Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 41, 26 March 1929 — HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]
HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole
MOKUNA XXII KA HOLO ANA MALUNA O KK KL'A 0 KE GI.KAF-t
Ua hooana koke aku la ua Kahunanai Ludoaa nei fic kela aaaa fcoa Hodo na. oiai. «a makemake «a • lohe p<»no mai ao keia mau mea « na kanaka • kamailio nei ia manawa.
I |c« ho«£ io ana o poe imsa o kon« &1« o« ninaninaa pono «ku lt oift ift !ftkoa ho na B «a ako lftkon oiftkft i ike pooo fti, ft uft koikft JDfti l» do boi •» poo ko« n«i i nft «•* »pau ft lftkoo i ifce fti, ft ko lftkoo ho'k# pu aat tofti i ko lftkv»u iko ftftft i kelft wfthine mftlihini keokeo e eau pu ftoft m# k«lft Keiki ft Jedeb«n» Oto
U» lilo k#lft moole'o » ua Ka— hunanui Ludona nei i lohe ponoi mai ai mai kela aaau koa fiodoßa i mea hoooihoihoi i kona manao, a mamuli n» hoi o kona are nui <4oa e hoi hoti mai keia wah*ne malihini iloko o ka mana o kona mau lima, nolaiia. ua hoouna koke aku la oia no Pana sata kana kauwa punahele. ao kek&hi hoi o na Kahuna o ka Heiau e noho ara maialo o ka mana o keia Kahunanui. a he mea paa— hana hoi malaio o ka mana o keia Kahunamu Ludon«. i ka hoea ana mai o Pft»a satft imua o Kona alo. ua hui mal« ae la laua ma kekahi keena malu loa. a mahope o ko laua hoolaia ana i n» hana e lanakil» hou ai ka makemake o ua Kahunanui Ludona nei. ua kauoha aku la oia ia Pana sata, e hoomakaukauiaia iho, ae hoano e hoi i kona ano, ae heie aku oia iwaena o ka pee o Jadona ke Kauaau alii o Kuru-ia. Mft keia hui kuka malu ftn» n Ludona me Panaseta, ua hooholo iho la laua i ka mea e hana ai, a ua hoi aku la o Panaset< e hoanee faia iho, ae wehe aaa koi ke kahiko o ka Oihana Kahuns mai luna aku ona, ai Kona hoea hou ana mai imu» o ke Kahunanu» Ludona, ua nana ftku !a u*Ka— huna Ludotia nei i kana kauwa Hope Kahuna a hooouka aku la i keia mftu olelo.
"U« maikai maoli! Aole loa he mea e hoomaopopo mai ana o Panaseta keia, a aole no hoi e hiki ?na i kekahi o kau mau kanwa ke hooanaopopo mai ia oe i keia manawa. E hel£ ak® oe a hana aku i ka hana a kaua i kakakuka iho aei, a ke manao - lana nei no wao e holopono ana no na mea apau, E hoomaopopo loa mai no nae oe * keia mea noi a'u e kauoha ikaika ioa aia nei ia oe. E pepehl no oe i kela kanaka apuhi, aka, e hoao oe me ka ikaika e hoopakele i ka wa— hine. ae hoihoi maikai mai iai» inna o'a. Ke hoomaopopo loa mai )a anei ō« i kuu aakemaae?'' "A», e k«o haku «aikai." Me keia aiau ®lelo hope aiawaena o laoa, *a haalele ihe la kekahi kanaka i heanoe-e ia lona ano i ke Kolanakaohale o Arol«, » ka« B oe aka la kona alahele no ke Kalaaakauhaie o Je-rula, ao ke ielanakanhaie hoi e noho mana la a»a e ke Kaukau Alii Jedona. % waiho malie ak« kakou i aela kaaaka kaahol* e kuoe h«le aia na ke alaheie. ae hoohuli ae hoi kakoa i ka moe ana o ko kakoi moolelo no ka hana hoomakankaa | kaaa o kela Kaakaaalii Jedoni. j
Ma kekahi owiwa kuaki ole 1 naluaa tki aku o Ko rwja. oa , koho »bo la «a Kaukaaalii Jedoaa ' »oi I Wāhi • hoolala ai i koaa paali ko*. »• ka koooo* kaaa a&a aka »*iud» • ke Kulanakaahalo o Arala. ao ke kulanakaahala Alii e noho ao« malalo o kamana oke Kakaaaaai Ladoaa 0* hooholo iho la no aa Kaokaaalii J«dona a<> « hoolala t kona hoa*e kaue «n« m« fca <nala loa. a« hoomaopepo ole i» mai ai • ka aoao o «e Kahonanui Ludoo*. ao ka loi o kana nea i makemake nui &i. oia oo k» lohe ol« • konapoo koa i ktkahi maa ©lelo e hoowawa ia an« tni ke Kalanā- - kāuhale o Arala, aa hoolianaiaa ia ai ka manao kaaa o kona poe koa Ua hoao ikaika toa iho ia oia • ike ole ia keia hoolaia aiala ana aaa aai ka naka Oiai o na kanaka, ae nee aku «i ia rae ka mala loa a kimo po aiu inalana o ka aoao o ke Kak ananul ma Arula.
