Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 32, 1 May 1862 — No ka Inoa Maikai a me ka Inon ino o ke Kanaka. [ARTICLE]

No ka Inoa Maikai a me ka Inon ino o ke Kanaka.

Ua hoakrtkaia ka waiwiai ō ke kanaka ano ihaikai maoll; Aoīe e iialo kona ahd ia liai; ua ike ia 0 koiia poe hoalaiina a pau. Ina he kanaka oleio poloiei oe i ria manawa a pAU; a ike mai kou inau iioalauna ia kapa inai lakoii iā oe* he kaiiaka oielo oiaio. A peia ho, ina he kaiiaka hoopono inaoli oe, īiaha poioiei, aoie ikeA kou kololie ahā, aiaila, kapa inai na kanaka ia oe, he kanaka hoopoiio. wale no nd, ano a pau o kakou, aole e nalo ia hai, a e like ine ko kakou aiio, pela no ko kakoii iiioa iwaeha 0 iik kahdka. Ue hiea iiui keiii. P'omaikai ke kahāieā i mahaloia, ho ka inoa iiiaikai iw«lehā o ka poē ponO; ho kā hieā, owaika ineā hiakeiiiāke i ke kahāka inoa ke kanaka kāulunā hoi b koiia hewa • hb kohā ailiue pāhā, ho koiia hoopUhipiiiii pahā ? Aole. Noiāiia, mai lāwe walei akh i kā inoā hiāikai o kekahi nb kā ihea, waiwai hiii ho ia hoiia, e alio ho ē hoopāāiā koha kiho i kā hao, a. pUko waie i kona tvāitirai • iie oi loa aku ka heWa; kd kaioiits wāl(3 kekahi i kona oia ka ihoa maikai • ho ka inea, he mea iihi iā; Iha i iiio akh kā waiWai ināoii ā koe māi kā ihoā māikai. aole pilikiā ioa malāiia, he iiUi kā meā kokua i kā ihoā iuaikai. ina īie kānakā poho kou hOaiātihāj ā ike oe i kohā hewa, poho ho oe ke iiooliewa ākU ia iā; āole nāO iie poiio ia oe ke lawe ākii ā iiiUa o ka iehuiehU e kāihāiiio Waie āi, ā iiio iā i infeā wawa wale iā iihiiā o kela kānakā keiā kahāka. E akalieie iki oe hiālāiiāi ā inaopopo ioā kā poho< ā ikd oe he moa iā e pākeie āi koii iiOālaUhā i ka poiho hui, alailā, e hai ākU i konā lifewā. Ma kā oiele lieinoiele Uā palāpāiāia penel: "Māi ināiiāO iho aku, 0 hiāhāo ihO iā iiiāi oukOu; ho kā iiiea, me ka inānao ino ā oukoU 0 hiāhao iiio ākii* pfilā lioi e hiāhāo ihO iā hiāi āi iio ohkou." koi. hookaāWāieiā na inea awaawā ā pāu māi 0 oukou ākq f a me ke kā kā Uifrfy kā oioio 'iho a me ka mānao iho ā pau/' "13 oiuio iho ote hoi ia hāi." "0 kā theā i inahao 6 poiilāikāi 1 koha wa e ola nei, a e ike i na la oluolu, e oki i kohā kei paiie ākU i heiva ā mē kohā ieliuiehu i kā okīo āhā i kā āpoāpāi'' Eiā kekāhi ināU kUhiU pono: I kekāhi ira he poho oie ke kai maoii āku i kd hāi hfeWāj y kekahi wa iipi he poho hO ke hāi ākh; i- V. 1. Aole poho ke hāi kumu ok aku i ko hai hewa. Aoie hoi poiio ke kāinaiiio wāle ftkt! inā ko hāi ho.ke ano ieaiea wale, ā no kā hiākemake i ke kahiaiiio ā ine ka akaakā j3ātiāi āoie ko\ he t>ohd ke īiai ākti i kohā no kā hahu, ā īn6 kā ihaina ; a āh(fc hooināiihāiā pdhā iloko o koiiā hāātt* he māU hieft hewā loā iā; Ūā papāia ia thatt inea e ka riiiā giitā ināikāi d Kārifito. Aoie ia i kh i ke alohā, a me ka haua poho aku, me ka hāiiā pōho ihai. Māī hoopiikā Wāie i ka iii& 2. Aole hoi he poino k« hooīiīo loa i k& kā- , iiākā itiā kā oleio āhā i kahāka kalohe, Ho • ka heWa hookahi