Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 12, 14 Iulai 1943 — He Moolelo No Opukahaia [ARTICLE]

He Moolelo No Opukahaia

O ke aloha keia o ke Alii 'Moi Kaumualii, lilo ia Kaahumanu Ha wahlne opio ui e Ka Na'i Aupuni, a poina ka iahui na kanaka

0 konā aina Kamawaelualani Mahookalanipo o 'K-auai hoapili hoi o Niihau aina o na leapuna i Wau- 1 lana i "ke Oki-kaula, hoa hooipo ! hoi o liehua, Kaula I f¥iihau, _ā [Nihoa hoi i fca mole o na moku--1 puni i ka napoo ana a Tta la, ka i home aloha o ke Alii nui Kuhaii moana. Lawa iho Ia ka wehi j ame ka ohu" o k-a lei Kaual o na Alii Aimoku o Hawāii,

Ka mokihana wili pu ia hoi mc ka maile o Kuhilikolo, Ka

iaua'e hoi o Makana me ka pa'&i ala o Hanakapia, pahapaha lei o Polihale me koloko'o o Nohilī ke one kani hoi, me kalei pupu Niihau Iniiniki a-i. Ka makia pāa o ke aloha mawaena o ke Aliiwahme Elizaheth Kaahumanu me ke Alii ka Moi Kaumualii Tamoree. Mahope mai o kamake ana o Ka Na'i Aupuni i ka 1819, akahi no a hoomaka na kanaka Hawatl e hele -a ike ia ma China, aina Pake i ka 1821, ame Amelika, Enelani i ka mākahiki 1824 ame 1825. O ke kanaka Hawaii mua ioa wale no i hanai ia i Enelani, oia no ke Keikiaiii George Kau•mualii ame ke Aliiwahine Kapule, mali'a o hiki mai ka wa o ko oukou mea kakau e hoike «ku ai ma na koiamu o na IliiiH Hanau. MOKUNA X Hoakaka XI Na Hoakaka Hope O Paiea Nt4 Ka Na'i Anpunl Kameliameha

Mamua o ko kakou hoomaka ana ana aku ina ori& o keia mokuna o na hoakaka piha ap-au, e hoomaikeike mua aku ana ko oukou ineakakau ma na mea ano nui pokole, i loa-a na hooia i hoike m'ua ia ma na mokuna i hala o ko kakou moolelo i piha ina ono apau a kaua Hawaii. He mea>keia i kaao nui ia iloko o na moolelo apau o Ka Na'i Aupuni Paiea Nui Kamehameha, i hoolaha ia maloko o na Nupepa Hawaii, a ko oukou meakakau e hoike aku nei ia maa hoomanao ana o ke aloha o ka Na'i Aupuni Paiea Nui, ke Alii nunui pukonakona ikaika o Hawaii nei, wahi a ke kanaka hanohano ko'iko'i Pelekane Komodoa o Enelani, ke kanaka keokeo hookahi mua loa naiia i hoomaikeike rnai ia oukou e o'u ma'u hoaheluhelu ame a*u ko oukou meakakau i ke a'no o ke kulana hihinanu kapukapu ihiihi o Ka Na'i Aupuni Kamehameha.

A ko oukou mealoakau e manei, e loaa ana ia oukou ka ike ame iia hoomāopopo anā me kahauoll, o ke Kii Kiahoomanao' o ka Na'i Aupuni c ku ivei m-a Kohala ame Honolulu nia ko alo o Kekuiapoiwa Hale, Alanui Moi, ua hoohalike ia me ka nui ka loihi o Ka Na'i Aupuni i kona wa e oia ana, e na'i ana hoi iloko o na kahua kaua apau o na mokupuni o Hawaii nei, no ka mea, oia no kona loihi ame kona nui i kona wa kino ola, eia na hooi oiaio a ko oukou meakakaa. Noho ka Na'i Aupuni i Kawaihae a makemake e hele i Kohaia i kona mau home i hanau a

hanai ia &!, oia no me kona n>an kaHu ponoi he eha ka nui, kona mau hoa ohumuhumxi o kona aloaUi he poe haule ole keia ma na t,vahi apau a ke Alii e hele ai. Kaalele iho la ke Alii ta kai o Kawaihae me kona mau kahu. a huii aku la ke alo o ke Alii hele ma ke aiahele o Waimea no K.oH»taL s Heie maila ka ua kipuupuu o Waimea ame ka makani apaapw O «a. «tna kaulana n«i, a paa pu iioaio o ua r&U?» Nui nei o aku. nei, i ka nou a k» ma3var.i iaie ka ua :namv.a r.KXi o kona aio, ao'e nsV ia he mea iwaiA e »liui& i ni&i ai i wa faioa pU hx.H OIA i hOOm* It«n* lUwhi'le, no k* ain mama o i k« ju»w ke kukmi, ua ia ia Kawaiha* *ia ka hoomaha i Kohala i k» m»k* o ka hak>.

A o kMM -nau xiHalī. aia «<* r«M>,<*po als« o ' ?• kua O Iw A.!n k*hi i sku iL e p«i<i msx» ka.im '• kn \;n a $ kA ra,>*s. o> t:a >«&'<* ;v Xa V\uīs O o Ve A>t' lw> o Vv c >;<* Huta«'.A V!v :-.v;r.:r, 0 \ s x -.:r"-''-Xui K&r.-K s T,Ar.t<-hs,