Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 39, 17 January 1945 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

HAHAU NA MOKUiELE 1 AMELIKA ! ; Ua roaJ k'kahl |lono mal Puuloa ui&! e holke aia uo ka fashau ana aku o na| mokolele Auie-lika o ka luahele kaua mosna maluna o na moliū Kepani ma kahi hoolulu ma L.uzon, a 'hooī'lliolo !a a i ole" hoopoino ia kahi o ke 73 mau moku Klepani ame ka luku a hoopoipo aea roa kahi o k 262 mau mokuiielo eoemi Hokol o pkolu la o ka liooili kaua ia ana maluna ae o Lu?o»'Pormoea Oki»a\ya.

UA KU A H£HENA NA KEPANI Ua hoike ae kekahl tanaka kakau nupepa, "Ua ku a hehena ia ua Kepanl." l'a lioike ae k«ia kanaka no ksi naiohia ana aku o 6a Kepani Qiai..na kahakai aku ma "ke awakea o ka lua o ka ia 1 t>ae aku ai na Amelika jna Luzon, a ua komo loa aku la nohoi iioko o na rwa-v.-a me ka halawai ole mai roc na kue ia e na Kepanl.

"Ua ku a hehena n|a Kepani," wahi a Mr. Folster. "Mawaho ae o ka haalele ann aku i ko lakou mau mokulele iloko o ka ulupuni ana i ka-- inaina, ua hoohāna ae lakou i kekahi ane hana hou."

"I ku wā poeleele ua uu aku la na koa Kepani i waho inoana n hoolef aku la I na Poka pa-hu hoaliii liwa maluua q na moku Amelika. Ua like nohoi ia mo. ka hoolei ana aka 1 kekalii popo han i7oko o k(»lcahi kapūahi wela, f-ia na'e hoi na hana aku lakotj i ua hana la."

UHAIAHOLO NA PUALIKAUA AMELIKA Ua kolomoku akula na pualikoa Amelika ma na kapakāi 0 I,ingayen mahope aku o kahi a na pu kaua*a na moku kaua AmeKka e ki poka ana a pee loa aku a aku i na kahawai ame ka nakii nnn aku iloko o na lo'l no ka hoao ana e hiki aku ai 1 ka pahu'a o Luzon.

Mamuii o ke ki poka aua a namoku kaua ame ka hahau ana iho a na mokulele ua hoopau ia ka lakou misiojia. no ka. hoopalaha ana i na knhua kupale i kukulu ia e na Kepani, Ua hoomau aku la nohoi na Aiuelika i ka lakou iiahau ana i Itft kulanakauhalp o T'ingayen, 0 ua hoopalaha pu ia e na, hana 1 oopa-hu a na mahele kaua Amelika. Maiuua o ka hoolele kaua ia ana aku maluna 0 ua kulauakau la, ua ike ia aku kekahi hale Rupuni nui o elua hale ke kiel:ie. Ua hoomaka aku la kekahi moku kaua e hoolei i na poka pa-hu maluna o ua hale ala a i ka mao ana ae, aole i ike hou ia ua hale la. .

HE NUI NA AMELIKA E like me na ionq i hoike ia .mai, aia no ma kahi o ka 6,000 poe Amelika e noho mai nei ma na aina PHipino, mahope iho o ka haulepio ana o na aina 'Pili pino i na Kepani. Mamuli nae hoi o keia hoea liou ana aku la a uapualikaua /imelikā jna ua aupuni la, ua piha kela poe me ka hauoli, a 110 ka mea, aia no he manaolaoa iloko o iakou, e hoea mai ana i ka ia o iakou e noho ai me ka palekana maluna o ua aupuni ala. He nui a lehulehu wale nae ho' o lakou i hui pu aku me na Pilil'iuo kupaa, ma ka liouo aua hoopoino aku i na Kepanl. HE HIOHIONA NO KE KAUA ELUA MA BATAAN E hooiii ia aku ana ke kaua elua aua nialuna o Bataana ma na Pilipino mamua o ka hala ana o kekahi mau mahina. Mja keia kaūa ana hoi e komo ana na Kepani iioko o ka umii. e hoololi ana hoi i na kulana o r.a mahina niua o Ua makahiki i ka -\va a na Amolika mir na PHipino i kaua aku ai me ka wiwoole, a haule 'hoi mamuli o ka nui hewahewa loa ka enemi. , 1 keia )a hoi aia ua pualiKaua Amelika uiu ko kaikuono o T>ingayen ma ke alo hoi o Liizon a ' hr7smi!e -wale no m«i Bntaa« mnl. i Aia nohoi na alanui hao ame na i alanui maikal e moe ana maiuna o kekahi iuhu aiua palahalaha o ko«a aku ai ma ka hema o Patuan. T T n hoomaka ria Kepani o k«I n« kahua kupale t ka ma kahiki IS4B iho nēi, Ua hoik? pu ia ae, no ka ohi ana o ua Ke-

