Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVII, Number 6, 3 Iune 1942 — Ka Makaukau O Ke Aupuni [ARTICLE]

Ka Makaukau O Ke Aupuni

E like me na meā i kukala ia ae ai aole e lilo ana ka La Kau Pua i !a nui ma Hawaii nei e like me na makahiki i kaahope aku/aka, ua malania ia nae hoi na hana hoomanao no na poe i hala e aku, a pela me na poe i molia i ko lakou mau ola no ko lakc.ii aupuni, mai na poe koa o na kaua like ole mamua a hiki mai i ke Kaua Honua mua i'ho nei a hoea pu maila nohoi me na poe i luku wale ia e na poe pakaha ma ka la 7 iho nei o Dekemaba. Ua lawelawe ia kela hana ma ka Poaono aku nei e ka Oihana Kaua Aina ame Moana, ma na wahi like ole o keia Teritori nei, a o ka oi loa aku ma Honolulu, ka'ii hoi o na keiki koa i lukuia ai e ka manao pakaha o ka enemi. Ua malama pu ia nohoi ia ano hana hookahi ma Hilp nei.

He nui no a lehulehu na manao kanalua iloko o kekahi poe no ka lawa ole o na poe nana e kupale no ]cakou ma Hawaii nei, eia nae aole i hoike ae o Anakala Sam i ka nui maoli o kona mau koa ma Hawaii nei. Ma ke.ka'i huakai a ka oihana kaua aina ma ka auinala o ka Poaonō nei i 'hookaakaa ia ai ka maka o "kekahi poe, a o ka oi loa aku paha o na poe o ka lahui e e lele kaua mai nei ia k'akou, Ua hoomaka ia ke ka'i huakai a na koa mai Kapunakea mai, he hookahi mile a oi mai Hilo Kaona aku. I ka hoea ana mai ma ke kaona o Hilo, ua alakaiia kela huaka'i e kekahi mau puali o na kpa, i hiki aku ma kahi o ka elima, a ukaliia mai e na kaa, e holo palua ana a e huki ana nohoi i na pu kaua nlahope o lakou. Aole nae hoi he kakaikahi aka he nui a lehulehu a o ka mea hoi nana i hookaakaa loa aku i na maka o ua poe nei. Aia paha ma kahi o ka hapa mile ka loihi a koiiio mai ka mahele elua o na koa a i ukaliia mai nohoi e na kaa me na pu o na ano like ole. O keia mau mea apau ua hiki loa ia kaua ke olelo āe ua makaukau maoli no o Anakala Sam ma Hawaii nei, e hiki ole ai i ka enemi ke komo mai me ka maalahi. E ike ia ana nohoi na ano pu like ole mai ka mea liilii a hiki aku i na pu nunui, aka, o ka hapa hea la ia i hoikeike ia mai ma Ua la la. I

O na malheie i ka'i ae ma ka Poaono aku nei o ko Hilo nei wale iho no ia, oia hoi ko ke kulanakauhale a hoea aku i Keaukaha ame Olaa, a o kahi pakeneka hea la ia o na mahele e ku kiai nei ma ka mokupuni o Hawaii nei. Eia nae hoi aoie no i pau loa ae na poe i ke komo ma kela huakai, ua koe aku no kekahi poe no ke ku kiai ana i na kahuā like ole, a o kekahi poe e hele holoholo ana no ma ke kaona, no ka mea aole i'komo mai ko lakou mau puali iloko o ke ka'i huakai.

0 ka mahele elua i k.a'i ae ma kela la ua aneane no palia ma kahi o ka hookahi mile ka loihi. 1 ke kaalo ana ae o keia poe mamua iho o ka hale leka o Hilo nei, ua hoomau aku la no i ke kā'i ana no ko lakou mau kahua pakahi.

Mahope mai o lakou ka mahele o ka oihana kaua Moana o na wahi moku kakaikahi e ku nei ma Hilo nei. Mamuli o ka ike maka ana ia o keia mau mahele 'kaua e hoolulu nei a e ku kiai nei ia Hilo nei, ua pau paha kuhihewa o kekahi poe, a pau paha ke kanalua ana. Hu mea maopopo !oa nae hoi, ua hoomaopopo ia 110 ua ko mo mai na koa i Hawaii nei, aole nae hoi i ike ia ko lakou nui, mamu!i o ko lakou halihali ia ana maluna o na kaa a maopopo o!e ka heluna nui> aka, ma ke\a ka*i ana ae i maopopo ai ka nui maoīi o na koa ame na kaa. Aole nae hoi he olelo ana no Honolulu, no ka mea o ke kiko waena maoli ia <5 keia Teiitoii.

Aole nae hoi keia ike ia ana ua lawa a nui na koa nana e kupa!e ia kakou a pau iho īa no malalla, e hooi aku ia kulana makaukau, ma o ke kuai ana i na Bona Kaua, a o kekahi mea ia nana e kokua nui aku i ke aupuui.

Ē Haawi mau i na Leo Puīe no ko kakou mau Koa wne m Aupuni.