Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 12, 12 Kekemapa 1861 — [Illegible] [ARTICLE]

[Illegible]

Houkahi m*ti*u * hfldt*hf m to*kein*ke o, A»kstmk** gntu msUto o b Moi r mai k* pae Koobiki ft j4stS»fto po ke Ak«* * i k* poe boohai oiei f C* m&kem&ke !ute lalwn i li malahia o \ kp ola o le kino, i ka waiwai, i ka n<>ho olooiti» a me pa pomaikai a paii o ola ana. Ua hni like lakoo e k«>kua i n* mea e pomav ka* ai ka niiilohia o ka noho ana m* keia ao. i Aole lakou a pau i makemake- e haoa i na mēa e poino ai ke ola ana m« keia a». t*a I kfte Hke ko t£ikou m&nao ; a imi koke no i ka mea e pio ai ia poiftfx. j Ui noho like lakfitt a pau malalo o ka hoo-! maln ana o ke Akiia i ko lakou ola. Ua ko-1 hd oia i kekahi i a!u a i poo nana e no<jmatn | like i kb lakou noho ana. E tioolohe i* ia « ! e malama t kana otēto. j O ka poe hoohiki i ke AknA e malama i kona anpnni uhane ma fea naan, no ka m«i o Kristo Icsn r rna ka inoa Kristidno t ua kan like maluna o lakou na olelo hoomala " aupuni alii KriHtiāno." Ma na mea e pili ana i ka hoomiiū i ke ola o ke kino, ka waiwai, a me ka pono o ka noho ana, na ke alii no ia. Ua piH no kana hoomala i ke kokua ana i ka mea e pono ai ka maken&ke o ke Akua no koiia aupnni nhane m& ka honua nei. 0 ka maln o ke ola 0 ke kino, oia ka hana i pīli, a me na pomaikai e ae ! kn ilaila. Aote nae ana hana no na oiham hoohiki o ka hoomana. jVo ka poe ia ia kĀmalama o ia oihana ia man mea. No ka hookaokoa, nookapae, liwpahaohao, hoowaliawahi a me ka hoomakao o ka poe i waeia ina ka hoohiki i poe haipule uo ke Akua, e pate iiha i ko īakou poo hanadtta ma ke kino, malalo o ka maln feriBtiano o ka Moi; nolaila, he pono paha ke hoakaka iiukn malaila, no ka maiiao 6 ke Akua i ka poe hbohiki a tfic ka hoohikl ōlē. Mai kinohi mai o' ka honua ā i ke kaiakaliinalii, at>le ke Akūa i wae i poe kanākā ponoi nona ma ka honua iiēi, ē aoia i fea mea ana e mliikemake ai. He poe uuku wale no i maKaM ia ē ifc. No ka haiiniia a me ka hew?i o Aelamu i ka mea o Satana paha.° Hiki ia Aberahania, kōhbift ōia i lahuikanaka no kē Akiia. Hē kiinaka hoomanakii kela no ka Hebēra. 0 laaaka kaua keiki, a o lakoho kāna inoopiiha. Ao āku ke Akua ia lakou i ka oihana kahliha, ana i makemake ai. ' ' / ka puhakā o lākobē, lehulnhu na mamo a Iseraēiā Aigttpita } milionā ā ketf paha lakou, ka&ē> ka Wāhirtfe mē kamaliū Ua poinā lakou i ke Akua 6 ko lakou poe kUpuna, a makāukau ke Akua e lawē ia lakou, kena ae la oia ē hooluhiluhi i Ua leemela'iiei, 1 mea ē hoopupu ole ai ke kōno āku e hele i ka pule ma ka luakiui o kē Akua ma Sinai iloko o.ka waoīiahēle. Na M6se i kohoia o ke Akua i Kaulai i kii a alakai i ka Iscraela mai ka lima o Parao, raa kē Ktti Ula a i ka Waonahēle o Sinai, ē hoihoi ia iakou i ka aina ana i hōohiki ai no lakou, iftā Ka ? haana. Ma ka maunā ka luakini hoano o kē Akua. kē Akua i kona Pā?