Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 10, 28 November 1861 — Page 3

Page PDF (1.68 MB)

Oh, come, come away.

                Heaha ia? Oia kekahi leo mele kahiko i hakuia e W. C. Hickson, he loe olelo e, (German Song,) a ua kapaia kona inoa e ka mea nana i haku, he "OH, COME, COME AWAY," a ua pili like ka olelo ma ka lalani mua o ka pauku 1, a me na pauku e ae a pau o ia leo mele i hakuia'i, a ua lealea a me ka nani ia i ka hoolohe aku i ka poe e mele ana ma ka olelo Beritania, nolaila, olioli ko'u manao e noi aku i ka HOKU O KA PAKIPIKA e hoopuka i keia mele ma ka olelo Beritania no, no ka mea hoi, ke ao ia nei na keiki i ke kula Beritania, a ke nana nei hoi kekahi poe haole i ka Hoku o ka Pakipika, nolaila, ina paha lakou e ike i keia mele ma ka olelo Beritania, e hiohio mai auanei ko lakou mau waha i ke olioli ana i ua mele la me ka leo pahee no me he punana meli la o ka nahele. Eia no ua mele la.
1 Oh, come, come away, from labor now reposing,
From busy care awhile forbear,
Oh, come, come away. Come, come, our social joys renew,
And there, where love and friendship grew
Let true hearts welcome you—
Oh, come, come away.
2. From toil and the cares on which the day is closings,
The hour of eve brings sweet reprieve.
Oh, come, come away,
Oh, come where love will smile on thee
And round its hearth will gladness be,
And time fly merrily.
Oh, come, come away,
3. While sweet Philomel the weary travler cheering,
With evening songs her notes prolong,
Oh, come, come away.
In aswering song of sympathy,
We'll sing in tuneful harmony,
Of hope joy, liberty,
Oh, come, come away,
4. The bright day is gone, the moon and stars appearing,
With silver light illume the night.
Oh, come, come away,
We'll join in grateful songs of praise,
To Him who crowns our peaceful days,
With health, hope, happiness,
Oh, come, come away.
Honolulu, Nov. 25, 1861. J. L. N.*

No ka Heluhelu ana i na Mooolelo.
Helu 3.

                Ua ike paha kakou, a ua hoomaopopo i na mea i kakauia iloko o na Helu 2 o ka mooolelo, kona hua a me ka waiwai oia mea? Mamua o ka hana ana, ina ua kakauia na mea liilii a pau loa iloko o ka mooolelo no ka mea, aole nui na mea i hoomanaoia, aole auwana ka manao mai ka mea nui aku, (oia ke ano hoohalike,) aole hahai ka manao mamuli o na mea liilii i hanaia. E like me ka Waianuenue, a me Punimaemae, kupono ole i ka pololei, a me ka maemae, aka, mamuli o na mea nui e pono ai wale no. Aole o ka nuku, a o ka hoopuka i na hua pelapela me ka maemae ole.
                No ka mea, o ka mooolelo, ua pai pinepine ia, na mele, na kaao, ma Enelani, ma Amerika, a ma na aina e. O ka mooolelo, na kaao, oia ka mea e poino ai ke Aupuni a me ka lahuikanaka.
                I ko'u manao, aole oia ka mea e poino ai.
                E nana kakou ia Amerika, a me na Aupuni o ka honua apuni, e nana aku kakou i ko lakou ano, a me ka hua o ka lakou hana. Eia paha ka mea e poino ai ke Aupuni, a me ka lahuikanaka, o ka puniwaiwai, oia ka mole o ka hewa, o ka hookiekie, o ka alunu, o ka hana pepehi kanaka, o ka ona, a me na hewa ano like a pau, oia ka mea e poino ai kakou, aole o na kaao, a me na mele, a me na mooolelo. I kekahi mau makahiki 1500, pau loa na'lii malalo o na wawae o na kahunapule. Ua oleloia aole e hiki i kekahi ke hoole iki aku, aole loa e hiki ke kue me ka lanakila. Ia manawa, he poe hewa ka poe kahunapule. He poe haaheo. Hele lakou mamuli o ka lealea a mamuli o ka waiwai o keia ao. Aole lakou ao aku i ka poe naaupo; aole lakou i hai pono aku i ka olelo a Iesu. Aole malama pono lakou i ka lakou oihana. Aole lakou i hai aku ia Iesu, a me ke kala ana o ka hala ma ona la. Nui na mea lapuwale a me na mea hewa a lakou i hai aku ai i na kanaka. Ua hoolilo lakou i ko lakou ano haipule i mea e uhi ai i ko lakou hewa; o ka nui o ko lakou waiwai oia ka mea e hiki ai lakou ke hoonui i ka lakou hana kolohe ana; a me ka manao ole i ko lakou hoohiki i ke Akua. Pela no paha ka kakou mau kumu, o ka hoohewa ka mea kela o ka olelo mai la no ia he nupepa ino ka Hoku Pakipika, poino ka lahuikana a me ke Aupuni. Eia ka nupepa maikai o ka Wini. Ina lalau kakou i ka Wini ola keia lahui, pau ka pilikia; ola na Uhane o kakou, aole ola ma o Iesu, pela ke ano o na olelo a W. a me P., he mea kupanaha ia mea. Eia paha ke kumu o ko oukou keakea ana, o ko oukou mae nui ana i ka waiwai e lilo kela pomaikai o oukou, no ka mea oia ka mea e pale aku ai i na pilikia e hiki mai ana aka, o ka pilikia o ka Uhane aole e hemo i na waiwai o ke ao nei. O Iesu; wahi a Punimaemae, oia ka mea e ola ai ka Uhane, a ke olelo nei lakou ua hoonoho mai o Iehova ia makou i poe kiai no ko Hawaii nei. E ka mea e noho ana ma Lepanona, ka mea hana i kou punana maloko o na laau ketera; pehea la oe e aloha ai i ka lahui Hawaii iloko o kou hewa. Me au e ola nei, wahi a Iehova. Ua oki kaua. K. H. KAUKALIU.

