Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIII, Number 35, 11 Pepeluali 1930 — NA ANOAI O OAHU NEI Kakau ia e Gee. Poele [ARTICLE]

NA ANOAI O OAHU NEI Kakau ia e Gee. Poele

Mr. B. L. Desha Ka L. H. o ka Hoku o Hawaii Aloha oe - E ao mai ?MftJ • ba ki««bi«a, K® Brt« • V«veii •• km »«•««•• Ili'a Mti «•« I U o M ||M ft««>ti «« »•!• »o, «* )••• k« ipbii • «• fibiN Lr«« •*« «k«Mi limlMW» M»o--t«fo U «Hi R«īwlūm KMb«ft»e« B*B»bo 440 p*e©« koM liawi* • lm« •!•« I U oU- E: ilbv int h* kap* pi'ip»'*. H* t« pa'ap*' •> b»4 kspt»»i b 1*91« •h* 5 fc*pi*»i k» tt»' O»® k«9» P»'o|m'« U« ol« «jal»ko, o •• iI«M j «toobi«obi i» oii '»« P«» • k» «i «••»ho »«i « •• «M • K« ••• il«*»« k«Mft» • t» VA«it'. » bt Uwoko hli l» »i t« tm f\*t* •» *»»•• »i. »b« 2 kai«ta«B« OO «38 feOB« PM • kc« «•• «m k» «i p* I«I »ia» v»kiD« • IHI ••» • p»» »•» »•» k«biii »» b«p« a«i o k««a ko*. • il«ko i- k*| b«i«piii ••«• B»v*n o!«a» ibo. '

O kona mau aoao U k« Up« mm k» pohaka «p«oi ke • s«« k««ao U owah» «B»i i k« p«at keok«d 0 «•hakai p«b«ku • k« aua keia kale «ia Lebai«a.lXt«i «Mkakiki 18*1. Am k« chi«rfa>, b« k«o«. be m«« kapa p«'apa'«. 6 «p»aa p«'«p»'« 4 kap«»i k» U«l«a « b« 9 k«poei k» io«. H«U ula he 12 ioiha k« UeU , be 9 kap««i k« Im, a he keipke bttlß •»«•« o« mm k* p»p«i« •k« «□• imoa o ke alii Moiw«hio« Kaaheaiaou uo k«kabi «ia« m«a»o ••• fiti,

I ka mahin o Apelila 4, 1820 i ku aku ai ka moku [ ] loa i Lahaina, Maui, a kii ia mai o Mrs. Lucy Thurstons i ke alii Moiwahine Kaahumanu e hele makaikai i luna o ka moku e [ ] ai. A o Mrs. Thurston he wahine oia no ke ao ana i komo ana i ka lole. He olelo mamemae o ka naauao me kona alahele ia mau la, a i ka la 4 o Apelila o kela makahiki, i kauoha o Mrs. Thurston ana ai i ke Alii Moiwahine Kaahumanu e wehe i kona aahu o ke au i hala, a e komo oia i keia aahu lole o ke ao hou o ka ui maoli no keia au hou. He lole pukiki ke ano o kona lole a aole he holoku. Mahope mai i loli ai ka lole i holoku. O ka mua ia o ua alii i komo i ka ui. Aole no i nai mai na moku i kipa mai i Hawaii nei ia mau makahiki I ka makahiki 1841 i hoea mai ai

o Mr. Washington Irving a noho ana oia i Waikiki, Oahu. I kona nana ana e hoomau ana na alii a me na makaainana e aahu ana i na kapa pa'upa'u ia mau la ma Hamohamo, Apuakehau a me Helumoa. Aole kamaa o ka wawae e hele ana, a i ka hoea mai ana o Mr. Peter Corney ma kona moku i loaa mai ka lole, aloli ka Lahui Hawaii, i ke aahu ana i ka lole a ka haole i ka makahiki 1831 a me 1817 ia au i hal, a hoea i keia mau makahiki a kakou e ike nei. Ke Alii Moiwahine Kaahumanu ua hui ae oia me ke Alii Paiea Kamehameha I a nohu pu laua ma Pahonu, Kailua, Hawaii.

Ua hoea aku keia poe o Mr. Hamehame, Mr. Kapahu, Mr. Kealoalii, Mr. Kauakanui ame hookahi haole imua o ke alii Moiwahine Ka ahumanu. Aloha lululima pu lakou me na kukai olelo pu ana, oia ka wa i olelo aku ai lakou nei, e noi aku ana makou ia oe e maliu mai e ke oluolu i lawe mai makou i ke Akua iehova aia i ka Lani. He olaia a he lohe ke kahea ae oe ma kona inoa e loaa no na mea apua ia oe. Pehea la i kou manao. Ae ke Aliiwahine Kaahumanu me ka manao maikai ona ia mau la.

Ma hope iho o ka maopopo ana o na mea apau e ao ia ana iaia, oia kona wa i kuahaua mai ai mai hela pea a o kela pea o ka ainama kona [ ] alii, e hoopau ia na kii akua, Kalaipahoa pohaku e hoomana ia ana e keia Lahui Hawaii e haawi aku imua o kona alo, a waiho ana i Pahonu, Kailua, Hawaii, i a kekahi mau wahi okoa o na aina e like me

H« •«< »« I fc#w* ff* tt« k* La«l m k« i ue kmmm • U«»« «•>• i» aiftlrt4* •*• *««••< • M M«M O N »!••• k* Akmm mm U U»i- B» b«M Bii U i M aiU i« b'.kl i %• • ti« s»m» mU • MI I IMII'

