Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 10, 30 July 1925 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKUNA XI KA ANAINA MA MERIVELA HALE Hoomaha hou iho la ke kanaka opiono kekahi mau rninute, aiaila, no ka pau o'e no paha o kona manao maiuna o keia ninau mua, !ua kamailio hou aku la no oia i keia mau oieioia lakou apau/ i "He pono e hoomaopopo loa mai oukou i keia manao o'u e kamailio nei. Aoleloa e hoolilo ia ko'u lanakila ana maluna o kuu kaikuahine hanauna, i ku— i no kona ki«o, a no kona iwaiwai paha, a oia iho la ke kumu e mare mai ai oia ia'u, i na aole kona puuwai e lilo pu mai ia'u. Oka puuwai ka ua a i mahope ae na mea e ae./ Ea, e ' Koloneio K aleroe, a apau ae i'ka naina awakea ana o kakou, [alaila e hoao ikl hoi kaua i ko >aua makaukau kakapahi f oiai, !ua hele ka hoi wau a anoe no :kela ninau kaka-pahi, a ua ioihi |ae nei no hoi na !a o ka loaa ole .anao kekahi kuleana e hoohana 'ia ai ia makauk-au o na la i hala iafcu,la." I Ua liio keia mau oielo hope a Wakaka i mea loa na ; Koloneio Kaleroe, ai ka pau io 'ana no o ka paina awakea o ,lakou, ua hele aku la o Walaka |me Kaleme ma ka rumi waiho o 1 na pono kaua kahiko i-o ka Ohana ( Sutowoieda no ka hoomaamaa ' ana mawaena o laua iho. ' E kuu mea heluhelu maikai loa, e hoomaopopo mai kaua no 5 keia nee ana aku 'o keia mooilelo >hooniua puuwai o kaua, a me he | ala e ae ia mai ana no hoi paha ikana, e kiei iki aku iloko o kela !rurhi hoomaāmaa o keia mau lo?a ikakapahi kaulana o Europa ia |maula. (0 ka uku nae oia Ike lana i kela kakapahi kaulana o | keia māu loea o ka makakila, ola !no kahi ola o ,4 Kahi Hoku a |kaua, M Olalai loheoe )

E like np hoi rae na mea \ hooaiai mua ia aku nei ia oe e kuu mfea heluhelu maikai, he olohe o Waīaka'ma keia hana o ke kakapahi, a'ua kapa hoohanohano ia aku oia e kona v mau hoaloha lehulehu." "O ka Lima-hei o na metaia kila, ao ka Ēmepera hoi o na kiina puhili oie o Pelekane." 0 keia Kolonelo no hoi e hoo— maamaa pti nei aie ia, oia no kekahi o ua Aliikoa makaukau ioa o kekahi o na Puaii koa o Peiekane, a he kanaka 110 hoi i weii ia e koua mau euemi, a me aia oia m ke Aiiikoa pwkela lu«i mu ka harta kakiapahi iwaeua o ko Enelani mau Puaii koa,"

. 1 ka wai ku ai ua inau oluhe nei o ka makakila £r\aloko u keena» ae paa aua hoi ma iaua inau Uma ka iuua mau pahikftua hooiuaamaa, c kau yono aim ua iuau pahikaua nei ma— mua o Ko Uua ruau alo, ae uana «ku ana kekahi i kekahi me na un*Ktt uwua mue ole. £ hakīio aku aim kekahi i kekahi, ae UMikaala loa ana hoi i kuna kulana aku, ae iike no hoi me ke kuian» maa mau iwaena o ka tyih kMa hanu Va\i !ana iwaena o na poe makaukau M ano hana.