                W. N. PUALEWA.—Ke koho aku nei makou ia oe i Lunamakaainana, no Kahoolawe, aole olaila Lunamakaainana, e like me kau noi ana mai, oia ko makou manao ia oe, me ka mahalo. POEKOHO.

Koho Lunamakaainana.

                Ke hoike aku nei au i keia la imua o ka poe koho o Honolulu nei i kekahi poe hou kupono loa ke hoolilo ia i mau Lunamakaainana, penei;
                L. McCully (Makale,) S. P. Kalama
                H. Holstein, (Holokina,) J. Kamoikeehuehu,
                O Mr. Makale, oia no ka Lunahoomalu, o ka Hale o ka Poeikohoia, ma kela kau Ahaolelo iho nei, a ua hana no oia me ke akamai a me ka mahaloia mai, a no kekahi mau makahiki i hala iho nei, ua hana no oia i na hana maikai loa iloko o ka Hale o ka Poeikohoia.
                S. P. Kalama hoi, ua kaulana no ia no na makahiki i hala iho nei, no kona ano akamai ma ka noho Lunamakaainana ana.
                O Mr. Holokina, ua ike loa ia oia no kona hapai paupauaho ole ana i ka oihana mahiai. a no kona hooikaika loa ana e holo ai ia oihana ma Hawaii nei. No na makahiki he nui, ua hana mau oia me ka palaka ole, me ka ikaika a me ka hoomanawanui hoi e hoomahuahua ai i ka waiwai o keia mau moku puni. Ua aie nui keia pae aina ia ia, i ka aie aloha no kona hooikaika ana. Ua kaulana no ia no kona ike a me kona naauao, no kona manao hilinai ole a me ka ike akea. A i ka manawa hoi e like me keia e noho nei, ka manawa e pono ai ke komo iloko o ka Ahaolelo he poe akahele ma na mea e kokua ai a e mahuahua ai ka waiwai o ke aupuni, aole paha e loaa ana ke kanaka e kokua mai ma keia mea e like me ka haole i oleloia maluna.
Na makou POEKOHOHELEHULEHU.
Honolulu, Novemaba 26, 1861.

Pau ole ka naaupo.

Ka Hoku o ka Pakipika,—Aloha oe:
                E oluolu paha oe i ka hai aku i ka lono imua o ka poe e lawe ana i kou kino, a e lilo hoi ia mea i kumu hoomalamalama no kakou a pau, ia'u i hele aku ai i ka halawai po ma ka luakini i Kaumakapili, i ke ahiahi Sabati hora 7 1/2, ua aahu au ia'u iho i kekahi kuina kapa o ka wa kahiko, no kuu manao, he anuanu ia ahiahi, komo aku la au iloko, huli like mai la na mea a pau oloko, me ka nana mai ia'u, a ua pau kekahi poe i ka akaaka, no kuu hele ana i ka pule me ke kuina kapa, i mai la kekahi kanaka ia'u, akahi no kou hilahila ole i ka aahu mai i na kapa imua o ka aha kanaka, no ka mea, ua hala ka wa kahiko, a he wa hou keia, i aku la wau, no ke aha hoi kou mea i hele mai nei i keia aha kanaka me ka papale piwa, puapuamoa paina, puliki keokeo, wawae paina, aohe nae he kamaa ma kou wawae, no ka mea, he wa hookano keia. O ka pau no ia o kona ekemu ana mai ia'u, nolaila, i iho la au iloko o ko'u naau, he huhu ka paha ke akua i ka aahu ia o ke kuina kapa iloko o ka hale pule a o ke kanaka paa lole me ke kamaa ole ka paha kana olioli, e komo i ka luakini, i ko'u manao, aole pela, auhea oe e ka hawawa a me ke kuhihewa, aole oia ka ke Akua olioli, o ke kanaka makau ia Iehova, i lohe oe, aole o ke kanaka paa paina, me ka lepo o ka naau, wahi ana, aka, i kou nana aku i na kanaka ia po, me he manao henehene la ko lakou no keia kuina kupa, e-o oukou o aahu i ke kuina kapa iloko o ka makahiki 1861 wahi a Mikapala, kokoke hume na kanaka i ka lopiana, ua ua kuhi ua pau ko kakou naaupo, aole ka, ke kauoha aku nei au ia oukou, e haalele ia mau mea a pau i pono ai, aole i pau ko'u manao ma keia mea, a mahope wehewehe hou aku au i ke ano nui o keia mea. Me ka mahalo.
W. S. PAHUKULA.
Kamakela, Novemaba 1861.

