Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXV, Number 42, 12 February 1941 — Ka Hoakoakoa Ka Ikaika [ARTICLE]

Ka Hoakoakoa Ka Ikaika

Ua !awe maila makou i kela poo manao e kau ae la maluna, mamuli o ko makou manao ana he mea maikai a e lilo hoi i kumu a o mai ia kakou na Hawaii, a e lawe mai a noonoo me ke akahele loa i ke ano koikoi maoli o keia mau olelo. E like me kela moto kaulana, e noi īloko o ka lahui Amelika, "O ka hoakoakoa ana o ka mea ia e ku maloeloe ai, a o ka mahelehele ana ka haulehia ana no ia." Ke hoomaopopo ae kakou i ke au ia KLamehameha. i lanakila oia iloko o kana hooili kaua ana ma ke kumu hea> Mamuli no ia o kona hoakoakoa ana i kona mau puali kaua a huki like. Pela no na aupuni e kaua mai nei. I na i makemake kekahi mea e kukulu i oihana.neuia me ka manao e loaa iaia ka pomaikai, o ke kumu e hiki ai ke loaa iaia ke holopono ma kana lawelawe oihana ana oia no kona kukulu ana i kona manao maluna o kāha mea i manao ai e hoohana aku. Pela no me na oihana e ae. Ma ka hoomaopopo ana i na kulana oihana like ole e like me na hana kalepa, aole he halekuai e ku nei i hoohana ia e kekahi Hawaii, a i ole ia i kukulu ia a I paepae ia aku e na Hawaii. O ke kumu ia o ko kakou helelei i keia manawa. Na kekahi ka hana aole he kokua ia aku aka ua huli aku la a kokua i ka mea okoa aku. Ke hoopilipili ae kakou ma ke ano ae, e nana i ka lahui Kepani, eia iloko kela ame keia mokupuni he hookahi a oi aku mau hui pa'i nupepa ma ka lakou alelo ponoi. aoka lakou mau keiki ua a'o ia no i ka lakou olelo ponoi mawpho ae o ka olelo Beretania. 0 kakou nohoi na Hawaii heaha ka kakou olelo? O ka olelo Oeielauia wale no, a o ka kakou olelo ponoi hoi ua hoopalaleha ku kou. He nui no na poe ike a makaukau i ka olelo Hawaii, oia hoi ka mahele o na makua, a pehea aku hoi ka kakou mau keiki. Ua a'o aku anei kakou ia lakou i ka kakou olelo ponoi? Malia paha, eia no kekahi poe ke a'o nei i ka lakou mau keiki i ka olelo Hawaii, a koe aku no ka ha--1 : P&nui. Aole he kula Hawaii nana e hoonaauao i na keiki Hawaii i ka olelo makuahine, e like me kekahi mau lahui e ae. ! na kakou e hoomaopopo iho i keia manawa, he hookahi waīe no nupepa Hawaii e hoopuka ia nei no ka poho o na Hawaii. He nui na poe e lawe nei i ka nupepa Hawaii. o kekahi mau lahui e aku. 0 kekahi o lakou he, makemake e loaa ka makaukau i ka heluhelu ana aiue! ka hoomaopopo ana i ka manao o ka olelo Hawaii. He nui nohoi o keia poe aole no ko lakou makemake' maoli e heluhelu i ka nupepa Hawaii. aka, ua makemake' lakou e kokua i wahi e hoomau ia ai ka puka ana o ka! olelo H.,waii no ka pono me ka pomaikai o na HawaiL a o na Hawail hoi ke ku nana mai nei a hookuukuu a kokua ole no ka hoomau ia aku o keia wahaolelo a e mau' ai ka laha ana iwaena o na opio Hawaii. ! Pehea e mau ai ka puka ana o keia wahaolelo» a eia no. e nana i ke poomanao, e hoakoakoa a I hookahi, a o ka mea ia e ikaika ai. ] Nnlaila. oka wa keia e na I lawaii e hoakoakoa ai a, e lokahi a e {x'.c}x\c i na hana i hookumu ia ai 110 ka pono, ame ka neemua ana o ko kakou lahuī. Maiia paha e olelo iho ana kekahi poe, eia uo ke. Hoopuka ia mai nei na mea e pili ana i ka nupepa a Kl wini a pela wa!e aku. a e olelo ana paha kekahi, he mau. liana imi pomaikai wale no keia e lioopuka ia inai nel. Ke hoike aku nei makou me ka hoohuuahuna ole iho. mamuli o ka hana ana a kekahi Hipuakea e hoolkai ' ka niili no ka hoomau ana i keia wa!\aolc!o no ka pono 0 na Hswnit, a e komo ana i aena o na lahui e no ka kkou kakoo ana maī i keia wahaoklo no ka pono o na Hawaii. ua huli maila na jx>e lalawai o kekahi mau mo | ltnp\mi a kokua ma o ka uku ana 1 ka auKau o ka pcpa ? * heluna nul o na f lawaii A kome ka hol ke aloha^

| iloko o keia poe rio kakou na Hawaii, a pehea īioi kakou | na Hawaii koko piha. ao!e anei he aloha Iloko o kakou jno ko kakou mau leupuna ame ka lakou olelo? tJa olelo lia na Havraii he poe puuwai hamania, o ka \va hol keia j o ka hoohamama ana. i ko oukou mau puuwal alolia 110 !ka paepae ana a hoonee mua ana 1 keia ka kakou olelo I makuahine.