Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 34, 15 December 1943 — Ko Maua La [ARTICLE]
Ko Maua La
NA KAIMALINO
Eia maua me ka maua mau malihini, Mr. ame Mrs. Paul Mahi, ke hoohala nei he mau la ma ko makou home aekai ma Napoopoo. O keia wahi home, ua kau pono oia, maluna o kekahi wahi lae uuku e nana aku ana ia Keawekaheka a hiki mai i Ka Lae Mamo. Mai keia iae ae a ke kia hoomanao o Kapena Kuke i Kaawaloa. O keia ka wahi i make ai o Kapena Kuke, ka haole mua loa i hoea mai i Hawaii nei. Mai keia kia hoomanao aku a kahi wai o Haliilua, ka wai auau a na alii i hala. Maluna ae o keia wai kaulana e kau mai ana o Ka Lepe a Moa, ke kawa lele a Likelike. Mai Ka Lepe ā Moa hoomaka mai Ka Pali Kapu a Keoua. A ma keia aoao o Ka Pali Kapu a Keoua ke one o Kealakekua, a pili koke ae no o Napoopoo.
Mamua o ka home, i kaawale i ke kai, ke awa moku o Napoopoo. Aole holo o na moku i keia mau la, aka, o na sampan wale no ka mea holo. I ke awa lakou e kuai ai i ka lakou i'a. He holo no na waa i ka lawai'a opelu, a i ke ahiahi o nehinei ua kuai aku maua he kaau opelu, a eia ke hoomalooia nei e ko maua aunty, Mrs. Annie Au o Napoopoo. Hele a hoi ka malihini ua maloo loa na wahi i'a. I ke ahiahi nei, ua kau aku ko'u hoa i kana upena ula, a i keia kakahiaka i ka hele ana aku e kii he hookahi no ula i hei. Laki no nae he wahi ula mahuahua no. Ua ai no ka malihini i ka ula a lawa. I keia la ua hele aku ko'u hoa e upena kuu me na moopuna a Mr. Panui o Keei. I keia upena kuu ana, ua ike ia kekahi mea i ike ole ia ma kekahi wahi e ae. Oia hoi ua komo pu ae na ilio ma ka lawai'a ana. He ilio kekahi o na kapeku. He eha ka nui o keia mau ilio; a o ko lakou kahu oia no o Mr. Panui. I ka wa a keia mau ilio o ike ai i ka mea e paa ana i ka upena e hele ana iloko o ke kai, ua nana pono loa lakou. I ka manawa a keia mea e paa ana i ka upena e peahi ai i kona lima ua lele ae keia poe ilio iloko o ke kai, a au pu aku me na kapeku e ae i kahi o ka upena. He naauao maoli keia o ka hoolilo ana i na holoholona i mau mea kokua i keia manawa pokole o na lima hana ame na hoa lawai'a.
Oia kau aku i kc kaa a opa, no ka inea ua haalele makou, o maua ame ka maua mau malihini, ia Kealakekua i ka hora ewalu me ka hapa o ke kakahiaka o ka Poakahi, a hoea aku i ka Black Sands o Kaimu, Puna, i ka hapalua o ka hora eha oia ahiahi. Ua Uke ia me ewaiu hora o ke kau ana maluna o ke kaa otomobile. Oi ole nohoi ka opa.
Ma Waimea ka makou holo ana aku. Ike aku la i na mea i hanaia malaila i hiki ole ke hoikeia, oiai he wa kaua keia. Ua holo loa aku makou no Kawaihae. Hele e makaikai i ka Paka malaila. Maemae ka malamaia ana o keia Paka. Mai Kawaihae aku a Laupahoehoe, a mai Laupahoelioe aku a Hilo, Aole no i loihi loa ma Hilo a o ka holo loa ana aku no ia no Pun-a,
Hoea aku ma ka home oia Aunty, Mrc>. Lizzie Pea, ame kana keiki, Gabriel Kalama Pea, ua naio ka puaa iloko o ka imu, -a keia hoahanau o maua. Ai puaa kalua iho la i kela ahiahi Ua hele no ko mau-a A'untv me kana kaikamahine, Mrs. Peter ī.ee Hon. i ke ku'i opihi, a ua ai a lawa ka ono. O Gabriel Pea kekahi o na opio a na Hawaii i kamaaina iaia e haaheo ai. He keiki maka'u ole i ka hana nie kona Hma ponoi, a he keiki hoi i hilinai ia e na mea apau i hana pu me ia. He keiki keia na ka makua e haaheo mau ai. Ua kapaia aku oia o kona mau hoaloha, "Ka Moia o Kainpana."
Ua moe makou ma Kaimu he hookahi a i ka Poalua ae, ua huli hoi nwī no Hilo a i kt\ ?nokulele p ka aiwina la I kau aku ai ka mana mau maliWni a huli hoi aku no Honōlulu,
MAI POINA I KE Kl'Al AKA I BONA KAUA. E kuai i kvi;\ āme koia manaww. Mal hooh v vla i ke ana