Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 17, 27 April 1878 — Untitled [ARTICLE]

Ua hoi mai ke Alii ka Molwahine i kit 1» Sab;iti iho nei mai kana huakai aku nei i Mnui a me IlawaiiEi ae KA la, —He la i kau nuiia ai kn po.uo, ka pomaikH», a mo ka muluhin lohulehu oko anaina holookoo. Ua kahe» ia knkou a pau, a mamuli oka pono knkoa e hoouoa i ko kakou uiau luna, a i ko kakou mau waha olelo nouala nei. 0 ka pouo, ka malulna» a me ka pomaikai o ko kwkou lahnikanakn, uu hiliuai nui no i» maluna oke kuku lokuhi, a mo ke kaaua loen iuih o keia mau wahu olelo o ka lehulehu. He moa kanalua ole, ina kakou e hiliuai maluna o ko kumu, i haawiia ni e kakou ka uiaua elioouua i ua uinu lunn nei; he pomuikai i lo«a ia kakou wnle no, ka mnna n me ka lokahi hoopooopono 110 kakou ibo. Akn, a oi»i hoi ia kakou i'hoonoa ai ia lakou ilaila, ua hoopiha.ia kakou me na manaolana, mni ii» lakou mni, e loaa mai ai ka lokuhi i manao like ia. Malalo oka hooponopouo anpuni uinikai au», a momuli hoi o ko makou kulana he waha olelo no ka lahui; he roqa ku pnha i ka pono ia makou. ke ka-ua aku; —E ku oukou n e noonoo no ka pouo oka lehulehu. No ka mea o ka pono a oukou e h<»na ai na hilinai makou o ka pono no ia o knlehulehu. Ma ke ar>o nui ona olelo hooioi 1 hoopukaia mn ka la i kohoiaai o oukou; ua louo laulaha ia, he K iu ano nui koin .o ko knkou Ahuolelo. Alo he la he ano uui no, ke hoomaopopo aku kakou i dh hopfen«, mahope iho o ka hookoia ana o.kekahi iokahi, mawaena o kekahi aupuni hoaloha n me'ko kakou nei. He mea kupono nwo ke hoohalīuia ka uoonoo ana o ko kakou mau wt\hii olelo ma eauli. oka pono ame ka holomua oha pomnikni e loaa ponoi nna in kakou, mpiouli o ko knkou hooikaika pakn ana, tna niioihaua mikinla o kela a mo kein aiio. h huopouiaikHi ni i ke aupuni a mo ka lnliui mni o n o. Me be la, o keknhi oko knkou poe waha plelo, e hele naai uei i keia Kau; ua kakuain liikou me na mnnao. heokoa naAaakaninana a he okoa ke Aupuni; o keia he miinao kuhihuw», no ka meu o kn pono e loaa aua i ko aupuni oin no ka lokuhi e loaa ui i ka iaiiuikannkn. He maa kupono kn loaa «na ia kaleou o ku noho iHiilnha like nnn me na aupuni i noho houloha me knkou raa kela ame keia uno. ~Se aiou huuoli ia mnkotT kn ik» ana, mni ka wa mni i'hoopaueo ni ka Hale oke K.au i hala, —ua pii nauhunliua kupono enai na oihaim mikiaU o ka aina; ua plu mai he mnu hana hou; n uā hoōpuipui kupono ia mai hoi ku knkon wuihoua ko ka lehulehu. Oiai, he elna makahiki q ka ana o ke Kuikahi ua hoomaopopo in mai kouii mau hopena loaa nmikni, a he lana na maoao, ai» h loihi iki aku ka lioohanaia una o.ke kuikahi; nlniln, e pii to»i aua aina ma kn loaaame k» holomua ena ka pomaikai a me ke kuonowo. Nolnila ena Lunamakaainana, oka oaukou poloai iaoukou, e hiina oukou tno ka hooikaika ana ma ua.mēa riui e knpono ai no ka pono maoli o ka lehuleh.u, a aole e hele ilaila e hooio pahiuekii lioopau mnnawa wnle ai ma na ninau auo ole, e like me ka koonkou mau mun i hoopohole u'a ai, ao ka manawn ka lakou i pepehi a okaoka-, hoao e hooholo ( haawina d-iia kiipono ole no lakou. Ka. Lunama.k4aisana īuiKi Eia na Luiiamakiiniiiaiia o na luokupuui i hiki iaai a hiki i ka wa a niakou i hoi ai e pai ika knkou" mipepno keia ln: Na,jVtei\ Hanohano VV M Gibsoti, J Kaual, A Ivaukau, J K Hauiini a me J N Kapahu,

