Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 4, 19 May 1943 — Pauaho Maila [ARTICLE]

Pauaho Maila

Ua kikoo ac lu na !ima meno mene ole o ka make a kaj!l ao la l ke hanu ola mailoko ae o ke iuno ola o kekahi o na kanal'.a aiio nui o Hawaii nei, oia no o Mr. Gabriel Wela, kc alakai o ka ,bana o ke kalana o Hawaii nei, jjoa kona home ma Keaukaha.

He kanaka o Gabriel Wela i hoohala i ka liapanui o kona ola ma ke ano he mea hookani piia, a i ole iloko o kana puhi ohe. Ua loaa iaia na ike meakani iaia ma ke keila o Sana Lui.

Ua hanau ia o Wela, ma ka aina e kaulana nei 'a i kapaia

"Ke Kihapai pua e kaulana i ke ala o ka Mokihana", Aukake 1, 1883, « he mau mahina helu wale nohoi koe a piha iaia na makahiki he 60, Ua hoonaauao ia ma ke Kula o* Sana Lui, a i kona puka ana mai ua kuia la ua komo aku la oia iloko o ke Hui Puhiohe Hawaii, a 'ua noho oa ma ua hana Ia a hiki i kona hoi ana mai a noho ma Hilo nei i ka makahiki 1919,

I kona hoea ana mai i Hilo aei, aole oia f hoohakalia iho aka komo aku la iloko o ka Bana Kalana o Hawaii nei, a. ua nol o oia ma. ke ano he laia no ua bana la a hiki i ka makahiki 1938. Mahope iho o ka make ana aku o kealakai o ka bana o Hawaii nfi, aa hookohuia ae oia i alakai no ka bana halana o Hawaii nei a o ke kulana hoi ana i paa ai a hiki I kona pauaho ana maila.

Ua awaieulu ia oia ma ka berita maemae o ka mare me Helen Apulauōho, ma *Honolulu i ka makahiki 1908, a ua loaa mai no na hiia o ko la'ua kihapai nohona ohana ana, oia no o Mrs. Katherine Kagawa ame Gabriet Wela e noho maila iloko o ka Oihana Kaua Aina, ma Honolulu.

He kanaka nhhoi o Wela i makaukau i ke puhi ana i na meakani like ole, a he heke' ma kekahi mau ohe puhi.

He nul na kulana i paa ai, iaia e noho -aha ma ke ano he alakal no ka bana kalaha, a he kanaka makaukau nohoi i ka thaku mele ma kekahi mahele. Nana nohoi i haku na huamele o kekahi mele i hakuia ai e Mr. Joseph N. Koomoa o- Keaukaha, a i 1110 aku hoi i himeni. hookuku na kekahi m-au kalapu himeni o Hilo nei, ma ka la hoomānao o ke Alii Kamehameha he -mau makahiki loihi i kaahope aē" nei.

Ma kekahi manawa i hala ae nei ua lilo oia i alakai no ka papa himeni o ka Ekalesia Kakolika. He mea maa mau nae hoi kete. i na kanaka Hawaii he makauka\i i ka haku mele. Minamina no keia kanaka Hawaii no ka mea ua pau kona ike hou ia ana e -alakai ana i ka bana, a o kona pahi aku ana aole i maopopo i keia manawa. Ma ka nana ana aole he Hawaii kupono i keia manawa no ke alakai ana i xa bana kalana.

He kanaka nohoi o Wela i hoolilo iai>ā iho i mea e h'ana ana no kona Ekalesia, a he kanaka ma-

kau Akua oia. tTa pau kana hana maanei, ua kuu k>a luhi a ua hoi aku la a hui me ka puali puhi ohe o ka Lani, a e hoole'a ajiā me rfa Anela, aka, o kafta mau hana i hana ai aole no paha ia e poina ana no ka manawa loihi.

Ma ka auinala o ka Poaha mai i malama ia ai kona anaina hoolewa a ua akoakoa aku na lala o ka bana no ke komo pu ana iloko o na hana hoolewa o ko lakou aiakai.

Ua lilo nohoi ka lono o kona pauaho koke ana mai i mea e hookahaha ia ai ka noonoo o kona mau poo <ae ma ka oihana. O Gabriel Weki nohoi kekahi ma* kamaka heluhelu o ka Hoku. t T a haaMe iho la oia i kana wahine a!oha, na keikl ome na makamaka leh\ilēhvt'*ame na hoapaahana e palauma aku ana nona mahope iho. t T a moku iho la ko %»\slā giila o kona noho honaa ' *r\a.

Ns ke Ak\ia no auanei e hoomama mai i na kavtm«hb o kom ohana.