No na Makaainana.

                He mau manao no e wehewehe hou aku ana ia oukou, e na Makaainana mai Moanalua a Maunalua, e like kekahi ano me ka olelo paipai a S. D. Keolanui.
                Me oukou no ke aloha, a mau aku. Auhea oukou, e na hoa launa, maloko o ke koko hookahi, i hanauia e ka makuakane Hawaii, a makuahine Hawaii. Eia paha ko kakou wa kupono e noonoo ai, e o'u mau hoa i noho pu ai maloko o ka hanauna ilihune, e like me ka noho ilhune ana o ko kakou mau kupuna. Ua lohe paha oukou i ka olelo o na kumu a kakou, e olelo ana, e hiki mai ana ka M. H. Iubile, a i ole ia, o ka Milenio paha. Ina pela, aole anei kakou e manao, e hiki mai ana ka manawa e koho ai kakou i na Luna Makaainana?
                No ka mea, ua ae ia kakou e ke Kumu Kanawai, a koho kakou i ka mea a kakou e makemake ai. Ea! mamua ae o ka manawa a kakou e koho ai, e pono no kakou e noonoo, a kali, e kukakuka, e ninau aku, e ninau mai, e holahola, e kualena, i pau ka minomino, e haliu aku, e haliu mai, i hookahi ka umauma, i hookahi ka manao. E kupaa ka manao, e hookanaka makua, mai hana kamalii; ua ike no kakou i ka hana a kamalii, he ui lua, ua ai oe, u, aohe oe i ai, u:
                Ua ike no hoi paha oukou i ke ano o ka mahiai kamalii, kanu no i ke kakahiaka, uhuki no i ke awakea. Ua ike no hoi paha kakou, na kamalii no kela olelo, kohikohikupeleleu.
                A ina ua maopopo ae la ia kakou, ke ano o na hana a kamalii, alaila, o ke aha ka kakou? Eia ka kakou, o ka hana kanaka makua; pela ka olelo a Paulo, " I ko'u wa kamalii, hana i ka hana a kamalii, aka, i ko'u wa i lilo ai i kanaka makua, hana no i na hana a ke kanaka makua."
                Pehea la kakou e koho ai? Eia, e koho no kakou e like me ke Kumu Kanawai, i ae mai ai ia kakou e koho, aole o na mea i papaia mai e ke Kumu Kanawai. Mamuli nae o ka kakou koho ana, aole i pili aku ia hewa a me ia hihia i ke Aupuni, maluna o kakou wale no ia hewa, a me ia pilikia.
                Owai la ka mea a kakou o koho ai, o kekahi kanaka waiwai a kuonoono paha, o kekahi kanaka kaulana paha o ka inoa, o kekahi kanaka akamai paha i ke kakauolelo, o kekahi paha o na Loio, a i ole ia, kekahi o ka poe Jure? Ina pela, heaha ke kumu o ko kakou koho ana i keia poe i hai ia maluna. No ka hoopilimeaai anei, no ka makau paha, no ka hopohopo paha ea, pela io no? E nana aku kakou i ka wa a Samuela i hele aku ai e poni i na keiki a Iese, i Alii no ka Iseraela, mahope iho o ka haule ana o Saula. I ka wa i ike aku ai o Samuela ia Eliapa, manao iho la oia e poni aku ia Eliapa. "Alaila, olelo mai la o Iehova ia Samuela. Mai nana oe i kona ano mawaho, aole hoi i ka loihi o kona kino; ua hoole aku au ia ia, no ka mea, aole ma ka mea a ke kanaka i ike, ke nana nei ke kanaka i ka helehelena, aka, ke nana nei o Iehova i ka naau." Ma ka nana ana pela, ua lilo aku ka poni ana ia Davida. Ina paha e like ko kakou kuhihewa me ko Samuela, pehea kakou, pono anei, aole pono?
                He pono no ke nana maoli aku kakou, oiai, eia no mamua o kakou ka alapaa o Kaueleau. E pomaikai anei kakou, i ka luna hele iloko a ka Hale Ahaolelo, e hiamoe ai, o ka hapai lima wale ae la no, a i ole ia, aole no e hiki aku i kekahi la Ahaolelo, aia no kela i kana hana ponoi kahi i lalau ai. Nolaila, mamua o ka manawa, e manao ana kekahi e lawe i ka oihana Luna Makaainana, he pono e ike ia kona manao, mamua o kona lawelawe ana ia oihana. I ike ia kona aloha maoli i kona lahuikanaka, a me ke Aupuni, a me ka noonoo kaulike ana ma kela a me keia. E nana aku ia Mose, i kona wa keiki, noho no oia me ke Aupuni, malalo o ke Alii o Parao, aka, a kanaka makua oia, hu mai la kona aloha i kona lahuikanaka, o ka Iseraela, i ka hooluhiia e Parao, hoomanawanui pu no kela me kona poe lahuikanaka, a hiki i ka wa i hookuuia ai lakou mai Aigupita mai. Pela no kakou e nana aku ai, i ko kakou lahuikanaka, me ke aloha maoli, oiai, ua pau paha ko kakou noho keiki ana. Ua ike no hoi paha kakou i ke ano o ko kakou wa e keiki ana, na ka makua e hanai i ka ai. Aka, i ka wa nui ae ai, kupu mai ka niho, nana hoi paha e ai i kana ai. Pela no hoi paha i keia manawa, i ka wa naaupo, na ke Aupuni hoi paha ka hoonaauao, ka hoomalamalama i kona lahuikanaka. Aka, o keia manawa, ua malamalama hoi paha kakou, ua hiki no hoi ia kakou ke ike aku i kahi kupono e hele aku ai. He mau kumu kupono no a kakou e noonoo aku ai, me ka manao iho, oia no paha kekahi mau mea i pilikia ai ke aupuni, a me kona lahuikanaka. 1. O ka noonoo ana i ke kahua kahi i hookumuia ai ke Kumu Kanawai. 2. O ka noonoo i ka pono a me ka pono ole o ka Pila Kalaiwaiwai. 3. O ka noonoo ana i ke kumu i pilikia ai ke Aupuni. 4. O ka noonoo ana i ke kumu e pomaikai ai ka lahuikanaka ilihune. Ke manao nui nei paha kekahi ma ka puu dala o ke Aupuni, e uku mai ai i na Luna Makaainana, ea, aole anei kakou e manao he hoopilikia ia i ke Aupuni. No ka mea, o ko kakou Aupuni e noho nei, aia no ia malalo o ke Kumu Kanawai; a no ke kaa ana o ka mana Moi malalo o ke Kumu Kanawai; nolaila, e lilo ai ia kakou kekahi mana hooponopono Kanawai: Nolaila, mai koho hoopilimeaai, pili makamaka. Mai puni wale i ka balota holo kaa, balota hoahaaina, balota io pipi, aole ia he hana kupono i ka lealea, he hana kupono keia i ka noonoo maoli i ka pilikia e kau mai ana, a ina palaka oukou, hiamoe paha, a koho hewa, e kupono auanei ia kakou ia olelo, a ka poo kahiko, "O moe loa kane, o nana wale ka wahine."
                Ua ike mai la no oukou, o ka oukou koe.
W. N. PUALEWA.
Kaliu, Nov. 23 1861.