r>rir} ! na Hmahana PlHplno no lta liuiia ana innluua o k»- kaiiua pai:u o Bataan. Ua hooponopono pu nohoi na Kppani 1 na kahua )iuJele ma Mariveles ma ke kuMita h#»ma loa o natnan, he maū jrl!f» kakaiUnhi vrate no mai ka mokutH]nt paiiu maf o Coireg!dor, r Wai ana hoi i lte awa o ManiTa.' Ao!<> nohoi he mea nana e akeakea j ke .kapakai hema o Lingayen ame Bataan; HAALELE NA KEPAMI E hoike ana kekahi lono mai Calcutta, Inia, mai, 'no ka hoouna 1'« aaa aku o ua pualikaua Berethnia mai o ekolu mau kukulu mai Bhw(ebo i liloplo ai, me ka |j»wepio ar.a i kc kaona o T3udalin »ia ke kukulu'komohnna'aku.' Ua huluiia he elua mau kauiiale ma ka muliwai Irraddy ma ka hikina me ka liolopono loa.

Ma ka hooniaopopo aku a nal aoao huiia ua maiiao lakou ua 1-oomaka aku na pualikaua Kepani e haalele ia waena Burma ame l<a henia liolookoa o ua wahl la. I na e mau atia keia ' e'mi hope ana o na Kepani, alalla he inea maopopo loa e lilo mai ana o A'andalay iloko o ka manawa p'ok'ole lōa i na Beretar.ia a pela nolioi me Eurma holookoa, ame ke koe ana paha o Rangoon.

E like me na lono mai na maTitle kaua le-wa mai, no ka haalele ana aku o na Kepani la Mandalay, a he manawa wale no a lilo mai i na aoao huiia. lla hoike pu mai na pailaka mokulele Īseretania 110 kahaalele pu ana aku o ra Kepani ia LaahiOi ka palena lt(?ma loa o Burma, a he elua manawa a iakou e hooliana nei ma ka liooaee ana i ko lakou mau puali.

PA HE MAU MOKU KEPANI TJa hahau aku Ia na mokulele Amelika i na kahua kaua o ka Pakipika ame Asia a me ka hoopiholo ia ana he 25 mau moku Kepani, i huiia rne na moku l:aua mawaho aku o na kapakai o . French Indo-China. ma kekahi la o kela pule aku nei, a lele loa aku la iloko aina a luku ia he 39 mau mokulele, me ke kuekaa n: ia aha o na kahua mokulele a haalele iho la i ke ahi e a ana ma kekahi wahi oihana o Saigon. e like me ia i hoike ia ae ai t Akimalala Nimitz, s

Uā hoike pu'ia a<e nohoi, fku no kekahi mau n«.oku e ae, c like me na moīeu halihali koa, na iiioku ukana ame «a moku haiiUali aila. He uniikumamakolu i'-au moku e ae i hoopoino ia.

HAHAUIA NA KAHUA MOKULUU He elua mahele o na mokulele o ka Mahele RAF ma kahi o ka ame 28 mokulele, kahi hoopahu aliū i ke kaliua moleuluu nui o Kelemania ma Bergen, Norewai me 61 poka pa-hu no ka panai ana aku i na hana haliau a na mokuiele Kelemania inai ka lowa mai maiuna o nn moku o nn aoao huiia ma ka moana Akelanika. .=

Ua hahau pu 5a aku o loko o Ke kaikuono me na poka pa-hu o (eno toua pakahi, a ua hoike i: hiai no ka ike īa ana he hookahi moku i piholo i ka wa i pa aku p.i i ka poka.pa-hu.

Tīa pale maila no na Kelemania i-i Begen me ka ikaika, kekahi o na kahua akoa e komo aku ai lloko o ka moana Akelanika, ke kahua hoi e hiki ai i na Kelemania ke hoouna aku i na mokulim 110 ka hahau ana i na moku o rn. aoao huiia.

Ua hoike mai na pailaka, ua paio ae no na Kelemania me ka ikaika, a pela nohoi me na pu ki inokulele ua lioohana ia āe no ka hoohaule ana iho i na mokulele Beretania. Mawaho ae o ka hoopa-hu in ana o na kahun hoolulu mokuluu, ua haawi pu ia aku kekahi hahau ia ana maluna o na wah* !\oahu kopiko ma Hotterdam, ke i-ahi mahele a na aoao hulia i hooko aku ai no ka hoopakele &r.a i na ala moann e hoea aku ai i Antwerp. O iu mokulele Amolika nunui Boret;inta'aku ua hanle iho i ka honua mhmuli o ka nui o! ka ino 1 'pahola ae no ka lua o na! la. ■!

H hoiko ;\n« ka lono mai ka Maholo Kaua lowa AAF aia he 59 n.au mokulolo ! i nalowalo ma lea hooili kana anh aku t na lahelo na Kiflom:inb e homo ak« at nral Bolo.cirmi;\ ;\kn. a i» hf woa Kla itfv haulo kokahi o u tui mokulolo uia kekahi mau

l*aitori pili hoaloha. 1 n.i aia .'i;v.sa kokahi o keia v\:r.i moknlolo alaHa. ho xvaht i«s t!aolana no, m> axta o na pallalea Amplika M» oa ioao hop« l lohs <iA u* ke Auhoo iu ! i„ r»vvi ua ki im a v .a a p,a puali leW.a Awoh'k;», W:i na kahns t ltlo te*rOV..