Ka Hoku o Hawaii, Volume XL, Number 9, 27 June 1945 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NA MEAHOU O KE AO NEI

"PAJS AMELIKA MA BALT7T

MANILA—O na puallkāua o TCenelal-a Poug!as MacArthur e ltomo nel ma ka mokupunl o Mindanao ma na aina I*!llpino, ua hō>lo kiLapuni aela l ka enemi me ka hoohana ana mai I kekahi hana ano nui, e like m? ia I hoike ia maila ia Kenelala Maka'aka. ITa pae aku kekahi mahele o ka pualikaua 10 o na Amelik'a ma 'Lae Hanaughstin a pela nohoi ma |ka Mokupuni o Balut e alāi ana I ka nuku o ke kaikuono o Davao ame ke kokua a kakoo ana mai a ka mahele kaua moana, ua hoo - hiolo ia na kahua radio enemi ame na kahua hoahu lako kaua a ka enemi. Ke hoomau ia ala no na hana hoomaemae ana maluna o Luzon. I HAHAU IA NA KEPANI i ■ Q .ka hoao hope ana mai ngi ana Kepani no ka hookahua ana i kahua mokulele ma Timora ( he 4AO mile ma Auseturalia mai, kai hoopuehu liilii ia e like me ia i hoike ia mai ai mai Melhume mai. Mai ka m-akahiki 1942 mai, ua kaa aku ka mokupuni o Timora malalo o ka malu o na Kepani. Aia nohoi ua wahi mokupuni la ma ke kiikulu hikina hema loa o Dutch East Indies.

"X" E NEE MAI ANA ' OTTAWA —O ka mahele Kaua 6 o Oanada, e hoouna ia mai ana no ka Pakipika no ke kaua ana malalo o ka alihikaua Amelika, o kahapanui o lakbu kemau koai kaua mai nei ma na kahua kaua ma Europa, wahi a Mekia Kenelala Hoffmeister, ka alihikaua nui o ua mahele kaua la i hoike a'e ai. Ua hoike -ae o Hoffmeister, mahope o kona hoea ana mai i Canada ma ka mokulele mai Europa mai o na koa Canada he 32,000 j ma Enelani ame kekahi mau ka- i hua ia a'e ma Europa, kai hoike i a'e no ko lakou makemake ana j e komo aku no ke kaua ana ma ka hikina loa. HAHAU IA NA KAHUA Ua lele aku la o ka 111 mau mokulele o na -ano like ole a hahau i na kahua hoolulu o na Kepani maluna o na puu maluna o ka mokupuni o Tarakan, ,nm ka akau o Borneo, eia na'e ! aole i hiki ke kaiehu aku i ke enemi mai na pa pu aku, wahi a ! ka lono i hoike ia mai ke keena poo mai o ka mahele kaua aina o ' Auseturalia. TJa hoike ia a'e no ka hoolei ia ana iho o na poka pa-hu o 250 paonā kaumaha ame na poka popo ahi maluna o na Kepani ma ka hema aku o na puu Momi ke- ! kahi o na kiekiena maikai loa o |na Kepani e nana ana hoi i ke alahele e komo mai ai mai ke komohana akau mai. PAIPAI MAI O KLIIINA FOBRESTAL

| Ua kukala a'e o Kuhina Kaua j Moana Forrestal, no ka hoomau jia aku o ka ikaika kaua moana 0 Amelika i wahi e pale aku ai 1 na aupuni e hoao mai ana e huli kue «. e hoomau aku hoi i kela kulana o ka mahele kaua moana ikaika <o ke ao nei. Ua holke ae oia aia ma kahi o ka 3,900.000 poe iloko o ka oihana ka\m moana i keia manawa, t huiia me 400,000 mau aOiimoku,! r 11,550 o lakou mai na kula a'o oihana kaua moana mai.

I na e hoomau ana o Amelika i kona ikaika kaua moana, he mea ia e hiki ole &! i kekahi mau auptm! e ak« e mai ai. Ma neia hana o ke kapili moku aole e loaa ma! o Amelik» ma ka holo : kaplii.

