Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 31, 24 ʻApelila 1862 — He Huakai Hele no ka Haha. [ARTICLE]
He Huakai Hele no ka Haha.
Ka Bvku o i» Pakipika:—Aloha oe .- Ua hiki mai to makon mi o Pauk» Kapohako, me R«beU kaa» wahine, a rae Lnk& ka Isoa kaikamahine o ko Nanhiwa pae Kinm, Saderaka Ksali» t Sok>mona Panlahi, * me kekahi hoa hele. 0 lakem nei he maikai e Uwe hele ana i &larnaku o ka nnlamaiama oiaio, ke'ahi o ko kakoa Haku leso. a 0 Kaulia, Soloroona, o laua kekahi o kq|& huakai elemakule i hai ia e R<*\ M. Knaea e kaapuni ana i ka mokupuni Oahu mamua iki iho nei. Nani io no ka hana a )u» ke Akua poe kanaka. Ile elemakule ke Mno, a palupalu no hoi, aka, he mea opio wale no kahi manao, ma ko ka Hakn aoao. 1 mai la o Kaulia, " Hauoli au e hele mai me keia wahi klno elemakule palupalu, e launa pu me ko ke Akua poe kanaka, a liuliu iki, e hel6 like ma ka lani a malaila, e hoonani i ka Hakn wale no." Owai la ka huakai hele hou e kaapuni ana no na hana a ka Hakn mahope o keia poe ? 0 Kapohaku ka mea i kaulana inua mai ma Honolulu a hiki i Hawaii. 1 ka hele kaa* puni ana ia Kauai nei. a launa me inakou, komo no ia iloko o na luakini, me na halehalawai, nui ka hauoli o kanaka, pilia no i ka makemake, me ke aloha, a helelel wale na waimaka; koino no ke olelo a ke Akaa iloko o kekahi poe hoomaloka, paakiki, a me he mea la ua hiki mai ka wai nui e anai ana i na pohaku, a hoopau i na opala, a hoomaemae i ko ke kahawai ; a ua aneane lakou e hooli'.oia i mau Karisioiio u Ūa piha na luakini ma kahi i halawai ai 0 Kapohaku, hauoli lakon ke noho liuliu iki oia md lakou. Lilo ka olelo a ke Akua ma ka waha mai o Kapohaku i nu hou i keia mau pule, a hiamoe wale la makou na uupepa, ke Kuokoa a me ka Hoku Pakipika, He nui na haiao, ka i hai ia, a pili pono i ka poe e lohe ana ke hoopili ia ia iho, me ka ae inaoli, āole ina na olelo hoeha i mea e walania a e eha ai ka poe aia, a me ka hana hewa ; aka, ma ka olelo a ke Akua ka hoakaka ana e pili ana i na liewa nui, me na hewa liilii. Penei hoi kekahi, " Ke manao nei kekahi poe, o na hewa nui ike maka ia, oia wale no ka mea e make ai ka uhane, a he mea ole na liewa liilii. Pela ka manao o ke kanaka e ki pu ana, a kani ka pu, lele ka poka, pau aku la ka inake. Aole ka ; ua make uo ma ka hau aua o ka pu no ke koena 1 koe," a pela no e pili ai ka poino ma na heiva liilii he nui wale. A i aē la ka poe e lo he ana i keia, " Ae, pela io no ka'u liana ana," a o kekahi hoi, "Ae ua pili io no ia ia'u." A j>ela no ma na haiao a pau ana i hai ISSirkmī.iuoft^r p "oTelote J, a? oiaio no, " He punawai lioola ka waha o ka poe pono." 0 kekahi poe pope, haalele i ko lakou halepule, a hele mai e lohe i kana olelo, a me kana mau hana kupanaha ma ko Nuuhiwa pae aina, a ua haawi inanawalea mai lakou no Kapohaku, a pela no hoi i hana ai kekahi poe paakiki, a me ka noho aia wale ; ala mai lakou e lohe i ka olelo a ke Akua. T mai la o Kapohaku, " Ua lawe mai nei o Kauka Kulika he wahi kii laau, me kekahi mau mea e ae o na aina naaupo, he mea hoike ia oukou, ā pela no hoi au, he wahi kii waha ka'u i lawe mai ai, a e lohe no oukou i ka olelo mai koiia waha