                Ia E. Palea. Aloha oe:—No ko'u ike ana iho i kou manao maloko o ka Nupepa Kuokoa o ka la 16 No v. 1861, e olelo ana no kuu kuhihewa ma ka'u olelo ana, he poe huna na kumu i ka malamalama, wahi hoi au e olelo mai nei, he kuhihewa au ma ia mea, nolaila, aole no au e kamailio loihi aku me oe; aka, e ninau iki aku paha au ia oe. Heaha la o W. P. Alekanedero? E i mai paha auanei oe, he Loio; a nolaila, ina he mea maopopo ia oe he Loio o Alekanedero, alaila, ua pau loa ae la ka'u ninau ana; aka hoi, he Kahunapule o Alekanadero, alaila, ua maopoopo ae la ia'u, nana no paha kekahi wahi palapala ia S. W. Nueku ke Kahunapule o Honuaula i Maui: Penei oia i palapala aku ai ia S. W. N. "O ka Hoku o ka Pakipika, no ka aoao lealea ia, no ke Diabolo mai ia, e imi oe e kinai ia pepa." Pehea keia, e Palea? Aole anei i maopoopo aku la ia oe, ma keia palapala a Rev. W. P. Alekanadero, he Kahunapule ia, a he kumu hoi no ke Kulanui o Lahainaluna, aole anei i maopopo iho la ia oe ka huna o na kumu i ka malamalama malalo o ke poi.
                Ke olelo nei au, ua maopoopo loa ia'u; a nolaila, ke olelo nei au, e hoomanao oe no Rev. W. P. Alekanadero, mai kapa mai oe ia'u he kuhihewa, a he ike moowini.
                Ke olelo hou mai nei oe, "aole nana kumu i keakea i ka makou nupepa, na makou iho no." He kupanaha loa keia manao ou, kainoa o ka makemake ia o ka Ahahui, o ka nui o ka poe nana e lawe ka lakou nupepa; eia paha no ka lilo loa o kou manao i ka ulaia, nolaila, pane i na olelo kohu ole.
                Ke ninau aku nei au ia oe he, makemake loa au e hoike mai oe i ke kope inoa o ka poe nana i hoouna aku i keia mau huaolelo i ou la, "hohonu, pilau launa ole i ko kanaka ihu" no ka mea, ke olelo mai nei oe mai Honolulu aku nei kou poe i lohe ai. Ina oe e hai ole mai, alaila, e kahea aku au ia oe ma keia mau huaolelo.
                Pau ka oe hana,
                Pio ka oe ahi.
                Ke hoi nei ko Keoneula keiki, ua lai ke kula ina manu.
                Maunakilohana, Keoneula. Nov. 25, 1861
L. P. KALEILEHUA.

Ka hoike ana a me ka Wanana a ke KAULA, he mea ike a he mea hoike hoi—JOSEPA SAMITA.
HAAWIIA I KA LA 25, O DEKEMABA M. H. 1832.

