Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 13, 19 Kekemapa 1861 — Auwe makou! Auwe makou!! [ARTICLE]

Auwe makou! Auwe makou!!

I keiapoa&a ihal*Oionei, d» ka hHe h*we ia ai o na Leia, ioe &' Jfii* pepa o ka Mokapom o Oahp nei, i t» hookāawak ke Anponi p& i* oāumā $208 no ka m*kalgiki, oi* hoi 04t6 np na makahiki elō»* aa man no ia ham» mai ka M. H. 1855 a hikl mai i ka M. H. 1881, a o ka palena ka la i oieloia malōna, na ike ole lo makoo raao maka i ka mea lawe Leta ma ka la poaha e iike me ka rnea m*tt, ue lohi inea no ka hoomanawanoi ana i fce kali me ka manao nni i na Napepa, oia hebcdoma r om hoi, aa hala ka wa hiki fflāi ; na hoomaa ikn no ke kaii ana me ka manāo no, aa loohia ka mea lawe Leta i ka pilikia ma ke aJanni, oiai aoie makoa i lohe mtia i ke knma o ka hele ole ana mai f t ka poaha, uaeha psiha ka Lio, maloeloe paha; Ata hoi, ua hiki mai 00. H. Onliek me kona mau hoa maWna o ke kaa Lio, me ia pa ka eke o na Leta o Waialua wale no, me ka ninau aku. No ke aha ka meai i hiki ole mai nei o ka mea lawe Leta i kēia la7 Ua hoemi ia ka nku no ka hebedoma ! ehia da--1a? ekolī^ Ia #a o ka lono ana, loaa mai la ko kakon kumtf olelo maluna. Auwe makou! Auwe mākon ! 1 Malaila &o kdkou kaka ana, kamakamailio iki ana i keia manawa no keiā mau s huā i oleloia malnna. 1 aha ia iho nei hoi keia mea i hiki ole mai nei? Ike dala ole paha ō Aupuhi. Ūa hoemi pu ia iho hae paha ka aku o ka Luna 0 ka oihana L(?ta ito ka mea, aia pu me iaka pokeokeo nui o na dala oia oihana, he walii huna iki wale no kai kft mea nana e kaapuni 1 keia mokupuni. O.kā oihāna anei ina kanaka ka rnea e hoemi ai, a o na oihana' i na haol£ 6 kupaa mau no ia? Pehea ka uku nui o na Kuliina $4,000, me na Luhakānawai Kiekie $5,000 ko na Kuhina $4,00p me ko ka LunāDute? Ua hoemi ia iho n'6i hāe paha ko lakou? Nani hoi ko mak<ra lohe ole. Pehea ko na Kiaaina ona Mokupuni! Pehea

ko ke Kakauolelo o ke Kiaaina o Hawaii? Pēliea ko ka ilamnku? ko na Makai Nui hoi o na Mokupuui? E hai rnai ia makou i lohe ia?

Ko'u rfittnao io maoli, o keia oihana, o ka lawe f>eta ma na Moknpani, kokahi oihana hoonaanao ia i keia lahui kanaka. No kā mea, ma ka makahiki i knkulu mua āi kēia oihana, malaila pu no i hoomahnahna ia m&i ai ka naauao. Ma ka makahiki 1855, 1850, ua ikea ka pii aūa mai o ka ndauao, ua ike au i ka liolo ana o ka oihana Leta i wapna o na leanaka, a tia mahuahna mai hoi kc£ lawe ana o ila Nupepa, a i ka M. H. 1857, owau kekahi mea i lilo i Luna Hae Hawaii, ua mahualma nui ka |>oe i lawe ia makahiki, ho ka mea, tia Hlo lakou i poe"ifnakemak6 nui i na mēa hou e loaa ia lakou iloko o na hebedoma a pau, no ka mēli; tia loaa ka mea nana e hoaia i ka manao o ka oihana lawe Leta, ua mahuahua mau maii ka pii ana o na Nupepa iwaena o na kanaka;ai kēia wa ua hoēa mai elua Nupēpa hou, ka Hoku o ka Pakipika, a me ke Kuokoa, elua dala no ka makahiki pakiUii no Jaua. Oa mahuahua mai no ka panee tvna, no ka mert, ua paa ka Wea Telegarapa, ma waena o Kalii'onia, me Amerika i keia wa, he mau ia pokole loa e holo ole ai ka hapalua o ka maiama, o ka lohe ia no ia o na Nu Hou, o kekahi hapa o ka honua nei. Ua puka mai hoi na Nupepa kahi e hoikeia ai na mea a pau. Lilo mai la kekahi hapa nui o keia lahui i poe puni Nuhou; a i keia mau la, ua lolie nui ia ka ninnao no ka hooemi ia ana o ka oihana lawe Leta n6 ka mea, ua mahuahua ae nei kana mau ukana e haawe hele ai i keia Mokupuni no ka hēbedoma.

I mea e pono ai, he mea pono ke hoomau ia keia oihana lawe Leta ma na Mokupuni mamua o kekahi mau haha e ae ke hooeim ia ko lakou mau uku nui, (pokeokeo laona E lilo auanei paha keia mea i mea ohea i waena o na kanaka no ka lawe ana i na Nupupa* B ka lani lolani ke'fu mai ka po mai. Ke haliu mai a ike inai i keia pilikia o kou lahui kanaka, no ka mea; o kekahi hana hui keia i puka mai i loko o ha la mua o kou rioho Aupuni afta no Hawaii o Keawe, no Maui o Kama, no Oaha o Kuihewa, no Kauaiomanokalanipo, a ua iilo ia i mea pomaikai i waena o kou lahui kanaka, akahi wale no a pau auanei paha keia mea, no ka mea, kehooemi ia māi nei ka uku o ka mea nana e lawe na Leta, naWai e makemake i keia hana nui no kahi akii uuku loa? Aole. Aloha wale.

I ka Ahahui uo ka Hoku Pakipika, a ine kd Ahahui no ka Nupepa Kuokoa, e lilo keia hooemi ana i ba uku o ka mea lawe Le* ta i m6a noonoo na oukou i keia mau la, o ka i*6oeoii ana i ka uku, o ka emi pu ana raai no ia o ka makemake anji ona kanaka i na Nupepa.

Kuhi au, aia a nni mai kft hana, nui »pu inai lib ine ka ukei, aole ka! Pela no hoi, ina nui ka hkana i hooili ia maiuna o kekahi moku, e manao no ke Kapena, e nui ka hana ma ia holo ana, aole kat Manao hou ati, ē iike me ka nui o na nkana o ka mea hali i na ,Leta, e nui la hoi ka uku, eia ka o ka hooemi ibo. Kupanaha maoli tio. No makou kanaka Hawaii nae paha?Pelft no. ~ £ kala mftirift*u t ina ku kekahi o keia maa olelo i kft pono ole. , KAHiwAioieaoL Oahu, fi>ekmaba 13,1861.

I*3* .1 ka po o ki poakahi iho cei t hftfeft!i ♦»« Lui»att ft ka«i oaM hou ma fcittmak«j»iif, hirota hoo, Ch«rfe« £aaiitp«!ekfttt«, « me So!omo»t. .