Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 17, 20 September 1927 — HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU (No ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU (No ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu)

He mea oiaio» ua!ke io ako la lakou nei i ke kahuli ano ana ae' o ke ahi o ka lua i keīa manawa, a ua hoomaka ae ia *e naka haa uiu n& paia pohaku o ua lua »ahi nei o Kilauea, a ua ike aku la »o hoi o Hiiaka i ka hai ana mai o keahi me he nalu hai ala o ke kai, a ua huli ae Ja no hoi 0 Lonomakaa kekahi o na kaikunane o Pele a olelo ae la, iaia. *'E Peie e, a o aku la no hoi o Pele eo." Pehea ke ahi, aole anei hoi e hiki ia oe ke.hana ak u 1 kekahi mea no kela mau waimaka e helelei mai la o ke alii o Kauai, Aole anei hoi ou *!oha aku ī kela kanaka e noke !a i ka ao iir.ua ou nR leo pu!<? e uhau mai la- pane skii !a keia o m<* ka manao aloha i keia kanaka "na-' Hhini e noke pauaho ole aku arsa ika uhau ina pule lehulehu i pane aku ai o Lonoma!<ua i» Pele. M»n no hn} ko Pele ma«ao huhu, aua pane aku !a o \ ke kaikanane ons, aote e plo ke ahi o ka luao Kilauea. * Aole no ka heielei mau mai o na waimaka o keia kanaka oia k«->' u mea e haawi pio aku ai iiiia nolaila e kuuoauia sku ka a ana o ke ahi o ka 'uaUa huliae la ua Lonomakua ne\ a hoomakk aku la e hoahou i;ke ahi a ua oī aku k& ikaika oke ahi mamua o na wa ana ilho-8 fcku ai mamua, Ua huli hou ae la no ua 3 nei.a'kauohā no i na poku ona e pil hou no Takou e kuni ia au iko ahi, aua hooko aku *a nohoi ua poe Hiiak* riei ? k® kauoha a ke kaikuana a hoomaka hou aku la no ka pii ana iiuna i kah! no hoi a Hiiaka ma e ku mai ana.

Tkahoeaan* mai no hoi o uaj poeHiiak* mi » ku ana ia: tvaj no i pane mai at kekahi o lakou me keia mau olelo, h# keu kela 0 ka piHeka k&ikuaana nonoliua nui wale ina paha he kaikuaana no hoi ko kakou no ka pon 0 aole no la hoi he olelo ana, ae> aole hoi e hihi oolua akua lik e no ia, ; aia la liolio ke akua i Wawāo. Ua lohe aku la nohoi o Hiiaka 1 keia mau olelo i hoopuka ia mai imua ona e kekahi kaikuaana Hiiaka ona, a ia wa no o Hijaka i par»e aka ai, e auhau oukou e 0 u mau hanamua, e hana oukou o ka oukou hana a mai nana mal oukou lau, wahi a Hiiaka i t)ane hou aku al. I loa no apau ka Hiiaka mau olelo ana i na kalkuaana Hiiaka ina o ka wa īio ia i fa mai āi ka huna o ke ahi ihaluna o LoWau a i ka nui no o ke| ahī ua hol aku la no me ua |>oe !Hil- - nel a pea la n.o kg naaa lima a hoi aku la m o ka iuaahi o Kilauea I ka wa uqi paa mai ai o ,Ujhiau i ka ha&a ahi, ui pepo iho ia uo o Lohiaa i. kl nee ana maī o ka hoe a ka wakjc« I Un* ai| lf (

nialniia ona a paa ptt olalo mai ona j a hoea loā ae la i ka piko, s ua' liOOiuaopopo loa iho la uo o Lohīau j i kotia āno haiku pn o ka har«' iloko ona. alaila ua hiolo makr*walu mai la nohoi na wahuaka maluna o kona papaliena, a ia wa no hoi oia i oli āku ai i ka hulihia. Hulihia Kukailaniuei aku la i ka pīii hooilo. Le!e a Keaoiuahuilaui Ka lelehewa i ka houpo t/Kane Keehia e Ulunui, ha ka lala Auapu eai ka maka"*o ka uwila Ka ai inoino a ke akua wahine Ke 5 Pele Wahine kui lel lehu» o Ohiaeka lani Kanaka kuhes mauna o Kualaahia Keiki «So i ka ua o Kapohakau Kaiuaiki no'uo i ka kaawaawa jjr

īnoolono ' ]eoa \e&Ēc> ka Pololei Pa ha leo l«a i 0 oe auā owau aiiijjpekaln e Moiaoe aku kaua i ke anu o k a awaawa. K«i aiiu hoi e I ua Hiiaka uo a hoea i k» ln<« o liilo eua keaa Uou inai 1« tio 0 Peie ia lakou e pii hou uo lakou € kuui hou uo ia Lohiau i ke ahi aua pii hou uiai ia uo ua poe HiC aka uēi a kuui hou no ia Loluaa e hke uo j ue ka lakou maa haua uuiu uo ia LohiAU pela uo b».M la, kou e liHua uei no a ;»e la īiq ua hma hoi aku ia uo i lalo o k a iua o ke ahi o Kiiau^a. I huva uo a hoea uo aa Hiiak 3 ileio o ka iua ua kena koke liou mai la uo o Pele e pīihoi no lakpu iHlua e kuui hou ai uo ia Lohiau 1 ke ahi. . pau āoa 110 o kā Pe ie olele au» ua huU ae la uo hoi uā luau Hiiaka uei a pii hoa 110 iluua kuui aiiUO hoi ia Lohiau. la lakou no a hoea iluoa, ua hoolele aky lt mo iakou i ka i uua o ke ahi ia Lohiau ao kd ikaik* no o keahi in € |akou no «a. I ka paa ana aka 110 0 Lohiau i k& huua ahi, ua huli a£ la uo ua poe Hiiaka uei hou «o la|o o ka lua a Pele ko iakou k»ikua,\nft e noho tnai ana. ia iakou no a hnii ua puana *ku ia o Lohiau » keia mele. I Pāu Puna ua koeie ka papA 1 Ui >noe ke kuahiwi Ka mauna 6 ka lua. Uaawa mai la kā luua 0 Uwe. kihuna Ka ohu kolo mai iuka ( K* ohs kolo ma! i kai | Ke a-alaluua i ka uka o na. enae 0 ka lama kau onionio Ona wahiue 1 ke anilui Ikd piha awa naoa o laua uej Oia hoi ke kukuln a tuu Oia hoi ke kukulu a -\va O kaM aewa i k» haki p«H 0 ka'i a Pele i popoi 1 Kahik akn lā a nana i ka wahine īa Hn< tk«, a t*t» "#ltM ta"E Hni e«Pehea att 4 eia kuii hanu la ke paapawale nei uo i kuu lioupo.'' Aloha walo uo ka kiiua. Eia ka pohdku tn ua tnaj Skuu uuuiuma alai'la ua aku la o Hiiaka a honi aku la i fee kane a ia wa ua haha mai la, kona ima oiai i ke kaue a hiki i kfl opu Gke kaue a ike iho la oia 4 h« pahoehoe ke kino o ke kan € mai na wawae mai a hiki ik a Opu. Alalla ua pane aku la 0 Hi?aks f ke kane aloha ana 0 k e kfi ana a !oaa f Kauai a hoi mai ta lioi ah?Jci'nnuso ke alo 0 k«* W'A* hjm- nand ke ks'«!oba <r P*'i. I Uaiku ua hi»na i uiālama ia i»a I ma ka Ja Sabali oti, a ikhukhu eo hoi i'ia jpc* am HiJo ak«. Auk 1