Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 21, 13 Pepeluali 1862 — Page 3
HE INOA NO RAHAPA.
Rahaba no he inoa la,
Puaoliva no he makua la,
E hoi ka nani i Lanihou la,
I ka hale lai lua a ka manu la,
Aia ko'u hoa i kumu la,
I ka ulu lehua i Panaewa la,
I ka wai anu o Keau la,
Au aku ka manao o ke hoa la,
Hone ana Haena i kuu maka la,
I ka ihu o ka moku i Mamala la,
Hone ana Honolulu i ka lai la,
Kaena o Kaula i Lehua la,
Haina ka inoa i lohe la,
Kekauaokalani he inoa la.
Mr. R. KAWAHA.
Rahaba no he inoa la,
O ke Koalaulii he makua la,
E hoi ka nani i Maemae la,
I ka ulu wehiwehi i kapua la,
A kahi no au a ike la,
I ka uhi pahee i na pali la,
Pali mai nei hoi ka manao la,
E ake a ike i ka hoa la,
I ka hoa lai o ke kaona la,
Akahi ka wela o ka manao la,
Hoi aku ke aloha Iueue la,
Akahi a naue kuu kino la,
Mamuli hoi o ko leo la,
Kekuaokalani he inoa la.
Mr. E. KAHELE.
Rahaba no he inoa la,
Puapikininolia he makua la,
E hoi ka nani i Waipiula la,
I ka uluwehiwehi mauna ola e,
Ka ihu o ka lio Maemae la,
Hone ana Alekoki i kuumaka e,
Wai aloha nau Kapena e,
Wai auau na ka wahine e,
O ka leo ka bele kau i lohe e,
I ke kani hoolai i ke ahiahi,
Kaunu ka manao e ike e,
I ka ua waahila i Nuuanu e,
Ke hehi mai la i ka lau o Kaawapuhi e,
Ua puni au i ka manu e,
I ka mali leo ana mai e,
E hoi ka nani i kahua e,
I ke kula hoolai a ka lio e,
Aia kuu hoa i hale hoi e,
I ka uwe hai mai iluna e,
Kekuaokalani he inoa la,
Mr. NAKI.
Rahaba no he inoa e,
Moeikeanu he makua la,
E hoi ka nani i Nihoa la,
I ka moku Elepani o kai la,
Kai no ua pili Haupu la,
Me Waialeale i ke anu la,
Anu mai Waimea o ka ua la,
I ka hoomalu ia e ka noe la,
E ake no wau a ike la,
Ko kino wailua i ke kii la,
Lohiau ka manao ia ia la la,
Oiala hoa luhi no la,
I ka pua wale o ea roselani e,
Haina ka inoa i lohe la,
Kekuaokalani he inoa la.
M. KALAMA.
Rahaba no he inoa e,
O Walikanahele no he makua la,
E hoi ka nani i Wailoa la,
Kela wai hone i ke kai la,
Akahi no wau a ike la,
I ka mea pau ole he aloha e,
E aloha ae ana i ka noe la,
I ke kipu mai i Haili la,
Ua lai kona i ke one la,
I ka wai haaheo i Wailuku la,
Kahea ka inoa i lohe la,
O Kekuaokalani he inoa la.
KELIIHAWAWA.
Kahea ka inoa i lohe la,
Kekuaokalani he inoa la,
O Rahaba no he inoa la,
Puapikininolia he makua e,
E hoi ka lai i Kahookane e,
Ka wai hulilua i Kaheiki e,
He iki ka manao naue ke kino e,
Kau ana Palikea i kuu maka e,
Ka pua o ka rose ka'u i honi e,
Ke ala onaona i ke kula e,
Noho mai Mololani i ka nani e,
Paa mai Kekele i ka noe la,
I ka ua kiowao i Lanihuli e,
E huli mai oe e ka hoa la,
Eia ka Mehana maanei e,
Hahea ka inoa i lohe la.
Mr. NEKI.
Kahookane, Maemaeluna, Feb. 1862.
Halawai ka Ahahui mahiai o Kona Akau.
E like me ke kauoha ana a na hoa o keia Ahahui, e hoouna ia aku kahi kope o ka mooolelo o keia aha e pai ia ma ka "Hoku Pakipika;" nolaila, ke lana nei ko'u manao, e loaa ana no i ka Luna Hooponopono ka ae oluolu mai, e hookomo ia'ku i ko lakou nei makemake ma kahi rumi kaawale o ka Hoku Pakipika.
Ua hoomakaia ka halawai ana o keia Ahahui ma ka poalua la 28 o Ianuari nei, ma ka Halepule hoole pope ma Kailua. Ua kohoia G. W. Pilipo i Lunahoomalu, a o J. G. Hoapili i kakauolelo, hooholoia.
Heluhelu ia mai e J. H. Kamalo he Kumukanawai no ka Ahahui, a ma ke noi a Kamehameha IV., e heluhelu hou ia, a hooholo
pakahi i na pauku. Ua hooholoia.
Heluhelu mai o H. L. Sheldon he olelo Hooholo, e kapaia keia Ahahui, "ka Ahahui mahiai o Kona Akau, malalo o ke Kumukanawai o ua Ahahui la." Ua hooholo ia.
Heluhelu pakahi ia na pauku o ke Kumukanawai, a hooholo pakahi ia.
KUMU KANAWAI O KA AHAHUI MAHIAI O KONA AKAU.
