Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIII, Number 1, 18 June 1929 — Ka moolelo oiaio o ko John Kaelemakule ola ana Kakau ia e ia no ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu [ARTICLE]

Ka moolelo oiaio o ko John Kaelemakule ola ana Kakau ia e ia no ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu

•ELO £V EO U LILO ANA I KmOHULA MO MAKALAWB»A MA KA AINA 0 UKABA

A be ni» |K.ke pookela waoli m kela, a i li)o ai koi i kokua oai k>a I aa Kumukula' oi« auiloa.

I ko'u lilo ana i komu a'o ao m koiki ma ke!« aina o £«r&ka, ao!cj w«q i maiowA w«le { ka kaaa i lo«a maiia'a « h«u«, «k«, na boolk«lk« me tā ooomaaaweaui ke «o «ua īaa keiki iuc k« paa{>a««bo « 0 k« h«a i lo«« ta«i m«b«pe oi« hooikeika «u« oi« k* bol«mu« o u« neiki, • ma ka mahaiO pa i« tu«l e oa oiakaa. I k« ba!a au« («'u elna mak«bik' <> ko'u noti« kumukala «o« u« io&a ja'u m«i ko'u aka kumukula mai $240 Ua līlo «ku »0 hoi kekahi o'.a mau loaa no aa pono «ahu o ka uōSo «na m« k« wahiue, a me kuu m«a 1 *bu haual « u» ko« iko m« ko'a liiua $6 >. (be cJ«l« ke >k«o wal« ao ko 11 rn«oina, a kau'Qiba ao boi.) fcohe dali peta elike me ko keia wa, a o keia mao dala aa J i hoike aeli he hoin« dai« aof lo« hoi i loaa ia'ni ko'n maula opiop:© a o k« uookuoia mai aoa koi o koo pomaikai mahope mai. O k«bi au t hoiUlli «1 t V«ia mau 10«« <i«U iulu, ilok* aa 1« • kai paliu waiUa 1<j1« o maaa me k«'u wikine ua mibi «le no L«i w«u, 110 ka maluhia «ia waiko au« pela, «•le i iiio 1 ka «ihae 1« oial, aohe ki e paa «i o kela p«bu lole « i k« mahe&hup loa «na ae, a loa« h«tn« o $60. ia'u, ua niāuao ih&la wau, «ola pooo e Wiiho m«« pela.

Oia ko'u maniwA t lawe a{ a huoa iloko o ke aua.(he uui no hoi kē aoa o keia w»bi.) «u» Jke iuua hoi waa i k«hi poahuii iloko loa a "kekahi ana aiaUila, a i Kamaaina mua koi wau, i ko makou īuenawa 1 e paaui pe«pee .ku ai i ka wa inlii. I A o*a uo hoi ko'u wa 1 luohlo ai 'i ksla ana i pau&onuā e maluhī* ai | ka'u uiau kenikem a maloko o kela aoa wt«a i waiho aka »\ i ko'u ma. lubĪo. A e kamailio kou aka ada ■o wao maluna o keia mau keaieeai ma keia mna aku. I ko'u komo aua bka iloko o ka ekola o na makaOlki o ko'u noho kumukula ana, aa ikeia kaaiijfcui loa o ke kamakuaioka iao Kc | kaha ia mamwa. I E kuai īa aaa ke ak« maioo, aiai ka ekola, a eta aku uo hooi kahi d»la, oiai uae, n.amua aka E'iiua, a aku aku uo ia i kunaaknai likeO ka maioa hoi, e kaai ia aaa i keia wa koa, Ēwala ā uuii dala o ka laa i ka wa na'e mamua aka, Eiiaia a «oao daia 6 ka iea I opelu, a aa loaa ao h«i ke kama— kuai uaakepooo uo aa ia eae v oia ke apakape ka, ka uku, a tue k« ul&ula. Maiailli oka pii o ke kaaiukuai o ka ia, a aui pu n» hoi ke pooiaik&i i loaa i ka po« lawaia ia meuawa. ' Oia ka mea nana i hoololi i ko'u maaeo e waiko i ka kana kaia a e hoihoi hou ia'u iloko o Ka oihana lawai», a • ka oihana hoi i a'o ia ai waa niaiko'a mau iā keiki mai. No keia maaao o'u, e waiho i ka aaua knmakala. he me« pono i*' u e aiaao i ka maaao • ka'u wa— kiae, oia no hoi kau (n lei iluna o k« Kalaaakaahal« « Hoaolala.

