Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 28, 3 November 1943 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]
NA MEAHOU O KE AO NEI
lUKU IA XO VOE Ua ioau mala kekahi lono m-ai Ladana uiui o hoike ana no ka pahola ana j k<.kahi kaua koikoi ma na kahua o niua ma Yugoslavia anie ka luku wale ana_ aku a na pualikoa Nazi I na pbe i komo ole iloko o ke kaua ma na hooili kaua hou ai.-a aku maluna o na pualikoa a Kenelala Josip "Brozovitch a-me Kenelala Draja Maliailovich.
E hoike ana ka lono radio mai ia Kenelala Brosovitch. mai no ka lele kaua ana akti o na Kelemania nialuna o kona mau pualikoa kupaa ma Slovenia e kokoke ana i Ikaiia, ame iia lele kaua ana aku ma kahi e. kokoke ana i Vegorac ma Dalamatia a i hoike ia mai hoi no ka hookuemi ia ana ame ka hooiii, kaua hou ia ana akii ma kahi e kokoke ana i Belagarade e kokoke ana i Broko ma ka muliwai Sava k-ahi hoi a na Kelomania i lawe mai ai i Eja pualikoa pakui mai Serabia Oiai.
KAUA KILOKO MA'HELENE IS hoike ana kekahi lono kaua mai Ladana mai, no ka hooiliia ana o kekalii kaua kuloko malok.o o Helene~mawacna o na aoao Bdes ame Elas, i alakaiia e na Konela Zervas ame Sarapīiis, o ka oi loa aku mā Epirus a pela no nie kekahi mau wahi e'ae. O ka mahele Edes he__mahele_ kuokoa no ia e noho -ana ma lia kuahiwi o Helene, eia nae hoi ua kaua aku i na Kelemania eia nae hoi mahope mai nei ua lele kaua ia mai e ira mahele kaua Elas.
Ua lele kaua aku o Zervas maluna o na Keelmania no 15 mahina, a ua loaa mai nohoi kekahi mau kokua ikaika loa ana mai
na pualikoa Beretania a ua wiho aku oi-a i kona mau pualikaua malalo o Ica h'ookele ana ā na keena kaua poo o ka Hikina Waena. . -
Ua "hanau ia keia kan-aka ma Ipirus a ua kona poe ukali ka enemi xna na kualapa komohana o ke kuahiwi Pindus. :
Ua kokua nui ia mai nohoi na aliikoa Beretania e na mahele kaua Elas i .hooili kaua aku ma ka hikina o ke kualapa o Pindus a i ike nui ia iloko o ke kaua riia Macedonia komohana.
Aia no he mokuahana mawaena o keia mau mahele kaua o na Heiene-a ua manao ia aīa ke paonioni mawaena o na alakai ame ko laua mau poe ukali.
Eia nae hoi na Kelemania ke peahi nei i keia kue-e mawaena o keia mau mahele.
Ma kekahi manawa ae nei 'ua kakau hoopaa iiio la ka inahele Elas i ke kuikahi me na Kēlemania, oiai no nae hoi aia no he kumu no ka noonoo ana aole i holopono. lūahope iho o ke kakau ia ana o ke kuikalii, ua hoolaulaha ak,u la na ugcua Keleniania i kekahl ,mool(.lo iwaena o na Edos, no ka kakau pu ana o na ElaS i ke kuikahi.
O ka moa olalo maoli nae hoi, o na Zorvas mai koia mau kahua kuahiwi mai ko paio mai noi i na Kelemania an\c na
Eia ua B<?rotania ko hooikaika nei nia nv» «no apau no kā boohui ana ao i na Edos an\o na Elas a liio i hookahi mo ka ho>huli ana ak\» ia lakou ho mea ix»no huli ak\i a i>alo i ntv Keloniviivia wale no.
O ke kulana o ko aupuni Ho- : leno lua C«iix>, ho ano kuikahi no' ka vva i hala ao a ua loaa nwi ia * iakou m\ mea kaua n\ai ko J puai Boī\>tania nnU. !
iKui uo ka iko nmo ko vikas«ai' o na Kolomin\i» mn ka Kvalaala «uut i keia suio ha)\« iwuoiw o ken* mau imholo kaua o HoUno> « Wlo ia\»a i k<e kaua akn a kavt» mai, « maalAhi hv>* o Kelomama» & «wU&ohio kona aUihol<e c 1010 k»ua akn a» «\aluna o omi u«, m<>ku«ihana koaa iuau iu«licio kau.u Aoio t\ao hoi, o mau ana kona iaiuikiiA ana i\\ah\s\,\ o ka w\\w &«& ī hoas«ak& Xa koia n\u«v iwo ho? o iioiko m»V>
F,l 1 N \ Kl l l M \M V XO KF itriv\i.r w v i\ ro\i \ F hoiki- ana kx v k;\^. ! > kv*o o fustik<\\ o n* aoso hwlia ¥t<^
nnn mai ka 'ekolu ! a i ka' eono nuie, kai lawopio . hou ae la .he elua mau kaona nfii:lalo aku o k% muliwai Trigno ma Ik-alia oiaina laina koa hope o Kelemania i nee iiope aku ai np ka laina nui no ke kupale ana i.a Roma
; Ua ikaik-a maoli :iio ka hahau | ana a na mahele kaya lewa malu- ! na o na Helene ae | Uahau pu ana nohoi i na lako kaI ua enemi ame na I koa ma Ikalia.
Eia na Nazi ke hope nei no ka lihi . hema q ka muliw-ai Tngno e kokoke i ke kapa r kai o Aclriatiea, e like me na mea i hoike ia mai.
Ua lilo maila nohO]i he elua mau kaona i na mahele kaua 8 q na Beretania ma kahi ,o ehiku miie ma kekahi aoao„ aku o ud muliwai la. .