Pauku 1 . Ua hookumuia keia Ahahui i mea e lokahi ai ka hana a na kanaka i ka imi ana i ko lakou pomaikai, i mea nana e alakai aku i ka hooikaika ana, a ua manaoia hoi, na keia aha e hoolaha aku i kanaka a pau o loko o keia apana i na manao naauao, a me ka ike i loaa ia ia mamuli o kona imi ana.
Pauku 2. E kapaia ka Ahahui, "o ka Ahahui o Kona Akau." Eia na Luna o keia aha, hookahi Peresidena, elua hope Peresidena, hookahi Puuku, hookahi Kakauolelo, hookahi kakauolelo kuloko, hookahi Komite Hooko (ekolu lakou.) E kohoia keia mau Luna i ka halawai mua ana o kela makahiki keia makahiki, o ka Peresidena a me na hope Peresidena elua, e kohoia lakou ma ka balota ana; a o na Lunu e ae, e kohoia ma ka o lima ana, a ina e kaawale ka noho o kekahi o lakou ma ka make ana, haalele ana, a kumu e ae paha, e pani ia kona hakahaka e ka halawai mua, mahope iho o ka ike ia ana oia hakahaka.
Pauku 3. E halawai mau keia Ahahui i kela mahina keia mahina a ina e makemake ia e oi aku mamua oia, aole nae e emi mai na halawai ana malalo o ka halawai hookahi o ka mahina, na ka halawai no e halawai ana e hai i ka la a me kahi o ka halawai o ka mahina e hiki mai ana.
Pauku 4. O na dala a pau e loaa mai ana i keia ahahui, e waihoia noia ma ka lima o ka puuku, mahope nae o kona waiho ana i kona palapala hoopaa no na dala hookahi haneri o oi aku paha, ke oi aku na dala o keia aha ma kona lima, aole hoi e hooliloia keia dala, oia wale no mamali o ka hooholo ana o kekahi halawai mahina e hoolilo ia'i, aole nae i ae ia ka puuku i ka hoolilo i keia dala, aia kau ia ka inoa o ke kakauolelo, a kau pu ia ka inoa o ka Peresidena maluna o ka palapala kikoo.
Pauku 5. Na ka peresidena no o keia aha e kahea ina halawai Kuikawa a pau e like me kona ike he mea kupono no ka pomaikai o keia aha. Nana no e koho ina Komite wae a me na Komite mau. Nana no e nana mau i ka pomaikai, a me ka mau o ka hoihoi o na kanaka i keia hana. Nana e hooholo na mea hoopaapaa a pau e pili ana no na kanawai o ka aha: a nana hoi e hoomalu ka aha ina halawai a pau ke noho mai oia. Ina e ole oia ma kekahi halawai ana, na kekahi no o na hope ona e hoomalu ka aha. E lilo na hope Peresidena i mau kokua a hope hoi no ka Peresidena ma na hana a pau i hai ia aenei maluna na ka Peresidena e hana.
Pauku 6. I ka Puuku ka malama o na dala a pau e waihoia'ku ana e ka Peresidena ma kona lima. Nana no e malama, a e hana i kela halawai mahina keia halawai mahina na hoike dala e waiho ana ma ka poho o kona lima, na kumu i lilo ai, a me na kumu hoi o ka loaa ana mai.
Pauku 7. Na ke Kakauolelo e malama i na Buke mooolelo a pau o keia aha, nana e hooko i na manao a pau e hooholoia e ka halawai ana o keia Ahahui, nana e palapala na palapala a pau me ka poe e aku mawaho o keia aha, a o keia apana paha; a nana hoi e malama i na palapala a pau i palapala ia mai ia ia no keia aha, nana hoi e hai mai i na halawai a pau o keia aha i na mea hou i loaa mai ma kona lima mai na wahi e mai.
Pauku 8. Na ke Kakauolelo Kuloko e malama malalo o ke Kakauolelo i na mea a pau e pili ana i na hana kuloko o keia aha, a me na hana e ae hoi a ka aha e waiho aku ai ia ia.
Pauku 9. Na ke Komite Hooko e nana, a e hana i na hana i haawiia ia lakou e keia aha ia manawa aku ia manawa aku. Na lakou e imi i na kumu manao kupono e waiho ia mai ai imua o na halawai o keia aha, na lakou e wehewehe mai i na mea e kii ai i ka pomaikai o keia Ahahui, a na lakou hoi e hooko i na hana a pau e haawi ia nei ma keia Kumukanawai. O lakou ka poe paahana i ka manawa e halawai ole ana keia Ahahui, a na lakou no hoi e hoike mai ia mau hana a lakou i na halawai a pau.
Pauku 10. Elua ano o ka noho ana o na kanaka iloko o keia Ahahui. O ka poe a pau e haawi mai ana i hapaha iloko o ka lima o ka Peresidena i ka manawa e kakau ai i ko lakou inoa, a mahope mai paha, hookahi makahiki i noho ai iloko o keia Ahahui. O ka poe e uku mai ana i hookahi dala iloko o ka lima o ka Peresidena, he hiki ia lakou ke noho a pau ke ola.
Pauku 11. O na mea a pau i kau ia maluna, e hiki no ke hoololi ia; mahope nae o ka hoolaha ana, elua mahina mamua o ka hoopuka ia ana o ka manao hoololi.
Pauku 12. E kope maikai ia ke kumukanawai, o ka Ahahui Mahiai o Kona Akau, i aponoia i keia la iloko o kekahi buke maikai. a kau ia hoi ka inoa o na hoa o keia Ahahui a pau malalo o ke kumukanawai. E kau ia na inoa ma na papa elua, e hookaawale ana i na hoa makahiki, me na hoa noho mau.
