Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 50, 4 May 1926 — OWAI KO KAKOU HOAALOHA? [ARTICLE]

OWAI KO KAKOU HOAALOHA?

Ma ka puka ana mai nei o ka Nupepa "Hawaii Titnes" ma ke — kahi la o ka pule i hala iho nei, «a hoala niai la oia i ka ninau pili ko. ho harota no ; keia kau koho iho e hoea mai ana, Ua hoomaikeike a® la oia i na poe moho i manao ia e holo barota ana no ke kulana Se— satea nia keia Mokupuni nui o Hawaii. Ma ka hakilo £x>no ana īho ika hoonee ana o kela naanao 'o.ua nupepa nei, ai . k-akau ia hoi e kekahi "Mea pili Kaiaiaina," ua ho*la mal |a oia ika njiiau pili mawaena o ke Kiaa~n • ka Aha Senate o keia Teritori,

Ua hoeaiai ae la oia i kekahi mau inoa i manao ia e holo Senatoa ana mai keia mokupūni aku, ae kau ana h«jl i ka inoa o Senato a S. L. 'Desha me Senat.on mua Robe Haime he a!a he niau Moho keia malalo o ka aana o ke Kia — aina, a kukulu mai hoi i ka inoa o SenatD« Vanatta me George Ka — waha me he ala he mau tnea kue Kiaaina laua, ai oie aole laua i paa malal* oka mana o ke Kiaaina.o Hawaii, e'iike me Senatoa Desha anie Rohe Haina,

Ma ka hoomaopopo ati« i kela manao o ka "Mea Kak«u o ka Nupepa' Hawaii News," me he ala he mea maikai ole ka hana pu ana me' ke Ki«aina o Hawaii, ao. k* mea hoi a ka Peresiden« o Anie — rika i hilinai mai ai i maka nona ma keia Teritori, oiai, ua hoikeike inai la oia i kekahi poe "kue Kiaaina iloko o kjt Aha Senate," a

me ka poe hoi e manao ia nei * holo sio na wahi hakahaka o ka Aha Senate, ae hoikeike ae ano iko lakou kulana "Kakoo Kiaaina," a k'.ikoo Kiaaina ole.

Ma ka lioomaopopo ih® i ktkaona o kekahi o na olelo "o ua ''Mea Kakau nel o ka Hawai; Tiuies" e pahenehene ana oia i k<; kupaa o Seoatoa S. L. Desha niaaopt o ke Kiaair.a, ae pai ae aoa hoi i ka inoa o ka p«e kue Kia una 'ame he a)a he kekahi Moho e alualu ana ! kela kulaua ke lilo oia

i mea kakoo ina niea niaikai akc Kiaaīna e hana mai ai„ a sa no paha ka pono a kue wa'e aku no nie ta hoomaopopo ole paha i lia' maika o i* mea a ke Kiaaina e w.ulio [ti« ana imna o ka AhaoiHo o keia Terifori, Alia nae hoi kakou e paukiki ioa t hilinai i kek maoao kue Kiaaina a kela "Mea Kakau i hoomaikeike ae "

Mahope k©ke iho no o ka hoo— kuu ana o ka Ahaoleio, © kēkahi o ke!a poe kue Kiaama, ua hele inai ia iako\i i "Jve e manao

nei ua pai» ina.aio o k;i mana • ke Kiaali.a a uo-u»'. r. >i ' i a t ike aku i ke Ka&aina, ae uouoi aku hoi i ke Kiaiiua e Kakau inoa mai hoi i kekahī o ka Ukow m*u h\i* k« * O'O iUo ika uva — «awa li o k* t»oho atu o na na H«īe nua.

: r.< i\r rnea ;k-\\ i loa kc ku uL.a o Kiaaiua . nia n a k'M I ■ paepae aku ) kona lima ina ua ninau no ka pomaikai o llawaii uei, ae boikeikc ui hui i ka Peresidena o Auierika, he nialialo no, a aku i kana hana ma koua hookohu ;u uiai i kekahi kanaka anai hi — lmai ai, alaila, heaha iho'la hoi k" mea o ka hele ana mai e koikoi i se ieamaka a lakou e manao "wale uei, ua paa oia i ka punuku ia e ka i mana o ke Kiaaina?