ana i iiāha'i, ine ka olelo ākii iiā iā { āole pelā kā poho ( e kāīi kā iiiāhāo, ā e htiii ākii ke āio hāiia ihope fio tūl katit& o kā Wā kaiiiko, oiā hoi 0 Jioa ia o oāiridil/ o i ii hā fiiea e ae;' Pē&āi HōōkiM iiO oiiā āiho o Koa, a pebea kākoK ē kapa aku āi ia iā tie kahākā he#āf Aoki iA he kāhākā oiia. Hoolālii »6 hiil na iiil iiiii ena o DāTidā, h peheā kākoh e kapa ikii fti ia ia he kāhaka inoekoiohe? Pēii tftl o Pelehi, āi&«haiiiea dais: Kōlailā, ih» ik« kikoii i kekāhi kanakā, ua maoli* āole hāe I hāha hewa atia kakoa e hal nui āku i kona lieWa ia hai| iio ka mea, anoāi paha hookahi waie ilO haha aha <t> ke olel M īa* ii&laUa, liiilo koke kā inaiiāo i ka hoohewa. 9, Mii hooiuMNl ole i ko hai me ka ike mua ole i ke ano o kana mea e

haoa ana. Ina oa ike 1 kekahi kanaka e hana an* t kekahi haiHii maiihiai ionia o ko kakou maii maka, be hana kfk »ae i ka manao pooo f ahe l»sa ka paha i ka ntftoad pono ole a me ke ino, a nolaila, aole i maopopo pono ano o kana mea e hāoi uei, pehea la ka manao malaila, t hoohewa koke anei ia iaf Aole loa; eia ka pono, e koho koke akn no be mahao poao kona, oia ka hana ko i ke aloha. Pehei kekahi ano e akaka'i, ua ike aa ia losepa e holo ana malana o ka waa i ka lawaia, i ka la pnle nae, a pehea la waa e olelo ai nona ? Hoohewa koke anei ka'a manao ia ia? ' Aoie loa; no ka mea, ua pono kekahi holo ana i ka lawaia i ka la pnle; nolaila, eia ka manao pono ia'u, e koho akn ai, malia 4>aha na pilikia kon& niakamaka no ka mai, a ua ono i ka ia, a nolaila paha kona holo ana ika la hoano. Aka hoi, ina ua ikea o losepa e holo wale ana no i ka la pule i ka lawaia me ka pilikia ole, he holo lealea wale iho no paha me ka manao e loaa mai ka waiwai ina ia holo alaila, pono ke hoohewa aku ia ia. lna na akaka ka hewa o kekahi, he mea mau ia ia ia, pono ke manao ua hewa io no. Ua hewa pu kona manao a ine kaua hana ana; 110 ka inea, ua hana pinepine. Nolaila, e noonoo inaa; aole pono ke hoohewa aku i ko hai inanao, me ka māopopo ole, he hewa io. E like me keia; ina ike kakou i kekahi kanaka e hana pono ana, mai kuhi wale aku, me ka olelo iho, he maikai palia kana hana aiia, he hewa paha. Aka, ku koke no oe i luna, me ka ulele iho, ua hewa. Aole ia he pono, he hana ku ia i ka lokoino, a ina ke aloha ole. 4. Mai hoemi i ka maikai o ka inoa o ka hoalauna, me ka hoomaewaewa ia ia, a me kaniania, a ine ka akaaka, a me ka heuehene waie aku ia ia, ine ke kau wale aku i ka inoa hilahila maluna oiia. Mai hoho a hana aku ina mea e hoowahawahaia'i oia. Uā like ia me ka aihue ā me ka powa, a ine ka pepehi kanaka. Mai henehene wale aku i kekahi, 110 kā Inakemake i kā leāiea, ā rne ka akaāka. īlai olelo aku hoi penei: "He olelo paani wale no ka'u aole o'u hiauao e hoino i kuu hoalauna. ,, Uq lealeu io iio kou, āka, malaina pahā lie ehā io ko ka hoalauiia a ine ka hilahila maiaiia. E hoomanao i keia oielo "0 nā huaolelo ino" a pau a kanakā e oielo ai, e liookoīokoloia'na iakōn a pāh ia