Ka Hoku o Hawaii, Volume XVIII, Number 4, 19 Iune 1924 — E AHA IA ANA O HAWAII HIKINA? [ARTICLE]

E AHA IA ANA O HAWAII HIKINA?

0 Lope Haina, oia ka oooho senaiua a ka hapanoi o na a?ao» koho o Hawaii Komohana e uei i ko lakou hilioai a paulele ana iua wa apau, a aia no a naua 'ponoi "S4 no e waiho n:as i ka holo ana i ke kulana senatoa, alaila pau ae la. TJa ikē ka lehuleha koho ba!ota o Hawaii Koinohana i ko Lope Haina ano, kona kolana ame kanu hana ma ka ahaoklo mai kona kuuo ana he genatoa a hiki mai i keia ma— nawa. He Kanaka o Lnoe Haina aole hiki ke huk ; ia a alakai wale ia e ka poe kakaikahi e imi aoa no ■' kooa mau hoaaloha ame kona pa— keke ponoi, elike me ka hana & kekahi poe hoopilimeai a make e piepiele i ka hana a lehuleha no kona pomaikai ponoi iho ame kona mau hoaloha, 1 ka huii ana i ko Lope Haioa mau aoao, aole loa e loaa ana ke—« kahi mea e hookuihe ia ai ba le>holehu koho balota o Hawaii Komo* hana anoe Hawaii Hikinn mai kuna kau mua loa, a hiki i keia kau hopt loa o 1928, i hala aku Ja, a e koho hou ana i Okatcba 4 ame Novtsoi&ba 4» 1924 e hoea mai ana. Ma na mea a Jog. N. Koomua i kakau mainei aaa ka Huku e hooiaio ana ia i ke kulana o na han» ā ke Senatoa Lope līaina i lawelaWe ai ma ka ahaolelo iloko o na kau o ka ahaolelo i hala, a lehulehu o na mana koho v> Hawaii Hikina ame ko Hawaii Koeoohana e hiki ole ai ke haalele ia Lope H>uoa. īna no 8 hele ka ike i>ia moho a piha a manoanoa a kuVoke e pili i ka lan&i a hele uiai oia a lu mai i kana inao kamu kipehi melona o Lope Haina imna o ka leholehu no ke kaupaona ana o nt> tnana koho apau, a ina no e kaupaona pono k« mea koho no ka haawi ana i kona hilinai i fce kanaka a mau kanak» i malama mau i «a hnnohauo o ke ahaoielo o ke kanaka Hawai' ai i h oko i ka hanu elike me kana i hoohiki ai ma ka oihana eo ka maiama ana i ka haoa 0 ka lahni uie fca ma'ēaia'e a holoenu» hoi e haku makaa'nana ria iakou i koho aku iala, aole n «ia he moho a mau 'iuoho e holo mai ana, ma bt» at,o e hou j»oo uuai me ka manao e lanaki!» nia. Ua miuHUiioa uui au no ko Sot.atoa E. K. Dwiwi loa ana e ae aku 6 hooh ii me ka moho mai Hawaii Hikioa aiai e ooeu ia ma nei e līlo i paa lio kauo kaa i p -a . iloko o ka Hna heihei uie ka ui»c — popo ole o ka puka e loaa a; 1a —-1 naki'a uia k'omo ana īiloko o ka liaa heihei, a oia aku lakooa hoa iloko o' aa pas roa kela 'kukmi ana ma keia k«a e hoea mai ; aa* Ke makemake uei lakou e pepehi ia Lope Haina. h eia n&e. oiaia manao ana e haoa pela, a he man hana ia e hoonaukiuki aku aua i na poe koho o Hawaii Koieohaua, a ī k«k<K> ia e ko Hawaii Hikina, ma — moii o ka lawe maoli ae no i ka a»ans. a pea iloko u ka lima, aiie hoi e waiho "oiai ua ka lehuiehu e apono. laa no i k«U o S«UBtv>a Akina « bui (»« na makaaiuaua koho o Hawaii Kooiohana aine Lope Haioa, a kuka pu no kei» ninau ina ro aohe m«a e kanalua ia'i kou* nolio senetu* ma keia k&u, » u& loa no laua uo ua uoho a#nstaa uaa *a Aha S<tus»U u Ha M« k» is hoohui stm ka u>obo o llikii *. k« 5 ' in uei « bolo mai kekaH moho uia i Kau mai, a!si!a, e ana na u^aua koho « kau * e kakoo a.ku an* ka hapai ul o na waiia koho o ua Koi ā a hu! mai tne | o ua jkw koho 0 na Kohal*, a o k R lik o k*| f na m*ns koho v Hawail Koiuo hana l keia pioho hou a<ue S.'nnu>a Main«, a hu! mai oae us aakoo. a#t*waii o k» ftc BMi ia o ka hope o ke ,a ;uuau « hmla ip .t aii; e liawaii m»wā mikmi ©olilik* l;*!*t«!na o ke K<<-au« o Ē na o koho halou o k* v nau» i kukulu «e 1 o, « i kakva U mai * lipwaii a i hoele U