Ua loaa ae la ke kahua kahi e kukulu ai i na hana, a o ka hana ka mea i koe.
Ma ke noi ia mai, ua hooholoia, e kakau inoa ia e ke kakauolelo ka poe makemake mai e lilo i mau hoa no keia Ahahui, a ua kakauia e like me ko lakou makemake.
Hapai ia ka manao no ke koho ana i Peresidena no keia Ahahui, a ma ka balota ana, ua lilo ka Moi Kamehameha IV i Peresidena. A ma ka barota ana i mau hope Peresidena, ua lilo o J. Z. Waiau, a me J. H. Kamalo, i mau hope Peresidena.
Hoopukaia ka manao no ke koho ana i Puuku, ma ke noi ia mai e kekahi, a kokua ia hoi, e kohoia o Kapae i Puuku, ua hooholo ia.
Noi ia mai e kekahi, o G. W. Pilipo i kakauolelo, a me J. G. Hoapili i kakauolelo kuloko, ua hooholoia.
Hapai ia ka noonoo ana no ke Komite hooko, ua hooholoia, o Hale L. Sheldon, J. W. Makanoanoa, a o J. Kupuku ia Komite.
Ma ke noi a Hale. L. Sheldon, hoopau ia keia halawai; a e kukulu ia ka Aha mamuli o ke kumukanawai o keia Aha, ua hooholoia.
Ua hoomaka ia ka hana a ka Ahahui Mahiai, no ka mea, aia ka Peresidena, ua noho mai ma ka noho. Ku mai kela a hoike mai i kona manao e pili ana i ka mahiai, a ua maikai kana mau olelo paipai no ka mahiai.
Hoopuka mai o Kamehameha i ka manao, e koho ia i mau Komite wae, e noonoo i rula no keia Aha, eia na Komite, o H. L. Sheldon, o G. Nakapalaui, ua hooholoia e ka Peresidena.
Hoopuka mai o H. L. Sheldon i kahi manao hooholo, e kohoia i Komite mau e noonoo ai ina mea e holo mua ai ka mahi kofe, a e noonoo hoi i na mea e hoemi ai i na kakani, a e hoike mai imua o ka Aha. O H. L. Sheldon, Waiau, Kupaka ia Komite, ua hooholoia e ka Peresidena.
Hoopuka mai o H. L. Sheldon i kahi manao, e kohoia i Komite mau, e noonoo mau i ke ano o ke kanu ana o ka pulupulu, ua hooholoia e ka Peresidena, na ke Komite hooko e noonoo, oia hoi o Hale L. Sheldon ma.
Kohoia e ka Peresidena i Komite mau, no ka noonoo ana i na mea paahana no ka mahiai, o H. L. Sheldon, a me J. W. Makanoanoa ia Komite.
Ma ke noi a Hale L. Sheldon, e koho ia i Komite e kuka aku me ka mea hanohano R. Keelikolani, e hoomaopopo ia i Pa holoholona komohewa no Kona nei, ua hooholoia e ka Peresidena, o na hope Peresidena elua ke Komite.
Heluhelu mai o H. L. Sheldon he olelo hooholo. E kope maikai ia ke kumukanawai o ka Ahahui Mahiai o Kona, Akau, i apono ia i keia la, iloko o kekahi buke maikai, a kau ia hoi ka inoa o na hoa o keia Ahahui a pau malalo o ke kumukanawai, e kau ia na inoa ma na papa elua, e hookaawale ana i na hoa makahiki, a me na hoa noho mau.
Ma ke noi a Kamehameha i kokua ia mai, ua hooholoia. E hookomo ia mai o Rev. A. Tatina i hoa no keia Ahahui me ka uku ole i ke dala; a ua kauoha ia ke kakauolelo nana no e hoopuka aku i ka manao o ka Aha ia A. Tatina.
Hooholoia, e kauoha ia ke kakauolelo, e hoouna ia aku i ka mooolelo o keia Ahahui e pai ia ma ka Nupepa o ka Hoku Pakipika, a me Nupepa Kuokoa.
Hoopanee ia ka hana, a ka hapalua hope o Feb. oia ka la 25, ma ka hora 11 o kakahiaka.
G. W. PILIPO.
Kakauolelo.
Kona, Akau, Hawaii, Feb. 8, 1862.
Maloko o ka Helu 10 o ka Nupepa Kuokoa o ka la 1 o Feb. i hala iho nei, ua ike au i na olelo a S. Lumaawe, ka oi o ke akamai kelakela nui o ko Hawaii nei pae aina i ka puana olelo akamai, Pa-ko-li-le, e olelo ana no ke Mele o ka Lahui, ua loloa e wale aku na hua olelo mamua o na hua mele ma ke mele ana, etc. Ma keia mea, ua wikiwiki au i ka nana hou ana i ua mele nei o ka lahui e olelo ia nei, me ka menemene o ko'u manao i ka loloa io paha e like me ka hoohalahala a S. L.
I ko'u hoomaopopo ana maloko o na mea i oleloia, hauoli loa kuu manawa me ka lana haakei o kuu manao ia'u iho no e olelo nei imua o ka lehulehu, mai ka mua a i ka hope o kela pauku keia pauku, aole loa kekahi puana olelo i like ole me na hua mele ma ke oli ana i ke "Mele o ka Lahui,'' ma ka leo mele "God save the King."
A ma na hoohalahala a na S. L. nei no na hua mele i hookomoia ma ka hua Roma. He kumu oiaio no ia a'u nei, a ai ala aku, a me lakou la no a pau e olelo ai, "He oiaio, na ka poe akamai io no e hoopaa," he nui wale aku na olelo a S. L., aka, he mau olelo ano ole.