U» k*ui« •• fci« !»• t»W !*»•- p«lc «»k« um k« Aepaai L*«t« »•*» iiiiMiNi k*«D« mēi i»«mmi 1« «• M««i. Obi. »i» •• k« Üb«i ftUw»ii k« «lolm i fe» flMft wmm • b«l Mtk« ••• i» ma* )• f ki iHh ••» IMW tui« • Hawaii ••!. H« hi»" pul« o k« «npMi Uai • ««•••< k» <Hftkcbiki 1839 k« »«i • •• bi*h« — «•« b« 15.69* « k«i» ••• i k« p«to I i ka *• • oi» ••• k«fr*M •Ui • M

•io» • I k» b*M ••• «ftfti i k» 1« 4 Iw, IH2?. ktki k« «i<f M«lw»biu« KmlwQtBB EDt kIBB ktM kM kl Afti K»«»««lii o K««*i i Hilo, • p«bft« i m »ki *• ftk«ft • kft Alil ICt««b« , B«b* I « kioU i», boi «i«i ■»• Pkhoea, K»iitt», H»w»ii. !• 26 0 Iott» \H22, p«bl ii »k» »bi 102 «k«« bsiiNi«. «••! •« w«bi »P»« • puoi ka tiM. Ua b»«Wi ••) la ••!• m«* •«•• k«i« «•«* mm k« «ioh* , iltli o l«k««, «Mk* k«a«b« » •• • 111 « • D*op«u lo» o« »«• • k« »I'J« 1 b»it • • a«»«ot« aoaoii «o «pao k«i« lahai H«w*;i no ia I«bov« k« ak«j • p«l«ai so k« • a aaa 1<« mm* 0« pom«ik«i b« «ai o k«iu bo* •a« e lo*s i& eo, « o fii poe aiii mwX io ««q •«» «»• koo« i»o« «i»i« • ll h>« ••• » k« ik«» o I«b«v« ki io< • uk« »ku«. Ko La i «eo • •«?>* i *• mool«lo o ft«ia »t»« «k«a kii ka— l«ip*oa huikM i pvbi ia i k* »Li ma Pab«Q«, K«>i«a, b« ku i k« «lob« i k* «w« k«-o m«i b« koh« w«kibft i »lob« i k«o« ka«« i h«l« m«o • k« ••pooi U«i «Üba mo. j Ua loihi no ia noho ana o na alii ia mau kalana aina. Ke alii Moiwahine Kaahumanu, ua holo mai maluna o na waa e kipu ae ma Hanauma a Mr. Paki ke konohiki aina e noho ana ia wa, a o ke Aliiwahine Ihiihilauakea a me ke Aliiwahine Kauanonoula a me na poe hula Mrs. Alapai wahine, Mr. Hewahewa, Mr. Ahukai a he mea nui ia lakou ka hui aloha pu ana a e malama ia na hauoli o ke alo alii, e hu uma ka ahana na kane o ka lima o kekahi kane ame kou lima puliki a paa kulai a hina ilalo, a he ui la pau pu me ka wahine ia alahele ia mau mahina o ka noho ana. Pela i kahea ia keia inoa Hanauma e kaulana nei ma kona moolelo. Ua holo keaa uiau w«a a pae •« Ap««kekau j .ma Waikiki, t ooi ouai •ke «lil' Moiwahina Kaahooa&oa e ««hneaa! !i tc«i iv>U « fc« baoie o aa ui u««4una | on» i« ms« U. Ao k« Alii -Aieiw«-

11 Liioe K«lja!HopuDft aa>« kekahi po« kniii ««e ia oji»u Jb. Ua ioihi oo ko i'laaa noho ao«, a he wsbi oaākaiko? oui ia e ua ke k>ri noai i Hi > *raii d«i ia tuau i& o Hooo{aln nei. Ua hoi aku k« Aiii K«anannlii fco K>>uai ka aina, maikai Kaaai haoio i«l« i ka malia « (aalana nei. Aca hoi nai ke Alii Mmwahine Kaakamana a nohp i ka la« o Kannkou. Aloha uo kahi i kahea ia ai ka iooa KooaaLuanui. b« pou aoo po«poe ol«na o K»ia w*hi, huli Kt»a alo aan» ia Kuo!*u iluoa o keia pali o N«B«na eku oe'. A'a m kela aoao aai o Paaoa • p;i ai oe «o aka a hoea ia wabi o K»p«kaawapobi paokwai wai eoapaaa nei la « ulo aoa kA awapuhi koo ike oo keia wahi a*»i Maaoa ka tti. E oobo »o» keia wahine oi o ke aao *»pi iluua o ICooaahwaQOi. « hali ptpv kooa alo e kiei ibo aaa ilalo • Kooltc e d»oa •»& i ka »•* kioih a ke alenai o ka pii nel i Hono Qt« UPS. O Mr. Kanaliih). hana' ilio kaaa ak«pjl« ia a uaomona. «• o Mr. Kaoakaole be mahiai • kana kalo km haai. K ooho a«a iaaa nei i Kail«iT Ko«U«p >ko, Oab«. A« o fte Moiwhkin* Kaubca*a»« • n«b» ane|i ka lai o Kaaakuo, aikii • k« Alaoi i Moi, Likelik* •«• ki Al«a«i Kalepa. •« ke Alii Ketmaa«aoa ka bnD« ioa e oaUo ao» m# kooa pj« ohua a i ktia 'wa h» al»&«) nn ka Übulebu e kele ia •«:. Nok« iho nei K Moiwabioe Ka — ahun&nu a ono i ka ilio ami ka p >1 i L*h«' • Kaook* »• 1« i koa* •!«{• i«we kaaoba • holo oia • k«ke «ko ia Kaoakali 1U • Ul«« n«i i ilie * b K«n««ae 1». • Üb« I §1 p«i \%km mM lllMimiii ( v