Ma kekahi ahiahl, oiai, maaa i kel iho al e moe m* ko mana waki moe, oia ko'n wa i hoika aka hej iaia i k»'u maaao waiho i k» hana knmukala ame kua hoike pu aku iaia i na kamu o ko'u manao aaa e kaawale mai ka han> kaamkala Mai.

I kōaa lohe ana i ko'u maaao waiho ika hana kamakula.

!«MM Ml (• «U !•'« M ki «Mli' U« |ik« m k*M MM •# ko'a • iwiM w I N hftM )w««k«fa.

I ka fc»hpwi «*a • k«M m$M9 (M«NM •'« IMkM b«> kMMI • mM«a k«hl •*«. k«l aIM «•« m kM G. F iMMkiail*. • lMlte «k« ••« i«ii I b#'« «MM awl« I!• b«M fMMN»««te. IMN kMHA |Ni • fco'« waiM aaa I lui koM,

I kMa tok« mm i ko # « mhi a m m kua» o ki'e waih* im i ka h«M k«»akata. Ua aa ol«ol« •Ml la «MI fco*« MM» walko oom Immm olale pm «m! !•'• e kok ok« wa« « tui< om ka k«M kola KJ«« - we, a • kot«« aka tti« i ka*« ®amo iniko i ka b«M kannkik

Hoteiia | k* p*n *m o koia makioa kuU o'u, a o ka auUikMi kope •o bo< o ko'a aoko konok«|A aua oo kUk«!ew«M aa kft ai«« o Ka — Uia.

Ua h«ia io aku nēi wa« e bul oe k« L«a*k»U Kioawa m* Ke*l«k«-] «•• « i ko niiM kiUwii <o< m« : kooa bal«ku«i, m holke «ku w«o i•!• i ko'u minao w«ibo i koa awbo kaM«kui« anA uo M«ka!A«reot ame kea hoakoai* pa «ku i ka īao« o, M«k«bi i i p«oi boi ma| ko'u w*hi.

li< kauaka iuahhii.i keia 1 ooho am Iko ma knu waki o Makioia. L'« oi a«e koaa ELakaokau i ko'a ma ka aaauao. Maauii o ko'a waiho ]»m aku ' ka 1110« o •■hi 1 p4n} m« kon w#bi. a 1 komukula hoi 110 MakaiiWena. Aole i paa

Ua pai ia ae a<»t ke kii o Mr Cbts. H. Merriam o ka Hui o Buma «a me k«la ia Aa nul e 261 koaa aaaiuaha, ai «kali (a ako boi e Mr. ()vy Rotkweli kao» ia au ao hoi o 340 p»<>ua ko»a kaa maha. K haawi ia ana ka mi* kiai eka Hote'« o KLaiiur. ika mea « loaa ai kekahi ia ioi ak« koa» mao paona i nn ia e ae e loaa aaa ma oa k*i lawain o oa Koua. Ua boiktpu la ae kekii o ke k*aka dala f nnkaua ia uoa ika mea ol ae oka makahiki 1929. £ lilo ana kēia i mei hookaulana aka iaa Koaa ma 111 aioa mauiao, ae lawe mai «i i kekabi poe kooiiooao puni lawaia m-i na am* mamao mai a 0 aei. Oka mea »i loa uu loi 10-a ka hale ōoule maikai l )a e hiki at e hookipa maikai uiai i kfia poe D»ni lealea lpwaia māl *na aiaa mai o Amenka.