Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIII, Number 20, 29 ʻOkakopa 1929 — Ka moolelo oiaio o ko John Kaelemakule ola ana (Kakau ia e ia no ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu) [ARTICLE]

Ka moolelo oiaio o ko John Kaelemakule ola ana (Kakau ia e ia no ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu)

HKLD V KO'U haalelh ana ia MAfi|klULA HA Kl ATNA O KBKAIIA Ma ke Maklia o May 1883. i: oee mai ai a« a aoh« i keia waki a'u e «oho >*ei, 110 k« hana *ka iehulehu, oia hoi kw'* boucn«kft aua • noke i ke kfti «aali«o o Kon*A o k« haoko a«a paha keia o mh c|rfo a |tf Kito<ilo Hanhili 1 olelo mui ai la'a. Ha ke kale, he raca pauee, a I hoike mua (■ ai kela m*u ol* I<> kilok'lo ma kekfthi o r.« he u o u "Ka Hok i <> Hawail hala. I ko'n k&hwale boa mai, ulu ktl s 1,1)1 iioko •'«, i ka hiiiUle iiih ij ka bome, n ne kao mau Kakiuha j nai rnahope, a el? pu | toO> I ko laiU i«au ae lrai aloiia, 1 ■a»£*-\ae « u e :kolobolo ui, m«> ko' j wa lnlii nia , a tre ka pir.ot hoe kulili uopu i ku 1« o «a *ina 1». Aole loa iā mau uiea t poiaa ia'u i kō'u Kaawāle aaa mai, « noho 1 keia aiai nani Koua. I ke ia kona mauna heliuliu, aina a ka la'i, me ka p6 i« i tobo ai, Oo'U lea e liōho ke k®i uiaiino a Hba. \

I ko'a »oln p®t)o ana iho i *ā kana a ka iehnlehu, be inau la iu«hope mti. br ea mai o Wmi ku |noa īeka nui u mānawa, m»i Hono|ulu iiiai, i bclu mai oia e liookoha i iuaa )e«ft no nei, oia • ka haole maiaooa halekuai o D«vU o>a oia ka luna leka ia niaaaw», a i ka koopau Hoa o iakou 1 keia kalekuai 0 lakou ua haaiele pu me kela ha. o*e luua leiea a peU i aele ai, a»ae leka o Kaimaia wa, I ka pae aua W»ui, a i hapai la māi a ku ūa wawāe i ke one o K .iakekua ma Keilua. 0 ka W4 uo la o ffnilaa aohe' napo, iiolo inai no na waa-pi o k» moku h ili ka ihu i ke oae, alaila, hapai na ohua, a hapal pu nie aa uk«<ua oi& ihola ua hiona oke *wj pfe o A.tii!ua ja wa nahiko 1 ka hoi iua o Wiii nie na ka— uaka m» ke oue oke iwa pae, og ninan āku oia 1 kekahī po* ma!aila 1 kaiiaki kupono « Jlīo i luna leka 00 K«iiu», Xo keia n nau a ka luna lska nui na kubikubi ia mail» ewau. a ui Smie®na i «(akai mal i ka iuna leka Wiui a ho« niaua uii. ka kalehuaiI ka ike aaa ma 1 • ka liuiB leka nui īa'u, hnawi ke aloha lula lima atoRU ke!a ih'ii, be aha kaa han a p«ue *ku r<ei no hoi au. 0 waa ka mea m»laiu« i *.a hniekuai o ka hai oia keia halekuai. Ini pela mb ktip6no oe e Mo i lnua leka ao keia wahi. O Wi"» **■, ta luna leka nui i holo mai waa e hookoha i kekah' mea i lnna leka no Kailna uei, A pehea ka» manao o oe ka iuna leka. O ha'o ae aknla no la. Ma ka oielo Hkwaii no fcā māua kamailio aiia, a be loke poao no waa i ktsi iuiu oielo e kaniailio mai ai ia'u. 1 Ninau kela i ko'n inoa, kai aku nei au o Johu KaelemakaU, kpkae oia i kuu loaa leka a haāwl mai iaa, a olelo pa uiaila. Mai keia la aka, e lilo o oe ka lana leka ma K«ilua n«', Kuhlkahi maila oia iaa i ke knni aan laa leka. B helu a hoopaa i.oko o ka puke i ea lekh e heouaa ia aaa i waho. Ao|- i hoopaka la aā kikiio hale leka il&ko oia wa kakike, i«]ei« hoi he uai o aa eke !ika komo aai, a «e aa leka paka aka iwaho ia manawa, aole uo be ani o ka kaa% • ka oikaaa !rk« kae wale 110 • oui mau aoa ke kiao a6 k« kiiane a iiawi aka i aa lek» | i tuakemak« ia. O k« el«e ihola keia o aa oikaa* *upual i loaa t kaki keiki kaaaiaa ° £«kaka wai ole o aa Kona.