O Iw»kaht, oia e hoomau ana ! lea t»vu o mau moku he huike pu ana aku la, eia o Ain«Mka ke leu mau net me ka makaa»a & makaukau.

LUKI' IA HE 187 POE li hoike ana ka l<mo mal Warsaw mat no ka luku ia ana he IST poe e kekahi puulu i lako ric na mea kaua ma a ko lakou lele kaua ana aku i ke kauhak o WKrschl>wing. Ua hoike ae ka nup<,pa Warsaw o koia )\ai\a ;Vku i %tela hana !uk\t wale he jvv Tv>

lani i kaa aku malalo o ka hoob»na ana a na Kelemania, no ka luku ana aku i na ma kamaainā a 0 I» mea he poe no lakou i kupaa aku mahope x> Hitler. IX)AA AKU KA HAPANUI O ' MA PIO ■ E hoike ana ko lono mai Parisa mai, mai ke keena mai o ka Ilamuku o ka Oihana Kaua Amelika, no ka loaa ana mai nei o ka haj>anui o na pio kaua Amelika ma na kahua like ole ma Europa, ai hui ia me na pio 1 loaa aku ma na kahua i lilo aku i na Hukini, a ua oi aku maluna o ke elua hapa-kolu o lakoii i haalele ia- Parisa a ua huli hoi maila no Amelika Huipura. Ua hoike ia mai-6 ka huina o na pio Amelika i loaa aku aia ma kahi o ke 89,876. Eik paha iakou ke huii hoi mai nei i Ameliko, a 1 ole e kakali ana kekahi o lakou o ka loaa o ka moku nanā e' hoihoi mai ia lakou no ka aina makua.

KE KULANA KAUA O NA 'PAKK ' CHUNGKING—Ua hoike la ka alihikaua Pake, eia na Pake ke hoakoakoa i ko lakou pualikaua no ka nee ana -aku a lele kaua i na Kepani ma Liuehow, ke kahua j mokulele mua o ka Oihana Kaua Lewa o Aanelika ame Ishan, he 43 mile ma ke komohana aku. Ke hooili ia nei kekahi kaua hahana mawaho aku o ka palena o Szeko ma ke ala hele e hoe aku ai i Palani-īnia China, he 70 mile me ka komohana-hema aku o Liuehow. Ua hoike ke alihikaua kiekie no ka lilopio hou ana maila o Kwiishi#; ke awa ano nui ma ka muiiwai komohana ma ke komo- , hana-hema o ka māhele aina o; Kwangsi, he 95 mile ma ka hiki-na-kema pu Liuehow m-a ka mahele ama kapakai o, Fukiem, Ua hoike ae ka alihikaua nui no ka uhaiaholo ia ana aku o ke koena iho o na Kepini i koe nia ka hikina-akau o Foochow. CHUNGKING —Ua hoike ia maila ka lono. no ka lilo ana mai 0 Siapu, he 75 mile ma ka hikinaakau o Foochow i na pualikatja Pake, a e hoike pu ana ia lono ala, eia na pualikaua Kepani ke auhee la no ke kukulu akau ma ke alanui e hoēa aku i Wenehow, he 200 mile ma ka hema mai o Kanahai. Ua lilo pio mua o Siapu 1 kekahi pualikoa uuku o ka enemi i ka wa i hoopae ia mai aP ma ke kapakaī o Fukten no ke kokua ana i ria puali i auhee ana no ka akau mai ke kahua o Fooehow ma ke ala e lioea aku ai i i Wenehow. ! HOOKUEMI IA 3VA KEPANI j CHUNGRING—MamuIi o ka hahau ana a na Pake ame 'ka hoopa-hu ia ana o Ina mokulele Amelika, eia na Kepani ke haalele nel i ko lakou kahua i paa ai no ehiku makahiki ma ka uakee nui o ka muliwai Melemele, oiai o kekSuhi puali kokua o ka enemi ma ke kapakal hikina o F2na, leai hulaa pu ia a ua ho<vkuemi loa ia aku iivaena loa, e like me ia i koike ia' mai.

