku o holo nna mai Kina, a inai kekalii aiva kumoku e ac o Asin, e kipa ana ma na awa o keia Aupuhi, e hoolele mai i na ohua nia kekahi awa kumoku o keia Aupuni, me ka lona mua 010 o ka ae ana i k-ikau i» o ke Kiuaiua o ka Mokupuni, n i ole ia, ka ne niia o ka Luna Dute o ke awa a ua mokn la i kipa ni. P.iiiku 2. E hooholo lion in. Mamua 0 kn ne ana o ke Kianina a Luiia D«to paha oko awa i olulo ia c hoolele uiai i na ohua e like uu> ia i lioakaka in ma ka l'auku mamua iho, na ko Kapeim o ka moku o liaawi nku i eiua papa inoa o na ohua ana i manao ai e k'le iuka, a o ka ae ana o ko Kiaaiua a īiiiiin ])ute pnha, ina e ae iu, e knkau ia ina ki.-kahi o na. kope, a e lioihoi ia aku ia kope i ke Kapena o ka moku i 01010 iu. Pauku 3. A e liooholo hou ia. Ina e hoolole a ao palia ke Kapena o kekalii moku e liolo unu mai Kiiui a awa kumoku e ao palia o A&i», i kokahi o kona mau olum e iele iuka mu ka loaa mua ole o ka no nna i olelo ia, e hoopai ia ia Kapena he no kela a mo keia oliiia i hoolnlu ia, a 1 ae paha o lole iukn, nia ka hoopii ana imna o kekahi- Lunaknnawai Hoonialu a Apaua paha Panku 4. E lilo keia i Kanawai mai a mahopo aku o ka la i upouo ia ni Aponhia i keiu la 1 o Aug;ifce, M H 1878. KALAKAUA 11.