Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 17, 16 January 1862 — No ka Mahiai. [ARTICLE]

No ka Mahiai.

Ponn kakoii ke nana i nn hua nui rn*luna: a 6 la*e mai ia ut*a i komu nui na kakou e kamailio ai i kei* wa, oini ke kokoke mai nei na la o ka Ahaolelo a»&. 0 ka Mahiai, oia no ka oihana Pookela o na oihana a pau m« keia honua a kakou e nuho nei, mamua o na oihana a ko kakou mau makn i ike ai. He oih&na makua keia mamon o na oihana.a pau malnlo iho o ka la ; uoloko mni o ka (nahini ke ola o na rriea a pau «18 ka honua n*i, (koe nae na holoholona, a me na maou, a me na mea kolo a pnu, o kela ano a me keia ano, e kolo ana ma ka hohua.) 0 kfkalii kumu kalepa nui no ia imua o keia honua, malaila mai ka p«inaikai 6 kekuhi mau lahui naāuao mai ka wa kahiko mni a hiki i kei* wa a kakou e noho nei i !a. Ua kaulana loa k6 kofe o k6na Hawaii, ma nai #ahi a piu o k«ia honua, a ua kapaia kona inoa o Konā kō(e. Mainuā āku nei ua holo pono loa kolaila poe, 6 i keiā wa, ke emi iki mai nei. Pela no kef ko o Hawaii nei, sia ma Hilo, a m» Haiku, Maui, a ma Hanal«i, Lihue, Koloi, f(auai, kahi kānii nui ia; ua olelo ia, ua kaulana loa ke ko o Hawaii nei, mimua o ko na #āhi e ae o ka honua nei Pela no, uā 6ui na kula i kānu i tin ipu aimakā, Uā noi l6ā ko lākou mau huā, ua kuai ia, makepeno iki i kahi wa, paho ka nui. Pela no kt uala Ba6le, ua nuī oiā i kahi n lanaw*/ in«mua M kaulana o Kola ma Maui. no ka nui ō na uala liilii malāila, nui ho hōi ka lota ina kaAakā ola* ila, iia holo kekahi poe enalaila e noho liinalima ai, ua kaulana n wahi i ka olelo U, Na Kajeponi o ilulā, pheā i keia va ? Ma ia hope ua kaulaha hou • Maui ho ka ulu nui anā o ka huita. i liinohi mak«pono ke kuai āna o ka bu«Mā $2,50. i kahi wa. Pehea i keia māna#ā ? Mameui «ku oei, ua lohe au ck««lu aapaha ko ka bu«fla, ākē hapalua ko ka buteia. Pela. no, ua makepono ka alani i iahi manawā, a he pnho ka nui. Oka atlani. be lāau nui ia mā keia P«e Aina i keia mauiwa. Oka Paāwa nui wale iā ma oa kaha#«i, aole au i l.»he i kona kuai ia, ua oiā na māno oka lā#a ā ioe na h'»| »holona ia l*«flL Pehāa e loaa ai konā *ti#«i ? t*ētā kekahi wahi 0 keia P*e Aina. uā oot Im m hāla kahiki, eote āo i Ioh« iki i koaa «tiiwāi mai kioohi mai. Pehea la e foiā ai ksn« waiwai ? 1 keīa manawā hoi a kakoo e noho nei i keia maa lā, ua hai ii mai w kakoo kekahi baha hoo e waiwai ai oke kanu aku i na 1-aiki, i ke kano nei kekahi e makepono iki anā paha i āa la mu«, a mrfxopeaka • poho 1 b#fc aku i ka nelē. I keia iiaaawa, he kea