Nolaila, ke hooki koke nei au me ka lana o kuu manao, aole ma kuu hoapono ana ia'u iho, e hoapono mai ai ka lehulehu, no ka mea, aia no na mea a pau me kona Lunaikehala iho e ike ana i ka pono a me ka hewa o ka mea a mau mea paha i hanaia, a i manao ia.
Nolaila ke waiho aku nei au imua o ka lehulehu, me kuu kaupale ae ia'u iho, mawaho ae o na kaha o ko'u hoapono ia a me koiala.
V. KAPOOLOKU.
Honolulu, Feb. 12, 1862.
O ko Pili holo ana mai.
Ua olelo ia o Paao laua me Makuakaumano a me kekahi poe pu me laua, kai holo mai mai Kahiki mai ma ka wa kahiko loa, a noho o Paao ma Kohala, i Hawaii, aka, hoi no o Makuakaumano i Kahiki, ua hiki mai Paao ma Kohala i ke kau ia Lonokawai ko Hawaii nei alii, mahope mai o Kapawa, o ka umikumamaono ia oia hanauna alii. I ka wa i noho ai o Paao ma Kohala, lilo ko Hawaii nei mau alii i ka hana hewa, alaila, kii o Paao i alii ma Kahiki, o Pili ka inoa o na 'Lii la i holo pu mai me Paao, a hoonoho ia oia ma ko Hawaii nei papa alii. Ma ka waa no ka holo ana mai o Pili ma i Hawaii nei, aole maopopo ke ano o ka waa, aka, o kona inoa oia ka ike o Kanaloanui ia, a hiki mai o Pili ma i keia pae aina, hoi aku o Paao, a me Makuakaumano a me ka poe e ae, o ka nana aku i ka Hoku oia ko lakou panana i holo mai ai a hiki i Hawaii nei.
Ua olelo ia, i ko Pili holo ana mai, hele pu mai na Ia elua me ia, o Kaopelua, a me Keaku kekahi, ma ka wa e makani ai haluku mai la ke aku, hoolili mai la ka opelu, malie iho la ka makani a pohu loa ka moana. Pela o Pili ma i holo mai a pae ma Hawaii nei, nolaila, ke kapu o ke aku a me ka opelu, i ka wa kahiko, ua pau.
J. M. KALIMAHAUNA.
Kauhako, Kona, Feb. 11, 1862.
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A pau ke nana mai, ke hoolaha nei au ma ke akea, ua kipaku kumu ole kuu kane mare ia'u, me kuu makemake ole e hele, aka, no ka nui kipaku o kuu kane ia'u, nolaila, eia wau ma kahi e e noho nei, me ka malama ole mai o kuu kane mare ia'u i na mea o ke kino. O kuu kane mare, oia no o Pila, e noho ana ma Auwaiolimu. Ina malama ole mai kela i kuu ola alaila e hoopii no au no ko'u poho.
Na'u na KAAKAU.
Auwaiolimu, Honolulu, Feb. 11, 1862. 21-3t*
MARE.
Feb. 9, ma Kaakopua Honolulu, mare o Caharles Kahala, me Hakaleleponi Kamakaokapunonoula, Nohoua na Rev. L. Kamika laua i mare.
Ianuare 20, ma Holualoa, Kona Akau, mare o Amoe Pake, me Auwainui, na H. L. Sheldon laua i mare.
Feberuari 2, malaila no, mare o Kahilipule me Kamahiai, na H. L. Sheldon laua i mare.
Feberuari 9, ma Kaakopua Honolulu, mare o Charles, Kahala me Hakaleleponikamakaokapunonoula Nohoua, na Rev. L. Kamika laua i mare.
HANAU.
Ianuari 28, ma Hauliwai, hanau o Solomona, na na Mahoe laua o Kalili.
Ianuari 20, malaila no, hanau o Kamila w, na Kekipi laua o Laahia.
Ianuari 31, ma Keawanui, Molokai, hanau o J. Komoikeehuehu k, na Kauapaupili k. me Mahiai w.
Feb. 4, ma Ulapue, Molokai, hanau o ka Hakuokamanua, na Hulihee k, me Kamakele w.
Dekemaba 22, ma Waikiki kai, Honolulu, hanau o Kamai w, na Mikinui k, me Manele w.
Ianuari 31, ma Kamooloa, Waialua, Oahu, hanau o Kaiuhi k, na Kaluhi me Kahanawale w.
Ianuari 8, ma Kawaihapai, Waialua Oahu, hanau o Kekahaloa w, na Nakaiewalu, laua o Kukea w.
Dek. 1, ma Koenaha, Niihau, hanau o Kapuaamoha w, na Kolo me Kaapu.
Dek. 2, ma Lilea Niihau, hanau o Hiloiki k, na Hilo me Kukaweloula.
Dek. 17, ma Papahale, Niihau, hanau o Kaaleokalani k, na Maumauhili me Kamakahuilalama.
Feb. 7, ma Waihee Maui, hanau o E. Edmonds w, na Hana Edmonds, me Edward Edmonds.
Feb ma Kuliouou, Honolulu Oahu, hanau o Doweda k, na Kahikoula me Peahiku.
MAKE.
Dekemaba 31, ma Haianea Niihau, make o Kainapu w.
Ianuari 20, ma Paula, Kawailoa, Waialua, Oahu, make o Kaluaoku w.
Ianuari 30, ma Pauoa, Honolulu, make o Nalaukapu w.