E»a hoi k« K»hun®nui Ludon» k® hooi»hft nei i k» lono e pill »n» i «ft iho asa mai o ke ftkua o iaiiou, a oia hoi o Jed«-bena Oto, ft noho pu iloko o ka Heiau o ke akftft ma ke Kulanftkftbhale 0 Arula. Ua hoouna ia aku Ho keia lono iwaena • kekahi poe o Je-ru!a, a ua lilo hoi i me« hoooawaliwaii i k« manao © kakahi poe koa oaahopē o J*dooa. oiai, u» manao iho lft kekahi poe he kanft auo naaupo maoli no ka aa ana aku e paio i k« aoao o ke akua o ko lakou lahui, a oia no ke kumu nui loa o kft hoouna ia ana aku o keift Hope Kahuna Panaaeia e lu i keia anoano iwaena o k& do« kan»ka mUalo o kela Kaukaualii Jedona o Je rula.
O keia no ke kulan* iwaenā o ka hookahua ana o keia mau aoao koe e hoao ana e lanakila kekahi malana o kekahi. I keieahi la nae.ua ike aku la ke koa kiai i boonoho ia ma kekahi wahi kieaie o keia owaT7a o KQraja i kekahi iuea kupaianaha !oa, uia kona ike ana aku i kekahi mau raea elua e kau ana meiuna oke kaa o kela holohoiona *i wehweli nui ioa ia e kela [mau lahui, a oia oo hoi ka holohoiena girafe. Ua hoouna koke ia aku ia ka lohe i ke AHi Jedona o lakou, ae hoik® aka ana i ka mea kapaianaha a koia» maka i hoomaopopo aka ai, ae hele mai aea «ela mau hoo - holo g-irafe i kahi o keia wahi a iaknn> hoomoana nei.
I ka loh« ana o ke A lii Jedona i ke ; a iono, ua hiki olt iaia ke manaoio i kela ioio 1 hoike ia mai e ke koa kiai maluna o kahi kie<— kie e keia owawa a kona poe hoomoana nei- Ua hooholo iho ia no nae oia 1 kona manao e hele aku i kela wahi a Kena kea kiai e kial nei maluna o kahi kiekie o ke'aowawa.K laia no i hoea aku ai i kela wahi e ke koa kiai e kial ana, ua kamailio koke mai la no ke kpa kiai ia Jedona me ke ane pihoi-*-hoi. " Eia laaa ke hookokoke ioa mai hei 1 keia wahi o kakon, E hiki ana ia oe e kuu Haka ke )ke aku me ka maopopo loa i keia maßawa.'
He aea Aiaio loa ka ke koa j kamailie mai ai ' ke Alii Jedona, oiai, oe hapaha mile mai kela wahi aku, ua ike io aliu la no ua Alii Jedona oei i keia naa mea e oee mai nei malnna o ke kua o aeia holoholona nai weliweli. Ia aaoawa no oia i ko inō ae iluna, a kahea leo nai ae la ra« ka hoopaka ana i keia ma« olelo me ka l«o pihoihoi- -
* 'Oia lo no kela. O Doro-īa— Oto io no kela e heie mai nei io kakoa aei!"
