Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 5, 26 Iune 1928 — Ka moolelo oiaio o ko John Kaelemakule ola ana (Kakau ia e ia no ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu) [ARTICLE]

Ka moolelo oiaio o ko John Kaelemakule ola ana (Kakau ia e ia no ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu)

HELU 5 KO K£ONI KAKLEMAKULK MOOLELO PONOI (Kakaa ponoi ia mai no e ia) . " ~"a ' Mam«ii o keia mt« olelo awa« a ke-la kaaaka o lako», «a pakele Iho la kela m«« ia aku a lako« ma ktola is i ke kaf, mamuh o ka ■aka« no ka uhai < ka la &ebati. Ika pae ana o «a poe kanaka' lawa'a k«hihewa «ei i aka- o kela awa pae « Awaian, tt» hapai lakoa ji ka waa o lakau a kaa i uka o keone m-100, alaila. ahi maikai ihē ia i na ia aku a lakon a naloi ka wela o ka la. alaila, hoomaka Iako« e he'.e i K»elebttlahulu no ka mihi ana 1 ko lakou hewa uhai la Sabatl. I ka hoea ana o. lakoo i ka H*l» o Pookoai, ao e oia i ka bale, aka, tta kele ika pule i keia Halepule a'n i k mpilio ma> ae «ei. Ua kali iho la ua poe kenaka nei no ka hoi mal o ka Luna Ekaleaia Pookoai. I ka hoi aaa mai o ka Lona Ekaiesia i koea h?le mai ka Haiepule mai, e noho aku ana keia poe kanaka iloko o ko lakoa iawaia., "Aioha onkou, M&i hea mai ou. [ kon me ko oukou maa lole a lawaia ' i keia la kaou o ke Akua'' ? Pane mai la ke kanaka nana i 00 aku 1 kona maa boa aole e hoolei iaa >a aku a lakon, Da hele mai la hoi makou e ike ia pe, ae hoike akn lka hewa o makoa, ae mihi aku hoi ieo makea hewa la oe e ka Lut>a Ekaleaia o keja wahi. Ua beoi d»bati makoe mamuii bae ho'. a ka manae kahi-hew-i o makon, oioi, tta btle mako« Ika iawaia me ka maeao la hoi o ka Poaono kri«. Ai ko makon hiki at<a 1 ke kai lawaia, ua uiu mai ja ka haob«o iwaena o makoa no ka ike ole i* «o kekahi «uwaa iwaho oke koa lawoia, a mamuii oia bo f|ole a«o ko uka eei auwaa i ke koa lawaia, akahi no makoa a ike iho la i ko makou hewa, aa hfhl S bati makou, uolnlla, ua makou i ka iawaia ana, a ua hoi mai nei a pae makou i ke awa kan*ka oie o Aawalau, a he!e loa m i la e mihi aku f ko makou hewa bebi Sabui ia oe e ka Luna Ekalesia o keja wt hi, »eoluo)u ōe e kala mai i ko makou hewa uui loa o ka hehi-ku ana i ka la 'kapu o ke Akua"^

Huli mai la Peokoai i oa poe kanaka oei i be!e at i ka hi.aku i ka la Sabat\ a piaau nnai la ia lakou i keia nīnau. "Mai Koua nea mai oakou i holo mai neii Leie a) i ka lawaia hi kū i ka la Kapu. ? Ua pane like ake Ia ita pee kanaka hehi Babati nei. "Mai Kooa mei makoe. ao Nawawa ke awa Dae. Nman hen akn 1& o poakoai i ua poe kanaka nei 1 ktia oinae. "E», he pee kanaka hele no o«. kon i ka paU 1 ka la fcabiti? Ua hooie ltke mai 1» uo lakou,. aole o Ukou hele ika pule i ka )a Habati. Nokeaha boi|ko onkon mea i hele ole a! I ka i ka la Seb«ti? "He kaawale loa ka Halepale mai ko makoa wabi aku. a ia i Napoopoo ka hal*pule, a aa kaawaie loa aka no hoi mai ko maken wahi aki e noho u»t, a aole no hoi be alanoi kapone e h»ea aka ai i kela waki", "Aakea mal oukou, mamu!i o ko oakou maaao mitt oiaio i ko oukou kehi i k* ihiihi o ka |a ka£u o ke Akua, uolalla, me ka inoa o ke Keiki a ke Akua ka Hoola hoi o ke nei, a ma Keaa' inoa Hoano k« hnikala aku aei #au la oukon apan E heonanao eukou i ka ia pa'e. a* ohaoo hoi ia la o ke Akia". Ua ae īike mai la «a poe lawāU nei, a ta «anawa oo nae i kanaailio inai ai aekahi o lakoa 1 ke|a L»Ma EeaUMa Pookoai 1 keia oaao oie}o.