Ianuari 22, ma Ainaiki, Kawailoa, Waialua, Oahu make o Keamalu k.
Ianuari 29, ma Kawaipuolo, Kawailoa, Waialua, Oahu, make o L. leauna w.
Feb. 5, ma Waikahalululu, Honolulu, Oahu, make o Maikini w.
Ianuari 31, ma Niuula Kawailoa, Waialua, Oahu, make o Kalua k.
Ianuari 31, ma Kamooloa, Waialua, Oahu, make o Kaluli k, he keiki hanau hou.
Ianuari 7, ma Kuliouou Honolulu make o Marie Punihawaii.
Ianuari 31, ma Manawai Molokai, make o Capt. Kaholo k.
Ianuari 25, ma Kaupakuea, Hawaii, make o Kahele.
Leb. 3, ma Kaumakapili, Honolulu, Oahu, make o J. Molelehu k, he nahu kau kona mai i make ai.
Feb. 11, ma Kaluahole, Waikiki kai, Honolulu, make o Nahea w.
Feb. 11, ma Kuliouou, Honolulu, Oahu, make o Pehiku w.
Ianuari, 30, ma Kauanonoula, Honolulu, make o KAAIAPE, he kaikamahine no Wailu Maui.
OLELO HOOLAHA.
E KUAI Kudalaia ana na Lio, Hoki, ma ka Pa Aupuni ma Waiawa Ewa, ke hiki aku i ka poakahi, oia ka la 17 o Feb. i ka hora 10 oia la. E hele nui mai na kanaka makemake lio ia la, me ka makaukau i ke dala, no ka mea, o ka oi aku keia o ke kudala lio maikai ana, ma keia pa Aupuni, e holo wiki mai oukou, mai kaulua, a kanalua no hoi, o nele i ka lio maikai. Ke ano me na hao malalo nei.
Lio kane ulaula hao ano e.
Lio kane eleele maikai, hao N akau hema ano e.
Lio kane kukaenalo maikai hao HH akau.
Lio kane keokeo maikai, hao akau KU ano e ikahi hua hema N.
Lio kane eleele wiwi, hao ano e.
Lio kane hulupala hao ano e.
Lio kane keokeo wiwi, akau X hema ano e.
Lio kane eleele maikai, ka hao AH.
Lio kane ulaula hao ano e.
Lio kane hulupala maikai hao ano e.
Lio kane puakea makapaa maikai hao B.
Lio kane puakea maikai, hao ano e.
Lio kane ahinahina huelo mumuku, hao 82.
Lio kane hulupala hao ano e.
Lio kane apowai wiwi hao akau ano e hema ML.
Lio wahine ulaula kuapuka hao ano e.
Lio wahine ulaula hao ano e.
Lio wahine hulupala hao SM.
Lio wahine puakea me ke keiki hoki hao K.
Lio wahine puakea hao ano e.
Lio wahine lokia hao akau WC.
Lio wahine ulaula wiwi hao hema ML.
Lio wahine lokia hao ano e.
Lio wahine eleele hao JHI.
Lio wahine hulupala hao K5 me ke kaha hui pu.
Lio wahine kalakoa wiwi hao akau hA he he mau hua kekahi elima penei, KL maluna B mawaena KL malalo.
Lio wahine ahinahina hao ano e.
Lio wahine ahinahina aole maopopo o ka hao.
Lio wahine hulupala hao LOA.
Lio wahine puakea, aole maopopo o ka hao.
Lio wahine me ke keiki aole maopopo o ka hao.
Lio wahine puakea aole akaka ka hao.
Hoki wahine hauliuli, aole akaka pono ka hao.
D. K. KAAI, Luna pa Aupuni.
Waiawa, Ewa, Feb. 8, 1862. 21-1t*
J. W. KINI.
MEA PAI KII.
HONOLULU, OAHU.
E PILI ANA KONA KEENA HANA me ka Hale Leta maluna ponoi o ke keena o ke KUOKOA.
E hele mai hookahi, E hele mai a pau, a e paiia na kii maikai no oukou, me ka uku Emi.
Mai poina i kahi o ko'u keena hana, maluna ae o ke keena pai o ka Nupepa Kuokoa. E pili la me ka Hale Leta.
Honolulu, Ianuari 30, 1862. 16-tf
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA mea Hanohano o G. M. Roberston ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Polani, no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o Nawai, o Honolulu i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka poakolu, oia ka la 19 o Feb. i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Feb. 11, 1862. 21-1t
OLELO HOOLAHA.
KE PAPA AKU NEI AU I KE KUAUNA MAI kuu hale a ko Kamai hale, aole e ee ke kanaka maluna o ka lio a holo, he kuauna kupono i ka hele malie, he ai o lalo na'u, poino loa. Eia ko'u manao paa, e alakai ka lio, aole holo, pela ke kuauna mai kuu hale a ko Kaipulaukalo wahi, ua like pu na olelo me ke kuauna i olelo ia maluna, pela no ka papa ana. No kuu aloha keia kahea o'u me ka leo nui ma ka Hoku Hoolailai o ka Pakipika, ina hookuli mahope iho, e hopu au a paa uku $1., alaila, e hoi no o'u poho mua, e poino ai ka poe aloha ole.
KEANUANU.
Niuhelewai, Kapalama, Feb. 10, 1862. 21-3t*
OLELO HOOLAHA.
E KUAI KUDALA ia ana na Lio, ma ka pa Aupuni ma Pauoa nei, ke hiki aku i ka la 15 o Feberuari, i ka hora 12 o ke awakea, ke ano me ka hao malalo nei.