                He oiaio wahi a ka Haku, e hiki io mai no na kaua, i ka wa pokole; e hoomakaia ke kipi ana ma Carolina Hema, a e lilo ia i Kumu e nui ai o ka make, a me ka pilikia, o na Uhane he lehulehu.
                E hiki mai ana na la, e ninini ia mai ai ke kaua, maluna o na lahui a pau, e hoomaka ana ma ia wahi.
                No ka mea, aia hoi, ua maheleia na moku Hema, e kue i na moku Akau; a e kahea aku na Moku Hema, i kekahi mau lahui e aku. Oia hoi, o Beritania nui, (wahi a ka olelo ana) a e kahea hou aku lakou, i kekahi mau lahui e aku, i hoomakaukau lakkou ia lakou iho e kue i kekahi mau lahui; a pela e ninini ia mai ai ke kaua maluna o na lahui a pau.
                A e hiki io mai no, mahope o na la he nui; e ala kue aku na kauwa, i ko lakou mau Haku; a e hoonohonoho lakou e ao i ke kaua a e hiki io pu mai no hoi, o ke koena i koe o ka Aina; e hoonohonoho lakou ia lakou iho, a e huhu loa lakou, a e hoino hoi i ka poe Genetile, me ka hoino nui loa. A pela, me ka pahi kaua, a me ka hookahe-koko, e uwe ai ka poe a pau e noho ana ma ka Honua; me ka wi hoi, me ka mea ino, me na olai, me ka hekili o ka lani, a me ka anapanapa hoi o ka uwila ikaika:
                Pela e ike ai ka poe a pau e noho ana ma ka honua, i ka huhu ana, ka inaina, a me ka lima hoopai, o ke Akua manaloa; a hiki i ka piha ana, a me ka lawa ana, o ka olelo hoopai, no na lahui a pau, oia hoi, ka pau ana o ka hiki ana aku o ka uwe a ka poe hoano, a o ke koko hoi a ka poe hoano i na pepeiao o ka Haku Sapaota, mai ka honua aku, e hoopai i ko lakou mau enemi.
                Nolaila, e ku oukou ma na wahi hoano, me ka naueue ole, a hiki mai ka la o ka Haku.
                No ka mea, aia hoi e hiki koke mai no, wahi a ka Haku. Amene.
                E nana ma Mataio, 24:3, a hiki i ka Pauku 51.
                [Ua hookomo no makou i ka wanana i pai ia maluna no ke koiia mai e pai; aka, eia ka mea pono, e kuhikuhi mai ka mea nana i hooili mai ia makou i ka buke kahi i pai mua ia ai a me ka manawa hoi a Samita i hoopuka mua ai, i mea e loaa ai ia makou ke kahua kahi e kukulu ai i ka manao he oiaio ia wanana; no ka mea, aole no makou i makemake e hilinai i kekahi mea kaunoa wale no.]

No ka olelo a kahi akua Unihipili.

E ka Hoku Pakipika Aloha oe:
                Ke hoouna ia aku nei kahi olelo wanana a ka Makanialoha, mamua o ka wa ainoa, he akua wahine no ia no keia aina, o Puhalanui, o ka hana mau a keia wahine akua, o ka aihue i ka puaa, a me ka ilio, hoihoi i na maka, a eia no ke ola nei, ka makuahine.
                A mahope iho, i kona ike ana paha e pau ana kona pono, wanana mai oia, no ka oiaio o ke akua e hiki mai ana, menei ka olelo ana i na makua, a me ka poe e ae.
                E hiki mai ana ke akua nui loa o ka lani; ninau aku la kahi poe e noho ana, he akua e ae no kahi? hai mai la o ka Makanialoha, ae, he akua, ninau lakou, owai ka inoa, o Iehova, e pau ana makou i ka make, aole e koe kahi akua, papa kela i na makua, ina noho olua, a mahope; hele mai kahi, e hoonohonoho akua imua o olua, mai hoolohe olua, e auhulihia ana makou, a pau loa, ko ae la na wanana o ka Baibala, o ke akua i hana ole i ka lani a me ka honua, e make lakou, o ke akua unihipili ko lakou mea nana i ao, aole nae he hoolohe, o ka haole hoi ko kakou, pau pu kakou i ka hoolohe ole, he hou loa mai na haole i hiki mai ai maanei, he kahiko loa ka lohe ana o keia poe, i ka inoa o ke akua i wanana ia mai e Kamakanialoha, ko Puhalanui akua. Aloha oukou.
R. K. PUOWAINA.
Kaukahoku, Huelo, Maui, Nov. 12, 1861.

Hoku Pakipika. Aloha oe.

                Eia ka ninau ia oe. Auhea ka Moolelo o KAWELO, a me ka Moolelo o KAILIOKALAUOKEKOA. Heaha ka mea e hoopuka ole ia mai nei, i keia mau hebedoma? Ua haule paha, ina aole i haule, e hoopuka mai ma keia Helu.
                No ka mea, he mau no ka makemake e ike mau ia mau Moolelo, aole i hoowahawahaia ia mau moolelo, e hoopukaia mai no.
W. D. SMITH.
Kamoiliili, Nov. 26. 1861.

                E W. D. Smith, Ke hoike aku nei ka Lunahooponopono o ka Hoku Pakipika ia oe, aia a hoopuka hou aku i keia pule ae. Aka, aole no ka Lunahooponopono keia puka ole ana aku i keia mau pule i hala aku nei, no ka poe nona ua Moolelo la, aole waiho mai i na kope i ka Lunahooponopono.