ētlaiāo, a hoike i konā nāiii i ka raela. Poāi puni lakou i ka luakini malalo ae o ka puu. Loihi ko lakou noiio ana laila, Kela waoakua kaiiaka ole. Kokoke kanaha u& makahiki ka noho ātia ilaila, a pu* ni i ke komo ana. Ma kē āla lf£te kokokē Kai tJla ōle, ēkolu la hele maina paha ; a inā ka holo maln& o ■ke ala Kāi Ulā, he āiiahulu pahāi Heaha ka hana a kēia poe ō ka nohō aha ilaila ? Malaiia ka hōokumu kino ana o kā Ekalesi& uo ko ke Akua Aupuni mā ka naau. O ka mea i kapaia o lesu i hope loa nēi, 0 Kridtd hoi ia. Oia ka hiēa nana i hookuniu 1 kona Ēkalesia inalaila. Patt loā lākoil i kā pipi iāi Malaila i hānaia'i uā kauohā a pāu iio ha oiliana kaimha o ka Ukalēāia i ihāhāōiā ē ia e hoopuka ai mahopē. * Malaila i kakauia'i ka mōolēlo o kā liōnua a mē ha lahui kanakā kahik'6 i pau aku inamuā j malaila i kukalaiā na kiinawai umi o ke Akua, a paa i kē kakauia, he nui na mea āikapu ō lakou i kaUiā. He mau rnēā hoailoua walē no haē, no ka hiki kino ana inai o Kristo. ' A pftu mau mēā, tia hēlolei mā kā waohaheie fea nui o lakou. 0 na feēiki i hanau ma fea nahelehēle, 6 iakou fea i komō i k« aina hoohiki kauohaia, mē ēi*ia i hehi i ka ief)o Aigupitā. Ke ike nei kākou, ua ulu ia manio a hiki ika wai pnka kino ai o Kristo, i kapaia ma ko kinō kānaka o leau. pōē Judaio īakou. No lakou i helē tnai āi o lēsu. Hoohewahew* kona poe kahaka ponoi, alāilā kap*e iā lakou e kati t ka man&Wa. Huii mai 0 lesti & uana i h* lahui i haalele 10« nō kela mA ii kahiko. Na Kriato i* hāniv Hoonelk ao ta ia i n» mea aika|>b ō ke kauawai no ke kauōha kahiko. - Hnik&ltf ae la oia ia mau mea * pau, * kapa iho ta, ka no ke kauoha hou o ka Ekalēsia. (Tā hiki mai kēla hoomaha. Oia ket* t me keia hoomāaa Kri6tiano» e hooiaio ana 0 lesu Kristo ke Akua, a e lioohiana ia ia wile no, aoie kā mēa e ae. No ka noho ana o ko ke Alt\ta AtipUns inā ka honua nei iloko o ka naan o na k*naka hoOhiki Ekaīeaia, maiaila f kue uui ia mai keii pep* ke k»pa mai he pep« pnpuk*. Notail*, e pono e nana i Ka manao o M Akua no ke kan*ka a mē kon* Skale«in. He ktno ko ke k*naka t a ua hookomo oia 1 k* uh*ne iloko a ku msi 1* ke kanāki," Aolē e pono ke kino wale no me ka übane ole j āolē i* ē kapai* he kattdk*, aka, he fenpapau * be lepo no. Aole hoi e pono k*

oia «rale ibci oo„ me ke kino ole r adle tw> ia e he kanaka, aka, be la|m paha„ ft healu la. An>le no he i hoc« mal i ie ao twj me ke kino o!e,.ke is n* ka #at A me ka ahaee. Uk manpopo ia nia ka hanaa ketld *iml I hanaiiia ke keiki ihai ka op« mai, a ike poīio ia, aohe ka ahaiie ula iloko, kapaia kela, be hanāu oili wale, ao!e uhane ola i komo I koh'a h£fno ana. fie lepo no is,a e kami ia la. Aole kakou i ike be uhaoe keluibii hele liiAi e i*()ho a e laana pu iue kanaka rae ke kino ōle. Nolaila, he okoa ke noho ana o na uhane kino kanaka, i ko na uhane kino ano lani, a rae na daimonio. Eia kekahi : Ua hana ke Akua i wahi h(F naa palahalaha maikai ihj ke kino o ke kanaka e noho fti. e ku, a e hele, e hana e like lue kona makehiake. Ua hoikeia i ke kauaka na lfnea a pau o ke Akua, e hiki ai ia ia ke noonoo, a ke ike aku i ke Akua i kofia mea nana i hana, a hoonani aktt ia ia. Nolaila na mea maikai e olioU āi, a me na mea ino e weliweli ai a makau iho. E olioli ana ke kino kanaka i ka pomaikai i kēkahi manawa v a he ehaeha a tne ke kanmaha i kekahi wa. ka hope iho, he make no. Ma ka make o ke kino e maopopo ai ia ia ka pomaikai io 0 kana hana ana ma keia ao. Ua makeinake ke Akua 1 keia hana akea,' aole i ka hoopilimeaai wāle. Make ēīemākule palupalu maoli k&kahi ki--110. 