Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 18, 27 Kepakemapa 1927 — KA HOOPIIPII UKU O NA LUNA KALANA [ARTICLE]

KA HOOPIIPII UKU O NA LUNA KALANA

1 k« "oho aaa iho nei o ke Kaii Ahaolelo i hala aku nei, ua kahea ia kekahi halawt»i o na Luuauiakaainaua tne na Senatoa o kā Mokupuni o Hawaii, ai nialama ia hoi kelā halawai i na Ja mua no o kē Kau Ahaōleloi Uāhōēā ae lā ma ia halawai kukakuka na L»na— makaainana ewalu o ka Mokupuni 0 Hawaii, a he ekolu hoi Senatoa 1 hui pu iiua ia halawai, a koe no o Seuatoa Rukel«. Ma ia halnwai ka Luhahoonialu Speucer ō ke Kalana uui o Hawaii āme ka Loio Kalaua Beers,

Uii kukakueea ia na niea pili i kō Hawaii dala iloko o ka Bila Aie lahui, a me ka noonoo pu ia no lioi o nā Al&nui iuoino o keia Kalana o Hawan, Ma ka kuka niaikai aaa, ua liāomaopopo ia ka umku o ko kuleaua iloko'ō ka Biia aie, a ine ka loaa no hoī e kouio inai ana iloko 0 keia K.alaua mii o Hawāii, maiuuh' o k« e"»i uiaoli no o ka helu waiwaī i helu ia no keia Mokupuni.

Ia manawa i noouoo pu ia a$ ka hapai atia i ka nooi'oo ana i ka uku 5 na Luna Kalana, a ua kd— lUHilio koke ae la uo kekahi mau Hoa o ka Ahaolelo no ke kupouo inaoli no e hapai hou ia ae ka nku o ua Luua Kalaua, a ua ninau ia aku la ka manao o ka Luuahoo — malu aine ka l,oio Kalaaa Beets, a ua kamailio mai ia ka mulu i keia mau olelo imua o na Hoa Ahaolelo tnai ka Mokupuni aku o Hawaii. "Ma ko'« manao ibo f aole keia he manawa kupouo e noouoo ia ai ka hapai ana i ka tiku o ua Luna Aupuni o ko kakeu Kalana, oiai, he kulana haik? loa no kō kakou kulana waīhona dala, O ka mea aui loa a kakou e noonoa maa ai, oia no ko kakou uiau alaaui, ae hooikaika kakou e ia aku Ka hana ana o na Alauui maikai ma ko kakou Mokupuui, a ina no ka pau o ka plliki'a alanui ma ko kakou Mokwpaoi alaila oia paha ka manawa kupouo e uoonoo ia ai ka hapai anā i ,ka uku o nā Luuaj Kalana o kak«U, a aole hoi i k«ia, uianawa pi'.ikia uo. I nā uo k,a hoopii ia o ka uku o na Luna Aupuni Kaiaua, aiaila, he hoopij hou ia i ka auhau o* ke Kalana o Hawaii," i ka psu ana no o kela wuu olelo a ka Luuahoonialu Spencer, ua liinna pu ia aku Ja kā manao o ka Ivoio Ka{aua Heu a ua.kakoo iuaikai mai la'oia i kelā uianāo o ka Limahoomahi M a kuka, a nje kona oielo pti mai e lokah; ua Hsa « k« Ahāokto niB j£y inn eaa e hoom&hmkuū h ae kakou m&u imnwnai <3a]a ka hooa6e aua a|B j aa hmt» iluuui aia ko kakou