O k*'a »#ko M« «o M•lt«Uwru« • o ko'u 111« ••• i Jau« Uka »•

Hkole i luU o kaaaoko tu i k* HaWk«*i t biki ka lofet U«, he mm'i MW»liwCli lo« ko k«a KUh«k«Ml |£MJkaMl«. No lt«ia l«u« piltkta ( «a ko*o aku waa ma i k« waa I ka po • ike kope i m k«tek«l«sa o ktt« kaknk«i»«i aiok». 1 k« kakakUka o kekahi U a«, oUi ac« ko6k«Mf ak» atta, «aUk* a««U wa« I ka «w« k«l« a«f o k«tt i lCat)tfkaoai w*his« • P«k« a tii« k* | aui • ka p*e «mUIU. I 1 ko'o koea aaa ak« iha homr ; o KaUhikUU, « waiko mai a&a aa | k«buhaoai ati o« o ka l«si i r««ii, iloko o ka moe tnatt loa. Ho wale mail« ao ke aiuka i kai 1 nakaa o keia «iua i d jC« hooma^-: aawao«i ia ai «a II pj|ali o ka heolo, a e kaaoli pa ai » ua ia « nai» ak« ai ia maa kioaa o oa la i»®. Uwe ilioU i kuu kahahaoai, a i ka «ib u aaa aku o ki|a, i be!hd akta a| mhkuo i koua kin« iepo, a waibo iluko o ke aaa «uibo o ka peemnke tn« Ko!cmikiniki he hoe'eaki iiii)e iuka māi kaukale aku, malaila «la i ajo« aku ai i ka mo« maa .oa, a e kali aoa hui i ka leo o ka pa a ka !oaa Aoela no kk aeala abi mai i ua p«e a pau e tuot *u» iniloko o na lUna. I ko makou hoj ana mai iloko o lea Hume me ea okana 'uo i koe, oia ko'o wa i ol«lo āku ai i kuo kabuhaoai i&anai W-hine. E nohe ilio ō« e uaama « b&opooupo i kou aaau bemahema o h-jue nei, e hoi «e au, a K«kabi [« kij mai wau ia oe e hoi kaua i £oaa ! nana aku w«u ia oe i kou ma ti i a palupalo, a i uana mai uo hoi oe ī«u, aj pu tii« no k*«a i kaki me& •iuku e 'oia aai. Ua ae maila uo kuu kakukau.i wah ne i keia mau " a « O'«»0 kknliaa a« iaia I krt wanaaJ o kekahi la mai * »k« ai au i na aaakua ka ka «ioa ona U kamaM, «m« ka boa>e aloha aaaliope, a hoi maila i'l ke kahaa o k« ha«a ma Kailua i ke { kai maokloki o Koaa. I I ko'ii noko ana e mahmi i ka' haaa oaa lehuleho, «a hooikaika I wnu e hjl«mua, aole uo hoi wau i ike iki i ka pilikia o kan hoeke'el - I Ua maiaml wau ina puk« o ka' ■■hui-, (B iike aie kan i mftaao ai, ua j pono, a i m*nae Ua h«i mai k« auo

inaoli o ka malama puke ana o ka oihauH Kalep», «u i ike ole ai i ko u hemaheiii», aa hoi i a.a aaaepo ai e a« e malama ! ka waiw»l • ka iehuleha me ko'ū ike oie i ka maiaaa ana o na pnka waiwai. loa o ko'o aoh j no ia pela a hiki i hihia loa *.na ® ka ai a kawele-a, wahi a ka poe lawai». Aole i pau