Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 29, 8 December 1925 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]
HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)
MOKUNA XUL KA LA ULOMAHIKHIK M A PARISA
I hakalia no a pau keia mau oielo a ka Lunahoomalu o ke Komiie, alaiīa» o ka halawai koke ae la no ia o na makakila a laua, a wawalo aku la ke kani kiko'uko'u okala ua pahikaua. A ia manawa i hoomaopopo mai ai na poe makaikai i ka hooikaika maoli o kela me keis moho e loāa iaia ka lanakila. E hoohana ana kela me keia mea o laua i kona makaukau piha, aua hele no hoi ke anaina hanohano a makahehi maoli no i ke akamai maoli no o na kiina pahi a me na pale noiau ana no hoi o kekahi i ka kekahi kiina pahi. He umi-kumama— iima paha minute oia paio hou anao laua, a ia manawa i ike
aku ai kela anaina nul i ka a!u ana iho o ko Aievaire kino ilalo, ame ka hikiwawe loa i hou aku ai oia i kana pahikaua oia hoi kah winiwini loa, a kapoo ae la malalo o ka pale dala o ke kumu o ka pahikaua a Walaka s a ma ka manawa hoi a Walaka i kii mai ai e kaiii i ka pahi a Alevaire i hoolele aku ai-
Ma keia hana , ana a ua. Ui Hapa Paniolo nei, ua komo aku la kahi wini o kana pahikaua me kapalftnehs loa mawaena o ka puupuu-lima ame ka pale sala poepoe oka pahi a Walaka, ae like*kela komo palanehe ania' o kela maka winiwini o kela pahikaua me ke komo ana o ka lopi kilika iloko o ka maka o ke.-kui— kele.
Ua hana ia keia hana pookela a ua Hapa Paniolo nermr'M akamai lua ole, a he hana ho? a Walaka i moeuhane mua ole ai, oia ka kekahi o na kuna kaili pahi a kona kaikuahine, hanauna e hoohana aku ai f a he kiina pahi pohihihi loa no hoi, a ike ole ia no hoi iwaena o na poe kakapahi kaulana loa o Europa, a oia no hoi ke kiina pahi kanlana loa a kona maliiakane Alavare?:a i ao malu ai iāia.
Ike koke iheHa no o Walaka i ke kokolo puatuianu ana aku o kahi winiwini o ka pahikaua metala kila ma kela wahi o kona lima, a aole nae h'e wahi koko i hookahe īa. aka. o ka puanuanu wale no o ka raetala kila kana e hoomaopopo ana» a ia mānawa i manao at ai o hoonmhala iki.ae i ka puliki ana o kona Hma i ka 4 kumu o kona paHkaua, ame ka manao no e upiki hou iho oia s aka, mamuanae o ka loaa ana iaia o kekahi manawa e unr.ki hou iho ai kona lima i ke leuniu o kana pahikaua, ua kaili ia akii la keia p&hikaua mai kona lima aku. Ike ia aku ia ka lete ans o ua pahi noi-a Walaka iluna o ka paie iho o luna o ka hale, ai ka_hoi ana iho iialo o ke kumu mamua, ua o koke mai ta no o A!evaire i kans pihikmia ! ke klmu o ka pahikaua » Wataka. a
lilo mai la iaia, alalla, haawi aku ia oia i ua pahi nei i ka lima o ka Lunahoomalu oke Komite e ku koke mai aua. Iloko oka manawa pokole, loa keia hana ana a ke Kavaiia o Sepania, a ia manawa i hapai ae ai ke Komite iluna 1 ka pahi a Walaka, a kamailio aku la 'imua o kela anaina e nan'ā mai -'ja rne ke ano pahaohao.