rnai, a e kamailio aku ia oukou, a pela no hoi au e hoike' aku ai no na aina pouli ma o na la ; a e like hoi rne ka Josua laua o Kalepa i auomo mai ai ka hui waina a mo na hua momona loa o ke kahawai o Ēset6ta i mea hoike i ka Iseraela, pela no au ī lawe hele ae nfci i keia hui waina i mea hoike ia oukou i kumu e hoomau ia ai ko oukou aloha i ko na aina naaupo e noho ana ilokoo ka pouii, a me ke awawa malu o ka make." Pela io no, nui no ke aloha i ka lohe ana i ke ano o ka noho ana o na aina Pegana, a me ka pilikia i hoaoia mai e ke Akua ia laua i mca e nani ai k«na inoa malima o kona poe kanaka imua oia poe naaupo, nui ko mak°u no ka lohe a#a i kela pilikia o laua, a haule pu na Waimaka me ka ehaeha o ka naau. A pela no hoi ia Luka, ke keikamahine o ka aina pouli. Aloha no ia ia no kana mau olelo kupono imua o ke anaina ,nai no !a na niaka • maikai, aole me ke ano hilahila a pihoilioi wale. ka manao a hai mai la oia me ka leo aloha e i ana " Eia au he moi no ka fenua poiano. he aina ai enata to*u, aina potano, aina ilihune • h e ai> «a mailai to otitou, aina maamaama/maitai ta hana a te Atna ma teia fenua, t,a waiwai otou ; ina no hoi paha i hiki mua ka olelo a ke Akua i ko makon aina, wai*ai no hoi makou a ilihune boi Ollkoti. ,, Pela io no, ke manao ngi au tia korno like ke aloha ia mai o a o ma na wahi ana i hai tnanao ako ai pela, a e pono hoi kakou ke nonoi titii aktl i ka mea nona ka mana e hiki ai ke hoohehee i ka naaupo, a e moku ae i na mea paa o ka pooli, a e komo aku kona nialamalama oiaio i ike ai lakou i ke Akna A pela no hoi ka Kapohaku kaaoha nui | na hoahanau, e lokahi'like ma keia hana ma na wahi a paa ana i kaahele ae nd ; a ma Lihne ka noho liulia iki ana, udka mea, malaila i hllei mua mai ai, a me ka hoi ana akn, nolaila, launa pinepine ia nie na hoahaoau .oia apana, a nui ko lakoo makemake e noho loa ia me lakou. A ua palapala nonoi aka lakou ia Ker. L. Kamika ma Honolulu e hookuu loa mai ia Kapohaku e noho mau loa i waena o lakou, hui like lakou me ke kiaaina P. Kauoa, a ke
ift&» oei kon» manao e hoala i b«le haUwai 00 lakon ma k*hi e kokoke ana i kona hale ooho. Aole i»o hoi o lakoo wale no ka poe 1 hsaoli ik» hoi ana roai o Kapohako ma Kaaal, oka h»pa no| o ka poe lohe i kooa t?a lilo ka olelo a ma kona wa- | *** n»ai f i roea hoolana, a *ohaooli i ka na•o o ka poe e lohe ana ; a i mea hoohilahila l»oi i ka poe ike? mak» r a me ka hana hewa. ka mea T aole e b»ki i kona man maka e helnheln mai i Baibata, aia no na kākan ia ola ka papa o kona naan, a ka iluna oia e hai olek) mai, me he mea la na kakan ia ma ka pepa iae ka inika. Pomaikai makon ke ae mai ke Akaa e hoihoi mai ia ia ma Kanai nei t he kokna ikaika no ka ka Hakn mao hana ma keia moknpnni. Meneia kana olelo, "He oiaio ka oielo a ka Hakn, no ka mea, e like me ka na amo ka liau i iho mai, mai na lani mai, aole hoi e hoi hon ilaila, aka, e hooman no i ka hoooa, a hoohua iho ia ia, a hoomuo no hoi, i haawi mai ia i ka hua na ka mea lnlo hna. a i beroim hoi na ka mea ai." Pela ananei ka'u oleio ka mea puka mai ko'u waha aku, aole ia e hoi nele mai ia*u." G. W. LiukaLaki. Koloa, Kauai, Mar. 28, 186i.