Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVII, Number 38, 13 Ianuali 1943 — He Moolelo No Opukahaia [ARTICLE+ILLUSTRATION]

He Moolelo No Opukahaia

Hoomanao nae e o'u mau hoaIheluhelu, mam\ja o ko kakou hoomaka ana ak'u 'i ka mokuna 'ekahi hialaai o na hooakaka ano nui mam\ia o ko kakou hiki ana o k'a kakou moolelo, i mea e ilse ia ai na mea i huna ia me ka moakaka, ame na anuu ame na kee

hoi apau o ka k'akou hialaai, i ihouluuīu a hooponopono, ia hoi me ke akahele loa, no ka pono o na hoaheluhelu apau o Ka Hoku O Hawaii. O na ko'ko'i apau o keia hoopuka hou ia ana o Opukahaia, ke kaula loane Hemolele hoi o Hawaii nei, mahin-a ponoi iho no ia o ka hokua o ko oukou mea kakau.

O na hoohuoi ame na ninau I apau no kahi i loaa a hoea mai ] ikeia mea mēa - oiaio, ua makau- | ikau ko oukou meakakau e pane! lia mau hoohuoi ninau apau, a I p§la #u h©i me na opio Hawaii ekolu ma ke poo o ko kakou imoolelo nana 1 lawe a hoihoi mai i'i kē Akua, ka Euanelio ame ka Inaauao ame na makua mikanele Ino na kaiaulu aloha o Hawaii nei. I O ka ? mea ninau hoohuoi, makemake' au, ko o'ukou mea kaI kau i kona inoa piha aole 'hoi me ina inoa kapakapa e like me na | ninau haina nane, maluna o na Ikoeamu aiai o kuū Hoku O Ha- | waii = i mea no'u e ,ike ai i ka mea ninau hoohuoi, malia o ka li'o .110 anei o kvru ma'u i'o ponoi, |o ka iwi hoi o kuu mau iwi aloha, a i ole mawaho a'e o kuu mau aakoko "lapeta, ua maopopo ia ia'u aōle ©wau ia he malihini Ikolea no "Pahiki.

O ka rula o na ninau hoohuoi apau a'u e waiho laula aku nei imua o oukou me ka haahaa, aole e oi aku mamua o ka umi huaolelo a i ole 'umikumamalima hoopiha nupepa, miomio aulii no kahi ninau, palanaiki a na alii uuku no kahi haina ke loaa aku.

j A mai poina na'e oukoji e o'u jmau hoaheluhelu i na eia 110 .ou- , kou ke maiama mai nei i. aa koIpe o ka ouk»u piau nupepa, i ka I hoopili s ana ina manao apau o keia moolelo me' na mea i hooimaikeike mua ia aku i& oukou me na ono kuhinia o na iiiili ha- | nau o ka aina, aia, ke- { kahi mau mea. oiaio pili i keia imoolelo o na lapeta mikaneie ii I hele mai ai i Hawaii nei, ame wehi e a'e apau i hooakaka, r mua ia aku ia oukou i mea nana, c hoonui aku. i kja ike na i hoomaopoj» na me& wai.w«u ( ano nui loa o Hawaii nei i huaa, ia mai ka ike «ku a kst maka. !

1 Mai poina i keia nvau Ihoomanao hope a ko oukou i kakau, ma koĪAi īuua j o ka weheia ana o ko kakou moolelo. Na olelo a ke Akua, Ka Buke O Na Buke. Ka Baibala Hemolele. waha o ke .Akua, Olelo * ke Akua. "Aohe mea i hana īa ma m*4u m« ka ike ole ia," E luw.iaiku; ia ai ko Akua nta I-ani kiekie loa, He maiu hoi ma ka honua nei, i}e aloha īoa

kanaka, Amene. MOKUNA I Hooakaki» Elua . Hale Kula Hanai (Thp f ■ oreign Mission School, N«w Haven, Cornvvall, Connecticutt) Papa Hoonaauao Misiona 1800 '