"Ua lawe pio ae la ka Lede Alevaire Alavareza o Sepania i ka pahi a ka Naita opio o Ene— la-ni, a ua kaa ae la i ka Le(ie Kavalia o Sepania ka Heiu ekahi oka ianakila." -
I hakalia no apau kela mau oleio. a ka. {uWiahoomalu o ke] Komite oka manawa no īa ? atioj ulaia ai kela anaina nui, ae noke ana i ka nwa me na leo nui, a uā; liio ia mat> minule i mau mintite' ewmiwa no kela anaina nui. I ke kuu iki ana iho o na īeo paipa! ame'na uwauwa ana ( uahuli hōu mai la ka Lunahoomalu o ke K.omite a kamailio hou mai la ia Aievaire. '*Ualilo ae la ia oe ka Helu ekahi o ka lanakila, a he eha lanakiia i koe au e nai aku ai, e iike me ka manao o ke Komite i hooholoai." Ia manawa no o Alevaire i kamailio aku ai i ke Komite i keia mau oleio maikai, "Eke Komite maikai, manao wliu he hana loloiahili wale no ka hooloihi wale aku no i ka hana, kakapahi mawaena o'u me jpe Kauna Walaka o Pelekane, oiai, ua ike loa wau i keia manawa, he Kanākā makaukau maoli no o Kauna Walaka i ka oniu maka— kila ana, a koe wale no ko'u la— nakiia ana maluna ona i keia ulia o ka manawa, no ia o ko'u ano wahine, oiai, he oi aku ka ike noii o ka maka o na wahine i kona kane. Ao keia ike lihilihi o ka wahine la. oia ka'u i hoohana aku nei, a ililo Aiai 1? kana pahikaua ia'u, a Jhe haawirm ike no keia 1 loaa i |na wahine apau, a koe wale no }ka ike i ka hoohana ana. No'aila, 0 ko'u manao imua o oukou e ke Ksmite, a ke apono pu mai no ,hoi ke Kauna Waiaka, i hookahi ino a maua hoohana hou ana i na ipahikaua a maua, a ina no hoi e lanakila oia maluna o'u, ai ole maluna ona, alaila, o | ka hiki no ia i ka hapahope o keia 1 hookuku kakapahi. akamai ana, oiai, uaike pu no kakou apau i kamakaukau pookela maoli o keia|Kauna Walaka o Pelekane, -a aoie hoi he kanaka paha e ola ne' e ianakiia maluna ona, a ma ka uiia waie no ko'u lanakila ana aku la maiuna ona, Pehea la i ika manao o ke Komite.me ke Kauna Walaka o Eneiani?" 4 Ia Alevaire i hoopuka ai i keia mau oleio imua o ke Komite, a ia ke opu-opu aia na manao elua iloko ona, oia ho: ua kaili aku la no kona kaikunane hanauna i kona puuwai a .lilo iaia, a ia hoi ke ku mai la na olelo a kona Luaui makuakane imua ona, e papa ana iaia, aole loa oia e haawi iki i kekahi !ihi o kekahi hana maikai i w ka ohana o kona makuahine, ao ka ohana hoi nana i kumakaia ka hilinai aloha 0 kona makuahine, Aka, eia nae ka oi o ka ikaika o ka leo | imua o kona alo i kela manawa, 1 mamua hoi o ka leo o ka makua j kane i hala ma kela aoao. Heaha iia aua nei kana e hana aku ai? } Mahope iho ona olele a A!e |vaire imua o ke Komite, oia no ka manawa a na Komite i ninau | mai m iaia i keia mau mea. j "Ua makemake anei oe i-keia (manawa no e hoomaka a: .keia I kulae i kakapahi hou mawaena o ,o!ua. ai ole e hoopanee aku paha |no kekahi la hou aku, oiai. eia ka jia ke hele aku ne! iko ahiabi t a jua ano !uhi maoli m hoi oe e h leaulana?"