No ka ninau o S. Poha.

                Ma ka Helu 8 o ka Hoku Pakipika ua hai mai o S. D. Keolanui i ka loaa o kela ninau, eia ua ninau la:
                "Heaha la ka mea i like ai ka Aupuni o Rusia me ka nupepa i kapaia ka Hoku Pakipika?"
                Ma ka hoakaka ana a S. D. Keolanui, aole like loa ka manao o ka mea nana ka ninau pela, aka, no ka pane hou ole ia mai, nolaila, ke pane aku nei au:
                O ke Aupuni o Rusia ma kona Luna Nui ua halawai pu oia me ka Peresidena o Amerika Hui ma ka la 7 o Septemaba, A. D. 1861, oia hoi ka la i hoopukaia ai ka nupepa Hoku Pakipika, a e like me ka olelo a ua Luna Nui la, ua minamina ke Aupuni o Rusia no ka mokuahana ana o ke Aupuni o Amerika, pela no hoi ka nupepa ka Hoku Pakipika, ua minamina no oia no ka mokuahana ana o ka Ahahui hoopuka nupepa. S. POHA.

                E ku ana elua haole ma ka puka o kekahi Hale, hele mai la kekahi kanaka elemakule, a, ku mai la, pane aku la kekahi haole, Heaha ke kumukuai o kau Uala? hai aku la ia, he ai ke kumukuai, e noonoo kakou i ka hana naaupo o na kanaka o ka aina hanau.
                Eia ka pono, mai hiki wawe ma ka pane ana, e kali a lohe pono i ka pane ana mai, alaila, hai aku, o kuhihewa auanei no ka lohe pono ole mamua, i ka mea e pane ia mai ana, alaila hai aku.
                No oukou kekahi aloha; e ka poe e nana mai ana.
Wailuku Nov. 26, 1861.
J. G. KAHUAILUA.

Pepehi Kanaka Nui.

                Ua hiki mai ka lohe maluna o kekahi moku okohola mai Hilo mai, he pepehi kanaka nui ma Kaupakuea. Ua pepehi mainoino ia i ekolu poe, hookahi haole a me na wahine maoli elua. Meia no ka lohe, a no ka akaka ole, ke kakali nei makou a hiki mai ka oiaio.

Ka uwe waimaka, a me ka akaaka.

                Ina e olioli ka naau, he mea pono ka akaaka. Ua maikai ia no ko ke kino ola, e like me ka laau lapaau no ke kino mai. Ina hoi ua kaumaha loa ka naau, he mea oluolu ka uwe waimaka ana, i pohala pono ai ke kauwahi ma na waimaka. Ina kau mai ke kaumaha nui, aole nae e hiki mai na waimaka, e mai ana, a e pupule ana paha ia mahope. Aka, ke kahe mai ka waimaka, e pohala ana kona eha ma ka naau.
                Na ke Akua i haawi mai i na waimaka a i a akaaka hoi na kanaka wale no. Aole e loaa ia i ka mea e ae o ka honua nei. Ma ka manao lokomaikai kona haawi ana mai ia mau mea, i mama ai na naa o kakou iwaena o na mea kaumaha a pilikia o keia ola ana. He mea maikai ka uwe ke kaumaha a eha oloko o ka naau, he maikai hoi ka akaaka ana ke olioli ka manao. He mea hooholo pono ia i ke koko iloko o na kino o kakou.

HOOLOHE!
POE KAUA LIO HAWAII!

O KA halawai i hoopaneeia o ka pualikoa i oleloia maluna, e hoakoakoa hou ia io ka po o ka poaono ma ka hale o ka poe Lou a me na Alapii, ma ka hora 7, no ka hookoho hou ana i na luna, a no ka hana ana i na mea e ae.
Ma ke kauoha. C. W. VINCENT.
R. C. WAKEMAN. Kakiana.
                N. B.—O na mea a pau e makemake ana e lilo i hoa o ka poe koa i oleloia maluna, e haawi aku lakou i ko lakou palapala koi ia C. W. V. a i ole ia, ia
R. B. W.
10-1t

OLELO HOOLAHA!

O NA mea a pau e noho la maluna o na aina mawaena o Waimea a me Laie, ma Koolauloa, Oahu, ke hoikeia aku nei ia lakou, o na mea a pau nona kekahi puaa e holoholo wale ana maluna o na aina, e hoopiiia no lakou no ka poino i loaa mai i ka aina, a me na luawai, ma ka eku ana o na puaa. E hookupuia $1, (hookahi dala,) no kela puaa keia puaa, no kela a me keia holo wale ana. R. MOFFITT.
10-4t

OLELO HOOLAHA.