"U»kftl« onl 1« 991 ko ms4nt k««i, iom pn mU M 1* ptHkif 0 n«koo. Hf beok«hi p mak»B piiiki* i kHi i oir t>a *k« •. e&koa i io«a mai a«i, a ia bo IlobB oki nu o «Q«koB, • Mki hol a makoe paakai a kopi ai ia lakoe, eiai ( oa Im1« aai no ma ka nanao kahikawa. a ia na la boi apaa ka iawaia aaa, holi hpl ako po 1 ko oiakaii w«hi • kopi „ai i ka •aakoa hm ia ak«. Eia aa hof ha halo ohai Bab«|i keia o aaakoa. a aa mU h*i ika paakai o kopi ako ai. Aole**ei hoi e lo*a ia aako« k«— kabi Kahi paakai • miko ai ka ia a [•aW. * | "Aa, m piki ia manae o onkea, | eiai, aa olale aaa ao ka B«k« nui, i«• ka olalo hoi a ka kako« Haku. "O ka amxni o b«a«i ii «o hoi iaia. Khia • oakoa aka i loaa ika 1a la?. Ha kaoaha a «akon aka i loaa aeai noi i ke?a ia wahi a k«kah< o iakoo i kam&ilio mai ai, alaik, ma ka maaao naikai oa haawi ak« la • Pookoai hu hapaioa iho paakai. Ua a«i ako la ua po« kanaka nei no kahi uka waa o lakoo « kan ane, a kopi iho ia i ka ia a lakoa i kela aoioala, ahooaamoo ibo ia oo !ako«j oaa keia wahi kokoke i ka waa lakoo, ae ka pae no o 'iakao ko lakoa kapa o ka moe ao& i keia po. I k« kakahiaka an o ka *Poakabi, i.a holo hoo lakoa ike koa hi ako, a aa loaa hoa ia iakon aa aka he (5P> a hoii hoi axa la iako« i keia U oo ko lakoa home ooho ma N»— wawn ma kahi e kokoke ana i Kaawaloa na ka Apana o Kona Hems .

Ua hoike ae nei wao i keia wahi moolelo e hoike ana i ka malama | ihiihi ia o ka la Stbati ia maoawa, ao ke aao ihe la ia 0 ta malama aoa i o fce poe' kahike i hookipa i ka maiamalama o ka EuMflio iloko t> ko iakoa uaao ia inaaawa i hoea mai ai ka pono i Hawaii ntl. K.e hoohalikelike ae hoi kakoa ia ma — luhia o ka la Bahati me ko k«ia mauawa. O kekahi mea ao hoi 1 hoomaopopo io ia aaa no i ke kalana o na Elemakalo M ipale oia manawa t oa ano kohii maoli ilana o lakou ka hana ake Akaa, oiai, aa malama io no lakon i ka ponoo k»> Akaa ma ka hilinai oiaio., 0 oiakoa hoi oa kaaoalil eia maoawa «a hoeloho akn i kala »• an> 0 na Mhkua Hiipule oia ae oka aina. Ua iiio no hoi ia lakoa u% kanaka o ke Akaa i mea nui. a oa aloha aku 1 hoi ka lakoa oa«a Kamu Miaionari me ke «ioha oiaio.

I keia manāwa hoi a kakoa o ikel oai, na aoo maoaoalo maoli no kej aao malam* \kua iw*«na o kekahi. poe Hoahkoao, a ua lilo na mea aoo hou i kouao oaai iloku a ku aina imea aaao ī ko lakou aianio io a io jmlelēhoa wale ka pono o ke Akua iloko oka n*au o na pee o keia ■ hanauna hou. Ua poina loa nu hui kekahi poe i ka uialama «na i kela ponu aea Makua i maiaaia. ti tce k« Aule [io e puina is kala uian noho anu o kela au, iloko no o na pilikia aale, aka, aa malama ia no ka hana ake Akaa ms maihi. I ka hoaa aua mai no o ke Kuu>u e l'ke eue ko M.i Kahioa aoo, ua hiki uo ia oe ke hoo naupopo nku i ke auoi aloha akn on% Hoahanau r»e na Luna Ekalfsia i ka lakou kumu aluha. Ua ikeaku oo wa« ma ki helehel«na o kela maoawa i ho«a ae ai oMi Kakina iko makoa wah : . ("Aole i pau) Ma ka moko Calawaii o ka Potlaa nei i hoea mai ai o Krnfst Wiifwrg me kona ohana no kena aia» hauau, uo ki ik» «la no i kjaa uaa makāa, He maaawa ako nei i b«U ua aake iho la kona kaikaaaoa Geor|ce Wilfung ma ka halemai o Hilo uei mamuli o ke kaa mai aoa no kekahi maa la waie no. He mau makahiki ae nei i haU aoaa heie aua a ooho kaaa uia ka aina haole, a inalaila no, piale i ka wahine a ioaa na keiki.