Ia manawa , 110 o Alevaire i kamailio ae ai i kona manao. n>e ke kau pu aku no nae o kona mau maka \ kona kaikunane ha--nauna, oia hoi o Walaka ke kanska nana \ lawe aku la ka puu wai o ua 'Ui Hia-pai-ole nei o Sepania. "Ke manao nei no wau e hoo panee paha ko maua kakapaKi a ka la apopo, ke oluolu mai nae ke Kauna \Valaka o Pelekane." Ua kunou haahaa mai la no o Waiaka no keia mau olelo a kona kaikuahine, ae hoike mai ana i kooaapono loa ia manao. . Ua kukakuka iki ae la na Ko~mite hooponopono o ka la» a mahope oia kukakuka maikai ana, ua hoonolo iokahi ae la la — kou e like ipe ke noi i a ka I/ede Alevaire, oia hoi i hookahi no o iaua paio kakapahi hoyi ana, ao ka mea e Ipaa ai kela lanakila, aiaila, e hooko iana mea i hoopaa mua ia, Ua kukala aku la ke Komite imua o' kela anaina nui i keia mau olelo kukala. | ' 4 Apopo kakou e ike hou ai i ka mea nana e mukiki ka hua waina 0 Enegedi, ao ka loea hoi nana e hoelo i ka onohi daimana o Se — pania, ao ka mea hoi nana e inU ke kiaha puaniki o Medina, ao ka noiau nui hoi nana e omau ka opuu momi i ke kuikele o Aigupika, ao ka hia-pai-ole hoi nana e honihoni na Lilia 1-ana i_ka wai o ' Farani i ka uhi-wai © Parisa, ao kamea hoi nana e kuwiliwili iho 1 ka Ohia Pomegerane kaulana
i loa o Sepania, a oia pu no Koi ka j maiiawa o kakou e ike ai i ka' mea nana e kaili me ka wimwini* |o ka pahikaua i ke aloha kakiaipaai ka puuwai." I i keia mau olelo hookaau a ka| Lunahooniālu o ke Komite, ua paiakuii ae la oloko o kela hale 1 !
|na leo huro oka lehulehu, a ua' pike ia aku la n© hoi ka pii oheio-| j helo ana ae o ka ula i na papa— k lina pua-roae o Sepania t a nana. faku la oia la Walaka, pehea la I kona maiiao no keia mau olelo ihoomahie luna a ka Lunahoe—. | imaluo ke Komite. | f Iwaena o ke kupinai wawalo heo huro 6 kela anaina nui. ae' hoikeanahoi i ko lakou ohohiai nui i ka "Ui Hapa Paniolo o Se— paniā," ai ke akakuu iki ana mai ]o kelamau leo ohohia, ua hookuu, lae 1a kela anaina, a ua hoi aku la j kela me keia'mena huaolelo keha i ma kō lakou mau waha, a ua koe kakahis(ka wale iho la ka poe i koe, a? waena hoi oia anaina i koe iho, ua hele mal lana ho_aaloha o* na aoao elua e haawi i ka!
lakou mau hoomaikal nui loa i ka Lede lanakila, ai waena oia poe o Walaka no leekahi i haawi aku i j kona hoomaikai nui loa, ai t ukali pu ia mai hoi e ke Kauna' Elemiao Hnelani, ao ke Duke| Keleva no hoi o Sepania pui kekahi iioko o kela poai i pan?.i 1 pu aku i na hoomaikai nui ana i ] ]kt>na pilikoko, oia hoi ka Lede!
A!evaire Alavareza, 1 0 na Komite pu kekahi 0 ka la i hoike rftai \ ko lakou mahalo nui !oa ika Lede Alevaire, oiai, «a mii loa ko lakou mn' i |ka hia oleo kona akamai, a ao!e jwate no hoi olakou wale no, aka, lo na poe Keonimana pu kekahi 0 ikamakakUa, oiahoi kapoe i maa pka lawetkw£ ana i ka oihana |kakapahi. i | Iwaena oka poe i hele mal £ Ihoolaunaia lakou il&\ 0 Kolonelo ]kaieroe pu kekahi, ao ka tede |Valeria pu no hoi, ola hoi Ve ikaikuahine 0 Kauna Walaka. I AOH>\|MiU ! i I IHilie maoiī no o Hilo nei ikei a I joiau ia <e nee neī, a aole no hoi he kelelei ua ĪU, i ma-u Iwi u& kanu.