Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIV, Number 21, 20 September 1939 — Lilo I Mau Kokua [ARTICLE]

Lilo I Mau Kokua

O ka olelo makuahine a Hawaii hoi, ua lilo īa i mea nui i kekahi poe a eia lakou ke hoao mai nei ma na ano apau e hoomau ia aku ka kakou olelo, na moolelo ame na kaao. Aole nae hoi ona Hawaii wale no na mea e hoao nei e hoopakele ae i keia olelo a kakou aka o na lahui e ae. Ma kela mau pule aku nei ua hoopuka ia maila kekahi mau buke i hoomakaukau ia a hooponopono ia e Rev. Henry P. Judd, ka Poropeka ma ka olelo Hawaii o ke Kula Nui o Hawaii. He mea hoi keia e hoiia mai ana no ko lakou aloha i ka olelo Hawaii. • Ke hoomaikai nui nei nae hoi makou no kona hana ana i keia hana, a he mea maikai nohoi no na opio o keia mua aku ka lawe ana i kekahi o keia mau buke a e hoomaamaa i ke ano o ka heluhelu a hoopuka ana i na huaolelo Hawaii. Ma ka hakilo ana nae hoi i ke kulana iwaena o ka lahui Hawaii, me he mea lā he kakaikahi no na poe i maaao e hoomau aku i ka olelo makuahme iwae.na o ko !akou lahui, ma ka hakilo ana ua loaa mai no ia makou ka Koomaopopo ana, he kakaiki&i loa na kane Hawaii i manao no ka hoonee mua ana i na hana e mau ai ka olelo Hawaii. Oia'hoi he kakaikahi loa o lakou i lana ae ka manao e kakau i kekahi mau meahou a hoolaha ae maloko o ka nupepa Hawaii. Ke haaheo nei i kekahi mau makuahine no ko laua haawi ana i kekahi manawa kaawale o laua no ke kakau ana mai i na mea hou o ko laua rria"u mokupuni pakalii. Ua ahonui no keia mau makuahme O ko laua mau iini oia no ka hoomau ana aku 1 ka olelo Hawaii a pela no paha me ka makaukau ana o na opio i ka heluhelu ana i ka olelo makuahine, aole oia %vale aka ua hoao maila laua e paepae i ka hana no ka hoomau ana aku i ka malamalama o Ka Hoku O Hawaii ma na mokupimi Bke ole o keia Teritori. Ke manaolana nei e loaa mai ana kekahi kiu hanu meahou mai ka mokupuni mal o Kanai. Ke hoo manao ae i ke ano o keia mau makuahine ua like loa ka nupepa Ka Hoku O Hawaii me he pepe ala, a e pulama ana laua i ka laua pepe, a ua oi ae n6 paha ka hoomanawanui o na makuahine i ka lākou mau pepe mamiia o na makuakane. ! wahi e hoike ai ike aloha o kekahi o keia mau makuahine i keia nupepa, ua kakau aku ko makou lunanui hoopuka iaia no ka loaa ole ana mai o na nuhou. ma ia po iho ua kelepona mai!a oia mai Maui mai. a e hoike mai ana ina mea apau. Ua o!e!o aku !a ka lunanui hoopuka no ke kaki ana i ka pi!a no ke keleponn nn.n mni ma ka inoa oka Hoku O Hawaii Eia kana pane, na'u no e uku ia pila." Heaha ke kunuv o ka !awe ana o kein makuahine i ke koikoi o ka auamo ana i keia pi!a> Eia no, ua aloha o»a i keia pepa a o kana kokua ia. Ao!e anei i 1i!o akn keia i kumu a\> mai i kekahi poe okoa ae e paepae mnt i ka waha olelo oka lahui. He manawa ae nei i ha!a un manao ia mauh'awa ae ana oia a !e!e ae ka hanu o kona hooniau ana aku i ka puka ann imua o ka !ehvi!ehu, eīa nar ka mea apiki, ma ka nana aku me he moa !a ua !vN\a ho\ī' kona aho, a ua hoi mai kor.a ikaikn a oi aku jv\ha i ko ka wa i hala.