k«M o kl «H «IMNi« Uikom māmmimm Ik*la HM i|l« Imi «M iui.lM kMi « fMHe ole «llt* ofc*»a, klo «k« li k« koMMi » kaki wa, a • kā sell«oiiM b l«k* b«w«. Pela no hoi, ait mm ko kikwi koek»* *#i a*tM» i£i i keu co«a )a, a«m m kn«l«, t)HiK«tei»ii 01 «lo noī nai kekiki la»u, be hi f p«hea lia pooo ? _, m *. t/a hoakaka ooi aka ko kako« nakanaka Nopepa ka Hoka o ka Pakipika* i k«fcabi olelo oui ma ka Hela 7, 8 a me 15« aole na« ooloko mai olaila ko'a manao t noloko mai 00 ia o ko'a manao iho. A be mea pooo ika Ahaolelo k« nooooo io maoli i ka pono kao« like oka lakoikanaka. Ko'u m»*ao maoli, poooEAEIAE PUHI KA HAMA MA fi[AWA(I NEIJu « ae ia mai ka puhi ' manao iu e nui bou ke dala o Ha«Paii ne», a e lako pono kela kinaka keia kanaka f 1 kahi o»puu dala ma kona poli. Kopooo ke •e ia, elua bale pubi rama ma na Apaoa koho o keia Aupuni, ua maopopo, aole a lawe 2a tku na mea i hoouliia i na kulanakauhale nui, e lawe ia no ma oa bale i ae ia e pohi ki rama oia Apana, e kuai ia na mei a pau i oleloia maluoa i mea e loaa ai ka rama. Aka hoi, ke ike ole mai nei paha oukou ike ano o keia olelo. Noloko mai no o keia mau mea a'u i olelo ai no ka rama a na haole e inu nei, a ua ike peno uo boi i kahi roea ' m ua lohe mai au noloko mai oke kuiina, ka rama » kapaiia he Waikeke, huila a me ka raiki, ka rama i kapaia be gine, a nui aku nu. Noloko mai no boi o ke ki e ulu mat nei ka rama i kapaia ka inoa okolehao, a ua lilo no hoi ka hala kahiki, kuawa, alaoi, a me na inea e ae. , 1 koho balota iho nei, ua hooikaika iu i ko'u bal<)ta ine ka manao e lilo i LunaInakaainana, a e bele i ka Ahaolelo me k«»'u manao e ae ia, pomaikai o ko kakou lahuikanaka, oia hoi e ae ia ke pubi rama, i iako keiu lahuī, eae aku no hoi i na hoololi o ko kakou FCumukanawni, me ka hoololi ana, koe hookahi Pauku ka ae ana ina Kuhin* e komo mai i ka Aaheolelo. Ua luhi inea nae ia hoikaika aua; no ka mea, aole au i puka, ua puka ka mea i ike ole ia o kona m»nrto i ka Ahaolelo. Pono no i na Lunaniakaainana o kakou ke noonoo maoli i ka pono io o keia mau mea i olelo ia maluna, m<ii hele inn ia haleme ka hookoliukohu Akua e like ine ka olelo nui o kona a<«ao hoomana, ina ae ia ke puhi rama f e hoi hou keia lahui i ka make t ame ka ilihune koaka. He meā oiaio ole ia, e nana aku kakou ma na ainn i puhi nui ia ka rama, nm Beritania a me Amerika, a me na wahi e ae, ua ike kakou, a ua lohe maī, maiaila kahi i ae ia ai oia. o Enel*r ; fe«lKo, nolaila mai ka rama a na haole a me kakou e inu nei, ua ike ia, aia malaila ka hanau nui ana o na kanaka, e oi nni ana imua o na wahi e ae, pehea iho la hoi ia ? O ka noho ana ma ko kakou Aupuni nei, aole e ae ia ke puhi rama f aia i keia wa, ua heluia i kn M. H. 1660, 60,000 a keu wale no knukani. I make nui keia lahui ia wai, aole hoi puhi rauia ? Mamua, ua puhi ka rama okolehno, a i keia wa, aolei puhi ia, ke nui nei ke errit ana o keia lahui kanaka. I emi anei i ke puhi ia o ka rama ? Aole, no ka mea, ua hoaknka nui ia mamua altu nei ke kumu o ko kakou emi ana, aole olelo ia i rmi no ka rama. No ko'u manao kekahi kumu nui ia o ko'u mānao i manao ai e waiwai na kanaka o keia Aupuni me ka pomiikai pu hoi o keia Aopuni ma ka pono kaulike. Auhea oukou e o'u mau makamaka kau «Hiiawai iloko o keia mau la e hiki mai ana, pono rio ke nana i ka pomaikai io o ka lahui kanaka. Mai hele ka mea manao ika pono 6 ka mea htfokahi, a hele malaila e hoole wale iho ai no, me ke ku mai boi o kekahi a hoole kumu ole mai kēkahi me ka minao i kona aoao hoomana. (A«>l# i paū,) HALAANIANI. Oahu, lanuari, 13, 1802.