MAMULI o ke kauoha a ka Akukana kenela (J. O. Dominis,) Keoni Kamaki, o na kanaka a pau i haawi ia aku i na pu, a me na elau, i na pahikaua, a me na ihe, a me na puu o luna iho o na ihe, a me na kahei o na pu, a me na pahi, i haawi ia hoi ia lakou iloko o na makahiki i hala aku nei.
                Ke kauoha ia aku nei lakou, e hoihoi mai i na mea a na Lii i haawi aku ia lakou, o na ano i hai ia maluna, maloko o ka Hale o ka oihana koa, ma Haile alii, ma ka puka mauka e komo ai, e hoihoi maoukou i na mea i olelo ia maluna, iloko o ka la mua o Ianuari o ka makahiki 1862.
                Ma ke kauoha a ka Akukana Kenela.
W. KA.
Kekahi o na Luna Koa o ka Moi.
Hale, Oihana, Koa, Novemaba 25, 1861. 10-5t

OLELO HOOLAHA.

E IKE auanei na mea a pau, ke nana mai, owau o ka mea noa ka inoa malalo nei, ke hookohu nei au ia J. I. W. Kaoliko, i hooilina no kuu aina ponoi, ma Waiahole, Koolaupoko, i keia la 27 o Novemaba, 1861, ina o ka poe e makemake ana e hoolimalima, e hele no oukou me ia e kamailio ai, a e loaa no ia ia oukou ma kona hale hana ma Kaopuaua, aole i ka mea e, ia ia wale no, a no ko'u ae ana ia ia, ke hoolaha nei au ma ke akea, me ke aloha, ke hoi nei ko Akowai keiki. S. B. LOA.
J. I. W. KAOLIKO Hope.
Kauluwela, Honolulu, Nov. 27, 1861. 10-2t

OLELO HOOLAHA.

KUAI Kudala o ka Lunu Hooponopono waiwai i ka poalua, oia ka 24 o Dekemaba, M. H. 1861 ma hora 12 o Ainaawakea mamuli o ke kauoha a ka aha kauoha ke kuai ana ma ka Ahahookolokolo Kaapuni ma Waimea, i keia mau waiwai o ka mea make ia A. D. Alena. Penei;
He 20 Lio, (Lio kane, Lio wahine, Lio keiki.)
He 4 Bipi waiu w.
E hiki no ke nana i ke ano o keia mau waiwai iloko o na la 3 mamua o ke kuai ana ma kahi i olelo ia maluna. PAKAUA.
Luna Hooponopono waiwai o ka mea make.
10-3t

OLELO HOOLAHA.

E IKE auanei oukou e na kanaka waiwai o kela ano keia ano, mai hoaie mai oukou ia Lahaba ka'u wahine mare ua haalele mai ia ia'u, aole au e hookaa i kona mau aie, a maluna ona ko oukou poho. Na AKAU Pake.
Kukuihele, Hamakua, H. Nov. 13, 1861. 10-4t*

Ili! Ili! Ili!

E UKU aku no na mea nona na inoa malalo nei i ka uku oi loa no na ili, ke laweia mai ma ko lakou hale kuai.
JANION, GREEN & Co.
Honolulu, Okatoba 22, 1861. 5-tf

MOKUAHI KILAUEA.

E HOLO ANA NO O KILAUEA, MAI HONOLULU aku i ka hapalua o ka hora 4 o ke ahiahi, e like me ka mea i oleloia malalo nei, penei:
Poakahi, Dekemaba 2, no HILO.
Poalua, Dekemaba 10, no KONA.
Poakahi, Dekemaba 16, no HILO.
Poalua, Dekemaba 24, no KONA.
JANION, GREEN & Co.
Luna H. S. N. Co.
Honolulu, Novemaba 7, 1861. 7-tf

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, e pau ana ka hoopuka ana o ka Hae Hawaii, i ka pule hope o Dekemaba, nolaila, ke manao nei ka Ahahui Hoopuka Nupepa o na kanaka maoli e nonoi aku i ka poe lawe Hae Hawaii, e maliu mai i ka HOKU PAKIPIKA, ka Nupepa a na kanaka papa o ka aina e hoopuka nei. Ua hiki no ke lawe i ua pepa la no ke koena o ka makahiki, me ka uku mai o na dala no ka manawa i laweia'i. Eia kekahi, e hooili mai i na olelo Hoolaha no ka HOKU O KA PAKIPIKA, he makepono loa ka uku. No ka manao maoli o ka Ahahui e kokua mai ana oukou i keia oihana a lakou i hapai ai, nolaila, ke manao nei lakou, ua makehewa ke paipai nui aku ia oukou.
J. W. H. KAUWAHI.
34-5t G. W. MILA,

Loaa Pomaikai!
Nui na Waki a me na Hoonani!
375 na mea Makana!

AUHEA oukou, e na kanaka maoli e makemake ana i ka pomaikai nui no kahi lilo uuku! e hele nui oukou i ka hale hana waki o KINI, ma alanui Kalepa e pili ana i ka hale Uinihepa, oia ka hale kuai kamaa, a e nana i na mea nani ma ia Wahi. Hookahi dala ($1.) ke kumukuai o ke kuleana iloko o keia waiwai, a 3,000 ka nui o na kuleana. Ua kokoke pau na kuleana i ke kuai ia, aia a pau loa, e pau ana ia mau mea, a o ka poe i loaa ka oi, he pomaikai wale no. I ka la 25 o Dekemaba e hana ai. KINI.
Honolulu, Nov. 13, 1861. 8-4t

OLELO HOOLAHA!
NO NA AUHAU.