0 KKKAHI MEA kuluuin nui o Looiunopopoiu noi mawnona oho knkou nolio' • pohiii lnlmi qiiii; oin 110 ko kukou mau ielo pHiimako nui nnn mn nu Imnn n me na oiliunu puiupala- a lonu liiliiwawo o n<jt ukn ifl mhi, amo im olii unu nnii iuw hop'onn o in muu laweUwu maHialii nna. ' Ina kakou e hoomnopopo mim nkti ma na oihana a ka ike 1010 e hookelo, a ai, e ioaa.no i\nei ia kakou kekahi man liaoia nna. Ina inakahiki i nuwnie aku ia huii ana, oka oihann kumuknla ka mea i haawi nni ia i na keiki, e puka in»i ana mailoko mai ou» haie oka ike. Mahope mai uei,.ua ake nui kalii poe, e lilo i inau knhnnapulo; akn, Hohe be euea pono i« k«koo a pau loa ke iilo i iīiaiU kuinukula, a i mau ītrthunapulo wale no; mninuli anei o nele kakou i ka poe na lakou e mnhi a e hoohua m»i i ka aina, i meiv na lnkou e hanai'i i nunui ua inau kumukuia aoie ua mau kahunapule noi. M» ua mea e pili ana i na oihann, na hoonmopopo pu makou ika nui o ko lenkou poe o ake ana, e lilo i mau Luna Aupuni, i mau Luna Mnkni, Lunaknua-. wni, Luna Auhmi, Luini Ilolu, n peln aku. 0 kekaiii poo, aole lakou i lawa o makaukau ai no kein awu oiliaui», aka, ua ikaika loa nae ka hakoko ana n na »ke a me na kuko, e ionn kolee na oiliana pnlupalu e lepo ole ai o na limn, a ike koke fii naaiaka i ke dula, a e uoho pu ai hoi iluim o ka hauohano a me ka hookoikoi. Ua hele ke iiko nuiana.o leahi poe "a pnpaa i ka puu;" ua liele, hoi a konohia mnoli e haji.a i.ka. mea haahaa loa, oia ka ni'ani'a ana aku i na poo o na oihana, e haule mai kalii mai kana oihnna mai. 0 keia kekahi mea ino lou, e ikea mnu ia nei mawaena o poe o kakou mai na oihana mai i loaa. lim la hoi o ia mau akiaki olelo ana kukalii i kekahi, a haule enai la hoi kahi, kau aku nua la hoi ua mea la nana i ni'nni'a; aka, aole peln e ike ia nei;"h©--le nihi ae ia knua poaihalao Knhaluu," a kmi aua e hoonlnpe ai iluua oka ma lihini, a me kahi poo e ae, Aka nae, iioko o keia mau la, ma ka nauaina amo ka hooainopopo nn», o ka oihana loio, uii na apnna knlanakauhale a me na apnna kunaioa, oia ka oihnna i kaunui loa ia i ka poe a pau i haolehiu, mai na oihana e ae. Ina, e liaule ana kahi mea mni na oihana luuakanawui a luna makai, a kuuuikula paha, ulaiia, o ka oihnna loio aku In no kahi hoomaha, a kahi hoi e k' uiui '.n ni;a maka poele aku la ka haliu e nana oitevha e akn, e loaa maikai a o ohi miwai»e mni ai i na ohiai kuDono. Aka, ma ke au ana ma ua mea e pili ana i na oiliaua ike, hookuhi mea ano kuli hoopalulie, i kuia me makou. a aia do hoi, ke kamanina nei i keia mnn la kn ike »na aku i ko kakou poe o nn awai eehia, ka poe i ku ma ua wahi kiekie, a na iho mai lakou e lawelawe i na oihaua loio, a e hooikaika ma ka maalea a ine ka olelo ana, he pono ko ke kanaka hewa; a ma keia mea, me lie la, o ka oihana loio, ua lilo i puuhonua hookanaho no ka poe i hanle mai na oihana mni; a i paredaiso hoi no na anela lielelei mai. Aka, he mea poūo ia kp'eou lee haliu aē e uana i ka poe e hoopapau nei ina na hanaiima. Ua like a like no me ka poe o na oihaua ike. Ua kulumako kakou ikeia ana, aia o na hana, o loaa nui a e ohi hikiwawe mai ana me ka nui ole o ka luhi; oia ka hana a kukou e kauiini ai me ka hoopapau Mnlia, ua kiihihewa paha makon i ka hoopnka hikiwawo ana keia mea; aka, na na hooia nna no e hoike mai ika oiii.o oia mau inea. 0 kela ame kn. ia uiauawa, e ulu mai ai o knhi inau tnca ulu. e loaa koke mat ai oke Uala; he mea mau, un nluinnhiohie koke na men a "pau ma ia mnu inea, a ua hoopalale'na ia nku la ka malii ana i kahi'mnu mea nhi i kaia kakou o ko lnkou mau j a Ua ikeia keia i kelaamekeia mannwa a kakou o nolio nei; a pela no hoi mo na j hana e lawelaweia nei, na miki koke aku i kakou ma na hann pii o ka uku mahuahua. Ilnko o keia mau la, ke paiauma nei no ka pii ino loa o nn mea ai,. ua kiekie ke kumnknai o ka poi, a.pela pii Uoi na i a o Ulakoheo No ke aha kakumu o keia ? Aole no kn nele i na walii e hoolnkoia mai ai. aka, me he mea la, no ka nele i ka poe iia lakou e hana mai, i loaa ai keia mau mea hemahema oke ola ana. Ko ike nei makou i na Pake, ke kalm mai nei i ka ai a lealewa ma na kauhale; a o na maii Pa ke nei hoi kelawaia mai nei a lawe mai i Ulakoheo o piele ni. Ao na kanaka lioi o ka ni'na, na kanakakino niinni inomono a puipui, opiopio hoi a ikaika,—aia Inkou ke liele nei ma na hana mama lepo ole o ka lima He mea oui keia a kakou e noonoo ai, o ka hopu ana mni a na l'nke, e lawe nku i ka kakou mau h.lna ponoi; ako mimiki aku nei kakou ma na.hnna m.ima," aohe uiau hopena kiionoono pono, e kokna ni i ko kakou mau holomua aua ma ke ano hookuonoono i ko kakou aina a me ke aupiini.

Ua hoi mai uei ke AŌĪ"s Iv Kaai a ine knna wahine inniki laua huakai pokole aku uei i ku Lai a Ishu.