Lio kane ahinahina, eia ka hao NB. akau ano e kahi hao.
Lio kane ulaula, aole ike ia o ka hao.
Lio kane keokeo, aole maopopo o ka hao.
Lio wahine ahinahina D he a kai loko.
Lio wahine keokeo hao ano ano e.
He mau lio hou mai kahi ekolu.
Lio kane ulaula hao ano e.
Lio wahine lokia, hao ano e.
Lio wahine ulaula, aole maopopo ka hao.
NAPUNAKO, Luna pa Aupuni.
Pauoa, Feb. 12, 1862. 21-1t*
OLELO HOOLAHA.
I ka Lahui Hawaii.
Papa, Laau Hale,
PILI HALE!
A me na lako e ae a pau, no ke kukulu ana i na hale.
UA MAKAUKAU au e kuai aku ia oukou i na Lako kukulu Hale, me na pa, a me na mea e ae a oukou i manao ai.
NA:
PAPA O KELA ANO, KEIA ANO.
LAAU HALE, o kela ano, keia ano.
PILI HALE,
PINE,
AAHO,
KEPA,
PANI PUKA,
PUKA ANIANI,
OLEPELEPE,
KUI,
PENA,
AILA PENA,
WAI HOOMALOO PENA
Ia mea aku, ia mea aku, no ke kumu kuai makepono, e emi ana malalo iho o ka kekahi poe. E hiki mai ana na moku papa o'u i kela manawa keia manawa, nolaila, e lako mau ana au. E hele mai ka poe kuai mai Hawaii a Niihau, e halawai me a'u, ke keiki kamaaina, mamua o ka hele ana aku ia hai, i maopopo ia lakou ka oluolu, a e loaa no au ma ko'u wahi, mauka iho o ka Hale Hookolokolo.
KAMUELA, (kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Ian. 17, 1862. 20-3m.
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU MA keia palapala ke nana mai, ke hai aku nei au ma ke akea, ua hoopau loa aku wau i ka ohi ana a me ke kii ana o Kanalua i na aie a pau o ka poe i aie mai ia'u e noho ana ma keia Mokupuni Oahu, aole loa e haawi iki kahi mea aie ia ia. Ina kahi poe i aie ia'u e haawi i ke dala ma ko Kanalua lima, aole loa wau e ae ana i ke kaa ana oia aie mai ia'u. Eia keia, ua koho aku wan ia W. Iosua, J. Hoolapa, J. Umi, Makaahoa, Kaipo, a me Kapa, he mau makai no Honolulu nei, o lakou ka poe nana e ohi a kii i na aie a pau o ka poe e noho ana ma kea Mokupuni Oahu, oiai e pono ana ko lakou noho ana, a e loaa ia lakou ka uku no ka ohi ana, a me ke kii ana i na aie, he hapaha dala o kela dala keia dala i ohiia mai e lakou, a ke kauoha aku nei au i na mea aie a pau loa, e hoolohe i keia, o hoopiiia auanei oukou.
AKAI, (Pake.)
Honolulu, Feb. 5, 1862. 20-4t*
OLELO HOOLAHA.
EIA I KA PA AUPUNI I PAUOA NEI KEKAhi mau holoholona hele hewa i hookomo ia mai, ke ano me ka hao malalo nei.
Lio kane eleele, hao IIC elua hao ano e loa.
Lio kane eleele hao ano e, i kekee a poepoe.
Lio kane keokeo, kuapuka hao ano e.
Lio kane keokeo, hao eia KU elua hao ano e.
Lio kane keokeo kuapuka ka hao W ano pi nae kahi manamana elua hao ano e.
Lio wahine ulaula kua puka, ka hao KU akau.
Lio wahine eleele, wiwi kohu maka hao ano e.
Piula kane ahinahina elua hao ano e.
E kii mai i nei mau lio hou, me ke dala pu mai no i hookuu ia aku. Eia kekahi, ke lawe ia mai nei na lio i nei wa me ka hoonalowale o na hulu loloa i ka hao, no ka wa ino paha, mai palaka oukou e na mea lio, eia ka pono, e makaala mau oukou i ka pa Aupuni. NAPUNAKO. Luna Pa Aupuni.
Pauoa, Seb. i 5, 1862. 20-2t*
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA HAnohano G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Paona no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o Kaniniu no Kapalama i make aku nei. Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka poalima, oia ka la 14 o Feb. i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu. JNO E BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Feb. 4, 1862. 20-2t
OLELO HOOLAHA.
E IKE auanei na mea a pau, ke papa aku nei au, a ke hookapu aku nei hoi, aole e hiki i kekahi ke kii i ka pepeiao laau ma ko'u aina kuahiwi i kapaia ka inoa o Kapuhi, koe ke kii ana i na mea e ae i wahie, laau hale, na hua kukui, ina i loaa i lohe ia ua kue ia, a ua uhaki ia na olelo o keia Olelo Hoolaha, e uku no e like me ke Kanawai, aka hoi, ina makemake kekahi poe e hoolimalima i ka pepeiao laau, e hele ia E. L. Nauki. J. P. PAPA
Waialua, Oahu, Ian. 30, 1862. 20-2t
OLELO HOOLAHA.
OWAU O Ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au ia oukou e na Pake, na Haole, a me na kanaka maoli a pau loa, mai hoaie mai oukou i ka'u wahine mare, oia o Meleana, kona inoa, no ka mea, ua haalele i ko maua wahi moe, nolaila, mai hoaie oukou ia ia, ina oukou e hoaie ia ia, aole au e hookaa ia aie, a maluna o oukou ko oukou poho. KALAWA.