Ua k#i« ak« ia k«ia Me a loha pa aka la kala koiahoLona rfraf« a»e aa m— • kaa aoa ilaaa a kaaa kaa aaia>ati<i»i. Ua kaa■wka kaka aai la ao aa hoiokoiaaa aai ««Uwali a«l a nae awiwi na kahi kiekie, a* ►aW hai noM ka ieo i ioh« pu ia e iak«a, Ua hoomaopopo koke iho la ao 0 Taaana fk« aao hiki oi« iaia ka kaohi mai i ka manao alia o kaia hotoholona weliweli no kaht ana 1 e nku tko nat • halawal m« k«ia |PM aona ka iao a iakoa i lobe |aka ai. Ok« Kaakaoalii J«dona |hoi «• ka poe kakaikaki ■• ia. aa heao sai la ao hoi lakou • | heie mai • haiawai pu mo kela maahoohololio kupalanaha e kaa ana iluna o ke kaa o keia holo holona nui w«liweli
1 k* ik» ana mai o ke Kaokao alii J«dona me kona poe kak»i—> K»hi i ka nee »wiwi aku oua holoholona nai weliweli nei, a tnamaa o kona hoea ana aka • haiawai pu iakou, ua pil awiwi a« la lakoa ilana o na kumuiaae kiakie • tu kokoke ana ma k%la wahi, ae hiki ole ai hoi i keia holoholona ke hoopoiao aku ia lakou.
1 keia ku ana iho o aa heioholona B«i malalo o kala mae kumalaau, aa kahe koke iho la o Jsdana mai lana mai o kela maiaaa 1 keia maa oialo ■« ka leo ano haaoli. ' Ea, h« mau hoaaloha kakou Owau no • Jedona ke Kaukaual'i u Jerula Eia wau me ko'a mau koa ke hoolulu npi rria keia owawa ma— hope nei o kakou, ae hoomakau kau ana hoi ao ka naa aku • kaua ike kulanakauhale o Arula. E waiho aku ana makoa ma ko makoa maa mea apau ma na wawae o Donala Oto, ae noaoi aka ana hoi i kau anaa kokua no ka kaaa kue ana aku i kela Ka— hunanoi Ludona o Arula E kekaa ana anei oe ia makou ama ko makou aoao pololei?'' "Aiaila, aole oa i lanakila maluna d keia Kahunanui aluna wa le i ke kuleana oka nohoalii o Arula. Eia wau ke maeao nei ua lahakila ia oe maluha ona, ao oe ia ka Mei o Arula i keia ma—
|naw«." "Aole waa i ianakila n aluna od&, oiai, ua piha na kanaka koa ;o Arula i ka makau i kaia Kahu , nanui, aaa 01 ioa aks hoi i keia | i manawa. oiii, ua hoea ae la ke — J I kahi m«a i Arula, a ua hoolilo ia | |ae >a e oa Eahunanui nei o ke | Akaa J«d«bena-oto ia, a ke hoomana ia nei eia ua ka Heiaa o ke Akua, a ua kau ka weli i na kanaka o Arala i keia akua noa a ke Kahnnanui Ludona i hoo-akujJ aka ia. lia koma mai ke 'ano makaa iwaena o no'u mau koa, a ina hoi lakoa e hoomaepopo ana, «a aaila o Dora)a oto eko j kua ia lakou, ai»ila, e hoolana ia ana ko 1 ak«u maaao, a hali mai la lakou a hele iaaa me ka ma— naolana hou, a he mea maopopo e laaakiia ana makou malana o keia Kahananūi lokoino." I ka lohe ana o Tasana i keia maa olelo a Jedona iaia, ae soi mai ana hoi i kona helo pu m6 lakou * kaaa i keia Kahunanai Ladont o Arala, na nooaoo iho ia oit b« kekahi maa miaute, alaila, kanaiho ae ia oia i keia Kaakaualii JedoM ī *eia mau elelo. Atle i paa Ua b< omea ia akn la kela Biia hoonoh Sab&ti ka pikankau o ki hale « na lora makaainaoa.