0 ka niii wale, 110 na mCa ino i waihoia 1 ke ao hial i mēā ē make ai> e like me ka niai; ka makokoko, a nie tiā hiea like o lā ano; tTe ihau makē okipu wale uo ia me ka pau ole o kā mahawa. No ka hemahemā kekali! 0 kā malaniā anā. īna i nana kē kanaka i ha mea i hanaia e ke Akuā, ka honua, na Wāi oluna ā mē lālo, kā !a, kā mahina, na hōku*. me kolaila mea a pau, a me ke āno o ke kahakā, alāilā, e aoia auahēi ke kāhāka ē ke Akua> e hoowāopopo 1 kona manao 1 hāha ai iā mau meā, a me ke kanakā anā i hoonoho at i hāktt mahina o ia ! rhāu mea a pān. |.„ Alaila, pūka hon mai no kā manao, ua hanaiā keia mau meā, i hoonani aku no ke kanaka i ke Aktia. tTā hoike māi ke Akua ta ia iho knā ha meā maua i hanāia e ia tne ka lēo olē, me hē leo maoii la e kamailio mai &na. " ' tla waiKo ke Akiiā i ka uhane iloko o ke kiho i tftea ē.pāli ai i ka makāii o mihi auahēi ho ka makau i ka makē ā mē ka htihu maoli o ke Akurf. Aole i kupōno iā - hanā i ka tnākemake o kē Akiia, Nolāila ka - pale i ka maka o ka uhāne i ka lepo. fela ho Ho k'ā Wēhe i ka pukā o ka īani» Aolē e pono e ike ke kanaka ia mea, Aōlē iā e lilo i kulēanā nona iloko o ka lani. Aolo hiakemake kē AKua ē imi iā ia me la' hoopilimēaai wale, no ka makāu i ka make ā me ka ikē ē i ko ka lani pohiāikāi. Ua hoopailua ia kela hiāh mēā elua. Bia ka mea māopopo o kē kino a mē ka uhane. I uana āku ke kanakii 1 kē Akua ina* loko o ka i keia mau ihēā kupanahā, me ka ikē pohihihi iā ta iloko o ka poeleele ā hie kā pouli ; nolaila, kohō oia i &upttni tiW ne holia maloko o ka hohohii o ka naau kina a me ka pouii o kē kāiiakā. Ma ke kupoho ole, ē kupono mau ai ke kahhka i kā māikāi, aohe ana mea e hoahewa wale &i. Nolaiiāi ua hoolakotako kē Akua i nā mēa a pau ē kupono ai ke kanaka ko hēle i ona iā. Aoīē oia e makemakē e oluolu wale ke kanaka the ka hoopunahēleia hie na mea maikai i haawiia e ia. Me kā ehaeha a me ka pilikia e hiki ai e lāhha me ia. " Aia ēhā ia ponmikai." A hui ka hewa, ku i "ke kala." "Aohe kahnha lapaau no ka mai ole." "Aia kupono ole "fed kanaka, loāā ke kupono matt." Ūā hoomalu ia na daimonio i hoike ole mai lakou i ka mea Weßweli ā ihe ka mea hani ā ke Akuā. + Ua pau ia liana i kinohi imuā o Adamu. Hē pāhikauā W;akaWaka oi lōā mē kē lhi lani, ka hiea nana ē hoomalu nei. tfa ff6ohohoiā kā uhane kahī|ka mā kāhi waenakonu o kē Aupuni, ma ka palena 0 ko kā lahi a me ko <kā po. Pela ina ka hooha» iike ana o ka Palapāla Hemolelē, nO ko kānaka manāo, i kupouo āi ka hoakaka ana 110 ko ke ao 4 Jttēt. Uā Ukē na mea hoikē oluna me ko lalo nei. Hookahi no