Niolopa, Nuuanu, Ian. 29, 1862. 19-3t*
HOKI! HOKI!! HOKI!!!
INA HE MEA HOKI nunui, kupono i ka hoounauna, a manao e kuai, owau ka mea makemake.
KIMO PELEKANE.
Honolulu, Feberuari 1, 1862. 20-tf
ILI HOOLUUIA!
AIA MA KA HALE KUAI PAPA O KAMUELA, e loaa ai na Ili Hooluu o kela ano, o keia ano, he kumukuai oluolu no, e pono i na kanaka humu kamaa, a humu noho lio, e hele mai e kuai i ike i ka make pono.
KIMO PELEKANE.
Honolulu, Febe. 1, 1862. 20-tf
OLELO HOOLAHA.
MA KEIA PALAPALA e ike auanei na mea kula a pau loa, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ua nalowale kuu lio kane kalakoa ulaula ma ke kula o Auwaiolimu, a o kona hao kuni K, a mahope o ke K he hua ano e, a o ka mea e loaa ai keia lio, e hoihoi mai ma kuu hale noho ma Waiahao mauka iho o ka Hale Paipalapala a na'u no e uku aku ia ia me ka uku kupono loa.
S. HUI.
Waiahao, Honolulu, Feb. 4, 1862. 20-2t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI na MEA A PAU ke papa nei au i na mea a pau aole e hoaie i kuu wahine, o Mahuka kona inoa, no ka mea, ua haalele kumu ole oia i ko'u wahi moe, a me ka'u ai. A ina e hoaie kekahi ia ia, aole no au e hookaa ana i kona aie. ALINA.
Hilo, Ian. 30, 1862. 20-4t*
OLELO HOOLAHA.
OWAU O KA mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au ia KAMOHAI, a me kana wahine, aole e noho iho maluna o kuu pa hale e waiho ana ma Kauluwela, ma Honolulu, Oahu. KEAWE.
Kailua, Koolaupoko, Ian. 27, 1862. 19-3t*
MOKUAHI KILAUEA.
E HOLO ANA NO O KILAUEA, MAI HONOLULU aku, i ka hapalua o ka hora 4 o ke ahiahi, e like me ka mea i oleloia malalo nei, penei:
No Kona a me na wahi e ae e like me ka mea mau ma ka
POALUA, FEBERUARI 25.
JANION, GREEN & Co.
Luna H. S. N. Co.
Honolulu, Ianuari 2, 1862. 15-tf
OLELO HOOLAHA.
Pai kii! Pai kii!
E. D. DURANA!
EIA kou Hale Pai kii ma Alanui Alii, ma ka Hale e pili ana ma ka aoao hikina hema o ka hale kuai o Daimana ma, kahi i aha ai o na mea maikai a pau o ka
OIHANA PAI KII.
Nolaila, ua makaukau no au e pai i na kii o ka poe e makemake ana, me ka hilu a me ka nani, no kahi uku oluolu loa. E pono no e haele kino mai oukou i ike maka. E. D. DURANA.
Mea Pai kii.
Honolulu, Okatoba 25, 1861. 11-tf
PAPA MANUAHI!
EIA ka mea hou loa no na kanaka maoli o Hawaii nei, ua loaa mai ia'u na Papa Oregona o kela ano keia ano, me ke kumu kuai make pono loa, e pono e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na Laau a me na Papa. Laau nui, laau liilii, Papa hele, Papa kahiia, Papa kalakala, Papa Paina no Amerika a me na Pine paa, Pili.
Eia kekahi, Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena, Wai hoomaloo a me na mea e ae kupono no na hale. Aia makai ma Aina Hou, mauka iho o ka Hale Dute Hou.
GEO. G. HOWE.
Honolulu, Aperila 3, 1861. 15-tf
OLELO HOOLAHA.
E IKE NA MEA A PAU, O KA OLELO HOOlaha a Keawe, i kakauia i ka la 27 o Ianuari, i hoopukaia ae nei ma ka "Hoku Pakipika," Helu 19 o ka la 30 o Ianuari.
Ke hai aku nei au i ko'u manao oiaio, aole i ku i ka pololei keia hoolaha e ana a Keawe, oiai hoi aole oia i hai e mai ia'u e hele, mamua ae o kona kii ana mai i ka palapala Kuleana o kona aina e waiho ana ia'u; ua noi mai no oia e hoihoi aku au i ka palapala Hooko o kona aina, ua haawi ia aku no i kona lima kana mea i noi mai ai. Aole no hoi ana olelo no'u i na la mamua aku, aole hoi i ka la ana i kii mai ai i kona palapala Kuleana. Aka hoi, ua hai e aku no au ia ia no kuu hele me ka haalele iho i kahi ana i hoolaha ae nei. Hai mai no oia i kona manao kanalua no ia pane ana aku ia ia; Aka, ninau hoi au ia ia i ke kuai o ua aina la ona, hoole mai oia, aole kuai, aole oia ko'u mea e kanalua iho ai, a noho hou iho ai ma keia wahi. Ua hoomakaukau mua au ia'u iho e hele; a ke pane e mai nei o Keawe no'u ma kana Olelo Hoolaha, me he olelo hoino la. Aole no hoi au i koi wale aku ia Keawe e hoihoi mua mai i ko'u mau dala i lilo ai he $12.25 no ka uku ana aku i ka palapala Hooko, i huiia me ko ka auhau waiwai paa he $1.75. A mamuli o keia i haiia ae nei maluna me h e mea la, na kekahi mea e ae i paipai ia Keawe e hoolaha e mamuli o ka manao hoino, oia hoi aole au i hana aku i kekahi mea ku e iwaena o'u a me ia. A i keia manawa, ke kuai nei ua Keawe nei i ua wahi nei ona me ka mea e aku.