TJa makaukau lōa laua no ka hoohana aku, al loko o I<a manaw& pokole loa, ua lohe ia ae la ka wawalo ana o k'a laua mau ma— : kakila, ae anapu afla ke a"hi i ka' manawa e hookui ae ai ua mau makakiia nei. Ua anapu aku la iluna, a uā anapu ae ia ilalo, ae ana hoi fmua o kō !atia mau maka hiamoe ole. I ka ehu hiaka no o ka halawai ana o ka laua mau makakila, a mamuli no ! hdi o kela kiina likamaī a Walaka, ua'kaili ia mai la ka pahi a Ko!o ndo Kāleroe mal kona lima mai, aiiloae la ma iaia mai, A ia manāwa rio i kamailio mai ai o Kaleroe ia Walaka. "K« ike nei no wau *o Walaka, aolei haaleie mai kekahi wahi hunahuKa o kou makaukau kaieapahi ia oe. E hoao hou no hoi kaua. la'u hoi ka uhaū ana, a me ke oki ana aku ia oe, a ia oe, hoi ke pale ana mai i ka'u mau

makapahi." A pa hou ae la ka makapahi a iua mau opio kakapahi nei, a i wawalo ae la ka uma, ka o ana o j ka makao ka laua mau pahtkaua i ka manawa e hookui ae ai, a poha ae la hoi na hunahuna ahi i ka manawa e pa ae ai kekahi •makakilai kekahi makaki/a. Ke kalele nui ala o KaleroeNLJtona makaukau oki pahi ma na ano| apau, ae ake ana hoi e pa !ihi { ( aku kona ho& paonioni o kaj |makakila iaia, a he mau kiina I oki pahi no hoi ia e loaa aku ai ka maewaewa i kona hoa paoni. ; oni oka makakila. Eia nae ua liio ia mau kiina o ka makakiia a ' Kaleroe i hoonee aku ai maliMa o Walaka, i mea paani wa!e.ia mai | no e ka En\epera o ka makakila. |No kela me keia kiina oki pahi a jKolonelo Kaleroe iluna o Walaka, jua pale ia mai la me ke akamai nui, ae hekau mau ana no hoi na Iminoaka maluna o na helehelena joke kanaka opio, ao ka Haku I opio hoi o Sutowoleda. Ua like ( me ka wai auau no keia i akamai i keia hana kakapahi, | Ika hele ana o keia ano kaka- ! pahi a laua a hoomaha, ua maopopo loa no ia Kaleroe, aole no i haule hope ko Walaka makaukau i kakapahi, a ua ikeiho la no oia, ( aole oia ka hoa kupono no keia . Haku opio.e lealea ai, a u* uhi ,pu ia kona akamai oki pahi e ka i makaukau pale o Walaka. Hooj maha iho la laua a hiki i ka inawa i maha kupono ai laua, | alaila, olelo mai la ke Kolonelo !ia Walaka. . , Walaka, ; "Ua-hala aku la hoi ka'u hajhau ana ia oe, ai keia manawa j hoi ma kou aoao hoi ke oki ana, a owau hoi ke pale aku, He mea | oiaio no nae, aole no paha e nele jana wau ika pa ia oe, oiai, ua j nuj iraoli no kou ' makaukau ma ; keia ' hana, a he kakaikahi no |pahakapoee ola nei, e hiki e jku iaiua o kou makaukau, a koe I wale no paha kela Kausini ou, ;oiai, ua lilo hoi ke.Duke Keleva o j Sepania i mea hoopi« ia e kona jmakaukau, a oia no hoi kekahi j helu ekahi ma ka makaukau 1 ka ioniu pahikaua ma ka aina holoo |koao Sepania. M ' { la manawa i hoomaka hou iho ta! laua i ka helu ekolu o ko laua 'k'akapahi aha. I Ua liio ae la ia Walaka ka jh'aufta pahi iluna 6 kona hoa, ai 'kona hoa hoi ka pale ana mai i' ka Kauna pahi a ke kanaka opio ; 0 ka iioiue kaulana o Mere\ iia,, I kinohi loa no o k& hoonee ana' aku o Wmhaka i-kana pahi kaua» j a me he ala e kii aku ana oia i; ka lae o kona hoa paio. ua hoihoi j ae la o Kalero? 1 kana pa!v i kona, jlae, ame he ala e pale mai ana! ji kels kiina pahi a kona hoa» aka! nse ka awiwi loa \ lo'i koke ae ai 1 Ikn »Wfv?aka I kftna !hadpa'pah?, ' 1 i T*u) '*