Q na puelikoa Amelika ma ke komohana eku .0 kekahi kieieie na e huli aku ana i, ke kualapa o Maeaieo, ua hookahua iho la nohoi ka laina kaua ho'u o na Kelemani*a ma ka puu ( o Ilio Huhu e kokoJce ana i .kekaW - kualapa e koKoke ana i kpkahi wahi i kapaia 0 Francousss, O ka hooili kaua ano nui wale
no oia no inalunEi o "ka mahele kaua 8 e . nee ana jno kela mau kaona elua.
Ua hoao ae no na, Kelemania e hoouna i ko. lakou mau mokulele maluna. ao o ke kahua o na mahele kaua 8 ina kukulu aku aku o ka laina kaua. Ua lele ae nohoi, . mokulele o na aoao huiia a ijilaa ,pu ia n.a kahucjjk.alahao, na moku halihali koa ame na kahua ke-a, me ko lakou huli āna aku no ko lakou kahua me ka poino oler
„E . ilte iho 110 kpkou, eia na Kelemania ke nee 'hope nei, no fca me-a ua puni lakou mai kekahi aoao mai i na; Rukini, a ma kekahi aoao aku hoi na mahele kaua Beretania, Canada -ame na Amelika. Ua maka'u lakou o hoopuniia, hiki ole ke, auhee" aku i hope. 1 AUHEE NA KELEMANIA MA UKKAINE LADANA — Ua nee hikaka maila na mahele kaua Kelemania i hope me ka piha ana ma Ukraine Hema, i ka wa -a na Rukini i nee aku ai i mua me ka wawahi ana i na laina kaua Keleniania no 18 ipile a me ka 1-o.wepio ana mai ma kahi o. -ke 90 mau kaona, e like me na lono i hoike ia maila e ,na Soviet.
E hoike ana hoi eia na Kelemania ke auhee nei me ka puahia nui malalo o na liahau ikaika ana a na puahkaua Uukini, me ka nuī o na koa 1 lulai ia a pela nohoi me na lako kaua.
He lehulehu o na wahi i noho ia e «a kanaka kai lilo aku i na pualikaua Hukini ,ma ke kahua o Krivoi Rog.
jLADANA — Me na Rukini e hahau mai ana me ka ikajka niawaho aku o na palena o Kri\-v>i Rog, ua halawai maila me na pualikaua Kelenwnia kekahi kulana ano kaumaha K>a i ka wa a Stalin i hooiualoeioo ae ai i kona «īau puaUk&ueu
Ua kukala ia m«|iiia no ka h«aana aku a na Keloniania i ka u» Jtntiū D«iopci- aku, e liko »u«i na iono i hoikeia maila o ka B«i>;iina. Ma ko iakou ano. iteu, aa hookueiuiia m«ila ua Na«i, i hop« mai ke mai o Melitopoi u hoea loa akxi ina kaM e
kokoke ana ,i ke komohana o Smolensk.
Ua hooill ia kekahi kaua lvahana loa e lohe ia aku ai kā halulu o na pu o na ka-a kaua xnai Krivoi aku, ke kikowaena ano nui loa e hoopuka aīia i ka hao ame ke ki la raa ka akau aku o Kremenchug oiai_na Kelemania_ i hoao aku ai e houlolohi aku i ka nee ana mai a na pualikaua Kukini.
E hoike ana nohoi kekahi lono, no ka lvjwepio ia ana maila he aneane 100 mau kauhale e kekahi . mau kolamu o na pualikaua Kukini, a nee aku la ma kāhi o ka 12 mi.le me ka. lukuia ana ma kahi o ka 3,000 o n a Kelemania.
Ua. hiki ole pualikaua Keiumania ke paa āku .i keia mau pualika.ua. Rukini i hope, aka, ua nee maila no na Rukini, me he mea la. aole he poe e hiki ke paa aku ia lakou i hope.
lIOOI'IHOLO IA HJB ELUA MOKU KEPAM E hoike ana kekahi lono mai ka Radio Berelina mai, no k-a loaa ana aku o kekahi lono mai lapana aku, no ka hoopa-huia ana he elua mau moku ukana Ke- ! pani, oia no na moku Kamo | Maru ame Puji Maru, ma o ke kopiko ia ana ma na kai o Kina Hikina, me ke piholo ana he poino ana hoi o kekahi aku. Ua hoik'eia ae he 10 mau hoa 0 ke kolu' i make a he 20 i nalowale. Aole nae hoi i hoikeia ae o ka moku hea la kai piholo. NUI NA MOKUL.ELE I POINO Ua loaa maila no kekāhi ma\i lono "kaua e hoike ana, no ka luku ia ana maila ma kahi o ka 100 a oi aku o na mokulele Kēpani ma na kahua kaua o ke komohana-hema aku nei e na aoao huīia, a e hoike pu ana nohoi ua lono la, ua hiki aku ma kahi o ka 300 mokulele Kepani 1 lukuia iloko o elua pule o ke kaua ana.
|HOOPA-HU IA KA MOKULELE E hoike ana kekahi lono mai N\i loka mai, no ka loaa ana mai o fcekahi lono radio mai B«relina mai no k& pa-hii ana o kekahi poka pa-hu manawa maloko o ka ■ īnokulolo o Kenelala Eisenho\vor s [ mamua o kona kau aku no fkana huakai makaikai no na kahua kaua liko ole.
Aolo na? hoi i hooia īa mai kek\ lono e ka oihana kaua asna o na pualikaua e hoomoana mai nei ms na kahua kaua ma Ikalia. T na no nae hoi ho oiaio keia
lono, a xki ha\>olt nohol k&kou 1 ka ix>iwo ole »ns* o keia mni na wanao hto a Tta enwni.