No ke aha la ka mea i hele ole mai ai ka mea nana ka Olelo Hoolaha a kuka pu me ka mea nona ka inoa malalo, no kekahi mau kumu? A no ke aha la hoi ka mea i hoomaopopo ole mai ai oia i kona kumu poho i ka mea nona ka inoa malalo mamua o ka hoolaha ana? ina ua ike oia he poho kona, i ka manao o ka mea nona ka inoa malalo, he mea makehewa wale no keia hoolaha ana, a me ke kuhihewa, me he hoino la. J. D. KAMOHAI.
Honolulu, Feb. 3, 1862. 20-2t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA MEA A PAU KE nana mai. Owau o ka mea nona ka inoa malalo ae, ke hookapu aku nei au i kuu kuleana aina e waiho la ma Honouliuli, ma ka Mokupuni o Oahu nei, a penei na palena o ua wahi la, ma kahi i kapa ia o Popoko e pili ana me Kualakai, e holo ana a hiki i Oneula i pili pu me Kupaka, a maloko oia mau wahi, aole e hele na Lio, Bipi, Hoki, Miula, Hipa, Kao, puaa, Moa, pelehu, a me na holoholona e ae a pau ma ua wahi la.
A o ka mea kue i na olelo i haiia maluna ae, alaila, e hoopii no au ia ia e like me ke Kanawai, aole nae pili ana keia i na holoholona o J. Meek, a me ka poe e hele ana i ka hana a ke Konohiki, a me kekahi mau Kuleana e ae o'u, aia no ia wahi, o Kihewamakawalu, a me Koaka, a me Mokuhema, a me Keaniani, a me Kepoe, a me Kalole, iwaena o ke Ahupuaa o Honouliuli, a e pili ana na olelo a pau i haiia maluna, ae i keia mau kuleana, e lilo ana keia i kanawai paa no ua mau wahi la, mai ka la aku o ka hoolaha ana. D. KAOPE.
Honolulu, Ian. 29, 1862. 19-3*
OLELO HOOLAHA.
E IKE auanei na kanaka a pau, ua kapu kuu mau aina o Pau me Papaa, aole holoholona hele maluna o kela mau aina, o ka Lio wale no kau e ae aku ma ka hoolimalima, aole hoi kanaka hele wale, a wahine paha, a lalau i na mea oluna o kuu mau aina ina i loaa ia'u e hoouku ia no ia $1.00 dala, ina hoi i hoopoino kekahi holoholona i ka mea i kanu ia, e hoopai ia no ia e like me ka nui o ke poho o keia au e hai aku nei, e lilo ia i Kanawai paa no kuu mau aina, Kaneohe, Koolaupoko.
J. MAHONEY, (KIMOHONI.)
Kaneohe, Koolaupoko. Ian. 18, 1862. 18-3t*
HOOKO KAUOHA!
NO KA MEA, UA NOI IA MAI AU e Kuaha, no ka hooiaio ia o ka palapala kauoha a Kewalo k, i make aku nei ma Keauhou, Kona Akau, nolaila, ke hoike ia nei i na mea a pau, o ka poaono o Feb. 22, 1862, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, a e hoolohe ai no ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ko'u keena ma Holualoa, Kona Akau.
H. L. SHELDON.
Lunakanawai Kaapuni.
Holualoa, Kona, Akau, Ian. 22, 1862. 19-2t
OLELO HOOLAHA.
OWAU O MEREANA, KA WAHINE MARE A Kalawa, ka mea i hoolaha ia iho nei ma ka HOKU PAKIPIKA, Helu 10 o ka la 30 o Ianuari iho nei, a ua ike oukou ma ia hoolaha a ua Kalawa nei no'u, no kuu haalele wale i ko maua wahi moe. Eia ka'u e pana aku ia oukou, ua wahahee ua Kalawa nei, aole au i haalele i ko maua wahi moe, oia kai haalele ia'u ua kue oia i ko maua Kanawai mare, a ua lilo aku oia i ka wahine e, ua haalele mai ia'u me ke keiki a maua e hapai nei au. Eia kekahi, ua hookolokoloia ua Kalawa nei imua o ka Lunakanawai o Lopaka, no kona pepehi ino ia'u, a ua ao ia mai oia, mai hana hou no keia hewa, aka, ke mau nei no kona hana ino, eia kekahi, ua olelo kona kaikuaana oia o Luka, aole e hoi mai ua Kalawa nei me a'u, nolaila, ke manao nei au o keia kanaka o Luka, oia no ke kumu hoowalewale o kuu kane, nolaila, eia wau i ka hale hoopili wale kahi i noho ai, me ke kokua mai o ka poe e i ko'u wahi ola o ka noho ana i keia manawa. Nolaila, e nana mai oukou e ka poe ike a me ka poe akamai i keia hana a ua Kalawa nei. Me ke Aloha. Na MEREANA.
Niolopa, Nuuanu, Feb. 13, 1862. 20-2t
LAAU HOU!
UA HOEMI KE KUMUKUAI!
AIA MA KAHI O KA MEA NONA ka inoa malalo nei, he laau hale a ua hooemiia ke kumukuai a i 2 1/2 KENETA NO KE KAPUAI.
G. G. HOWE.
Honolulu, Ianuari 23, 1862. 18-tf