E KA poe i auhauia, e hoomanao oukou e ohiia no, ma ke Kanawai, na Auhau a pau, ke kaa ole ia mamua o ka la mua o Dekemapa, e like me keia pauku Kanawai, penei:
                "Ina i loaa ole ka waiwai kupono e laweia; alaila, ina he kanaka kino ikaika kela, e hiki no i ua Lunakanawai nei, ke hooholo, e hookaa oia i kona auhau ma ka hana Alanui, a hana e ae paha o ke Aupuni, he hapaha no ka la."
                Aia ma ka hale ma ke kihi o ke Alanui Alii wahine a me Alanui Nuuanu, e lawe ai oukou i na auhau i kela poaono keia poaono, mai ka hora 9 o ke kakahiaka a hiki i ka hora 4 o ke ahiahi.
JOHN O. DOMINIS.
5 Luna Auhau.

MEA HOU!
MA KA HALE KUAI
O KEOKI OLELO E.

AIA ma ke kihi huina alanui mauka iho o ka Hale uinihepa, hale kamaa, malaila ka lole Nu Hou i keia wa, na ano no a pau, ka mea makemake ia, me ka hooemi ana i ke kumukuai.
8-3m.

LOIO! LOIO!!
INA MAKEMAKE KEKAHI E KOHO IA
J. W. H. KAUWAHI

                I LOIO, e pono no ke hele ma ka hale hana o HALAKI (C. C. HARRIS,) kokoke i ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, mawaena o ka hora 9 kakakiaka a me ka hora 3 o ke ahiahi.

S. Johnson (Ioane,)
KAMANA HALE, &c.

UA MAKAUKAU ka mea nona ka inoa maluna e hana i na mea a pau o kana oihana no ka uku haahaa loa.
                Na kii o na hale me ka hoakaka aku i ke ano a me na lilo, e haawiia no ka uku ole.
Pahu kupapau koa nui, $12.00
Pahu kupapau pine nui, 3.00
Aia ma Polelewa ka hale hana.
8-tf

OLELO HOOLAHA.

E IKE auanei na mea a pau ke nana mai lakou i keia Olelo Hoolaha, o maua ka mea nona na inoa malolo iho, ke papa kau nei maua i na mea holoholona, LIo, bipi, hoki, miula, hipa, kao, puaa, mai hookuu wale maluna o ko maua aina e waiho ana ma Waialua, o Kalehuanui, ka inoa, ina oukou e kue i keia olelo papa ia oukou, ina i ke kekahi o maua i kekahi mau holoholona i olelo ia maluna, e uku ka mea nona ka holoholona $1.00 no ke poo hookahi, i loaa ka uku e hoopaa no ma ka pa Aupuni, e like me ke Kanawai, e lilo keia olelo i kanawai paa mai kona la e laha ai. JOHN KEAKA.
KAKAE,
Waialua, Novemaba 11, 1861. 8-3t*

OLELO HOOLAHA

O KA mea nona kainoa malalo nei, ke hai aku nei oia ma ke akea, ua hoolimalima oia me R. GILLILAND, i kekahi apana aina i kapaia ka inoa o Manini, e waiho la ma Pauoa, a ua papa ia na mea a pau, aole e kua i ka wahie, aole hoi e ohi i na hua a me ke kofe ma ia wahi. O na mea a pau e loaa ana ma ia aina, e hoopiiia lakou e like me ke Kanawai, a pela no hoi na holoholona a pau i komo wale, e hanaia no e like me ke Kanawai. O Molokai no kuu luna aina.
JOHN MITCHELL.
Honolulu, Nov. 13, 1861. 8-3t*

OLELO HOOLAHA.

E IKE auanei na mea a pau ke nana mai i keia. O ka palapala i kakauia e Kepaa e hoololi ana ia Kaholoku ma ko'u inoa, i ka M. H. 1860, he palapala oiaiole ia, ua hanaia mai au ma ke ano hoowalewale, apuka i mea e kau ai au i ko'u inoa me ka heluhelu ole ia mai o na olelo ma ua palapala la, a ke hai akea aku nei au i na mea a pau loa, he palapala oiaio ole ia, a he palapala epa apuka hoi, aole hoi e hiki i na mea a pau ke manaoio ia palapala ma keia hope aku mai keia la aku.
                Ua kakauia e a'u i keia la 23 o Iulai 1860 ma Keei, Kona Hema, Hawaii.
6-5t KEOHOULI.

POI! POI! POI!

AUHEA oukou e ka poe e makemake ana e kuai i ka loi kalo! Aia no ia'u kekahi mau loi ma Pauoa, ua oo loa ke kalo, a ua makemake au e kuai aku, no ka mea, ke manao nei au e kanu i ka raiki ma ia mau loi, nolaila, e kuai make pono no au. E hele koke mai, mai lohi oukou, o lilo e auanei ia hai. KEO BU.
Pauoa, Novemaba 20, 1861. 9-2t

OLELO HOOLAHA.

I KEIA MALAMA AE, OIA KA MANAWA E halawai ai ka Aha Kaapuni ma Lahaina, nolaila, o ka poe makemake ia J. W. H. KAUWAHI, i Loio no oukou, e hele ae no ma kona hale noho ma Kainehe Lahainaluna, i na poakolu a pau.
                A e ninau hoi ma ka hale ia J. L. Kahoohanohano, a nana no e aolelo me oukou.