ia. Ēia kēkahi i Hoailpua ka maamaāhia o ka la i ke ao } no ke Atip\mi o ka lāhi i oleloiā. Hoailona ka po> no ke Aupuni 0 ka pouli me kIL po, Hē mea noonoo ho ia no ke kanakā. A kāhlike ua mea i waihoia tftaaneii Hē inau mea olnolu no ke kino, a me ka tthane mea hoēhaehaia a me ka pokole o keia oli ana. He mau hoailona hoao uo ia na kē Akua e ike i ka mea o Kristo. Aole i ma- | naoia ka weli nni a tne ke a&u toa t 110 ko ke I kanaka palupaln. Aka, iita i puka māloko o iā mau mea elua ka ikaika 6 ka uhane, he weUi loa pahaj a i 010 ia t he ahii loa paha. Malaila kā olioli o ka mea hale. " f v . JSia no kekahi. Mahope 0 ka haule ana o Sātana ke Anpuni mi, i hoike no ka mēa kamahao o ke KlriBto a kē Akoa» hiis» iho li kē Akua i ka honua i wahl idho lioomaemae no*a ahtig* kanaka e imi i ka mea pōhihihi o kristo i$M t A ahahookolokolo a nināhinau no ka pono o ke Akua. k* honua Ufei no na pono » pau e pono aikaW ni ā ko ka po. No ka po ka hapanui o na uhaae a p«a 0 kē āo &eK No ka manao o ka poe hoohiki, e i ka noho like ana o na kanaka a pau, mālalo 0 ka malu 6 Altha ma kēia Ao, ma nā wahi a pau i hiki~aku ai ka inoa o leeu Kr*Bto/aole i manao ka lehnlehn o m kanaka o ka Moi a me kekahi poe hoohiki e

le a w #nd, poao ka ha&a »»a pds o B* inoa Ke7isiiMJo i fiobo oka isal« O ite Anponi. * ; Ma k* la 6 o Dekwnab« iwra 13 0 ke. awakea, iia hskwsi lekalii o tia mak»bhmn& no ke lalamluiihile o Lahaina '!& o ka Hale hookoloieolo, e Hke me ka ol*lo 1 hoolalaia mamua ifeo; a ua kohoia o M, Kenai i Lana hoomāln, a o Williani ap Jone* Eeq. i KakA^olelo, Nai no ka hoopaapaa a tne ke kaaiai!io aflā no na Lanaōiakaamaiia o ta Āpana, a no ka hlki ole ke loa» ka faaaao likfe, nol&ila, ua kohoia i man Komite. a na lakou e *ae i matf inoa knpono e kohoia, a hoike m*i i ka Aha halawai, nōlaila, na kohoia o C. S. BaHow, Mr. Napaepaea me Kaanamo, * ua hoike mai ua Komite la i mau inoa kupono e kohoia noloko oia pōe, eia na inoa. JOHN BAKER, Esq., HANE3IO t J ; FL KAIUEKEIAI, AHOLO, j. w a &Auwint, r Ma ka ninau ana i ko ka hale a aole loaa ka mea hookahi ma ke k'anlima lailA, aka£ o j. W. H. KauWnhi, na hoole niua mai n6 6ia mamoa o ka niiiim an4<jton&. ; No ka like oīe o kf» £hanao o ka hālawai, iiolaila ua hoolioloia mā ke noi a P. H. •Jreadway r Bsq, e B&Iota ia, a nolaila, ua ba* ia, a {jehei ka 6aft)fa" aha. ' e M Johh BakeftlB, ; Baldwin v lt, J. H. 4£ailfeekat 16/ H4iieittb } 14, J. D. "Kaliooknind 4, Aholp.3/ j|6nd, pakahi. Mahōpē oia mnnāWa, ua iniiopopo o My. Bakcr 8t D. D. Balfi\rin na Lrirfa;' a ua nonoi ia e hai mai ina mJiiiad. * f ' Na E. P. Bond hajiiiuui i iia iTiati Liina la, a eia na h!hati; * .'■ f *'■ :: L Pēhe'a lalko oIu& maii&o, ina hele oluil i ktt aha6lelOj e ae ~fto auei ott*a-e iiooftoā i ke khāi ana o'ka rāma i- nd ka/kka niat>li. '■ •> " ■ Pane.