Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 31, 3 ʻAukake 1878 — O ka hapa aui O na kanaka o keia pae aina, he poe hupo lakou. [ARTICLE]

O ka hapa aui O na kanaka o keia pae aina, he poe hupo lakou.

E Ko Hawaii Pak Aixa ; Aloha kaua :—He malihini au ma kou kahua, kakele olelo, aka, i kuu lolie aua i kela mamala olelo e kmi ae la maluna o ke poo o keia kukulu maiiao, e kukaln ia mai mm mailuna īnai o ka awni luahia 0 Ii tu'rtiab;io i ka po S<ibati iho nei lu-l-ii 28, e ke knnaka i inanao ia 'ku, hts olelo pelapehi ole ma kona waha, ua komo loa raai ia iloko o kuu iwi hilo me ka ehneha uni, a ua ui ibn au, heaha Ia k.i'u hnoa maikai no keia leo kuniakiia? E ku auei au e buua iho i ks kupu, ka en o kuu lahui e ohiuia mai Dei e ka nit:n i pilikaua ole i na knpuea o kuu lahui oiwi, u e hoike nku pahn au mn ke akea. Ua hukoko au iuo ia uiau uinau elua a nn lui pih ana a na lihilihi inaka 1 hooiuilownlo ia mauno, no ke koeoa'ku 0 l>a po. I ka kakahi.ika nna ne. ua haku iho i\u i keia man manao īnalnna o ila mamala 01010 la me ke knihe o ko'u eaanao uiulia o hoopuka ole kou Liinuhooponnponij, a polio ko'u nianaolaua a uie ko'u luhi. N'ol.iila, ke noi ia 'kn nei kou ahonui paleua ole. e ae mai ia'u e knmailio, a o na liuwn a me na pilikia o keia kukuhi maiiao'na niulnua no ia o ko'u hokim iho, aole ko ka pepa a me ko koua Lllnaliooponopono. 0 kaln i pnka ra»i ai o krna 01010 uiailoko m.ii iio ia o ke puolelo i lawe in mni ka hapa paukil 26 mni 0 lakoba I uiokuua 1, a penei ka heluhelu aiia : J " Ina e mmiiKi ia kekahi he hnipiile in j aole nae hoi oia e kauUwnha i kooa ale- | lo iho, aka, o hoopnnipuui i koun oa.iu | iho, na lapuwale koua luiiplilo aiia." ( I ka wehewehe ia ana uiai o keia oleI 10, uu hilikau ae no ia lualuna o na mea , ī kamailio ia mi\ ka uupep.i e piliana i ! ke k.inawai e auhau miii i poolet-\ inalu- | im o kela a irfe keīa nnpepn i paiia ma H iwaii nei, a ua hele loa ae no hoi keknhi eaa o nu hooptmpfi» )a » i)Ju nei inai ka halawai mak-uiiuaua mahalo sku 1 ka Moi no kona hookohu ana i ka aha kuhiua liou e noho nei; a mailoko mai o | | koia man hoohihi aun a kamailio ana, i puk» mai ai u» hool'ae lahui nei : "0 ktt i hapauui o ua kaniika bm kein 4 Pae aina ! he (joe linpo lakou." Aole wale keia o j ka iinikHiniia o im hoiin/iua ana ia HaI waii nei mahop" iuai o ka loaa uiia o ka j Kunnelio maikai ia kakou. I Jlo k>\ inen, itf*iiiv pnha eia no ke kau ) I iioi jn.il 'imi o ua hooinaiiuo ana o kela u I

