Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXV, Number 4, 22 May 1940 — Ka Haiolelo A Ka Peresidena [ARTICLE]

Ka Haiolelo A Ka Peresidena

E iike me na mea 1 hoolaha mua ia ae ma na Ipu Olelo Hooleleo no ka hōolele ia mai o ka haiolelo a ka Peresi- j dena o Amelika ma ka Ipu Olelo Hooleleleo Lahui ma ke kakahiaka o ka Poaha iho nei ma ka hora 7 :30 A.M. oia '.akahiaka, oia hoi ka manawa ma Hawaii nei. I ke kokoke ana keia ia manawa ua hoohui ia ae la na Ipu olelo o Honolulu ame Hilo nei. a ua kukala ia maila no ka akoakoa ana ae o kekahi mau hoa o ka ahaolelo ma ka hale kau kanawai o Amelika, me ka hoike pu ia ana j mai nae hoi no ka maopopa o ka manao nui o keia hai- j olelo a ka Peresidena 1 makemake ai. ua manao kekāhi poe malia e kukala mai ana oia no Ice komo ana aku o Amelika iloko o ke kaua. Ua kakali aku la nae hoi ka poe o kahiki mai o ka Peresidena. ! ke kokoke ana mai keia i komo, ua kukala ia maila eia aku oia a hoea mai, ua komo rhaila hoi kona mau ukali, a aole noh6i*i liuliu mahope iKo ua komo maila oia a ua hoike ae ka poe i ko lakou hoohanohano ana iaia ma ke kuku ana iluna a paipai lima ana. laia nohoi a ku pono iho o ka wa ia i hoolauna ia mai ai, a o kona hoomaka maila no ia i kana haio|elo. 0 ka manao nui o kana haiolelo, oia no keia, ua we-j hewehe maila oia i ke kulana o ka aina i keia manawa, oia paha hoi, o ke kulona o ke ao nei. Ma na makahiki he īwakalua i hala ae nei, o ka nwma' holo o na moku aole rltke me ko keia au e nee nei. o na mokulele ia manawa aole no e like me ko keia manawa. O! na moku e holo ana iloko o 20 mile o ka hora he holo, a ! keia manawa ae nei hol, aia aku Huna. O ke kowa ma!j Europa a hīki i Amelika he mau tausani mile, a ma ke ' kahi mau wahi he ano kokoke mai. Ua hiki loa i na mokulele ke hele mai ia mau kowa iloko o na hora kakaikahi j wale no. O na mokueleie ai ko lakou mama lele i keia manawa maluna o ka 300 mile o ka hora. Nolaila, e hoon aopopo ia aia na mea apau ke nee-1 mua nei a he au keia no ka mama o na mea apau ' O kekahi o ke kulana kaua i keia manawa s aole i Kke' me na makahiki i hala aku, i keia manawa he mikini ka mea nana e hooholo ia mau mea apau. o ka hana hope !oa i ike ia iho nei, oia no ka halihali ia ana o na puali koa ma luna o na mokulele, a i ke kokoke ana 1 ko lakou wahl e' makemake ai uahookuukuu ia iho la na koa maluna o naj baluna liilii, Eia ke ike ia nei mamuli o na hana a Keie j mania. no ka halihali ana i kona mau koa a komo ma Be!egluma. Eia hoi o Amelika ke ku wale nei, a ua hiki loa ; 1 kekahi mau aupuni okoa aku ke hoouna mai I na mo- j kulele me na koa a pae me Ameiika i ka wa pokole loa, 1 na fio ko lakou makemake e kaua mai iaia. l.*a lawa ariei nalako kaua o Amelika e hiki ai ke kupale aku i keia mau mea apau i na nei o ka hoi\o mai u kekahi aupuni a mau aupuni e aku paha e komo maī a hoolek kau mal j iaia. A hoohuli ae hoi ma ke komohana ua like j no a like. Aia ma Aiika kekahi mau heluna o ko Amelika ' mau makaainana i hiki aku ma kahl o ke 30,000 mau ' makaainana, a mai Asia mai a hoe i ilaila he mau hoia ka . kaikahi !oa A pela aku no me Amelika Hema. J He aina nui maoli no o Alnehka. ei\ uae aole 1 lawa «a mea e kupaie ana iaia iho i ka wa o ka iuo. ! keia la i ka wa e kaua maila o Kelemania me na aupuni huiia, ua hoomaopopo ia ka ikalka kaua o kcla f ame keia aup\U\( ma ka lewa O na hulia he tO s OOC : mau mokulele n o Kelemania aia n»a kalu o ka 20,000.' Nolaīla, ua noi maīU ka Pt;īesiden.s n,K ; la hoohakalia ' ole ih* 1 r hoomakaukau o kun iho. u ma kahi, hoi e na mokukle hoouna īa nt\ i na e Au, a pau] ia a w i mau mokuMe 4 n * Lihl e kaj

hoohalike ana me Europa, e hana oia i 50,000 mokul®" i keia maiiawa a i' n4 makaliiki no aoāu rna keia mua tja nol maila Oia if|iua o fca Lahui noT& hookaawale ana ae i ka huina i aneane aku ma Hookahi Biliona Dala. a e ia penei; $500,00©,000 no ka kaua aina, a pela wale aku mana maKele eae " i • : Aole ona makemake e komo ke aupuni o AmeliKa iloko o keia kaua e kaua ia mai nei aka ua e hoomakaukau o Amelika iaia iho no ke kupale ana Ku 1 na mea o Koao mAi 'aha e komo i!oko o ka aina me maopopo ole ae, e ltke me ia e tke ia fiei ma Ēuropa, e%B- - ia nei "naāupuniliilii me kamāopopo ole. * *' 1 Nolaila, o keia manao o ka PeresicJena i hoike he mau, he mea ia £ maluhia ai ka aina, ame ka paiekana] o na makaainana. ! I ka hooki ana iho ana i kana haiolelo ana, ua paia- j kuli ae la ka paia o ta Ahaolelo i na papailima o na poe rj akoakoa ae maloko 'o laila. I Nolaila, ua hoike maila ke kanaka i a!oha i kona aina | ame kona lahui kanaka, h ke manaolana nei nohoi e hooleo koke aku ka Ahaole!o Lahui i kana nSt a e hoomaka koke ' no i ka hoomakaukau ana iaia iho. Loaa maila na olelo a na kupuna o kaku, M f!una no ka ua, waele eke pu'lu.** A oia nohoi, "Ē hoomakaukau ia oe iho, oihiki ole mai na la o ka popilikia ame ka mea."