iloko o aa kao o ka ahaolelo i &a!a uie ka holomua loa, ke noi nei keia mea koho ba!otn e ko a paa i teeia Kaoia hao Kik uao ka ae ole aku e hookuu a kemp mai ka ihu oka elepani iloko o kou keana koho balota e Wawahi wale a%, a na-ha koa waihoEA nuonoo kaulike o na la 1 hala ame na iaa hoea mai ana i Okatoba 4 ame Nuvemaba 4 o keia masahiki, 1924. Mai haalele ia Lope Haina, ka pou hana o ka Aba Senate nana e kiai nei koa uiao puno apau elike me na unea i īke ia noua ma ka ahaolelo ma na kau i hala. Ua makemake au e hoike aku ia oe e K8 m«a koho baluta i na olelo hilinai pookela a ka Lanahooaialu (Speaker) o ka Haie o ka Ahaolelo o Hawaii, ka mea Hanohano H. L. Holstein, ka Pohakuhauoli o Hawaii Komohana ma kana leta i kdfcau mai ai ia'u ponē', Wahi ana ma kana leta, "No Lope Haina, ua huawi au i ko'u mahalo no koua kiai makaala ana i Ka hauohano o ka nana o ka ahaole/o ileko o ka £enate, a ua ho'ke aku au iaia ia mea, me koo olelo aku :aia, ua Kanalua au iaia no na la hik? muu, aka, ua hiki te olelo mau kanpjiif» aoa o*u, ua hoepau it mamuli o ko'u nana.aku i kana haua •? kiai ana 5 ka maka-ha ame ka makemake ole e hooili ia ka aiua ame ke kaiana iloko o ua hihipea o aa makemake o i a pee aluuu e p<tKaOa i ka pono o na makaainapa noomanawunui iloko o kainea ame ka iliuuue o ka noho ana." j Ua kakau «uai oia i keia leta ia'u ma na la hope o ka ahaoielo oie kau o l9lp. | Ke :ae ae la oe e ka mea koho haiuia a e heiuhelu aua hoi i keia ieta a ka Luaauoouaalu o ka Haie 0 na Lunamakaainana o ka Ahaolelo o Hawaii, a o ka mea i kapaia o ka Pohaauhauoii o Hawaii Komohana kekahi o na ioea kakaoielo a kiio aupuui kaulaua ioa o Hawaii i keia la aoie ua hoomaikai nui iua aua, j fne ka haaheo uo ke kanaka Hawau! ame koua aiua makuahiue ana ia; aloua nui ai. 0 keia ka mknao o keia kanaka. aiakai a loea kaiaolelo ailo aupuni o H awaii nei ep Ii aua ia SeuatJa Lope Haiu.i e hoike aua i kona hilinai ia L r pe Haiua ma na haua o ka ahtßoielc. Nolaiia, iua ha' ike keia alakai kalaiaioa o k& Lahui H*waii, he kauaka kupouo iua o Lope Hdiuaj no ke kiai aaa i ko kakeu mau pjuo raa ka aliaoielo, alaiU e haoheaia — heeun anei kakoa a ku wale akU uo n Q«oa aae ka hana ok\ oUi ka ► ffianaw4 tnua loa e makeiuake ia aiainei e kula*i a 'kaīhku ae i | kakoo lokahi e ka maksaiuana ua-' j wj«!iwali h iiihune e noho aoa iloko 'o ka nele nuie ka ioea? Ke pane nei! »0, Aoie? I

P K© noi nei au e helulielu akaheie jka wakaainana koho Uiot4 o Ha'iwli Komohana wne Hawaii Hikiua a kaupaona fho \ be;a oiau hoikeike mauao akea eo ka puno, ka pelolei ame ka oiaio iloko o ke kaulike ®me ka ioaahi o makaainana aups Aooenka koho baiota o k« hikiua MBC ke komohana, B k& L. H. »> Ka Hoeo o H«fraii, k# noi nei iu i kou oluoiu e ae «•i ī kekahi keeea o ka ..kakoo! Holu Alakai .no keia aiauau akea «o ka *heluheiu ana o ka iehulehu baloU a puoi keia kaiaoa i iona ai he maaawa no lakou e ike ai i keii mau mea e oieio i« n »i omi keia mainawii aku a 1 ia * hui ai ]*kuu uje Lope Haiim oi eaoho e holu kue oiai ana MWk, "O ka poou ke Uauaia a hauln uiai ua laui, a oo Ih aiaa, • kuku* aoa ke Aaua i ka po« koaua ia laKou iho. '* iwa OUu Ha«hcK> loa Kuahiwi Kkelu, Koo*. Hawaiī, 28, I n Ki* k t hj#la IMFĪ ka tlOO>W» k« bolo iua wokoahi ««i u » 0 %#! <i na kawp p na Oiwi i iī Hawaīi Hi, ai uk*!i U aiyk}i«! mMmoka Hm * Oi*l mākim\ i Hanaw i Hiwail nei, |Jt W» ♦ b&s*h h Kukaa—' %aohal* kaukn* L * A«gS«» ma' ka * Kaīaooai « u«L