rnc kcifi mea lieluhi-iu, kn hnlu hoomanao o knln olelo u Bihopa Sul«y i h«kuai a luKilah» Hkti m.\ ke aken inia i hoi ai mn Enelani. Eia knnii : Oa oi no kn m»iki»i o na kanaka Hnwnii mamua nku 0 ka inanaw'H i hiki «kp ai na miuiomm mMiniiH o ko kui» »va. Km hoi kokahi olelo i hoopuka ia nia ku Knuko'i mailoko mai o keknlu nupet>n liholi' ho mau makahiki ao m>i i Ivalu; "O na llawnii iiknmui he poe ipo lo.i lnl\OH." j A m;\i kn wnhii ae hoi o knkahi Ki\hn ! I'.kiilo.Niii H'iwnii i lohe in »i koknlii 01010 lo ii keknlii. " Ao)(« manuol ina 110 l;e komo «nn on \ uhaiio o nn k»n»k>v H.iwnii iloko 0 ko nupuni o ku lnni." A o ka ha hoi 6 nn oh;lo ino i nn Hi* Wnii. a o kn pilin an;\ palia in oko kmi--11». "() k>i Impn nni o na uin ltoia p;ii) ;»ii).), ho poo hupo lakon." I ka wa i hiki mni ai i H,nvaii noi o leeln ole.lo a 13iho[i;i St ilcy, nn pilm kn aina i ko kneko 00 kehi 01010 hoo|>uni|>uni k wahnluie, 0 n«nki huh k«la ii mt) ko.ia, i»*i k'.v moi kiekie a i ks\ aiea hnnhan. 0 k» iii loa 'kn puha o k* mea nukn ino 1 u» Bil>oj»i nei, oia no k»i men nana keia olelo hepe i piha ae la ke kaiion. I k; wa tjoi i pn-a ae ai kela olelo hoiuoiiio alim, "o na llnWMii a.kami\i he poe iuo lon lakou," im okuka ae no keknhi mau hoop«np«H. mu ke kaliiihn nui. No ka men, ho hoinoino keia i nn Uihi 0 nn makna o lakon iiaiu i aUko koin lahui i ke ao I ka wa hoi i loho ia ae ai, ua hoopuka ia kekohi olelo, "aohe manaolana e komo nua na uhane 0 na kanak» Hawaii iloko 0 ke aupuni 0 ka lani," aole i ka-m-iilio nui ia, no ka mea, ho olelo malu keia, nohe i hoolahn akea ia, A i ka wa i hoopnka ia mai ai keia olelo, "0 ka hapanui o na kanakaokeia pste niua, he poe hupo lukou" ua ]ih mai U oloko o u, no ka mea, he olelo kohu olu ia i ke kanaka uona ka niauaoi» aku ena roea a pati, aohe kuamoamu ma kona waha, a na ka meah.ii e ku ann ina ka hoeuli o ka hookele lahui Hawaii, ka mea hoi nana i lawe i kela poolelo. Ua hooiknika uui nn makuuo kn pono i ko lakon hiki aua rnai i Hawaii nei, e liuli ka aina ika pono. E moole a huli io ka aiiiii i ka puno, a o ka lahui holookoa hoi o ao. Ua knn na luhi o K.:»kiua ma, Binatuu m», n mt> na makua e «e he nui mahope o ka ikeana, ua huli io k« aina i kā pono, a ua haa»viia ka lioonaauao kiih i ka lahui mai kela a keia pea 0 ka aina, roe ka nianaolann, ua kuu ko lakou luhi me ka ike i ka hua 0 ko lakou hooikaika ana, a me ka manaolana pu hoi e bui ana iakou me kekahi poe 0 ka lakou mau hauuaaūa m» ka Paredaiso naDi tnau loa. Aka, e liHohao ana paha lakou ke lohe aku, 0 ua liua a ko l ikou mau la opio ke kipehi ia aei mo ni» huaolelo a lakou i aa ole ai e kninoilio oiai lakou e ota ana. He mea oinio, iu na kii i ka palukuia, na lele ua pau i ke pnhi ia, na pepelii kaonka ivale o ka wa onuapo, un hoopuuia, ua moe aik-ine, ua hoonalowaleia, a o ke'a a me keia hnna o ke au pegiiua, 'ia nee aku lakon e pee imua 0 ka Euanelio muna, aka, aole nae i paa ka waha o keknhi poe o na keiki a lakou mai ka hoinoino ana'ku a roe ke knamuamu ann. K-npoe boi i man-iolao» ia, e oi loa 'ku Hi)a ko lakou lauoa ame ko lakou oluolu i ko ua makna. He mea oiaio, aohe a Hawaii nei poe i oi aku ai ka mnlialo nnii u me ka waipuhe 0 na nianao, e like me keia poe, akn, ke hehi inai nei nae lakou i» kakou. mn. uaololo hoinoino ma kahi uuluama ko alten, 0 ke kumu puha, malia ke nke nei keia poe hou opiopio e lawelawe pu i ka oihana hia a rae ka puni wiiiwai pn kekahi, ka inea hoi i olelo ia, "Oia ku inole o ka he wa." Ke ake nei au, e hoomaopopo na mea a pau, ua pili »Tt»le u» kein mnii olelo a'n i ka poe nann ūaolelo hoinoiuo, aole '1 ka poe ekemn ole ,n» I waha e kuainnnmn mai ai )A Hawaii. j i\le keia inau olelo lioikeiko i hoi- [ uoinoia ou n Ht»vnii » me ke kanenao Him no na makua alnba i hala e» ka ma- [ kt>, ke au i ka'u maka kilu me ka manaolana, e lioopau na keiki waha a i ko lakou hoinoino ana i ku lahui a ine ka aina a lakou e keekeehi »ei kniaua, a i ku ai hoi ke kaena, he aiew non.» na ea olaolua a be lahui «on« na hiohiona heahoa a ike hoa aloha. ! Na kekahi hele pule i lohe pouo. j Houolulu, lulai 30. IS™?. | [Ia tnakou i hoī ai e liaka i manao no inakou ma keia kumnmanao, biki mai 1 ii(]« keiti. n hookun »ku )a makou dbd& e kamailio. L H.]