—Hoole Inai Itfuaf. ■■■■*••■ ■■> 2. Manao ariei otua e pono no ke aela k'e ram%lkfia, ' * '*% ?: ; ' r*. Jofin ati hd kumU firtttflfto kupōno no ia ē nootick)ia e ka Ahaolelo, no kā mea, ke inU īiei! kakoū i iia ram& no na Wna e, aole haē like me ka ramft e Hanaiama tsiā atipuni, a hē:ktiftilt waiwai kalepa fik> ik; aole iiae pono ke hoonoa.wāle, ē hanaia h(]i malalo ō ka hooinalu ana a ke aupuni ( Hoole loa o D. D. Bald\Vin, aole oia' e aē ikl . ' * ī; : _ ■ Pehea ko olua nianao i kii ailliaii wAi\ftfci 6 hoopau paha, ā 6 hoolilo ōe ka atihau t|> maialo o ka auhaii waiwai, Aōie fe like iftd keia manawa, Baker. I ko'u manaō aole kupōiio Idt|'ke hoopauia kela auhau, nō ka mea, aoloaa mai ai ka.waiwai Aupoiii, aole nttf'ka waiwai i oliiiā ma'na Hale Dūte, ina i nui ka loaa o na dute a ukuia na lilo o ke aupuni, alaila, ua pono no ke hoopauia kela mau auhau. J). Batdwin. H6 inea nui no keia f , aotd aii i hoonoo muā, aka, tna kōia hope aku paha, alaila, hiki au ke hookakā i ko'u manao. ' Jt)ia ihoia ke ano o keiaiiaiaWai. " :ēr Kia kft iiiailnio o ka Nupepa, Hiāke liewa inaoli ouKoii, na kahaka Hawaii ke noonoo 61e i ka pono, a mō ka lākō o ko oukou oiiē hanau» a 6 hilinai Wale mamuli ō kā poō hoole wāle i na meā pono ke liaāwHā. Aupuni haipule o Beritania Nui, ā ke h(M)iliia mai nei iiā rama ōta aina io kakou nōL He Aupilni haipule o Farāni, ā āiā iiō nona iia bārani, a iiie ka Waihā; ā pelā 0 Amerika kāhi o ka poe kahuiiā i hele ttfiii ai, &Gaha lā ka Paulo Apotolo ōlēlō iā te6 ke Kahhnāpule nana ka palapalā iloko o Īlou. Eitt no kaßft " ī wahi Waihā' ka'u e iiiu āi, (aole kā wai maoli,) i pofto āikou nawaliwali pinepine āna. ftō halawai iio ma ka iuakini Katoltkā|hō lfā Lunāmakaaihāna, ī ks£ la māihua ih<k a ua kohō lakou iā JV H. Kaiheekāi, a me B. Kāwelo, i Lunāmakaaināna. nanā e na makaainana o Lahaina a kft mds kupōno, aloha hoi ia oūkōu, e imi i mea āi o Lahaiha, alaila, pōno ke koho; mai kolio wale ma ka pahee o na leh£tehe. • 1 •■ * -r -I 'I ■ if' fttT Ma ka poakolu iho nei, hoopii ia wahioe no ka hakaka. Ua helo laua nej t ka uapo e ike i ka holo ania o ifit<itiēa i a iialaila iio i ulu mai ai ka hakiki». I ka hlkaka aha, hoohina kekahi o laua la iloko 6ii k*t t «tole oa€ i maaHli kfe hiih6s i kōna k* hou āha tna ka 'uapo, hoouka kaua hou &o. !a manawa no ka hopu ana Vlat»a a e* M a lawe ia i ka Halewii, ualiili e noho a£ e #iibi i ka h*ba hilahila ole, a kak&hiaka aft, ut hoouku ia liaa h® 0i pakahi. Makapo* aOi maoii no ka ka hfe#a» , V: |C7* i p6 oka poattfa # di komo mai k«kabi Waliin* iloko o ka Hale Paipalapaia oka »ka PālKpika, a noho ma kahi kokoke i kA mee *Hi pai, a liuHo iki 6 fe£ia iioho aoa. ku al li ii ilunii ia ka aiia ae o nailuno.'hoopaaku le oia t ki mea «ili )»fli ka< ka tima, i o ia moku iho ta ao ii4 k«kahi fiaanaoiifti lima a Moktt loa. < otef6ao kiia 6a ka poe lalau #at« i ta nea mao|»pd ote oke aho ia lakou. Mai hoopa» ka ia ktfku, o eeke oe t ka lima i ke mpeele. ~ ' |CP He olēlola ua oiiaikai a 000 !oi Koi la-. wrfna e haoiia oei mi Lahaiaa. Ina e mahuahoa kēie haaa ma Hawaii nii, iii e po* malkai no ke aopoii i oii ka I*b«t3 okoi. 6 ka aka oo ka paiapala ae nae ka