I kekāhi inanawa aiai no aiahope 0 ka hooKUu ana o ka Ahaolelo, *a kak ; iß akn !a kekah; ona Senaloa 1 kapa aku i ke Kiaaina o Hawaii. "He mea hoepunipuni ma ka pa — pahele o ka Hale Senate," ae noi haahaa aku ana i kela Senatoa o ka Mokupuni o Oah'i, e nele ae e awao nona imua a ke Kiaāina no kona kulana e īnanao ia ana e hoopau ma iaia aku. Kupaianaha no keia nonoi hou aku e hele «ku i te Kiaaina ana i kapa ai he "Mea Hoopunipuni." a ma« ua Kiaaina a!a i pai ai me kana mau oīelo hoohaahaa i ke kanaka a ka Peresidena o Amenka i lulinai mai ai. (Ai like hoi ia hana rae ka hoo— wakawaha aku i ka Peresjdena nuī oko kakou Repubalika.) Ina he hewa ka paepae iua o kekahi i ka lima o ke Kiaaina, j.io. ,j. t i. eaha hoi ka,"* niea i noi aku h', e mai ke Kiaaina i kekahi hana e ho*pakele ia aj oia?

i Ika maaawa o keia Kalana nul p Hawaii i komo ai iloko o ka ;pilikia t a' aneane lioi e uku ole'ia kona niau limahana, ae loaa hol i na Mākai o keia Kalana ko lakou ma* uku maliina- Nawai \ liaawi ke kokua i keia Kalana nui o Hawaii? Ai'hana ia mai hal no ka heopakele ana i ka inoa maikai u na poe Hawaii ē noho hookele ana i ua hana o ke Kalaua. o Hawaii? Ai haaa ia niai hoi nq ka ho®pa— ; kele aua i ka inoa inaikai o na poe Hawaii e noho hookele ana i na h&na qke Kalwna o Hawaii? Na keia-'poe.kue Kiaaina anei, ai o!e na ke Kiaaina paha a iakou e kue nei? "

l Ika manawa o kela puu dala o $20,000 e hoao ia ana e Kaiji mai kela poe Ilome Hoopulapula o Kuhio ma ka 'aina o Keaukaha, a pehea i hooko ia ai kela manao |kokua i kehi poe Hawaii ihhune ! piHkia. i ka wai ole* Aole anei h«i mamuli o ka'hīlinai o ke Kiaama i ke Senatoa i ku makau ole mahope |ona, ai nana ole aku i na hana hoohenehene o kela po i hookuu rai ka Ahaolelo. Ua ike mai ke Kiaaina iuia, a ua hoike uiai la i kona manao e.'kokuai poe Hawaii ilihune oua Home Hoo — 'pūlapula, a ma ia leka i kii ia mai, a lilo hoi i mea kakoo no kekahi mau Luuakiai o ke Kalana o Ha — waii, a 'ka'uoha ia ak» U ka Ivne — ginia o ke Kalana oHawaii, e hana koke aku ika'hana e hoohiko ia aku j ka wal no keia poe Hawaii uie ka wai iih: k'-iā niiia koke iho. Aele hoi ha i 'hewa ke ku ana mahope o ke Kīaaina a kekahi poe e noke nei i ka hoino wa]e me ke kumu ole, Owai ko kakou Hoaalolia, ao ke Saniaria inaikai i hooiaohala tnai i kona linia aloha iloko o ko kakou haule iloko o ka lua o ua powa. Aole anei hoi o keia Kia--ttina a lakou e noke nei i ka hoiao ■ wale at Hi pu nei hoi ia mau' 'koino wale iluna o na kanaka. "He ! mau hoaaioha no ke Kiaaina."

ile aui ua hana maikai a ke Kiaaina ike Kalann a Mokupum Niii o Hawaii, ahe haua kaunke auei ma ko kakou aoao *'Ka Hoiuo wale aku i ke Kiaaiua i hoouiohala nuii ī koua liiua kokua ia kakou?*' Aole i neie na Oiwi Hawaii manao kauiike ika i k;\ "M»nao ; Hoomaikai" no maikai i hana |a maluua o k«ko u - Kia no ke ku mai nei ma kela īne keia aoao o kakon ka poe o keia Xalaua o Hawnii, na baoa maikii o ko kakoa Kiaaina, « ao'e «nei hei kr~~ ko* e panai aku i ka bao» aiaik&i i k» h»ia maikiii i hao» ia mai, &e hpnko hr tu ht*r keh )r«fatk"o' "Ko hanau nei ka aiaikai i k» tlM^i^ca^' , Eia boi ka rōia Gu!a ā ko kakou Hnku i k«u m«i āi iloko okeāonei. **K Hke me tau i «i • hMia h tnsī i* op 4 « koi e h»»» *i« »11»