inea, i ka la e iiookolokoio ai: iio ka inā kau. olelo anā e lioāpoiioia'i oe, ā ma kau oieio ana e hoaiiewaiā'i uej' Nolaila, e hoopoiolei ika oleio ānā hO liai, e akahele inā hā olelo aiia ā pau loā e piii ana iko hai hewa, o poino āiiānei kā iiioa o kekalii i ka kakou olelo āha peia. E hao pihā ika wāha ike alohā. .Ejākahi, o ka hoakaka'ku i na mea e pono āi ke hai pololei aku i ko hai hewa. 1. Ēiā kā mua,o ka pono o kā ialuiikanaka. Iha i haiiā kekahi kanāka i mea e poino ai ke Aupuni; he āihue palia y he pepehi kanaka piiha, aole poiio ke hUilā i koiiā hewa; no ka ihcāj pouo ke iiai pololei Ua hāha ino oiā i ke aUphiii, ā lie ineā ia e poiiio ai ka lahuikanaka. Inā ike au i keiā ā hUna wāhj tiā htii pii aii me kā ihea hewa, a ua aloha ole ati ika lahuikahaka. Eia nae kā e iioopii poloiei aku i ka meā he#a i kā ā iiānā e hookolokolo ā hoopāi iiio iā ia. ina he kāhāWai oIe ( alaila, 0 kā hai akii i ka hewā iihiia 0 ha kaiiaka a pāii, oiā kekāhi hieā e pāii āi; 2. Eia kekahi ineā e pono ai ke hai aku i ko hai hewa, o ka hoomalu i ke kanaka hoopono; liiā paha lohe a(i i kā ohhmii aha o Mākāino, a me Lokoiho e maife o ā htihā i keīā hieā iho ā'U i iohe peheā iā Wdti 1 Pono āuei ? iiei<ra ioā au ke hāiiā pdlā; tJā like ka hunā nie kā ae ākii i ko iāiiā hewa. Ūā like hoi ine ka āe āku ika make o Hanāpoho; A pehei kekahi. Ua hooiāiiiiā kiiti hoā āloiiā me kekāhi kāhaka koiohe; iie kāhākā ihaāiea, a akamai ma ke koiohe me ka lioOkiiihāhi hae, aole hoi i ike khu hoa āloha 1 kohā āho ino; owah hāe kai ike. Peheā la wāii 1 Aoie anei āu e poho ke ii&i āku ika ineā ā j ii i ike ai i kuti hoā i pākele āi oia 7 He pono iā; no kā meā, oiā kā hahā ku ike aloha inaoli, aole pono ke hUna'ku iā ia. 45 hāi poiolei ākii i ka iiewa au i ike ine kā hoohui oie ( āme ke kulii waie ole, o iia ihēā toaopof>o tio kātt e hoike ākii āi: \ _■ 3. Eia hoi kekāiii tnea e pono ai ke hai akii ika hewa okā iuea hewa» Ina ua ike pinepine āa ia e hele piiiepihe āhā iioko o kā hāle ktiai rāhia i kā po t a ua ohā; aole nāei lohe iki koha makiia i ihii aha, ā me kona oha ana* aole ho hoi i manao oia* ke hele nei kana keiki, aka, oWau wale iio kai ike, a no ia ike ana a'u, hele koke aii ā hai pololei aku i kona makua i ka meā ā'u i ike āi. līe pono keia hoike ana i ka hewa; no ka mea, ua ku ia ike aloha i ka inakiia ame ke keiki. Na tia makaa nei ih e kāoiii ia ia ma ka a e hoopakeie ia ia ikā lti* iiiihiiio okā hiake, Poinaikāi ka mākaa a ine keiki i keia lohe Wāienoe haha'ka ai i na mea hewa a pau. PohO īio ke hai akd i ka hewa a kakou i ike āi, ke miopopo ia kakoa he inea ia e pono ai kā inea i liewa. Oift ka inahao kn i kealoha. 4. Pono ole ke bāt wale ākii iko hai hewā; aka nae, li» ike maopopo kako* oa hewa kekahi hoalaaha, Uā betfa w t pono ho ke manāo maloko, aa hewa io no, aole hiki ia kakon ke manāo ha hewa ole ka mea i heWa. Ko kileoli nae keia ikeana, he meaiā e le ai kakoh i na mea pilikia. Kahimana, Kāpalama, ApeHla 31. 18418.