Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 12, 14 August 1928 — KA MOOLELO O KOU AINA OIWI [ARTICLE]

KA MOOLELO O KOU AINA OIWI

I iiiakou e hoomaopopo ae ai i ke kumu nwi oke kuenii dope āuā o k§ Lahui Hawii, tna ni inen pill i k® moolelo o kona aina Kulaiwi. koaa Lahui āme nā AJii o koiia aiaa, he haawiua ehaeha no ia ke hoomaopopo ae i ka ike olē luuoli no o kekahi {>oe Hāwaii o keia mānawa 110 ia man mea pi)i i kona ola lahui ana, a ua lilo ia hoohe — mahema waleie aiiā o a ike lcm o kona ola lahui ana, i uieā hookueini hope i kāaa pii ana ina ke kulāna lahui maluna o koua' aina i hanau ia ai. He niea hewa ole paka uo makou ke olelo ae, o ke kauana opio e hoomaopopo ana ina meā pili ika Moo'elo o kona aina pouoi, §i ko lakon o'a ]āhui ana o ka uiauawa i hala aku. oia uo kemahi o na Kahua pookela loa aia kōua knlau<4 maluoa 0 kona aina. Hemea mahalo nuj ia ka ike nioolelo pili 1 kou aina Makuahine, a hē kulāna liapai hoi ia oe ina ka sua i na j . uiea kaulana pili i kou aia«t me kou , aina me kou L»hni, ao ke Keehinā j mua no hoi ia o ka ike "Kalai —' aiea" e hiki ai ia oe e hoomaopōpo J 1 ke kulaiii uee mua o kou ola lā-- i hui ana. '

0 ka paa o ramoolrlo pili i kou •ina, a iae kou ola Lahui «nn, a paa pu no hoi ia oe e ka Kwe Hawaii na moolelo o kekahi mau aina okoa aku, he iuau kahua niaikai loa >a no kou kulaua e paio aki< af ma i:a hana Lalai&iua maiunao kou aina kulaiwi. Ua olelo ao māi 110 ka Buke Nui ma ka Mokuna 6, Pauku 16 o leiemia, ae olelo ana hoi i ka Lahui o ka Iseraela i keia mau olelo. "E ku mai oukou ma na alanui, | ae n§na a ninau hoi no na Kuhiuoo haliiko. A«hea hoi ka aoao mai — k»»"- . - Eta Lahui Hawaii pehea 1« e bik' ai ia kakou ke niiiau i ka aoao malkai, ke ole e hoomaopopo ka r- : ' kou i na n>6olelo kahiko o ko kakou aina aloha ? Ua loaa mai keia heiuakeu»a o ka hoomaopopo elē i na Moolelo kahiko oko k*kou aina mamuli o ka hoōhemaliema «ale ia o na inoolelo kahiko o kou aina, a lnā moolelo kaulana hol o na Alii kaulana o kou aina, ao na kanaka koa paha o kou Lahui kanaka. Aole hooiuaopopo kekahi poe Hawaii i na iaoolelu māikai a hoo- " naauno e. lioopaka ia &ua iloko o na Nupepa Hawaii, a ke miaiino loa ik» nei ka hoihoi ia o ka he — luhelu aiia ika Oielo Hāwaii. llā ' hoi hope maoli no kek*hi poe Hawaii nia ka heiuhelu ana i na nupe. ]M Hawaii, aole no hoi he hookaa . iMlolei o k*kahi poe ī ke ela o ka «upepa e hoopuka ia tma ma ka Olelo Kumu 0 aioa hauau.

Eia ke hoopaka ia ia«i iloko • na w*hi NBp*(Mi OMo Bnwftl' kekftlii niāu mei piH i u4 MooUlo kahikA o ko k«ko« «i«s» « be haoai u»auao n« k« Otwi H«wsif k« v . heluhelo ao« i kekahl mau mea. e hoonaanao msl ai iaia «o «a wea pili I ka aina o kooā tnaa Kapona ame ka lakou Man haaa kaulana i k« iakon manawa e ela aea, ae Iti6 ai .hoi ia ni»« niea i mea hoooaaa ao mai ia 6e.

Eia iuakon ke hoopuka airu a«i i kekahi mau nrp» kahiko e piii ana ia Hawaii nei, fli ke ola Lah«i fiua o lea L-'hui HawaU i kela īiiaa ia i !iu wale aku la, a be haoa naauao ua na Makua Hawaii i makeiuake e ioaa keia ike i ka lakon nian pulāpula Hawaii e hoomaopopo i keiā mau men, ae ao a'ku hoi i ka lakoa tnāii keiki a Moopuna hoi o ka Rwe hookahi. He mea hoo-r uaāuao uo ia ia no ka nia— nawa e ulu ae af ko lakon IHuo, a ua hiki ia lakon e wehewHie aku r kekahi mao niv.a pih i fca Moolelo kaulana o ko lakou uiau Alii a mau kao&ka kaulana paha o ka Lahui Hawaii. . Hia uiai ka lel') H«waii ponoi o kou aina, a ke hoopuka tkn uei makou uo ka Puniaikai o ka Poe Oiwi Hawaii o ka Aiua aioha o kakou. Aole no pahi e like ke ohobj% ia e like uie ka Moolelo o Hiiaka ma, ao hamapuaa ma, aka, o keiā man inea nae « hoopuka ia nei ma na Kolamu o kā Hoku, he mau inea hoouaauao nia: ia i ua mea pili i ni Moolelo kahiko o Hawaii nei, a ine na olelo pili hor Hiiahi i hoea mai ai o kou Lahui kauaka, ae loaa ai boi ia oe ka makaakau e kamailio aku inma o na Malihini e ninau uiai ana i kekahi īnau inea pili i kou aiua ui« kon Lahni ka — naka. Ke mauaoiana nei makou e lilo ke a hoopuka ana aku i kekahi [ mau uieā pili i ka Moolelo kahiko 0 H»wsi| uei, i mea e lilo āi j ikuuiu hoonaaiiHo aku i kekahi poe iOiwi Hawaii e ulu ae nei maluna o 'kona ainā, me ka hikiole nae'iaia je hoouiaopopo i uiau mea pili i kona ainā hanau ponoi me 1 koua Lahiii aioha.