Rev. Edwin W. Dwight, presidena; Hon. ,John Tredwell, Hope Peresidena; Rev. Chapin Tredwell, Hope Peresidena; Rev. Lyman Beecher, Hope Peresidena. Messrs. James Morris, Charles Prenties, ame Joseph Harvey, Na Laia, o ka Papa. ■Na Haumana Kula o na Lahui Like Ole—lBo9, 1810, 1816, 1817. " 1809 1816

Hawaiians (Hawaii) 4 4 Indian Tribes (Ilikini) 15 15 Chinese (Pake) 3 3 Anglo-Americans (Amelika) 3 3 1810 1817 i Creeks (Helene) 2 2 |Portugxiese (Pukiki) 3 3 Malay (Malaia) * 11 New Zealander (Maori) 1 1 Jew (īuāaio) l 1 O ka p a p"a inoa ke i a 0 na haumana kula o na lahui like ole āme na aupuni like ole, 1 nona hoi. ka huina o 33 keiki, aIme ®a makahiKi hoi a lakou i 'hejle at~l lte _ kula ma Amelika,

A oukou e o'u mau hoa heluhelu e ike iho ai no oukou ,pho me ka hpohewahewa ole, o Hawaii Pek>ana Hupo Ahi'u no ka mua loa o ka loaa ana o ka ike iame ka naauao, a mahope mai na i aupuni e ae, e like me keia mau hooakaka i eleele iloko o na buke moolelo a lakou, aole e hiki ke holoi ia i keia manawa ua pipiii a paa loa. 'A'ū hoi e kaen<a nei me ka hopo a wiwoole, o Hawaii no ka oi i ke au opiopio o Hawaii nei, a ia kakou hoi i keia au hapa'uea o Hawaii liei, no ka mea ua elemakule loa ka honua. nei. O oe e Hawaii ka hanau mea, ka hiapo ponoi hoi o na aupuni ame na aina Pekana Hupo e a'e, ma ka ike ame ka malamalama o ka Euanelio o ke Akua ame ka naauao. " Aole hoi kei<a he kaena a keha waie iho no na ko oukou meakakau, he mea oiaio X popo ia hoi ma kuono a huna ia ma? ko kakou mau maka aku, a ua hiki mai hoi i ka ame ka hora e hoike ai na mea apau i ke akea, ka nani ame ke aloha o ke Akua, ka mea nona ke ola mau lloa.

President of Amehrst College Rev. Herman Munphrey The Foreign Mission School Teachers Na Kumu Kula Rev. Messrs Wl4tney Rev:* Messrs Herman Daggett Na kumukula nana i hoonaauao ' ina opio o na lahui like ole, l ke |au opiopi'o o ame Hawaii 'nei, ka aina nona &a maluhia •$- me ke aloha. \ Ka ehu kakahiaka poniponi hoi 0 ka makahiki 1800 a hiki .i ka 1809 •ame ka ISI7 — a hiki mni I na makua mikanele no Hawaii nei 1 ka makahiki 1820. Rev. Samuel T. Mili Jr., hoaI ioha piiipaa loa o ke Ka.ula , Opukahaia Hemolele o Hawaii jO nei niake ka mea nana i ma[Wehe a hookaawale a'e i i pilipaa mau ana, me he 'hoahanau ponoi I .0. ka makua Samuel ka makuaiune Mis. na maikua ponoi hoi o ka Rev. Samuei , T -Mīlla, Jr„ xta makua aloha ( nana i maiama īa. Opukahaia m« ka iaua uhaoa k«ika» mai.keoa tn&u la opio kamaiki wal« m*\ x a hiki i kona kanaka makua o ko kanaka opio, ia makaniaka popohe ohaha. hoi o tea :$» la ehuehu o ke kaaaka ui, ka ikaika ame na luhiehu aani hoi o ka honua. ka hauoii hoi o na ia op?o ame ke aloha. tAxrie l pau)

MAI POINA. i KE KUAI ANA I BOXA. KAUA. E; ku&i i aßie keia i ke kuai aaa.

Henry Opukahala