lla lohe 'pu na Hoa o ka' Aha - oielo i keia mau tuauao inaikai o keia mau Luna Kalana c ke Ka lana nui o Hawaii, a noouoo akahele io.ia no hoi kela ienlana piU — kia dala, a uā hoohōlo lokahi ia uo ke kapae ia oia īuauao hoopiipii uku Luaa Aupuiii Kalaua a ua hooholo ia up hoi me ka-lokahi ia mauao. Ia niau la no hoi ua hook.omo ia āe la kekahi Bila Hoopii ufeu o na Luuakanawāi ma ka Mokupuni o Maui, oia hōi na Luuakanawai Apaua, a ua hookouio pu ia uo hoi ka biia kanawai hoopii i ka uku o ka Lunakanawai Apana o Hono,lulu, a hōea i ka $500 o ka niahma, ao ko Wailuku hoi 1 ka $300 0 kā mahiua, ai hooēnu ia mai i ka $275 0 k® uiahina, ua kamailio maj ;Ia 110 kekahi uiau Seuatoa o ka Aha Seuate e pouo no e hoopii pu ia ka uku o ka I/Uuak»nawai Apaua o Hilo,. oiai, tna ka hoike o ka Lunakanawai iiiekie, ua ukali koke aku no ka Aha Apana o Hilo uiahope o ko Honolulu Aha Hoo— kolokolo Apana, a he inea pono e lōaa i ko Hilo l,unākana«.vai Apaua i $35<> oka niahina. Ua kaukau no o Senaton Heeu j ke— kalii bila kanawai uo ia mea, ai kokua niaikai ia no hoi ia inanao e Seudtoa Mossiuan o Maui, a me Senatoa Francis īi Brown o Ho—

iio2ll!u, a he ine-ei maupopo no ē puka anauo i fea Hale o na Se — natoa ia manāo hoopii uku o keu Lunakanawai opio ō Hilo.

Uā kamailio koke aku la no ka Senatoa Elemaknle uiai ka Mokupum āku o Hlwaii, ao ka Makuakane no hoi o kela Luuakaua.wai Apana o Hilo, aole loa he kupouo oia inanao atta o kona mau Hoa Senatoa, a ina 110 kkou e hapai mai aua i kela maaao, alaila, e kue aaā no oia ia hoopiipii uku ia o kana keiki, oiai, he kulana kapiliku no ko ke Kalana o Ha— waii, a uā lmoliolo lokahi no na Hoa o ka Ahaoielo mai k& Mok<tpuui mai o Hawaii e hōole loā i kela m«u«o hoppiipii uku o kekahi L«n» Aupuni oke KāUna o Ha— waii, a oiai o, ka uku o £ela Lunakauawai Apaua o HUo Hema, e |lawe ia uiai ana uo ia ui&u dala hoopii ukw hou mai kā waihena niai oke Kalauā 6 Hawaij, a he hana ia e hoopiiikia āna i ua ka— inaka hana alauui ilihuue o keia Mokupuni o Hawaii.

liia ko makou \nanao e hoonee uiua ina «lanui o kela Kalaua, a mahope aku no hoi kā noouoo aua i ka hoopiipii nku o ua L,una AuIpuuio ke Kalana o Hawaii. E malama ana o Seuato4 Desha i kaua olelo hoopaa, e kokua ole • keia aauao hoopiipii uku. «e kailj ai hoi » kahi mauaai o ke kanaka iiihuue haaa alauui, a haawi liōu aku no i ka poe uā loaa mau no hoi ko lakou uku mahina, a he ioaa hoi e lōaa inau anā i kela me keia mahiuaMauiuli o kela māu olelo a Se— uatoa Desha iuiua o kela mau Hoa Senatoa ona. ua haule wale kela manāo hoopiipii uku o kana kelki ponoi. Ua noonoo o Senatoa Desha lie mea nuf ka olelo hoopaa, ai hoo — holo ia hoi ufe ka mauao maikai. ??a oukou no ia e noonoo mai i kma hana a Ahuna i hana ai' mā ka Ahaolelo. I na no hoi paha o| kan* I mauao ai e hoopii uku. āo! ka uku ]a hof o na Limahaiia i Alan«i, alaila, he kaulike ia, aka, | o ka hoopii ae no i ka uku mtjhiuaj oka poe i ku niua no ka puu, e, ike niai no kakou na poe lituahana| alaaui. o keia Kalana i ke ano! 1 kaulike oie oia hoao ana e hoo— [piipii uku o na Luna Aupuni iKalana.

E malama ia āna he "Hoike Knia Sahati ka Ekale«ia o Laopahoehoe i keia Sabati ae, Mamua iho nae o ka malatna ia aua ona hana Hoike Kula Sabati < malama ana ke Kahu Desha o Haj}j i ka Papa Ahaaina a ka Hakn, a «ie k» Babet|zo pu aua luā keiki liilii. E fioea ana pāha ma ia «naina ka 'Fapjl Himmi o H >ili ke loaa o\< : tia m-.'i akeakea «īai.