E hoike a«a kekahi lojk> no ka hooili ia ana o kekal\i kaua nva kahi e kokoke aua i Hsihskiakow ma ka maliele aina; o Honon, e hoike ana hoi ma ka nee ana aku o i» Kepani he 40 mile mai Siking aku, ke kapikala o ka ma-

hele aina o Shensi ame ke kikowaena o ke kahua mokulele o na Amelika. Aia i Hsihskialtow ma ka uakee o ka muliwai Melemele, he 100 mile ma 'ka hema, a 110 mile ma lie komohana muliwai la. Ua holke ae ka wahaolelo o na Pake, eia na Kepanl ke hoao nei e paa aku i na ulele kaua mā na Hshishiakow ame kekahi mau wahi e a'e i hiki ke pale ia aku na puaJi e nee ana no ka laina 'alahao o Peiping Hankow. Ma ka mahele waena o ke kapakai, o na puaiikoa Kepani i pae mai ai i Siapu me ka manao ana e kaiehu aku i na pualikaua Pake kai haulepio mahope iho o ekolu la o ke kaua ana me'ke koikoi o ka poino i kau malima ka enemi, wahi a ka lono. E auhee ana iloko ioa, ua kaiehu aku na.Kepani i na pualikoa Pake mai Futing aku, he 35 mile ma ka akau o eia na'e hoi ua uhai kok<3 maila ka pualikaua nui o na Pake a hoea āku la mawaho aku o Futing, akahi i hooili ia ai ke kaua me ke koena iho o na epemi i koe Iho.

POINO KE KAHUA HOOMALU

TJa hoopaino ia mai nei ke kahua poo o ka Oihana Makai o Amelika ma Bremen, Kelemania, a poino ke ola o kekahi mau kanaka Amelik-a ame Kelemania. E like me na mea i hoike ia mai, aole i maopopo ke kumu i kela pa-hu ia ana o kela kahua, a ke noii ia mai nei no na'e hoi, He elua maaawa i pa-hu ia ai ua kahua ala. Ua make he mau koa Amelika a aia maluna aku o ka 10 mau kanaka Kelem-ania i make pu. Ua loaa aku na kino o elua mau kanaka Amelika ame 12 mau Kelemania. He elua mau kan-aka Amelika j i nalowale. He eha mau kanaka ! Amelika ame 18 mau Kelemania ! i hoihoi ia no loko o ka halema'i liloko o na kul-ana kupilikii, a aia inohoi ma kahi o 19 mau kanaka I Amelika liou aku me 46 mau Kelemania i loaa na 'palapu, aole ! na'e i ka nui loa. [ HOEA MAILA I NA PILIPiNO GUAM—Ua kukala ae la ka radio Tokio no ka hoea ana ae o na mokulele B-29 a me B-24 ma na aina Pilipino ma ka lakou huakai lele mua mai Europa mai, ka hui ana a hoomahuahua ana aku i ka nui o na mokulele no ka hahau ana aku i-a lapana. Ua hoike ae ka Nupepa Kepani Domei, ka heluna o na mokulele Amelika o eha enekini pakahi kal hoea ae irva na Aina Pilipino. Oiai na'e hoi ua hoomaopopo ia o haalele aku ana na mokulele o ka Mahele Kaua 8 malalo o Kenelala Doplittle i na kaliua ma Europa a lele ae no ka Hikina loa, o keia ka lono mua i holke ia mai. Aole nae I hoolaio ia keia mau lono e na Aoao Huiia. Ua hoike pu ae o Tokio no ka lele ana a'e he elua mokulele o ka mahele Überators mal'luna a'e o Tokio, Yokohama no ka manawa mua toa, me ka hooana iho i na ahailono o ka poino nu\luna o lapana no ka ; eiWH o na la. | Ua hoike ae o Tokio ika lono ;no ka hoohana ia ana aV o jpu ki mokulele, a ua hoohaule | ia ua mau mokulele la.